Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
TT

Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)

Çocukken kurşunlu benzine maruz kalmanın, en az 151 milyon Amerikalının ruh sağlığı sorunları yaşamasıyla bağlantılı olduğu saptandı. 

1920'lerde motor performansını iyileştirdiği gerekçesiyle benzine kurşun eklenmeye başlandı. Özellikle 1960-1970'lerde çok yaygın kullanılan kurşunlu benzin pek çok sağlık sorununu da beraberinde getirdi. 

Uzmanlar kurşuna herhangi bir seviyede maruz kalmanın güvenli olmadığını söylüyor. Çok düşük seviyede bile maruz kalınca bilişsel sorunlar yaratabilen madde, çocuklar için daha büyük bir tehdit.

ABD 1996'da kurşunlu benzini yasaklarken, Avrupa ülkeleri de 2000'lerin başından itibaren benzer kararlar aldı. Türkiye de 2004'te kurşunlu benzini yasakladı.

Journal of Child Psychology and Psychiatry adlı hakemli dergide dün (4 Aralık) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, çocukken kurşuna maruz kalmanın ABD halkının ruh sağlığını nasıl etkilediğini masaya yatırdı. 

1940-2015 dönemine odaklanan araştırmacılar, çocukların kan değerlerindeki kurşun seviyesi, kurşunlu benzin kullanımı ve nüfus istatistiklerine ilişkin eski verilerden yararlandı.

Ekip bu verilerden yola çıkarak 2015'te sağ olan bütün Amerikalıların, hayatı boyunca kurşuna ne kadar maruz kalmış olabileceğini hesapladı.

Bilim insanları ayrıca kurşuna maruz kalma ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen diğer çalışmalardan da yararlandı.

ABD halkı genelinde, çocukken araba egzozundan kaynaklanan kurşuna maruz kalmayla bağlantılı yaklaşık 151 milyon ruh sağlığı vakası görüldüğü sonucuna vardılar. 

Bunun sonucunda depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu veya hiperaktivite sorunlarının ortaya çıktığı kaydedildi. Araştırmacılar ayrıca insanların ani dürtülerini kontrol etme becerisinin düştüğünü ve onları nevroza daha yatkın hale getirdiğini tespit etti.

Kurşunla bağlantılı ruh sağlığı sorunlarının en çok 1966-1986'da doğan kişilerde görüldüğü saptandı. Bu muhtemelen kurşunlu benzin kullanımının epey yaygın olmasından kaynaklanıyor. 

Duke ve Güney Karolina Tıp Üniversitesi'nde nöropsikoloji alanında çalışan Aaron Reuben, ortak yazarı olduğu çalışmanın "kurşunun zararlı olduğuna dair yeni bir bilgi sunmadığını veya neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını, sadece mevcut verileri alıp tüm ABD nüfusuna uyguladığını" söyleyerek ekliyor:

Kurşunun zararını herhangi bir şekilde abarttığımızdan hiç endişe duymuyoruz.

Benzinden çıkarılsa da kurşunun bazı oyuncak ve bataryalarda hâlâ kullanıldığını belirten Reuben bu maddenin tamamen yasaklanması gerektiğini vurguluyor:

Daha iyi alternatifler var ve bunlar kullanılmalı. Ne zaman bir şirket kurşun içeren bir ürün üretse, bundan kâr elde ediyor ve bedelini herkes ödüyor. Buna bir son vermenin zamanı geldi.

Aynı ekip başka bir araştırmada, kurşunlu benzine maruz kalmanın ABD nüfusunun yaklaşık yarısının IQ'sunu düşürdüğünü saptamıştı.

Independent Türkçe, NBC News, Newsweek, Science Daily, Journal of Child Psychology and Psychiatry, PNAS, BirGün



Trump, Japonya ve Çin'i para birimlerinde değer kaybının devam etmesi konusunda uyardı

 ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)
TT

Trump, Japonya ve Çin'i para birimlerinde değer kaybının devam etmesi konusunda uyardı

 ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Japonya ve Çin liderlerine para birimlerini ABD'nin aleyhine olacak şekilde devalüe etmeye devam etmemeleri gerektiğini söylediğini belirtti.

Trump dün Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, “Başkan Şi (Jinping) ve Japonya liderlerini arayarak para biriminizi devalüe etmeye devam edemeyeceğinizi söyledim” dedi. “Bunu yapamazsınız çünkü bu bizim için adil değil. Japonya, Çin ve diğer yerler para birimlerini öldürürken, yani devalüe ederken bizim burada traktör ve Caterpillar kamyonları üretmemiz çok zor” ifadelerini kullandı.

Trump'ın yorumları sorulan Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, Tokyo'nun doğrudan yeni zayıflatmaya yönelik politikalar benimsemediğini söyledi. Kato bugün Tokyo'da düzenlediği basın toplantısında, Japonya'nın G7 ülkeleri ve ABD ile, ABD Hazine Bakanı Scott Besant ile yaptığı ikili görüşme de dahil olmak üzere, “döviz politikası konusundaki temel pozisyonunu” yinelediğini vurguladı.

Japonya Ekonomi Bakanı Ryosei Akazawa bugün düzenlediği ayrı bir basın toplantısında hükümetin döviz piyasasına yalnızca yendeki hareket “spekülatif” olduğunda müdahale ettiğini söyledi.