Dünyada 2040'a kadar kapatılacak kömür santralleriyle 1,4 milyar ton karbon emisyonu engellenecek

48 ülke 2040'a kadar 296 bin 713 megavat kapasiteli kömür santralini kapatmayı planlıyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Dünyada 2040'a kadar kapatılacak kömür santralleriyle 1,4 milyar ton karbon emisyonu engellenecek

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Dünyada 2040'a kadar 296 bin 713 megavat kapasiteli kömür santralinin kapatılmasıyla 1,4 milyar ton karbon emisyonunun önüne geçilecek.

AA muhabirinin uluslararası sivil toplum kuruluşu Global Energy Monitor (GEM) verilerinden yaptığı derlemeye göre, halihazırda dünya çapında 75 ülkede yaklaşık 2 bin 440 kömür santrali yer alıyor. Bu santrallerin 2 milyon 130 bin 119 megavat kapasitesi bulunuyor.

Söz konusu santrallerin yıllık karbon emisyon seviyesi 10 milyar ton olarak hesaplanıyor.

Bu santrallerin yüzde 78,3'ü Asya'da yer alırken, onu yüzde 10,4 ile Amerika kıtasındaki ülkeler ve yüzde 7,8 ile Avrupa izliyor. Ülke bazında en büyük kapasite 1 milyon 136 bin 731 megavat ile Çin'de bulunurken, onu 237 bin 148 megavat ile Hindistan ve 200 bin 90 megavat ile ABD takip ediyor.

sxdv fd

Fosil yakıt kullanımı, iklim değişikliğinin en büyük nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Paris Anlaşması doğrultusunda hava sıcaklığının 1,5 dereceyle sınırlandırılması ve küresel karbon salımının düşürülmesi hedefleri doğrultusunda çoğu ülke kömürden uzaklaşmayı tercih ediyor.

Geçen yıl, 13 ülkede 21 bin 121 megavatlık kömür kapasitesi devre dışı bırakıldı.

Dünyada 48 ülke 2040'a kadar 296 bin 713 megavatlık kömür santralini kapatmayı planlıyor. Bu sayı, halihazırda çalışır durumda olan santrallerin yüzde 14'üne denk geliyor. Böylece, 2024-2040 yıllarında 1,4 milyar ton karbon emisyonunun doğaya salımı engellenmiş olacak.

Bu kapsamda bu yıl, 22 bin 915 megavatlık santral devre dışı bırakılacak. Bu sayı gelecek yıl 54 bin 410 megavata yükselecek. Söz konusu dönemde ABD, 104 bin 90 megavat ile kömür kapasitesini en fazla azaltan ülke olacak. İlk sırada yer alan ABD'yi, 30 bin 507 megavat ile Güney Afrika ve 24 bin 240 megavat ile Almanya izleyecek.

2024-2040 yıllarında kömüre dayalı santral kapasitesini en çok azaltacak 10 ülke şöyle:

Ülke                                                 Toplam kapasite düşüşü (megavat)
ABD                                                 104.090
Güney Afrika                                    30.507
Almanya                                           24.240
Güney Kore                                     19.860
Avustralya                                        18.599
Polonya                                            14.952
Tayvan                                              10.914
Malezya                                            7.410
İtalya                                                 5.830
Çin                                                    5.270
 



Trump'ın gümrük vergileri yürürlüğe girerken küresel piyasalarda panik yaşanıyor

Pekin'de bir borsa aracılık ofisinin camından içerideki hisse senedi panosu gözüküyor. (Reuters)
Pekin'de bir borsa aracılık ofisinin camından içerideki hisse senedi panosu gözüküyor. (Reuters)
TT

Trump'ın gümrük vergileri yürürlüğe girerken küresel piyasalarda panik yaşanıyor

Pekin'de bir borsa aracılık ofisinin camından içerideki hisse senedi panosu gözüküyor. (Reuters)
Pekin'de bir borsa aracılık ofisinin camından içerideki hisse senedi panosu gözüküyor. (Reuters)

Küresel piyasalar, ABD'nin Çin'den ithal edilen mallara uyguladığı yüzde 104'lük vergi başta olmak üzere yeni gümrük vergileri paketinin yürürlüğe girmesiyle bugün kayıplarını derinleştirerek piyasalarda büyük bir satış dalgasına yol açtı ve küresel resesyon korkularını arttırdı. Japonya'nın Nikkei 225 Endeksi, ABD Başkanı Donald Trump liderliğindeki ticaret savaşında artan gerilimden büyük ölçüde etkilenerek yüzde 3,9 düşüşle 31.714,03 puandan kapandı.

