Güneş panellerinde kuantum devrimi rekor verimlilik vaat ediyor
Fotoğraf: Reuters
Bilim insanları yeni nesil Güneş panellerinin verimliliğini radikal bir şekilde iyileştirebilecek yeni bir malzeme keşfetti.
ABD'deki Lehigh Üniversitesi'nden bir ekip, geleneksel silikon bazlı Güneş pillerinin teorik verimlilik sınırının yüzde 190'ı oranında emilim verimliliğine ulaşabilen bir malzeme geliştirdi.
Lehigh Üniversitesi'nde fizik bölümü öğretim üyesi Chinedu Ekuma, "Bu çalışma, sürdürülebilir enerji çözümlerine dair anlayışımızda ve bunları geliştirmemizde kayda değer bir sıçramayı temsil ederken, yakın gelecekte Güneş enerjisi verimliliğini ve erişilebilirliğini baştan tanımlayabilecek yenilikçi yaklaşımların altını çiziyor" diyor.
Yapılan testler, malzemenin özellikle kızılötesi ışığı ve elektromanyetik spektrumun görünür bölgelerini emerken iyi performans gösterdiğini ortaya koydu.
Malzeme, yüzde 190'lık bir harici kuantum verimliliği (external quantum efficiency / EQE) elde etti; EQE, Güneş pilinin verimliliğini ölçmede önemli bir yöntem sunuyor. EQE oranı, Güneş ışığından emilen her foton için bir elektron üretimini temsil ediyor. Yeni malzemeyle bir fotondan birden fazla elektron toplamanın mümkün olması, bu kadar yüksek bir EQE oranının arkasındaki neden.
Yeni malzeme bunu "van der Waals boşlukları" denen, iki boyutlu, katmanlı malzemeler arasındaki atomik seviyedeki küçük boşluklardan yararlanarak başarıyor.
Dr. Ekuma, "Malzemenin hızlı tepki vermesi ve artırılmış verimliliği, Cu eklenmiş GeSe/SnS'nin gelişmiş fotovoltaik uygulamalarda kuantum malzeme olarak kullanılma potansiyeline güçlü bir şekilde işaret ederek Güneş enerjisi dönüşümlerinde verimliliği iyileştirmek için bir yol açıyor" diyor.
Küresel enerji ihtiyaçlarının karşılanmasında hayati rol oynayacak olan yeni nesil, yüksek verimli Güneş pillerinin geliştirilmesi için umut verici bir aday.
Dr. Ekuma ve ekibi halihazırda bu deneysel malzemeyi, mevcut yenilenebilir enerji sistemlerine entegre edilebilecek bir malzemeye dönüştürmeyi planlıyor.
Araştırma çarşamba günü Science Advances adlı bilimsel dergide yayımlanan "Chemically tuned intermediate band states in atomically thin CuxGeSe/SnS quantum material for photovoltaic applications" (Fotovoltaik uygulamalardaki kuantum malzemesi olan atomik seviyede ince CuxGeSe/SnS'nin kimyasal olarak ayarlanmış ara bant durumları) başlıklı çalışmada detaylandırıldı.
ABD'nin dünyanın en büyük petrol üreticisi Rusya'ya uyguladığı yaptırımların ardından petrol fiyatları yüzde 3 yükseldihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5200556-abdnin-d%C3%BCnyan%C4%B1n-en-b%C3%BCy%C3%BCk-petrol-%C3%BCreticisi-rusyaya-uygulad%C4%B1%C4%9F%C4%B1-yapt%C4%B1r%C4%B1mlar%C4%B1n-ard%C4%B1ndan
ABD'nin dünyanın en büyük petrol üreticisi Rusya'ya uyguladığı yaptırımların ardından petrol fiyatları yüzde 3 yükseldi
Rosneft'e ait bir Rus petrol tankeri İstanbul Boğazı'ndan geçiyor. (Arşiv – Reuters)
ABD'nin Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rus petrol şirketleri Rosneft ve Lukoil'e yaptırım uygulamasının ardından, petrol fiyatları bugün yüzde 3 artış göstererek önceki seanstaki kazançlarını sürdürdü.
Brent ham petrol vadeli işlemleri saat 04:28'de, yüzde 3,1 artışla varil başına 64,53 dolara yükseldi. Bu arada, ABD Batı Teksas Orta Ölçekli (WTI) ham petrol vadeli işlemleri yüzde 3,2 artışla 60,39 dolara yükseldi.
