Suudi Arabistan limanları yeni lojistik alanlar kuruyor

Ticari bir gemi Cidde İslam Limanı'ndan kalkıyor ( Genel Limanlar İdaresi web sitesi)
Ticari bir gemi Cidde İslam Limanı'ndan kalkıyor ( Genel Limanlar İdaresi web sitesi)
TT

Suudi Arabistan limanları yeni lojistik alanlar kuruyor

Ticari bir gemi Cidde İslam Limanı'ndan kalkıyor ( Genel Limanlar İdaresi web sitesi)
Ticari bir gemi Cidde İslam Limanı'ndan kalkıyor ( Genel Limanlar İdaresi web sitesi)

Suudi Arabistan Liman Kurumu (Mawani), Suudi Arabistan'ın küresel bir lojistik merkezi olma hedefi doğrultusunda üç kıta arasındaki köprü konumunu güçlendirmek için faaliyetlerine devam ediyor.

Mawani son olarak Ulusal Ulaştırma ve Lojistik Hizmetleri Stratejisi kapsamında Suudi Arabistan limanlarına özel sektör yatırımlarını arttırdı. Yeni lojistik alanların kurulmasına yönelik sözleşmeler ve anlaşmalar yapan Mawani’nin Sözcüsü Mühendis Halid el-Gays’a göre yeni yatırımlar Suudi Arabistan  limanlarına lojistik destek sağlayacak ve bu da daha fazla iş fırsatı yaratılmasına katkıda bulunacak.

Gays, Mawani’nin Suudi Arabistan’ın uluslararası göstergeler ve endekslerdeki konumunu güçlendirmek amacıyla yeni nakliye hizmetleri ve uluslararası ortaklıklar geliştirdiğini belirtti.

Tedarik zinciri

Mawani ayrıca akıllı teknolojilerin uygulandığı Küresel Tedarik Zincirleri Ulusal Girişimi doğrultusunda tedarik zincirlerinin sürdürülebilirliğini artırıldığını, bu sayede konteyner ve kargo taşımacılığının geliştiğini belirtti. Stratejiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Gays’a göre, Suudi limanlarının rekabet avantajlarını pekiştiren ve onları büyük deniz taşımacılığı ve lojistik hizmet şirketlerinin işleri için önemli merkezler haline getiren lojistik destek mekanizmaları mevcut.

Küresel tedarik zincirlerinin hareketini geliştirmek için kurumun 2023 yılı boyunca 31 yeni nakliye hizmeti eklediğini ifade eden Gays bu sayının  350 bölgesel ve uluslararası limana bağlayan, ticaret ve ihracatın hareketini kolaylaştırmak ve ülkenin Doğu ve Batı limanlarıyla bağlantısını kurmak için çalışan yaklaşık 145 hizmete ulaştığını bildirdi.

Demmam’daki Kral Abdülaziz Limanı'ndaki ticari gemilerden biri (Genel Limanlar İdaresi web sitesi)
Demmam’daki Kral Abdülaziz Limanı'ndaki ticari gemilerden biri (Genel Limanlar İdaresi web sitesi)

Kurum, Cidde İslam Limanı, Dammam'daki Kral Abdülaziz Limanı ve Yanbu'daki Kral Fahd Sanayi Limanı'ndaki 9 alan ve lojistik merkezinin kurulması, açılışı ve temellerinin atılması için çeşitli anlaşmalar imzalamıştı. Gays’a göre, tedarik zincirlerinin gelişen hareketini ve büyümesini desteklemek için 6 milyar riyali (1,6 milyar dolar) aşan bir yatırım değeri var.

Deniz ve hava limanları

Gays, Mawani'nin ihracat ve ithalat prosedürlerini kolaylaştırma ve lojistik hizmetleri ulusal ihracatı teşvik edecek şekilde geliştirme çabalarının bir parçası olarak, 2023 yılında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü iş birliğiyle deniz ve hava limanları arasında ilk lojistik bağlantı deneyimini Cidde İslam Limanı'nda başladığını bildirdi.

Ayrıca, Mawani’nin daha önce Temmuz 2023'te Antwerp Uluslararası Limanı ile bir anlaşma imzalamış olması nedeniyle otoritenin uluslararası limanlarla ortak iş birliğini geliştirmeyi, ekonomik çeşitliliğin desteklenmesine ve daha rekabetçi ve çekici bir yatırım ortamı oluşturulmasına katkıda bulunmayı amaçladığını aktardı.

