Elazığ, havyar ve Mersin balığında üretim üssü olmaya aday

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Elazığ, havyar ve Mersin balığında üretim üssü olmaya aday

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye'de alabalık üretiminde ilk sırada yer alan Elazığ, Keban Baraj Gölü'nde kurulan tesis sayesinde Mersin balığı ve havyar üretimiyle de ülkenin merkez üssü olmaya hazırlanıyor.

Muratcık köyü mevkisindeki Keban Baraj Gölü'nde özel sektör tarafından kurulan 2 bin 500 ton kapasiteye sahip tesiste birkaç yıl önce yetiştiriciliğine başlanan "huso huso" cinsi Mersin balığı üretiminde 950 ton kapasiteye ulaşıldı.

Mevcut kapasitesiyle "ülkenin en büyüğü" konumundaki Mersin balığı üretim tesisinde, 3 yıl içinde ilk etapta kalitesine göre kilogram fiyatı 2 bin 500 dolara kadar çıkan 100-150 ton havyar üretilmesi hedefleniyor.

Dünyada 26 türü olduğu bilinen, denizlerde doğal ortamda uzun süre yaşamaları halinde 3-4 metre boya ve 1300-1600 kilogram ağırlığa kadar ulaşabilen "huso huso" cinsi Mersin balığı, havyarının yanı sıra etinin lezzetiyle de ekonomik değere sahip.

- "Doğaya binlercesini salıyoruz"

Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Dr. Mustafa Altuğ Atalay, AA muhabirine, nesli tükenme tehlikesine giren Mersin balıklarının avcılığının dünya genelinde 1971'den itibaren yasaklandığını söyledi.

Atalay, "Bu balığı ülkemizde ilk olarak 1990'lı yıllarda İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi üretmeye çalıştı. Daha sonra ülkede DSİ'nin yapmış olduğu başarılı çalışmalar neticesinde üretimine başlanan Mersin balığı yavruları iç sulara ve belirli bölgelerde deniz kıyılarına bırakıldı. Bunu geçtiğimiz yıllarda Bakanlık olarak biz de başardık ve artık bu balıkların üretimini Bakanlık enstitülerinde, su ürünleri yetiştiricilik tesislerinde yapıp doğaya binlercesini salıyoruz." dedi.

- "Neredeyse 100-150 ton havyar alınacak"

Atalay, Mersin balığı üretiminin son yıllarda özel sektörün girişimiyle arttığını ve Keban Baraj Gölü üzerinde toplamda 2 bin 500 ton kapasiteyle kurulan üretim tesisinin ülke ekonomisi açısından önemli bir değer olduğunu belirtti.

Tesiste birkaç yıl önce başlanan Mersin balığı yetiştiriciliğinde 950 ton kapasiteye ulaşıldığını dile getiren Atalay, şöyle konuştu:

Keban Baraj Gölü üzerinde 2 bin 500 ton kapasiteyle kurulan üretim tesisinde balıkların yetişkin olanları neredeyse 100 kiloya ulaştı. 5-6 yaşındalar ve bunlar 2-3 sene sonra havyar üretmeye başlayacaklar. Havyarı ülkemizde olduğu gibi bütün dünyada çok beğenilen en değerli balıklar. Eti son derece lezzetli ve besleyici bir balık. Bu tesiste balıklar havyar tutmaya başladığı zaman neredeyse 100-150 ton havyar alınacak ve bu bölge tam bir Mersin balığı üretim üssü haline gelecek. Havyarın kilosunun 500 ile 2 bin 500 dolar arasında olduğunu düşünürseniz, 100-150 tonluk bir havyarın ne kadar büyük bir ekonomi ve istihdam sağlayacağını tahmin edebilirsiniz.

- "Ülkemiz, Mersin balığında önemli üretici konumuna gelecek"

Atalay, Keban Baraj Gölü'nün su kalitesi ve iklim olarak Mersin balığına çok iyi geldiğini, balıkların burada son derece hızlı bir gelişim gösterdiğini ifade etti.