ABD, Moskova'yı Ukrayna'daki savaşta derhal ateşkes kabul etmeye çağırarak, daha fazla önlem almaya hazır olduğunu açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump, daha önce savaş nedeniyle Rusya'ya yaptırım uygulamamış, bunun yerine ticari önlemlere güvenmişti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Başkan Putin'in bu anlamsız savaşı sona erdirmeyi reddetmesi nedeniyle, Hazine Bakanlığı, Kremlin'in savaş makinesini finanse eden Rusya'nın en büyük iki petrol şirketine yaptırım uyguluyor.”
Birleşik Krallık geçen hafta Rosneft ve Lukoil'e yaptırım uyguladı. Ayrıca Avrupa Birliği (AB), sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatının yasaklanması da dahil olmak üzere, savaş nedeniyle Rusya'ya karşı 19. yaptırım paketini kabul etti.
IG piyasa analisti Tony Sycamore şunları söyledi: “Yaptırım haberleri ham petrol fiyatlarını artırsa da, önceki yaptırım/gümrük vergisi tehditlerinin azalması veya ertelenmesi ve yaptırımların uygulanmasındaki zorluklar nedeniyle, şu ana kadar görülen artış nispeten mütevazı oldu.”
ABD'nin yaptırımlarını açıklamasının hemen ardından, Brent ve WTI ham petrol vadeli işlemleri, artan ABD enerji talebinin de desteğiyle varil başına 2 dolardan fazla yükseldi.
Geçen hafta ABD, Washington'un bölgeye Rus tedarikini aşamalı olarak sonlandırma baskısını artırmasıyla, Trump'ın Asya ziyaretinden önce, Rusya'nın sıvılaştırılmış doğal gazının önemli alıcılarından biri olan Japonya'yı Rusya'dan enerji ithalatını durdurmaya çağırdı.
IMF: 2025 yılı Ortadoğu ve Körfez bölgesinde büyüme için dayanıklılığın yılı olacakhttps://turkish.aawsat.com/ekonomi%CC%87/5199973-imf-2025-y%C4%B1l%C4%B1-ortado%C4%9Fu-ve-k%C3%B6rfez-b%C3%B6lgesinde-b%C3%BCy%C3%BCme-i%C3%A7in-dayan%C4%B1kl%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1n-y%C4%B1l%C4%B1-olacak
IMF: 2025 yılı Ortadoğu ve Körfez bölgesinde büyüme için dayanıklılığın yılı olacak
Cihad Azur, geçtiğimiz hafta IMF ve Dünya Bankası toplantılarında bölge ekonomisi hakkında konuşurken (AFP)
Uluslararası Para Fonu (IMF), Ortadoğu ve Kuzey Afrika ekonomilerinin, artan küresel belirsizlik ve tırmanan jeopolitik gerilimlere rağmen 2025 yılında da ‘olağanüstü bir direnç ve esneklik’ sergilemeye devam ettiğini açıkladı. Ancak bunun yanında risklerin henüz sona ermediğine de dikkati çekti.
IMF geçtiğimiz hafta, bu yıl ve gelecek yıl için bölgeye ilişkin büyüme tahminini yükseltti. Temmuz ayında açıkladığı yüzde 3,2'lik tahminini yüzde 3,3'e çıkarak 2025 yılında yüzde 3,3'lük bir büyüme öngören IMF, 2026 yılında bölgedeki büyümenin yüzde 3,7'ye çıkacağı tahminini açıkladı. Temmuz ayında bu rakamı yüzde 3,4 olarak açıklamıştı.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri bu ivmeyi sürdürürken, IMF büyüme tahminini 2025 için yüzde 3,9'a ve 2026 için yüzde 4,3'e yükseltti. Bu güçlü performans, petrol üretimindeki kademeli artışın yanı sıra, yatırım harcamalarındaki artış ve petrol dışı sektörlerdeki dikkate değer büyümeyi yansıtıyor. IMF’nin Suudi Arabistan için öngördüğü büyüme tahmini, geçtiğimiz temmuz ayında açıklanan tahminlere kıyasla önce 0,4 ardından 0,1 puanlık artışla 2025 yılında yüzde 4'e sıçradı. BAE'nin büyüme tahmini de bu yıl yüzde 4,8'e yükselirken, Katar, Kuveyt, Bahreyn ve Umman gibi ülkelerin yüzde 2,6 ila %2,9 civarında bir büyüme kaydetmesi bekleniyor. Bu durum, Körfez ekonomilerinin dayanıklılığını, jeopolitik ve küresel zorluklara rağmen istikrarlı bir büyüme elde etme kabiliyetini teyit ediyor.