FOTO: Yanbu’daki Kral Fahd Endüstriyel Limanı'na ticari bir gemi yanaştı (Genel Limanlar İdaresi web sitesi)
 Yanbu’daki Kral Fahd Endüstriyel Limanı'na ticari bir gemi yanaştı (Genel Limanlar İdaresi web sitesi)

Mawani, geçtiğimiz yıl Ağustos ayında Avrupa'nın en büyük limanı olan Hollanda Uluslararası Rotterdam Limanı ile ortak iş fırsatlarını ve ilişkileri desteklemeye katkıda bulunan akıllı limanlar, insan yetenekleri ve deneyim ve bilgi alışverişi alanında ortak işbirliğini geliştirmede ortaklık anlaşması imzalamıştı.



Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde ekonomik ısınma

Görsel: Shutterstock
Görsel: Shutterstock
TT

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde ekonomik ısınma

Görsel: Shutterstock
Görsel: Shutterstock

Turki el-Harbi

Suudi Arabistan-Türkiye ilişkilerinde son yıllarda yaşanan soğukluk, iki ülke arasındaki ticaret hacmini kısıtladı. Ancak 2023 yılına gelindiğinde ilişkiler eski haline dönerken daha da iyiye gitmesi için bir başlangıç noktası oluşturdu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki hükümet, iki ülke arasındaki ihracat hacminin azalmasının ardından özellikle yükselen enflasyon ve Türk lirasındaki gerileme çerçevesinde Suudi Arabistan'a yönelik düşmanca tutumunu bir kenara bıraktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz yıl Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında, iki ülke arasındaki bağların güçlendirilmesinde en önemli faktör olan ekonomik faktörü temel alarak ilişkileri güçlendirmeye çalıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu girişiminde, Türk milliyetçiliğinin ve Araplar üzerindeki üstünlüğünün geri gelmesinin yanı sıra Türkiye'yi turizm ya da iş için ziyaret eden Arapları, özellikle de Körfez ülkelerinden gelenleri dışlama çağrısında bulunan aşırı sağcı partilerin yönlendirdiği ırkçı bir akımla karşı karşıya.

Pozitif iş birliği ve iyimserlik

Dünya son aylarda münferit olaylara tanık oldu. Türkiye’deki bu aşırı sağcı partiler, Türkiye'nin Suudi Arabistan ile kısa sürede inşa ettiği güven ve dayanışmayı yok etme riski oluşturuyor.

Riyad, döviz rezervlerini arttırmak amacıyla geçtiğimiz yıl TCMB’ye 5 milyar dolarlık bir mevduat sağlayarak Türkiye'nin ekonomik toparlanmasına katkıda bulundu.

Ankara, gerek Suudi Arabistan'ın stratejik konumuna duyduğu ihtiyaçtan gerek Ortadoğu ve Afrika'nın en zengin ülkelerinden biri ve güvenilir bir dost olmasından dolayı Riyad'ın Türk ekonomisinin gidişatı üzerindeki etkisinin boyutunu, özellikle de bu yıl yavaş yavaş toparlanmaya başladığı ekonomik kriz sırasında net bir şekilde anladı.

Riyad, döviz rezervlerini arttırmak amacıyla geçtiğimiz yıl Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) 5 milyar dolarlık bir mevduat sağlayarak Türkiye'nin ekonomik toparlanmasına katkıda bulundu. TCMB, 24 Temmuz'da söz konusu mevduatı kapatarak Suudi Arabistan Kalkınma Fonu'na iade etti.

Suudi Arabistan, Türkiye'nin ilişkileri geliştirme girişimini olumlu karşıladı. Sonuncusu geçtiğimiz temmuz ayında Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan'ın ziyareti olmak üzere, aralarında bakan ve yatırımcıların da bulunduğu kalabalık bir heyeti Türkiye'ye gönderdi. Ziyaret sırasında, iki ülke arasında çeşitli alanlarda ve bölgesel ve uluslararası konularda iş birliğini derinleştirmek amacıyla bir koordinasyon konseyi kurulmasına yönelik bir mutabakat zaptı imzalandı.

dcdev
Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Hüseyin el-Bayari, Cidde'de Baykar Genel Müdür Haluk Bayraktar ile İHA üretimi ve teknoloji transferi anlaşmasının belgelerini değiş tokuş ederken, 18 Temmuz 2023 (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)

En önemlisi geçtiğimiz şubat ayında düzenlenen ve her iki ülkeden bin 240'tan fazla işadamının katıldığı Suudi Arabistan-Türkiye İş Forumu olmak üzere, Suudi Arabistan'ın uluslararası şirketlerle yaklaşık 1 trilyon 800 milyar dolarlık yatırım fırsatları belirlediği çeşitli etkinlikler düzenlendi. Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid bin Abdulaziz el-Falih, bu yatırım alanlarının en büyük faydalanıcısının Türk şirketleri olacağını söyledi.

