İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
TT

İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)

Fransız haber ajansı AFP, yaklaşık bir yıldır süren Gazze savaşının İsrail ekonomisine büyük yük bindirdiğini yazıyor. 

Analizde, İsrail'de "yoksulluğun Hamas'la çatışmaların yaşandığı bölgelerden uzaktakileri de tehdit ettiği" belirtiliyor. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun tartışmalı yargı reformlarına karşı düzenlenen geniş çaplı protestolarla ekonominin zayıfladığı, ardından Hamas'ın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan Gazze savaşıyla durumun daha da kötüleştiği ifade ediliyor. 

Kudüs İbrani Üniversitesi'nden ekonomist Jacques Bendelac, çatışmaların devam etmesi halinde resesyon riskine dikkat çekerek, İsrail ekonomisinin durumuna ilişkin şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

İsrail ekonomisi sağlam olabilir fakat çok uzun süren bu savaşa dayanmakta artık zorlanıyor.

Resmi verilere göre, 2023'ün 4. çeyreğinde yüzde 21 oranında küçülen İsrail'in gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH), bu yılın ilk üç ayında yüzde 14 oranında toparlandı. Ancak büyüme ikinci çeyrekte yüzde 0,7'yle durgunlaştı. 

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Gazze'de devam eden savaş nedeniyle İsrail'in kredi notunu ağustosta "A+"dan "A"ya indirmişti. 

Kuruluşun açıklamasında, savaşın 2025'e kadar sürebileceği ve diğer cephelere yayılma riski taşıdığı değerlendirmesi yapılmıştı. 

Ekonomist Bendelac, yüksek yaşam maliyetleri ve ekonomik yavaşlamanın "kaçınılmaz olarak yoksulluğun artmasıyla sonuçlandığını" belirtiyor. 

AFP'nin analizinde, özellikle turizm, inşaat ve tarım sektörlerinin "peşi sıra kan kaybettiğine" dikkat çekiliyor. 

Tel Aviv'de gökdelen projelerinin ve ulaşım altyapı çalışmalarının yarım kaldığı belirtilirken, turizmin "dibe vurduğu" yorumu paylaşılıyor.

İsrail Turizm Bakanlığı'nın verilerine göre ocak-temmuzda ülke 500 bin turisti ağırladı. Ancak bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemindeki turist sayısının sadece dörtte birine denk geliyor. 

Gazze savaşı nedeniyle Tel Aviv yönetimi, Filistinlilere verdiği çalışma izinlerini de askıya almıştı. 

İsrailli işçi hakları örgütü Kav LaOved, savaştan önce yaklaşık 100 bin Filistinliye çalışma izni verildiğine, bu kişilerin inşaat, tarım ve sanayi sektörlerinde önemli bir istihdam oluşturduğuna işaret ediyor. 

Örgüt, savaşla birlikte sadece 8 bin Filistinli işçinin gerekli görülen fabrikalarda çalışmak üzere bu yasaktan muaf tutulduğunu bildiriyor. 

İsrail'deki bazı bölgelerde yardım örgütleri, halka gıda desteği de sağlıyor. Pitchon-Lev adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusu Eli Cohen, savaşın başından bu yana faaliyetlerini iki katına çıkardıklarını söylüyor. 

Cohen, ülke çapında yaklaşık 200 bin aileye destek sağladıklarını belirtirken, son dönemde Hizbullah'la İsrail ordusu arasındaki çatışmaların artmasıyla, Lübnan sınırındaki İsraillilerin de gıda yardımı için başvuru yaptığını ifade ediyor.

Independent Türkçe, AFP, Reuters



Ebeveynler yetişkin çocuklarının mali açıdan bağımsız olmalarına nasıl yardımcı olabilirler?

Z ve Y kuşaklarının yarısından fazlası mali açıdan hala ebeveynlerine bağımlı (Reuters)
Z ve Y kuşaklarının yarısından fazlası mali açıdan hala ebeveynlerine bağımlı (Reuters)
TT

Ebeveynler yetişkin çocuklarının mali açıdan bağımsız olmalarına nasıl yardımcı olabilirler?

Z ve Y kuşaklarının yarısından fazlası mali açıdan hala ebeveynlerine bağımlı (Reuters)
Z ve Y kuşaklarının yarısından fazlası mali açıdan hala ebeveynlerine bağımlı (Reuters)

Bugünlerde pek çok genç yetişkin finansal bağımsızlık mücadelesi veriyor. Küresel enflasyon ise yeni nesiller için bunu kesinlikle daha da zorlaştırdı.

Ancak artan gıda ve konut maliyetlerine ilave olarak bugünün genç yetişkinleri, ebeveynlerinin gençliklerinde karşılaşmadıkları finansal zorluklarla karşı karşıya. Şarku’l Avsat’ın aktardığı CNBC raporuna göre, daha büyük öğrenci kredisi bakiyeleri taşımanın yanı sıra, ebeveynlerinin 20'li ve 30'lu yaşlarında kazandıklarından daha az kazanıyorlar.

Experian tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete göre Z ve Y kuşaklarının yarısından fazlası mali açıdan hala ebeveynlerine bağımlı ve üçte ikisi bu durumdan memnun olmadığını söylüyor.

Knoxville, Tennessee'deki Miser Wealth Partners'ın mali danışmanı ve başkanı Derek Mazer'e göre ebeveynlerin kendilerini korumak ve gelecekte çocuklarına yardımcı olmak için şimdi atabilecekleri adımlar var.

İşte kendinizin ve çocuklarınızın finansal bağımsızlığa ulaşmasına yardımcı olmak için en iyi ipuçları:

Kendinize odaklanın

Mazer, başlangıç olarak herhangi bir mali destek sunulmadan önce, borçlarına karşı temel bir taahhütte bulunmaları gerektiğini açıklıyor. Ayrıca, emeklilik hesaplarına katkıda bulunarak gelecek için de tasarruf etmelidirler.

“Vermekten” kaçının

Mazer tavsiye ediyor: “Çocuklarınıza finansal olarak yardım etmenizde bir sakınca yok, ancak geri ödeme beklentisi olmadan sadece para vermeyin.” Bunun yerine borç para vermeyi düşünmeli ve parametreleri belirlemek için yazılı bir geri ödeme planına sahip olmalısınız.

“Sağlıklı kredi” oluşturmak

Mazer, kredi kartları veya krediler için ortak imza atmanın, çocuklarınızın gelecekte size güvenmek zorunda kalmamalarını sağlamak için gençken “sağlıklı kredi oluşturmalarına” yardımcı olabileceğini söylüyor. Ancak, çocuklarınızın geri ödeyememesi durumunda bu borçtan sorumlu olabileceğinizi unutmayın.

Finans uzmanlarının kültürü

Mazer, “finans veya vergi danışmanınızı ziyaret ettiğinizde, çocuklarınızı da götürmeyi düşünün ve sohbete katılmaları için onları teşvik edin” diyor. Mazer bunun gerekçesini şöyle açıklıyor: “Bu, paranın nasıl yönetildiğini ve gelecekte onları nelerin beklediğini anlamalarına yardımcı olabilir.”