IMF, Suudi Arabistan için 2025 yılı ekonomik büyüme oranını yüzde 4'e yükseltti (SPA)
IMF, Körfez ülkelerinde petrol dışı gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) büyüme tahminini 2025 yılı için yüzde 3,8'e yükseltti. Mayıs ayında açıklanan yüzde 3,4'lük tahminin, 2026'da yüzde 3,6'ya yükselmesi bekleniyor.
Bölge ve gümrük tarifeleri
IMF Ortadoğu ve Orta Asya Bölge Direktörü Dr. Cihad Azur, IMF'nin ‘Ortadoğu ve Orta Asya Ekonomik Görünümü’ raporunun yayınlanması vesilesiyle Dubai'de düzenlenen basın toplantısında, şunları söyledi:
Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki ekonomik faaliyetler, küresel belirsizliğin devam etmesi ve jeopolitik gerilimin artmasına rağmen, 2025 yılında şimdiye kadar olağanüstü bir direnç gösterdi.”
Dr. Azur, son zamanlarda yaşanan gerilimin ‘sınırlı ve kısa vadeli’ bir etki yaratarak endişelere yol açmasına rağmen, bölgenin ABD'nin gümrük vergilerine uyguladığı artışların ve küresel ticarete getirdiği kısıtlamaların doğrudan etkilerinden büyük ölçüde kaçındığını belirtti.
Dr. Azur, kısa vadede büyümenin gelecek yıl yüzde 3,7'ye doğru hızlanarak önceki tahminleri 0,3 puan aşmasını ve orta vadede genel olarak istikrarlı kalmasını bekliyor.
Yukarı yönlü revizyon, bazı olumlu faktörleri yansıtıyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki petrol ihraç eden ülkelerdeki büyüme artışı, OPEC+ kesintilerinin kaldırılmasının ardından beklentilerin üzerinde gerçekleşen üretim artışına bağlanabilir. Bu ekonomilerdeki büyümenin 2025 yılında yüzde 3'e, 2026 yılında ise yüzde 3,4'e ulaşması bekleniyor. Dr. Azur, ‘petrolün ötesinde başka faktörlerin de olduğunu’ özellikle KİK düzeyinde ekonomik çeşitlendirme çabalarında kaydedilen muazzam ilerlemeyi övdü ve büyümeyi sürdürmek ve istihdam yaratmak için petrol dışı sektörlerin önemini vurguladı.
Dr. Azur, geçtiğimiz hafta IMF ve Dünya Bankası toplantılarında bölge ekonomisi hakkında konuşurken (AFP)
Petrol ithalatçısı ülkeler için de ivme hız kazanırken büyümenin 2025'te yüzde 3,5'e, 2026'da ise yüzde 4,1'e yükselmesi bekleniyor. Bu büyümenin, düşük petrol fiyatları, yurtdışındaki işçilerden gelen güçlü döviz girdileri, gelen turist sayısındaki artış ve tarım koşullarındaki iyileşmeden kaynaklı olduğu söylenebilir. Dr. Azur, makroekonomik istikrar ve yapısal reformlarda kaydedilen sürekli ilerlemenin, bu ekonomilerin dayanıklılığını artırmaya ve gelecekteki beklentilerini güçlendirmeye yardımcı olduğunu açıkladı. Aynı şekilde mali koşullar da iyileşti, devlet tahvili getiri farkları daraldı ve para birimi değerleri sorunsuz bir şekilde ayarlandı.
Dr. Azur, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da GSYH büyümesinin, güçlü talep, yüksek petrol üretimi ve devam eden reformların etkisiyle bu yıl ve gelecek yıl da artmaya devam edeceğini öngörüyor. Orta vadede, reformlar ve istikrar politikaları yerleşik hale geldikçe büyümenin kademeli olarak artması bekleniyor.
Enflasyon göstergeleri
Enflasyon eğilimleri bölge genelinde farklılık gösterse de çoğu ekonomi ılımlı veya düşüş eğiliminde olan enflasyon oranları ile karşı karşıya. Dr. Azur’a göre bu durum, daha sıkı para politikaları ve gıda ve enerji fiyatlarındaki düşüşün bir sonucu olurken, aynı zamanda devlet tahvili getiri farklarının daralması, sorunsuz para birimi düzeltmeleri ve bazı ülkelerin piyasalara yeniden erişim kazanması da dahil olmak üzere finansal koşullarda iyileşme görüldü.
IMF, KİK ülkelerinde enflasyonun 2025 yılında yüzde 1,7 ile düşük ve istikrarlı kalacağını öngörüyor. Raporda ayrıca, Körfez ülkelerinin cari işlemler fazlasının 2024 yılında GSYİH'nin yüzde 7,1'inden 2030 yılına kadar kademeli olarak yüzde 3,7'ye gerileyeceği belirtildi.