T.C. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ve Suudi Arabistan Genel Dış Ticaret Dairesi: Türkiye'nin Suudi Arabistan'a ihracatı 2022 yılında sadece 800 milyon dolarken 2023 yılında yüzde 100'ün üzerinde bir artışla 2,6 milyar dolara ulaşırken, Riyad ile Ankara arasındaki ticaret hacmi 7 milyar dolara yükseldi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat tarafından gelecek yılın ‘Suudi Arabistan'la altın yıl’ olarak nitelendirdiği açıklamalarından da anlaşıldığı üzere Ankara, Riyad'la ilişkilerin gelecekte daha da güçleneceği konusunda iyimser. Bolat'a göre iki ülke, ticaret hacmini kısa vadede 10 milyar dolara, uzun vadede ise 30 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi sadece Suudi Arabistan ile sınırlı kalmayıp, Türkiye ile stratejik ortaklık geliştirme sürecine katılan komşu Körfez ülkelerini de kapsıyor. Bu çerçevede ilk adım olarak geçtiğimiz temmuz ayında iki ülke arasında serbest ticaret anlaşması için müzakereler başlatıldı. Anlaşmanın başarılı olması halinde hem mal hem de hizmetlerden oluşan yerli ürünler için ek bir avantaj sağlayacak ve bunların hem Türkiye hem de Körfez ülkelerindeki yerel pazarlara akışı kolaylaşacak. Ayrıca yatırımların teşvik edilmesine ve korunmasına katkıda bulunacak ve böylece iki taraf arasındaki ticari alışveriş oranı da aratacak.

Bayraktar, iki ülke arasındaki bağları güçlendiriyor

Ankara son yıllarda insansız hava aracı (İHA) sektöründe uzmanlaştı ve Bayraktar İHA üretimi Türkiye'nin en önemli sektörlerinden biri haline geldi. Baykar şirketi tarafından üretilen Bayraktar İHA’nın etkinliği, birden fazla alanda test edildi.

Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı geçtiğimiz yıl Baykar şirketi ile İHA üretiminde kullanılan sistemlerin ve teknolojinin transfer edilerek İHA endüstrisinin yerelleştirilmesini içeren bir satın alma sözleşmesi imzaladı.

İki ülke arasında derinleşen ilişkiler çerçevesinde Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı ve Baykar şirketi, geçtiğimiz yıl, İHA üretiminde kullanılan sistemlerin ve teknolojinin Suudi Arabistan devletine ait savunma şirketi Suudi Arabistan Askeri Sanayii’ne (SAMI) transfer edilerek İHA endüstrisinin yerelleştirilmesini içeren bir satın alma sözleşmesi imzaladı. Sözleşmeye iki ülke arasında savunma alanında yapılan diğer anlaşmalar eşlik etti.

xascdfve
Görsel: Al Majalla

SAMI CEO’su Velid Ebu Halid'e göre bu tür sözleşmeler, Suudi Arabistan 2030 Vizyonu çerçevesindeki savunma harcamalarının yüzde 50'sinin yerelleştirilmesi hedefine katkıda bulunuyor.

Türkiye'de bir milyon Suudi turist

Diğer taraftan turizm, özellikle Türk lirasının değer kaybettiği bir dönemde Türkiye’nin gelirlerinin büyük bir bölümünü oluştururken turistler ülkeye döviz girişinin önemli bir kaynağı olmaya devam ediyor.

Suudi Arabistan dünyada Türkiye'ye en çok turist gönderen ülkeler arasında birinci sırada, Arap dünyasında ise ikinci sırada yer alıyor. Türkiye Turizm ve Kültür Bakanlığı'na göre Türkiye'ye gelen Suudi turist sayısı geçtiğimiz yıl yüzde 70 artışla 784 bini geçti.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra  merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.