Nepal'in yeni banknotundaki harita, Hindistan'la sınır kavgasını yeniden alevlendirebilir

Katmandu'nun yeni haritası, 335 kilometrekarelik tartışmalı alanı Nepal'e ekleyerek Yeni Delhi'yi kızdırdı.

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Nepal'in yeni banknotundaki harita, Hindistan'la sınır kavgasını yeniden alevlendirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Nepal, Güney Asya'daki komşusunun hak iddia ettiği bölgeleri gösteren yeni 100 Nepal rupisi (NPR) banknotu çıkararak Hindistan'ı kızdırdı. Bu hamle, son yıllarda iki ülke arasındaki ilişkileri zedeleyen ve uzun süredir devam eden sınır anlaşmazlığını yeniden alevlendirdi.

Lipulekh, Kalapani ve Limpiyadhura bölgelerindeki çelişen hak iddiaları, 2020'de Hindistan'ın Çin'i göz önünde bulundurarak kuzeydeki Uttarakhand eyaletini stratejik Lipulekh dağ geçidine bağlamak için bir yol inşa etmesiyle sert bir anlaşmazlığa dönüşmüştü. 

Katmandu, tartışmalı bölgeleri Nepal sınırları içinde gösteren yeni bir harita yayımlayarak karşılık verdiğinde Yeni Delhi, Nepal'in iddialarının "yapay olarak genişletilmesinin" tarihi gerçeklere veya kanıtlara dayanmadığını ve bu nedenle kabul edilemez olduğunu söyleyerek protesto etti.

Yeni harita Nepal'e 335 kilometrekarelik bir alan ekliyor.

Komşularının aksine hiçbir zaman Avrupa sömürgesi altında kalmayan Nepal, Limpiyadhura, Kalapani ve Lipulekh bölgelerindeki hak iddialarını Britanya Raj'ıyla imzalanan 1816 Sugauli Anlaşması'na dayandırıyor. Ancak bu bölgeler 1962'de Çin'le yaptığı savaştan bu yana Hindistan tarafından kontrol ediliyor.

Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Rekha Sharma, yeni banknotun basılması kararının perşembe günü Başbakan Puşpa Kemal Dahal liderliğinde yapılan bir toplantıda alındığını söyledi.

Sharma şöyle konuştu: 

Başbakan Puşpa Kemal Dahal 'Praçanda' liderliğinde yapılan bakanlar kurulu toplantısında, 100 NPR değerindeki banknotlarda Lipulekh, Limpiyadhura ve Kalapani'yi içeren yeni Nepal haritasının basılması kararı alındı

Bakan, "100 NPR değerindeki banknotun yeniden tasarlanmasının" onaylandığını ve "banknotun arka planında basılı eski haritanın değiştirileceğini" söyledi.

Kabinenin bu kararı, ülkenin merkez bankası Rastra Bank'a iletilecek. Yeni banknotun basılıp piyasaya sürülmesinin bir yıl kadar zaman alması bekleniyor.

Hindistan Dışişleri Bakanı S. Jaishankar, sorunun çözümüne yönelik diplomatik görüşmeler devam ederken Katmandu'yu "tek taraflı" bir adım atmakla eleştirdi.

Bakan, gelişmeyle ilgili bir soru üzerine şöyle dedi: 

Bizim tutumumuz çok net. Nepal'le sınır meselelerimiz hakkında yerleşik bir platform üzerinden görüşmeler yapıyoruz. Bu sırada onlar tek taraflı bazı girişimlerde bulundu.

Independent Türkçe



ABD-Rusya çekişmesi Çin'e yaradı: "Uranyum ithalatı üç katına çıktı"

Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
TT

ABD-Rusya çekişmesi Çin'e yaradı: "Uranyum ithalatı üç katına çıktı"

Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)
Kremlin'den ağustosta yapılan açıklamada, Çin'le ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine öncelik verildiği bildirilmişti (Reuters)

Washington ve Moskova arasındaki karşılıklı yaptırımların ardından Çin, Rusya'dan uranyum ithalatını üç katına çıkardı.

Rus devletine ait haber ajansı RIA Novosti'nin incelediği gümrük verilerine göre Çin, son 10 ayda Rusya'dan 849 milyon dolar değerinde zenginleştirilmiş uranyum satın aldı. Bu da geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık üç katlık bir artışa denk geliyor. 

Çin'in sadece ekimde Rusya'dan aldığı zenginleştirilmiş uranyumun değeri, 216 milyon doları buldu. Bir önceki aya göre neredeyse iki kat artış kaydedildi. 

Güney Kore de yılın ilk 10 ayında Rusya'dan 650 milyon dolar değerinde uranyum satın aldı. Böylelikle Güney Kore, Rus uranyumunun ikinci büyük ithalatçısı konumuna geldi. ABD ise üçüncü sıraya geriledi.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre 2022'de Rusya, ABD'nin ticari nükleer reaktörlerine yakıt sağlayan zenginleştirilmiş uranyumun neredeyse 4'te birini ihraç ediyordu. Ancak aynı yıl başlayan Ukrayna savaşıyla ikili ilişkiler kötüleşti. 

Kongre, Rusya'dan zenginleştirilmiş uranyum ithalatını yasaklayan yasa tasarısını Aralık 2023'te onaylamıştı. Başkan Joe Biden da tasarıyı mayısta imzalamıştı. 

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, bu adımla sivil nükleer enerji konusunda Rusya'ya bağımlılığı azaltmayı, enerji ve ekonomi güvenliğini güçlendirmeyi amaçladıklarını bildirmişti. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bu yıl eylülde bu adıma karşılık belirli kısıtlamalar getirileceğini açıklamıştı. Rusya, kasımda ABD'ye zenginleştirilmiş uranyum ihracatının kısıtlandığını duyurmuştu.  

Diğer yandan Çin'in, Rusya'dan ithal ettiği zenginleştirilmiş uranyumu ABD'ye ihraç ederek Washington'ın Moskova'ya uyguladığı yaptırımı deldiği öne sürülmüştü. Washington, bu yıl eylülde konuyla ilgili inceleme başlatıldığını bildirmişti. 

ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu verilerine göre, Kongre'nin Rusya'dan ithalat yasağını onayladığı Aralık 2023'te Çin'den ABD'ye 242 bin 990 kilogram zenginleştirilmiş uranyum sevkiyatı gerçekleştirilmişti. Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Washington'ın başlattığı incelemeyle ilgili analizinde, 2020-2022'de Çin'in ABD'ye hiç zenginleştirilmiş uranyum göndermediğine dikkat çekmişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, iddialar doğrudan reddedilmezken, "Çin ve Rusya arasındaki işbirliğinin iki egemen ülkenin kendi kararları doğrultusunda yürütüldüğü ve üçüncü bir ülkenin hedef alınmadığı" belirtilmişti.

Independent Türkçe, RT, Reuters