“Büyük riskler”
Dr. Azur, bu tahminlerin olumlu görünümlerine rağmen ‘önemli riskler’ taşıdığını vurguladı. Küresel belirsizliğin ekonomik faaliyeti etkileyebileceği konusunda uyaran Dr. Azur, küresel talebin gerilemesi veya finansal koşulların sıkılaşmasının, büyük finansman ihtiyacı olan ya da devlet borç risklerine yüksek düzeyde maruz kalan bankacılık sistemlerine sahip ülkelere baskı uygulayabileceğini belirtti. Dr. Azur’a göre gelişmiş ekonomilerde süregelen enflasyon da bölgedeki borçlanma maliyetlerini artırabilir.
Jeopolitik gerilimlere değinen Dr. Azur, bu gerilimlerin seviyesinin halen yüksek olduğunu vurguladı. Ateşkes konusunda bazı ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, bölgede hala acil insani ihtiyaçlar bulunduğunu belirten Dr. Azur, geçtiğimiz haziran ayında İsrail ile İran arasında patlak veren çatışmanın ticaret üzerinde yalnızca ‘sınırlı ve kısa vadeli’ bir etkisi olduğunu belirtti, ancak istikrarsızlığın yeniden tırmanma riskinin yüksek olduğunu vurguladı.
IMF, Suudi Arabistan'ın ekonomik büyüme oranı tahminini yüzde 4'e yükseltti (SPA)IMF, Suudi Arabistan'ın ekonomik büyüme oranı tahminini yüzde 4'e yükseltti (SPA)
Dr. Azur, olumlu tarafta ise bölgesel çatışmaların çözülmesinin ve özellikle yönetim, finans sektörünün derinleşmesi ve özel sektörün gelişimi alanlarında yapısal reformların hız kazanmasının orta vadede beklenenden daha güçlü büyüme oranlarına yol açabileceğine inanıyor.
Öncelikler
IMF, kısa vadeli risklerin yönetilmesinde politika önceliklerinin açık olduğu ve aynı zamanda herkes için daha güçlü ve daha kapsayıcı bir büyümenin temellerinin atıldığını vurguladı. Dr. Azur bu bağlamda mevcut büyüme ivmesinin, özellikle sınırlı marjlara sahip ülkelerde, mali ve dışsal tamponları yeniden oluşturmak için ‘değerli bir fırsat’ sunması gerektiğinin altını çizdi.
Ekonomilerin çeşitlendirilmesi, özel sektörün desteklenmesi, yönetimin ve kurumların güçlendirilmesi, ticaret engellerinin azaltılması ve altyapıya yatırım yapılması amacıyla cesur reformların sürdürülmesi çağrısında bulunan Dr. Azur, bu istikrarlı büyümenin, gençlere ve kadınlara daha fazla fırsat sunarak, eğitim ve sağlık hizmetlerini iyileştirerek ve finansmana erişimi genişleterek kapsayıcı olması gerektiğini vurguladı. Dr. Azur, dijital dönüşüm ve yapay zekanın (AI) üretkenliği artırmak için ek fırsatlar sunduğuna işaret etti.
Çatışmadan çıkan ekonomilerle ilgili değerlendirmesinde başarılı bir toparlanma için erken makroekonomik istikrar, dış finansmana erişim (uluslararası destek ve borç hafifletme dahil) ve kurumsal güçlendirmenin kilit faktörler olduğunu vurgulayan Dr. Azur’a göre IMF analizleri, barışın ilk beş yılında makroekonomik oynaklığın azaltılmasının kalıcı toparlanma olasılığını büyük ölçüde artırdığını gösterdi.
Politika yapıcıların şu anda karşı karşıya olduğu temel zorluğun ‘bu direnci kapsamlı ve sürdürülebilir uzun vadeli büyümeye dönüştürmek’ olduğuna dikkati çeken Dr. Azur, 2025 yılının ‘belirsizlik ortamında dayanıklılığın yılı’ olduğunu belirterek sözlerini tamamladı.
Dünya Bankası: Suriye'nin yeniden inşasının tahmini maliyeti 216 milyar doları aşıyorhttps://turkish.aawsat.com/ekonomi%CC%87/5199971-d%C3%BCnya-bankas%C4%B1-suriyenin-yeniden-in%C5%9Fas%C4%B1n%C4%B1n-tahmini-maliyeti-216-milyar-dolar%C4%B1
Dünya Bankası: Suriye'nin yeniden inşasının tahmini maliyeti 216 milyar doları aşıyor
Sednaya Hapishanesi önündeki enkazın arasında park halindeki bir araç (Arşiv – Reuters)
13 yılı aşkın süren çatışmaların ardından Suriye'nin yeniden inşası için tahmini maliyet 216 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Bu tahmin, ulusal düzeyde altyapı ve bina varlıklarına verilen hasarın hızlı ve kapsamlı bir değerlendirmesinin sonuçlarını sunan ‘2011-2024 Dönemi Suriye'deki Fiziksel Hasar ve Yeniden İnşa Değerlendirmesi’ raporundan alındı.