Ülke ekonomisine daha fazla katkı ve istihdam sağlanması için Mersin balığı üretiminin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaları sürdüreceklerini dile getiren Atalay, şunları kaydetti:

Elazığ, Türkiye'de nasıl alabalıkta ve Türk somonunda bir üs haline geldiyse havyar ve Mersin balığında da üretim üssü haline gelecek. Ülkemizde 13 yetiştiricilik tesisi kurulmuş durumda ve 3 bin 200 ton kapasiteye ulaştık. Çok yakında bunların satışlarının başlamasıyla ülkemiz Mersin balığında önemli üretici konumuna gelecek. Devlet ile bir yere kadar yapıldı ama özel sektöre de çok teşekkür ediyoruz. Keban'da neredeyse bütün dünyaya satılabilecek üst seviyede bir üretim gerçekleştiriyorlar. Nesli tükenmekte olan bir türü alıp yetiştirdik, artık çoğalıyorlar. Hem havyarı hem etini değerlendirecek durumdayız ve stoklara da takviye yapabilecek bir duruma geldik. Bundan 10 yıl önce böyle bir teknolojimiz yoktu. Ülkemizin gelişmesiyle birlikte artık Mersin balığı gibi pek çok canlıya üremesi ve neslini devam ettirmesi için imkan sunuyoruz.



Afrika’da hidroelektrik santraline bağlı kripto madeni kuruldu

Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
TT

Afrika’da hidroelektrik santraline bağlı kripto madeni kuruldu

Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)
Bitcoin madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, yüksek enerji gerektiriyor (Reuters)

Kenyalı bir şirket,  Zambiya'da hidroelektrik santraline bağlı bir kripto para madeni kurdu.

Phillip Walton’ın CEO’su olduğu Gridless firması, Zambiya’nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti sınırındaki bir bölgede Bitcoin madenciliği faaliyeti yürütüyor.

Kripto para madenciliğinde kullanılan özel cihazlar, Zengamina hidroelektrik santraline bağlı çalışıyor.

Her makine günde yaklaşık 5 dolar değerinde Bitcoin elde ediyor. BBC’nin görüştüğü Phillip, elektrik şirketiyle yaptıkları ortaklık sayesinde ucuza enerji kullandıklarını, Bitcoin’in değeri düşse bile kârlarını koruyabildiğini söylüyor.

Zengamina, 2000’lerin başında hayır kurumları tarafından toplanan 3 milyon dolarla kurulmuştu. Ikelenge bölgesindeki Kalene vadisinde yer alan santral, yaklaşık 15 bin kişiye elektrik sağlıyor.

Hidroelektrik santralinin yöneticisi Daniel Rea, Gridless’la anlaşmanın kendileri için de kârlı olduğunu belirtiyor:

Her gün ürettiğimiz enerjinin yarısından fazlası boşa gidiyordu, bu da işletme giderlerimizi karşılamak için bundan kazanç elde edemediğimiz anlamına geliyordu. Bölgede büyük bir enerji kullanıcısına ihtiyacımız vardı ve Gridless’le çığır açıcı ortaklığımız da bu noktada devreye girdi.

Tesis, halihazırda gelirinin yüzde 30’unu Bitcoin madenciliği firmasıyla yaptığı anlaşmadan kazanıyor.

Kasaba sakinlerinden Lucy Machayi, 2007’de faaliyete geçen santral sayesinde kasabanın dönüştüğünü söylüyor:

Elektrik gelmeden önce sadece çalılıklar vardı. Buzdolabı, televizyon, akıllı telefon yoktu. Elektrik, buradaki insanların hayatını tamamen değiştirdi.

Haberde, kasaba sakinlerinin kripto parayla ya da Gridless’ın yürüttüğü Bitcoin madenciliğiyle pek ilgilenmediği belirtilirken, gelecekte bu sektöre merakın artabileceği aktarılıyor.

Twitter’ın yaratıcısı Jack Dorsey’nin finans hizmeti sağlayıcısı Block’la çalışan Kenyalı şirket, ileride kendi hidroelektrik santralini inşa etmeyi de planlıyor. Bu tesisin hem Bitcoin madenciliği hem de yerel bölgelere elektrik sağlamak için kullanılması hedefleniyor.

Independent Türkçe, BBC, CNBC