Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Sahte GPS olayları hızla artıyor.

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS



Suudi Arabistan, Fikri Mülkiyet Endeksi’nde dünya genelinde 13’üncü sırada yer alıyor

Bu başarı, Suudi Arabistan’ın fikri mülkiyet haklarının yerel ve uluslararası düzeyde uygulanmasını güçlendirmeye yönelik entegre çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı. (Şarku’l Avsat)
Bu başarı, Suudi Arabistan’ın fikri mülkiyet haklarının yerel ve uluslararası düzeyde uygulanmasını güçlendirmeye yönelik entegre çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı. (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan, Fikri Mülkiyet Endeksi’nde dünya genelinde 13’üncü sırada yer alıyor

Bu başarı, Suudi Arabistan’ın fikri mülkiyet haklarının yerel ve uluslararası düzeyde uygulanmasını güçlendirmeye yönelik entegre çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı. (Şarku’l Avsat)
Bu başarı, Suudi Arabistan’ın fikri mülkiyet haklarının yerel ve uluslararası düzeyde uygulanmasını güçlendirmeye yönelik entegre çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı. (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan, Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü'ne (IMD) bağlı Dünya Rekabetçilik Merkezi tarafından yayınlanan Dünya Rekabetçilik Sıralaması 2025 raporunun bir parçası olan ve Ulusal Rekabetçilik Merkezi tarafından ilgili devlet kurumlarıyla koordineli olarak takip edilen ana rekabetçilik raporlarından biri olan Fikri Mülkiyet Hakları Uygulama Endeksi'nde 14 sıra yükselip dünya genelinde 13’üncü sıraya yerleşerek yeni bir niteliksel başarı elde etti.

Bu önemli ilerleme, Suudi Arabistan Fikri Mülkiyet Kurumu'nun fikri mülkiyet hakları uygulama sistemine öncülük etme, geliştirme ve etkinliğini arttırma çabalarını yansıtıyor. 2024 yılında 27’nci sırada yer alan Suudi Arabistan, bu yılki raporda 69 ülke arasında 13’üncü sıraya yükseldi.

Bu başarı, Suudi Arabistan’ın fikri mülkiyet haklarının yerel ve uluslararası düzeyde uygulanmasını geliştirmeye ve kurumsal ve adli düzeylerde etkinliğini artırmaya yönelik entegre çabalarının bir sonucu olarak ortaya çıktı.

Fikri Mülkiyete Saygı Konseyi, İcra Daimî Komitesi ve Fikri Mülkiyete Saygı Görevlisi gibi öncü ulusal girişimler, yönetişimin güçlendirilmesinde ve ilgili makamlar arasında entegrasyonun teşvik edilmesinde etkili modeller oldu. Ayrıca fikri mülkiyet davaları için uzmanlaşmış bir kamu savcılığının kurulması, dava sisteminin etkinliğinin artırılmasına ve yargı prosedürlerinin hızlandırılmasına katkıda bulundu.

Bu ilerlemeyi destekleyen en önemli adımlar arasında, hak sahipleri ile düzenli toplantılar yoluyla şeffaflık ve iletişimin artırılmasının yanı sıra, saha ve dijital uygulama konularında kapsamlı farkındalık kampanyalarının uygulanması ve çeşitli devlet kurumları ve özel sektör ile koordinasyonun genişletilmesi yer alıyor.

Dünya Rekabetçilik Sıralaması, dünya genelindeki ekonomilerin rekabet edebilirliğini karşılaştırmak için uluslararası bir referanstır. 300'den fazla alt göstergeyi içerir ve ülkelerin performansını dört ana eksende ölçer: ekonomik performans, hükümet verimliliği, iş verimliliği ve altyapı.