Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Sahte GPS olayları hızla artıyor.

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS



İran'ın petrol 'imparatorluğunu' Şemhani'nin oğlu yönetiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
TT

İran'ın petrol 'imparatorluğunu' Şemhani'nin oğlu yönetiyor

Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)
Hüseyin Şemhani (İran haber ajansları)

Bloomberg Haber Ajansı, ‘Gizli tüccar Hektor’ lakaplı 'İran'ın petrol ticaretinin küresel liderinin’ kimliğini açıkladı.

Bloomberg’in sitesinde yer alan habere göre bu kişi, İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney’in kıdemli danışmanlarından Ali Şamhani'nin oğlu Hüseyin Şemhani. Bloomberg, haberinde Hüseyin Şemhani’nin ‘İran ve Rusya'nın büyük miktarlardaki küresel ham petrol ihracatını yöneten bir imparatora’ dönüştüğünü öne sürdü.

Habere göre küresel enerji piyasalarında petrol ticaretiyle uğraşan çok az kişi bu adamın Ali Şemhani'nin oğlu olduğunu biliyor ve ona ‘Hektor’ diye sesleniyor.

Haberde ayrıca Hüseyin Şemhani’nin yönettiği şirketler grubunun, yaptırımlara tabi olmayan ülkeler üzerinden petrol ve petrokimyasallar sattığı, bazen de bunları alıcıların menşe ülkeyi öğrenmesini zorlaştırmak için farklı ülkelerden gelen ham petrolle karıştırdığı belirtildi.