İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
TT

İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)

Fransız haber ajansı AFP, yaklaşık bir yıldır süren Gazze savaşının İsrail ekonomisine büyük yük bindirdiğini yazıyor. 

Analizde, İsrail'de "yoksulluğun Hamas'la çatışmaların yaşandığı bölgelerden uzaktakileri de tehdit ettiği" belirtiliyor. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun tartışmalı yargı reformlarına karşı düzenlenen geniş çaplı protestolarla ekonominin zayıfladığı, ardından Hamas'ın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan Gazze savaşıyla durumun daha da kötüleştiği ifade ediliyor. 

Kudüs İbrani Üniversitesi'nden ekonomist Jacques Bendelac, çatışmaların devam etmesi halinde resesyon riskine dikkat çekerek, İsrail ekonomisinin durumuna ilişkin şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

İsrail ekonomisi sağlam olabilir fakat çok uzun süren bu savaşa dayanmakta artık zorlanıyor.

Resmi verilere göre, 2023'ün 4. çeyreğinde yüzde 21 oranında küçülen İsrail'in gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH), bu yılın ilk üç ayında yüzde 14 oranında toparlandı. Ancak büyüme ikinci çeyrekte yüzde 0,7'yle durgunlaştı. 

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Gazze'de devam eden savaş nedeniyle İsrail'in kredi notunu ağustosta "A+"dan "A"ya indirmişti. 

Kuruluşun açıklamasında, savaşın 2025'e kadar sürebileceği ve diğer cephelere yayılma riski taşıdığı değerlendirmesi yapılmıştı. 

Ekonomist Bendelac, yüksek yaşam maliyetleri ve ekonomik yavaşlamanın "kaçınılmaz olarak yoksulluğun artmasıyla sonuçlandığını" belirtiyor. 

AFP'nin analizinde, özellikle turizm, inşaat ve tarım sektörlerinin "peşi sıra kan kaybettiğine" dikkat çekiliyor. 

Tel Aviv'de gökdelen projelerinin ve ulaşım altyapı çalışmalarının yarım kaldığı belirtilirken, turizmin "dibe vurduğu" yorumu paylaşılıyor.

İsrail Turizm Bakanlığı'nın verilerine göre ocak-temmuzda ülke 500 bin turisti ağırladı. Ancak bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemindeki turist sayısının sadece dörtte birine denk geliyor. 

Gazze savaşı nedeniyle Tel Aviv yönetimi, Filistinlilere verdiği çalışma izinlerini de askıya almıştı. 

İsrailli işçi hakları örgütü Kav LaOved, savaştan önce yaklaşık 100 bin Filistinliye çalışma izni verildiğine, bu kişilerin inşaat, tarım ve sanayi sektörlerinde önemli bir istihdam oluşturduğuna işaret ediyor. 

Örgüt, savaşla birlikte sadece 8 bin Filistinli işçinin gerekli görülen fabrikalarda çalışmak üzere bu yasaktan muaf tutulduğunu bildiriyor. 

İsrail'deki bazı bölgelerde yardım örgütleri, halka gıda desteği de sağlıyor. Pitchon-Lev adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusu Eli Cohen, savaşın başından bu yana faaliyetlerini iki katına çıkardıklarını söylüyor. 

Cohen, ülke çapında yaklaşık 200 bin aileye destek sağladıklarını belirtirken, son dönemde Hizbullah'la İsrail ordusu arasındaki çatışmaların artmasıyla, Lübnan sınırındaki İsraillilerin de gıda yardımı için başvuru yaptığını ifade ediyor.

Independent Türkçe, AFP, Reuters



Yeni e-ticaret trendi sosyal medyayı kasıp kavuruyor

Yeni e-ticaret trendi yayıncıların gelirlerini artırırken, sosyal medya kullanıcılarında bağımlılığa yol açabiliyor (Douyin)
Yeni e-ticaret trendi yayıncıların gelirlerini artırırken, sosyal medya kullanıcılarında bağımlılığa yol açabiliyor (Douyin)
TT

Yeni e-ticaret trendi sosyal medyayı kasıp kavuruyor

Yeni e-ticaret trendi yayıncıların gelirlerini artırırken, sosyal medya kullanıcılarında bağımlılığa yol açabiliyor (Douyin)
Yeni e-ticaret trendi yayıncıların gelirlerini artırırken, sosyal medya kullanıcılarında bağımlılığa yol açabiliyor (Douyin)

Çin'den tüm dünyaya yayılan "canlı yayın alışverişi" trendi içinde yeni bir akım daha başladı. 

Canlı yayın videoları üzerinden ürün satışı Çin'de büyük bir pazar. Ülkede TikTok'un muadili olarak kullanılan Douyin gibi uygulamalar, sosyal medyayı e-ticaretle birleştirerek insanların çeşitli kişisel bakım ürünlerinden bavul ve kıyafete kadar her şeyi canlı yayınlara katılarak satın almasını sağlıyor. 

Popüler -ticaret trendi, rağbet gören canlı yayın alışverişine bir de şans oyununu ekledi. "Kör kutu canlı yayını" olarak bilinen bu oyunda takipçiler, küçük çantaların içinde saklanan ve dışarıdan görülemediği için "kör kutu" adı verilen bibloları, az miktarda para ödeyerek satın alıyor.

Yayıncı daha sonra çantayı açarak bibloları, birden 9'a kadar sayıların yazdığı bir kağıdın üzerine yerleştiriyor. Seçilen renkteki biblo belirlenen sayının yazılı olduğu kare üstüne denk gelirse, bu sefer para ödemeden aynı süreç tekrarlanabiliyor. 

Böylelikle sosyal medya kullanıcıları, 6 biblo parası ödeyerek 14 bibloya kadar satın alabiliyor. Biblolar için ödenen paralar da yayıncının kazancını oluşturuyor. Çantalar içinde biblolar yerine başka oyuncak veya figürler de yer alabiliyor.

Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) aktardığına göre popüler yayıncılar tek satış etkinliğinde onbinlerce takipçi kazanabiliyor. Bir yayıncı tek etkinlikte 800 Çin Yuanı (yaklaşık 3 bin 700 TL) gelir elde ettiğini belirtiyor.

NYT, Çin ekonomisindeki olumsuz gidişatın bu trendin popülerleşmesinde önemli rol oynadığına dikkat çekiyor. New York merkezli stratejik iletişim şirketi Wavelet Strategy'den Ivy Yang, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Halk cebine büyük yük bindirmeden tüketim ekonomisine katılmanın alternatif yollarını arıyor. Ucuz bir heyecan peşindeler.

Diğer yandan trend birçok sosyal medya kullanıcısında bağımlılığa da neden oluyor. 28 yaşındaki Şu Wangwang, 5 ay boyunca bu şans oyununu düzenli şekilde oynayıp canlı yayın alışverişine katıldığını belirtiyor. Ayda yaklaşık 3 bin Çin Yuanı harcadığını söyleyen Şu, şöyle devam ediyor: 

Çok pişmanım, bu parayla bir sürü şey yapabilirdim.

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post