Dünyanın en büyük paket servis sektöründe kuryeler neden sinir krizi geçiriyor?

Şirketlerin geliri artıyor, işçilerin kazançları eriyor

Bazı işçiler esnek çalışma saatleri nedeniyle işten memnun olduğunu söylerken, diğer kuryeler şartlardan şikayetçi (AFP)
Bazı işçiler esnek çalışma saatleri nedeniyle işten memnun olduğunu söylerken, diğer kuryeler şartlardan şikayetçi (AFP)
TT

Dünyanın en büyük paket servis sektöründe kuryeler neden sinir krizi geçiriyor?

Bazı işçiler esnek çalışma saatleri nedeniyle işten memnun olduğunu söylerken, diğer kuryeler şartlardan şikayetçi (AFP)
Bazı işçiler esnek çalışma saatleri nedeniyle işten memnun olduğunu söylerken, diğer kuryeler şartlardan şikayetçi (AFP)

Dünyanın en büyük paket servis sektörüne sahip Çin'de kuryeler ağır çalışma koşulları nedeniyle sinir krizi geçiriyor. 

Çin'de TikTok'un muadili olarak kullanılan Douyin'de yayımlanan bir videoda, paketini teslim etmek isterken polis çevirmesine takılan kuryenin, diz çöküp polisten özür dilediği görülüyor. 

Platformdaki başka bir videodaysa uygulama üzerinden kötü yorum alan bir kurye, öfke nöbeti geçirerek telefonunu parçalıyor. 

Çin'in 200 milyar dolarlık paket servis sektörü, gelir ve sipariş hacmi bakımından dünyanın en büyüğü konumunda. Uzmanlar, sektörün değerinin 2030'da 280 milyar doları bulabileceğine dikkat çekiyor. 

Amerikan medya kuruluşu CNN, pandemi döneminde sektörün en az iki kat büyüdüğünü aktarıyor. Önceden sağlam bir gelir kapısı olarak görülen paket servis sektörünün, ekonomideki kötü gidişattan etkilendiği belirtiliyor.

Hong Kong Politeknik Üniversitesi'nden Jenny Chan, kuryelerin çalışma koşullarının gittikçe kötüleştiğine dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Uzun saatler boyunca çalışıyorlar, gerçekten stres altındalar. Dağıtım platformları maliyeti düşük tutmak zorunda olduğundan bu baskı sürecek.

Chan, gelir sıkıntısı nedeniyle insanların ucuz yemek siparişine yöneldiğini, bunun da komisyonla geçinen kuryelerin gelirlerini azalttığını belirtiyor. Dolayısıyla işçiler kazançlarını korumak için daha uzun saatler çalışmak durumunda kalıyor. 

Çin'deki devasa yemek sipariş sektörünün belkemiğini yaklaşık 12 milyon kurye oluşturuyor. Bunların bir kısmı, milyarder iş insanı Jack Ma'nın kurduğu teknoloji devi Alibaba'nın Ele.me uygulamasına bağlı çalışıyor. Sektörün ikinci büyük ismiyse Çinli iş insanı Wang Şing'e ait Meituan. 

Her iki şirketin de gelirleri artarken, moto kuryelerin kazançları eridi. Çin Renmin Üniversitesi'ne bağlı Çin Yeni İstihdam Araştırma Merkezi'nin verilerine göre kuryeler geçen yıl ayda ortalama 6 bin 803 Yuan (yaklaşık 32 bin 800 TL) kazanıyordu. Bu rakam, 5 yıl öncesine göre ayda neredeyse 1000 Yuan (yaklaşık 4 bin 800 TL) daha az.

Independent Türkçe, CNN, Business Insider



Reuters: İran, Irak üzerinden petrol kaçakçılığı yapıyor

Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
TT

Reuters: İran, Irak üzerinden petrol kaçakçılığı yapıyor

Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)

Irak'ta kurulan petrol kaçakçılığı ağının, İran ve desteklediği gruplara yılda 1 milyar dolara yakın gelir sağladığı öne sürülüyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, kaçakçılık ağının Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin göreve geldiği 2022'den beri geliştiğini iddia ediyor.

Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen kaynakların paylaştığı bilgilere göre, her ay 3,4 milyon ila 5 milyon varil petrole eşdeğer 500 bin ila 750 bin ton ağır yakıt (HFO), bu ağ üzerinden çoğunlukla Asya'ya ihraç ediliyor. 

Haberde, akaryakıtın Irak üzerinden iki yöntem aracılığıyla ihraç edildiği savunuluyor. İlk yöntemde, İran'dan gönderilen akaryakıtın Irak petrolüyle karıştırılarak saf Irak akaryakıtı gibi satıldığı ileri sürülüyor. Böylelikle Tahran yönetiminin, Washington'ın uyguladığı yaptırımlara takılmadan hareket edebildiği belirtiliyor.

İkincisindeyse Irak'ın asfalt üreten tesislere sübvansiyonlu akaryakıt tedariki kullanılıyor. Burada sübvansiyon programı için üretilen akaryakıtın, menşeini gizlemek için sahte belgeler hazırlandığı iddia ediliyor. 

İran'ın ilk rotadan doğrudan kazanç sağladığı savunuluyor. İkinci rotaysa Irak'ta kaçakçılık faaliyetlerini yürüten Tahran destekli milislerin işine yarıyor.

Kaynaklar, her iki güzergahın da Tahran yönetimine yılda 1 milyar ila 3 milyar dolar kazanç sağladığını iddia ediyor. 

Haberde, müstakbel ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesiyle Washington'ın Tahran'a yönelik yaptırımları artırabileceğine dikkat çekiliyor. Ayrıca kaçakçılık ağının Irak'ı da İran'a yardım ettiği gerekçesiyle yaptırım tehlikesi altına soktuğuna işaret ediliyor. 

Reuters, İranlı ve Iraklı yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini aktarıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Business Standart