Fiziksel yıkımın boyutu ve en çok hasar gören altyapı
Raporda, çatışmanın Suriye'nin çatışma öncesindeki toplam sermayesinin yaklaşık üçte birine zarar verdiği belirtildi. Altyapı ile konut ve konut dışı binalara verilen doğrudan fiziksel hasar yaklaşık 108 milyar dolar olarak hesaplandı.
Doğrudan hasarın dağılımı açısından, altyapı toplam hasarın yüzde 48'ini (52 milyar dolara eşdeğer) oluşturarak en çok etkilenen kategori olurken, bunu konut binaları (33 milyar dolar) ve konut dışı binalar (23 milyar dolar) izledi. Vilayet düzeyinde, toplam hasar açısından en çok etkilenenler Halep, Şam Kırsalı ve Humus oldu.
Yeniden inşa maliyeti GSYİH'nın 10 katı
Raporda, hasar gören fiziki varlıkların yeniden inşa maliyetinin 140 milyar ile 345 milyar dolar arasında olacağı tahmin ediliyor ve en ihtiyatlı tahmin 216 milyar dolar olarak belirtiliyor. Bu tahmini maliyet, konutlar için 75 milyar dolar, konut dışı tesisler için 59 milyar dolar ve altyapı için 82 milyar dolar olarak ayrılmış. Halep ve Şam Kırsalı bölgelerinin yeniden inşa yatırımlarının en büyük payını alması bekleniyor.
Beyrut'tan evlerine dönmek için hazırlanan Suriye mülteciler (EPA)
Raporda, yeniden inşa için tahmini maliyetin Suriye'nin 2024 yılı için öngörülen gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık on katı olduğu belirtilerek, bu zorluğun muazzam boyutu vurgulandı. Çatışma, Suriye ekonomisine ciddi zarar verdi ve 2010 ila 2022 yılları arasında reel GSYİH yaklaşık yüzde 53 oranında düştü. Nominal GSYİH, 2011'de 67,5 milyar dolardan 2024'te tahmini 21,4 milyar dolara geriledi.
Uluslararası toplumdan ortak taahhüt ve destek için harekete geçme çağrısı
Bulgular hakkında yorum yapan Dünya Bankası Ortadoğu Bölge Direktörü Jean-Christophe Carret şunları söyledi: “Zorluklar çok büyük, ancak Dünya Bankası, Suriye halkı ve uluslararası toplumla birlikte çalışarak iyileşme ve yeniden inşa çabalarını desteklemeye hazır. Suriye'nin iyileşme ve uzun vadeli kalkınma yolunda ilerlemesine yardımcı olmak için toplu taahhüt, koordineli eylem ve kapsamlı ve yapılandırılmış bir destek programının benimsenmesi kritik öneme sahip.”
Suriye Maliye Bakanı Muhammed Yusr Berniyye, geçtiğimiz hafta Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası toplantılarına katıldı. (Reuters)
Suriye Maliye Bakanı Muhammed Yusr Berniyye ise bu raporun ‘ülkedeki muazzam yıkımın boyutunu ve Suriye’yi bekleyen yeniden inşa maliyetlerini değerlendirmek için önemli bir temel’ sağladığını ifade etti. Berniyye, uluslararası toplumun şimdi her zamankinden daha fazla ‘Suriye'nin temel altyapı hizmetlerini yeniden kurmasına, yerel toplulukları canlandırmasına ve halkı için daha dayanıklı bir gelecek adına temeller atmasına yardımcı olmak üzere destek toplaması ve ortaklıklar kurması’ gerektiğini vurguladı.
Rapordaki bulguların, çatışmanın uzun süren niteliği ve bununla ilişkili metodolojik kısıtlamalar nedeniyle yüksek derecede belirsizliğe tabi olduğu ve değerlendirmenin, kurtarma planlaması tartışmalarına bilgi sağlamak amacıyla toplam hasar ve yeniden inşa maliyetlerinin bir tahminini sunmayı amaçladığı unutulmamalı. Bu değerlendirme, Dünya Bankası'nın Küresel Afet Azaltma ve İyileştirme Fonu'nun (GFDRR) mali ve teknik desteği ile hazırlandı.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