Asya piyasalarının çoğundaki önemli düşüşe rağmen, Çin piyasaları, piyasayı desteklemek için kamu iktisadi teşebbüslerini hisse senedi almaya çağıran düzenleyici otoritelerin açık müdahalesinin ardından bu eğilimi tersine çevirdi. Şarku’l Avsat’ın AP'den aktardığına göre bunun sonucunda Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 1,3 artışla 3.186,81 puana, Hong Kong Hang Seng Endeksi ise yüzde 0,4 artışla 20.205,04 puana yükseldi.

Avrupa piyasaları düşüyor... Tayvan Asya'daki kayıplara öncülük ediyor

Diğer taraftan Avrupa piyasaları keskin bir düşüş yaşadı. Alman DAX Endeksi yüzde 2,1 kayıpla 19.857,36 puana, Fransız CAC 40 Endeksi benzer bir oranda düşüşle 6.949,92 puana, İngiliz FTSE 100 Endeksi ise yüzde 2 düşüşle 7.753,42 puana geriledi.

Asya'da Tayvan, ana endeksi Taiex'in yüzde 5,8 düşmesiyle en kötü etkilenen ülke oldu. Başta yüzde 3,8 düşen TSMC ve hisseleri Tayvan piyasasında izin verilen maksimum günlük limit olan yüzde 10 düşen Hon Hai Precision Industry (Foxconn) olmak üzere büyük teknoloji şirketleri ağır kayıplar yaşadı.

Güney Kore'de KOSPI yüzde 1,7 düşerken, hükümet etkilenen otomobil sektörüne destek sağlayacağını açıkladı. Avustralya'da S&P/ASX 200 yüzde 1,8 düşüşle 7.375,00 puana gerilerken, Yeni Zelanda, Tayland ve Hindistan piyasaları da benzer düşüşler kaydetti; Hindistan'da Sensex, merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesinin ardından yüzde 0,5 değer kaybetti.

Wall Street endişe sinyalleri veriyor

ABD göstergeleri de bundan nasibini aldı. S&P 500 ve Dow Jones vadeli endeksleri dün ABD piyasalarının keskin kayıplara tanık olduğu şiddetli bir seansın ardından sırasıyla yüzde 0,7 ve yüzde 0,5 düştü; özellikle S&P 500 endeksi sabahki yüzde 4,1'e varan büyük kazançlarını sildikten sonra yüzde 1,6 düştü. Nasdaq Endeksi yüzde 2,1 değer kaybetti ve endeksler resmi olarak ayı piyasası bölgesine girmeye yaklaştı.

Yatırımcılar ABD yönetiminin hamlelerini beklerken, müzakere edilmiş bir çözüme ulaşılabileceğine dair umutlar devam ediyor. Trump, Güney Kore Geçici Devlet Başkanı’yla yaptığı ve ‘her iki ülke için de harika bir anlaşmaya’ kapı açtığını söylediği telefon görüşmesinin ardından ilerleme kaydedildiği sinyali verdi. Japonya Başbakanı Şigeru İşiba, Washington ile doğrudan görüşmelere hazırlık amacıyla bir ticaret müzakerecisinin atandığını duyurdu.

Çin'in tehditleri ise devam ediyor. Pekin ‘sonuna kadar savaşmaya’ hazır olduğunu ilan etti ve Trump'ın gümrük vergilerini arttırmasının ardından misilleme önlemleri almakla tehdit etti.

Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt yeni gümrük vergilerinin istisnasız olarak gece yarısı yürürlüğe girdiğini doğruladı. ABD Ticaret Temsilcisi Jameson Greer, 50'den fazla ülkenin ticaret açığını azaltmak için alternatif çözümleri görüşmek üzere Washington ile iletişime geçtiğini kaydetti.

Bu gelişmeler emtia ve döviz piyasalarında keskin dalgalanmalarla aynı zamana denk geldi. ABD petrolünün varil fiyatı 1,82 dolar düşerek 57,76 dolara, Brent ham petrolü ise 1,81 dolar düşerek 61,01 dolara geriledi. Dolar 145,09 yen seviyesine gerilerken, euro 1,1060 dolar seviyesine yükseldi.

Altın güçlü bir şekilde yükselerek fiyatını 71 dolar artırdı ve ons başına 3 bin 61 dolara ulaştı. Kuşkusuz bu, küresel kaygıların ortasında yatırımcıların güvenli limanlara olan talebinin arttığının açık bir işareti.