İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
TT

İsrail ekonomisi kan kaybediyor: Dibe vurdu

Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)
Yardım kuruluşlarından gıda desteği almak isteyen İsrailliler, uzun kuyruklar oluşturuyor (AFP)

Fransız haber ajansı AFP, yaklaşık bir yıldır süren Gazze savaşının İsrail ekonomisine büyük yük bindirdiğini yazıyor. 

Analizde, İsrail'de "yoksulluğun Hamas'la çatışmaların yaşandığı bölgelerden uzaktakileri de tehdit ettiği" belirtiliyor. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun tartışmalı yargı reformlarına karşı düzenlenen geniş çaplı protestolarla ekonominin zayıfladığı, ardından Hamas'ın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı operasyonuyla başlayan Gazze savaşıyla durumun daha da kötüleştiği ifade ediliyor. 

Kudüs İbrani Üniversitesi'nden ekonomist Jacques Bendelac, çatışmaların devam etmesi halinde resesyon riskine dikkat çekerek, İsrail ekonomisinin durumuna ilişkin şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

İsrail ekonomisi sağlam olabilir fakat çok uzun süren bu savaşa dayanmakta artık zorlanıyor.

Resmi verilere göre, 2023'ün 4. çeyreğinde yüzde 21 oranında küçülen İsrail'in gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH), bu yılın ilk üç ayında yüzde 14 oranında toparlandı. Ancak büyüme ikinci çeyrekte yüzde 0,7'yle durgunlaştı. 

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Gazze'de devam eden savaş nedeniyle İsrail'in kredi notunu ağustosta "A+"dan "A"ya indirmişti. 

Kuruluşun açıklamasında, savaşın 2025'e kadar sürebileceği ve diğer cephelere yayılma riski taşıdığı değerlendirmesi yapılmıştı. 

Ekonomist Bendelac, yüksek yaşam maliyetleri ve ekonomik yavaşlamanın "kaçınılmaz olarak yoksulluğun artmasıyla sonuçlandığını" belirtiyor. 

AFP'nin analizinde, özellikle turizm, inşaat ve tarım sektörlerinin "peşi sıra kan kaybettiğine" dikkat çekiliyor. 

Tel Aviv'de gökdelen projelerinin ve ulaşım altyapı çalışmalarının yarım kaldığı belirtilirken, turizmin "dibe vurduğu" yorumu paylaşılıyor.

İsrail Turizm Bakanlığı'nın verilerine göre ocak-temmuzda ülke 500 bin turisti ağırladı. Ancak bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemindeki turist sayısının sadece dörtte birine denk geliyor. 

Gazze savaşı nedeniyle Tel Aviv yönetimi, Filistinlilere verdiği çalışma izinlerini de askıya almıştı. 

İsrailli işçi hakları örgütü Kav LaOved, savaştan önce yaklaşık 100 bin Filistinliye çalışma izni verildiğine, bu kişilerin inşaat, tarım ve sanayi sektörlerinde önemli bir istihdam oluşturduğuna işaret ediyor. 

Örgüt, savaşla birlikte sadece 8 bin Filistinli işçinin gerekli görülen fabrikalarda çalışmak üzere bu yasaktan muaf tutulduğunu bildiriyor. 

İsrail'deki bazı bölgelerde yardım örgütleri, halka gıda desteği de sağlıyor. Pitchon-Lev adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusu Eli Cohen, savaşın başından bu yana faaliyetlerini iki katına çıkardıklarını söylüyor. 

Cohen, ülke çapında yaklaşık 200 bin aileye destek sağladıklarını belirtirken, son dönemde Hizbullah'la İsrail ordusu arasındaki çatışmaların artmasıyla, Lübnan sınırındaki İsraillilerin de gıda yardımı için başvuru yaptığını ifade ediyor.

Independent Türkçe, AFP, Reuters



Bitcoin'in gözü Çin'de: Büyük artış yaşanabilir

Çin Merkez Bankası, kripto para ve türevleriyle tüm işlemleri 2021'de yasaklamıştı (Reuters)
Çin Merkez Bankası, kripto para ve türevleriyle tüm işlemleri 2021'de yasaklamıştı (Reuters)
TT

Bitcoin'in gözü Çin'de: Büyük artış yaşanabilir

Çin Merkez Bankası, kripto para ve türevleriyle tüm işlemleri 2021'de yasaklamıştı (Reuters)
Çin Merkez Bankası, kripto para ve türevleriyle tüm işlemleri 2021'de yasaklamıştı (Reuters)

Bitcoin'in (BTC) fiyatı 70 bin doların üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine yaklaşırken, Çin'in yakın zamanda atması beklenen ekonomik adımlarla kripto paranın değerinin daha da yükseleceği tahmin ediliyor. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, 4-8 Kasım'da toplanacak Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'nin en az 10 trilyon yuanlık (yaklaşık 48 trilyon TL) borçlanmaya onay verebileceğini yazıyor.

Kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen kaynaklara dayandırılan haberde, komitenin 6 trilyon yuanlık (yaklaşık 28,8 trilyon TL) özel devlet tahvili ihracını onaylamayı planladığı aktarılıyor. 

Üç yıla yayılacak borçlanmanın, yerel yönetimlerin kayıtdışı borç risklerini azaltmak için kullanılacağı belirtiliyor. 

Ayrıca paket kapsamında atıl arazi ve mülk alımları için 4 trilyon yuana (yaklaşık 19 trilyon TL) kadar tahvili onaylamasının beklendiği de yazılıyor. 

5 yıla yayılacak bu borçlanmanın, yıllık kotanın üzerine dahil olacağına işaret ediliyor. Sözkonusu kota 2023'te 3,8 trilyon yuan (18,2 trilyon TL), 2024'te 3,9 trilyon yuan (18,7 trilyon TL) kadardı.

Komite toplantısı, ABD'de 5 Kasım'da düzenlenecek başkanlık seçimlerine denk geliyor. Kaynaklar, Cumhuriyetçi lider Donald Trump'ın yarışı kazanması durumunda Pekin'in mali paketi daha da güçlendirebileceğini öne sürüyor. 

Diğer yandan Londra merkezli dijital varlık sağlayıcısı B2C2'dan Nikolay Karpenko, Çin'in bu hamlelerinin gerçekleşmesi durumunda BTC'nin değerinin artabileceğini belirterek şunları söylüyor: 

Pekin, özellikle altyapı ve likidite desteği konusunda daha agresif mali önlemler açıklarsa, artan risk iştahından yararlanan Bitcoin'de yeniden yukarı yönlü baskı görebiliriz.

Elon Musk da Trump'ın seçim kampanyası mitinginde yaptığı konuşmada, ABD'nin borcunun 35,7 trilyona yükseldiğine dikkat çekerek "finansal acil durum" yaşandığını söyledi. 

Trump, kazanması durumunda bir Devlet Verimliliği Birimi (Department of Government Efficiency -DOGE) kuracağını ve başına Musk'ı geçireceğini söylemişti. Adı, kripto para birimi Dogecoin'e referans içeren bu birimin borcu hafifletebileceğini savunan Musk, konuşmasında "DOGE, 6,75 trilyon dolarlık federal bütçeden 2 trilyon dolar tasarruf sağlayabilir" dedi.

Musk'ın CEO'su olduğu Tesla'nın yaklaşık 800 milyon dolar değerinde 10 bin civarında BTC'si var.

Independent Türkçe, Forbes, Economic Times, Reuters