Bakan Bolat: Birleşik Krallık ile serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi müzakerelerine başlandı

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "STA müzakereleri, 21. yüzyıl standartlarını karşılayan ve Türkiye ile Birleşik Krallık'ın modern ekonomilerine daha uygun çağdaş bir anlaşma için bir fırsat olacaktır." dedi.

AA
AA
TT

Bakan Bolat: Birleşik Krallık ile serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesi müzakerelerine başlandı

AA
AA

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Birleşik Krallık ile serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesine ilişkin müzakerelere başlandığını açıkladı.

Bolat, başkent Londra'da İngiltere İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin ele alındığı ikili görüşme gerçekleştirdi.

Bolat, görüşme sonrası yaptığı konuşmada, iki ülke arasındaki mevcut Serbest Ticaret Anlaşması'nın (STA) güncellenmesine yönelik müzakerelerin başlatılması dolayısıyla Londra'da bulunmaktan memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Müzakerelerin her iki tarafın da ilişkileri güçlendirme konusundaki güçlü kararlılığını gösteren bir kilometre taşı olduğunu belirten Bolat, "2021'den bu yana yürürlükteki mevcut STA'mız, Brexit öncesinde var olan Gümrük Birliği kapsamındaki imtiyazları koruyarak, geçtiğimiz yıl yaklaşık 19 milyar dolara ulaşan ikili mal ticaretimize katkı sağladı." dedi.

Bolat, iki ülke arasındaki STA'nın yaklaşık 30 yıl önce kurulan Gümrük Birliğine dayandığını anımsatarak, anlaşmanın kapsamının sınırlı kaldığını ve ağırlıklı olarak sanayi mallarını kapsadığını dile getirdi.

Turizm hariç toplam ikili hizmet ticaretinin 2022'de 5 milyar doların üzerinde gerçekleştiğini kaydeden Bolat, "2023'te Türkiye'nin İngiltere'deki yatırımlarının toplam değeri 4,9 milyar dolar, İngiltere'nin Türkiye'deki yatırımlarının toplam değeri ise 8,6 milyar dolar oldu. Ancak mal, hizmet ve yatırım rakamlarının potansiyelinin çok altında olduğuna inanıyorum." diye konuştu.

Bolat, bu kapsamda modern bir STA için güncellenmesi gereken alanların değerlendirildiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"18 Temmuz 2023'te Ankara'da gerçekleştirilen STA Ortak Komitesi 3. toplantısında teknik ekiplerimiz inceleme sonuçlarını paylaşmış ve bu süreci nihai hale getirmişlerdi. Bu toplantının ardından yayımladığımız ortak bildiriyle STA güncelleme görüşmelerine başlama konusunda karşılıklı istekliliğimizi beyan ettik. Birleşik Krallık'ın müzakerelerin başlatılması için tamamlanması gereken iç sürecini kısa bir süre önce tamamladığını öğrenmekten büyük memnuniyet duyuyoruz. STA müzakereleri, 21. yüzyıl standartlarını karşılayan ve Türkiye ile Birleşik Krallık'ın modern ekonomilerine daha uygun çağdaş bir anlaşma için bir fırsat olacaktır.

Güncelleme müzakerelerinin ilk turunu bu yıl 10 Haziran haftasında Londra'da gerçekleştirmeye hazırız. STA'mızın güncellenmesi ve farklı alanlara genişletilmesinin ikili ticaretimizin artırılmasına ve çeşitlendirilmesine yardımcı olacağına ve ülkelerimiz arasındaki güçlü işbirliği ve bağlara daha fazla katkıda bulunacağına inanıyorum."

Ticaret Bakanlığının açıklamasına göre, 2023'te Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 19 milyar dolara ulaştı. Birleşik Krallık, 12,4 milyar dolarlık ihracat hacmiyle Türkiye'nin en büyük dördüncü ihracat pazarı konumunda bulunurken, 2023 itibarıyla Türkiye'ye 8,6 milyar dolar doğrudan yatırım yaparak Türkiye'deki en büyük on yatırımcı ülke arasında yer aldı.

Türkiye'den Birleşik Krallık'a yapılan yatırımlar ise 4,9 milyar dolar seviyesine ulaştı.

İki ülke arasındaki mevcut anlaşma, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliğinden ayrılışı sonrasında Gümrük Birliği kapsamındaki mevcut tavizlerin korunmasını sağlamış, bu sayede iki ülke arasındaki ticaret hacmine de katkıda bulunmuştu.

STA'nın güncellenmesi ve daha kapsamlı bir anlaşma haline gelmesi için tarafların yürüttüğü gözden geçirme çalışmaları sonrasında güncelleme müzakerelerine başlamaya yönelik alınan karar 18 Temmuz 2023'te alınmıştı.

STA güncelleme müzakereleri neticesinde, anlaşmanın hizmet ticareti, yatırımlar ve ilave tarım tavizleri gibi alanları içerecek şekilde genişletilmesi, ayrıca yatay kurallar bakımdan kapsamlı hükümler içermesi hedefleniyor. Böylece Türkiye ve Birleşik Krallık'ın modern ekonomilerine hitap eden ve 21. yüzyıla uygun, güncel bir anlaşma modeline yönelik çalışma fırsatı oluşturulması planlanıyor.

Güncellenmiş STA ile her iki ülkedeki iş dünyası için daha güçlü ve kapsamlı bir hukuki zemin tesis edilmesi hedeflenirken, STA'nın güncellenmesiyle iki ülke arasında devam eden diyalog ve iş birliği imkanları genişletilmesi de bekleniyor.

Ticaret Bakanı Bolat, Londra'da Türk ve İngiliz iş insanlarıyla bir araya geldi

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ekonomik ilişkilerin artırılması için önemli potansiyel bulunduğunu ve bu kapsamda iş dünyasının büyük rol oynayabileceğini söyledi.

Bolat, Londra merkezli Yönetim Enstitüsünün ev sahipliğinde Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun düzenlediği Türk-İngiliz İş İnsanları ve Yatırımcılarla Yuvarlak Masa Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, 2023'te küresel üretim ve ticaretin zayıf olduğunu ancak Türkiye ekonomisinin büyümeye devam ettiğini belirtti.

Türkiye ekonomisinin dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden olduğuna dikkati çeken Bolat, "Türkiye ekonomisi 2023'te yüzde 4,5 büyüyerek G20 ülkeleri arasında dördüncü, Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında ise ikinci sırada yer aldı. Ekonomimiz üst üste 14 çeyrektir sürekli büyüyor. Cumhuriyetimizin 100'üncü yılında Türkiye'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 1 trilyon dolar sınırını aştı. Türkiye, istikrarlı ve sürdürülebilir büyümesinin yanı sıra mal ve hizmet ihracatını da artırmaya devam ediyor." dedi.

Bolat, Türkiye'nin toplam ihracatının geçen yıl Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat hacmi olan 255,8 milyar dolara ulaştığını anımsattı.

Türkiye'nin dengeli ve istikrarlı büyümesini gelecek yıllarda da sürdürmeye kararlı olduğunun altını çizen Bolat, şöyle konuştu:

"Mal ihracatımızın 2024'te 267 milyar dolara, 2026 yılında ise 302 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Hizmet ihracatındaki performansımız da ekonomimiz için son derece önemli. Ocak-Kasım 2023 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,6 artışla 92 milyar dolar değerinde hizmet ihracatı gerçekleştirdik. 2024'te 110 milyar doların üzerinde hizmet ihracatına ulaşmak için çalışıyoruz."

Geçen yıl Birleşik Krallık ile ikili ticaret hacminin 18,9 milyar dolar olarak gerçekleştiği bilgisini paylaşan Bolat, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"2024'ün ikinci ayındaki ticaret hacmimiz 1,8 milyar dolar oldu. Bu başarı, kamu ve özel sektör arasındaki işbirliğinin bir sonucu. Bu başarıda emeği geçen herkese teşekkür etmek isterim. Bu umut verici rakamlara rağmen, stratejik ortaklar olarak hala önemli miktarda kullanılmamış potansiyele sahip olduğumuza inanıyoruz. STA'mızın güncellenmesi ve yeni işbirliği alanlarına genişletilmesi, ekonomik ilişkilerimizin tüm potansiyelinden faydalanmak için önemli bir fırsat olacak. Bugün İngiltere İş ve Ticaret Bakanı Kemi Badenoch ile birlikte STA güncelleme müzakerelerine başladığımızı duyurarak ikili ekonomik ilişkilerimizde önemli bir adım attık. Bunun, her iki tarafın da ikili ilişkilerin güçlendirilmesi yönündeki güçlü kararlılığını ortaya koyan bir adım olduğu açık."

"İngiliz muhataplarımız Türk ekonomisine ve potansiyeline güveniyor"

Bolat, Türkiye'nin yatırımcılara iyi korunan bir iş ortamı ve dünyanın en geniş serbest ticaret anlaşma ağlarından birini sunduğunu dile getirerek, "Bu avantajlar sayesinde Türkiye, küresel bağlantıları olan çok uluslu şirketler için bölgesel bir merkez haline geldi. Birleşik Krallık bu konuda önde gelen ortaklarımızdan biri. Birleşik Krallık'ın 2023'te 8,6 milyar dolarlık yatırımıyla Türkiye'deki ilk on yatırımcı ülkeden biri olduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz. Bu, İngiliz muhataplarımızın Türk ekonomisinin büyümesine ve potansiyeline duydukları güvenin açık bir göstergesidir." değerlendirmesinde bulundu.

Türk şirketlerinin İngiltere'deki toplam yatırımının 2023'te 4,9 milyar dolara ulaştığını hatırlatan Bolat, "Bu yatırımlar arasında en büyük sektörlerden biri müteahhitlik. Türk müteahhitleri Birleşik Krallık'ta toplam değeri bir milyar doları aşan 46 proje üstlendi. İki güçlü müttefik ve ortak olarak Türkiye ve Birleşik Krallık çeşitli alanlarda ortaklıklarını derinleştirmeye devam ediyor ve bu alanlar arasında yapay zeka ve teknolojinin de yer aldığını görmekten mutluyum." şeklinde konuştu.

Bolat, bu yılın başında Birleşik Krallık ile üçüncü ülkelerle işbirliğine ilişkin bir mutabakat zaptı imzalandığını kaydetti. Yeni mutabakat zaptının üçüncü ülkelerde başta müteahhitlik hizmetleri olmak üzere karşılıklı önceliğe sahip alanlarda işbirliğini güçlendireceğini vurgulayan Bolat, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu bağlamda yeni anlaşmamız, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın daha stratejik bir işbirliğini birlikte taahhüt edecekleri önemli bir adımı işaret ediyor. Anlaşmamızı hayata geçirmek üzere haziranda bu amaçla bir toplantı düzenlemeyi hedefliyoruz. Tüm dünyada tanık olduğumuz ekonomik yavaşlama, stratejik ortaklığımızı pekiştirmek için ekonomik işbirliğimizi güçlendirmenin önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Bugün burada iş dünyamızla bir araya gelerek ticaret ve yatırım alanındaki yakın işbirliğimizi taçlandırıyoruz. Özel sektör temsilcileri arasındaki diyalog ve işbirliğine son derece önem veriyoruz. Şimdi ekonomik işbirliğimize yeni bir ivme kazandırma zamanı."

Toplantıya, Türkiye'nin Londra Büyükelçisi Osman Koray Ertaş ve DEİK Başkanı Nail Olpak da katıldı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.