Gazprom: Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz ihracatı durduruldu

Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
TT

Gazprom: Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğalgaz ihracatı durduruldu

Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)
Rus enerji devi Gazprom’un St. Petersburg'daki genel merkezinin yanında su tankerinin üzerinde oturan bir işçi (AP)

Rus enerji devi Gazprom bugün yaptığı açıklamada, transit anlaşmasının sona ermesi nedeniyle Ukrayna üzerinden Avrupa'ya gaz ihracatının Moskova saatiyle 08:00 itibariyle durdurulduğunu duyurdu.

Bu kesinti, bir zamanlar Avrupa gaz piyasasına hâkim olan Moskova için büyük bir kayıp anlamına geliyor. Rusya'nın Avrupa'ya gaz sevkiyatının, Moskova ile Kiev arasındaki mevcut beş yıllık transit anlaşmasının sona erdiği 1 Ocak 2025 tarihinde duracağı biliniyordu.

Cnnxj
Rus enerji devi Gazprom’un logosu (Reuters)

Bu süre zarfında Avrupa ülkeleri enerji sektörlerini yeniden yapılandırarak Rus gazını ABD ve Katar gazı ile değiştirdi. Avrupa Komisyonu dün Slovakya Başbakanı Robert Fico'nun devam eden eleştirilerine cevaben Avrupa Birliği'nin (AB) Rus gazının Ukrayna üzerinden transit geçişine son vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Yaklaşık üç yıldır Rusya ile savaş halinde olan Ukrayna, yeni yılın başında Rus gazının kendi topraklarından geçişini durdurdu. Kiev uzun zamandır bu süreyi uzatmayacağını söylüyordu. Transit moratoryumu özellikle Slovakya için sorun teşkil ediyor.

Kdkkd
 Gazprom'un Rusya'nın Amur bölgesindeki Sibirya'nın Gücü Projesi’nin Atamanskaya kompresör istasyonundaki gaz boru hatları (Reuters)

Rus gazının yaklaşık yarısı Ukrayna rotası üzerinden Avrupa'ya akarken, geri kalanı Karadeniz'in altından geçen TürkAkım boru hattı üzerinden tedarik ediliyor.

Rusya'nın süper soğutmalı sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) deniz yoluyla tedariki artıyor ve Avrupa bu ihracatın yaklaşık yarısını gerçekleştiriyor.

AB'nin Rusya'dan LNG alımını durdurmak gibi yakın bir planı yok. Ancak AB, Norveç, ABD ve Katar'dan artan ihracat sayesinde 2027 yılına kadar Rus gazından vazgeçmeye çalışacağını söyledi.

Pazar günü Brüksel'de Avrupa Komisyonu'na bir mektup gönderen Fico, ‘Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin Rus gazının transit geçişini durdurmaya yönelik tek taraflı kararının zımnen kabul edilmesinin yanlış ve mantıksız olduğunu ve gerilimin artmasına ve karşılıklı önlemlerin alınmasına yol açacağını’ ifade etti.

Fico'ya göre gaz transitinin kesilmesi Rusya'dan çok AB'ye zarar verecek. Fico geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya, ülkesinin buna karşılık olarak elektrik arzını kesebileceği tehdidinde bulundu.

Zelenskiy Fico'nun tehdidini ‘Kremlin'den gelen bir emir’ olarak nitelendirdi. Fico geçtiğimiz hafta Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i ziyaret etmiş ve bu ziyaret nedeniyle AB ve Ukrayna tarafından ağır bir şekilde eleştirilmişti.

Mckdk
Rusya'nın Gazprom şirketinin Suga tesisindeki basınç ölçerli bir gaz borusu (Reuters)

Avrupa Komisyonu'na göre, Rus gazının Ukrayna'dan geçmediği bir senaryo hazırlamak ve etkilenen üye ülkelere alternatif tedarik sağlamak için AB üye ülkeleriyle bir yıldan fazla bir süre irtibat halinde kalındı.

Avrupa'nın gaz altyapısı önemli bir LNG ithalat kapasitesi ile desteklendi. Enerji verimliliği önlemleri ve yenilenebilir enerjilerin yaygınlaştırılması da son yıllarda arz güvenliğinin arttırılmasına katkıda bulundu.



Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Genç Çinliler, Batı ülkelerinde casusluk tartışması yaratan yapay zeka destekli sohbet programı DeepSeek'i terapi için kullanıyor.

Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. 

O zamandan beri büyük rağbet gören program, rapor hazırlama ve Excel formülü yazmadan seyahat planlamasına kadar birçok amaç için kullanılıyor. 

Ancak yazılımın geliştirildiği ülkedeki gençler, programı psikolojik destek amaçlı da kullanıyor.

BBC’nin adını Holly Wang olarak değiştirdiği 28 yaşındaki Çin vatandaşı, hayatta karşılaştığı açmazlarla ilgili DeepSeek’ten tavsiye aldığını belirtiyor: 

DeepSeek benim için inanılmaz bir danışman oldu. Olaylara farklı açılardan bakmamı sağladı ve denediğim ücretli psikolojik danışmanlık hizmetlerinden daha iyi bir iş çıkardı.

Holly, DeepSeek’i ilk kez büyükannesini kaybettikten sonra kullandığını söylüyor. Büyükannesi için bir veda yazısı yazmasını istediğinde programın harika iş çıkardığını anlatan Holly, yapay zekanın kendisine şu şiirsel yanıtı verdiğini aktarıyor: 

Unutmayın ki sizi ürperten tüm bu kelimeler, ruhunuzda uzun zamandır var olanların yankısı. Ben, kendi sesinin ağırlığını duymanı sağlayan, ara sıra geçtiğin bir vadiden başka bir şey değilim.

Genç, yazılımdan bu mesajı aldıktan sonra çok etkilenip ağlamaya başladığını söylüyor.

Çin’de Alibaba, Baidu ve ByteDance gibi firmaların ürettiği yapay zeka destekli sohbet botları da var ancak Holly, hiçbirinin DeepSeek kadar iyi olmadığını belirtiyor.

Kaliforniya Üniversitesi’nden Nan Jia, yapay zeka yazılımlarının kullanıcılara duygusal destek sağlama kapasitesi üzerine çalışıyor. Nan, bu programların insanlara kıyasla karşıdaki kişiyi “daha iyi dinleme kapasitesine” sahip olduğuna dikkat çekiyor. Diğer yandan uzman, yapay zeka botlarının profesyonel psikolojik danışmanlık hizmetlerinin yerinin tutamayacağını da hatırlatıyor.

Adının paylaşılmasını istemeyen başka bir Çinli genç de DeepSeek’le yaptığı sohbetlerin bakış açısını değiştirdiğini belirtiyor: 

DeepSeek beni özgürleştiren yeni bakış açıları sundu. Bir yanıt vermeden önce sorunuzu gerçekten anlamaya ve sizi bir kişi olarak tanımaya çalıştığını hissediyorum.

ABD merkezli şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Avrupa’da uygulamaya ilk yasak İtalya’dan gelmişti. Yazılım Pentagon’da da alarma yol açmıştı.

Independent Türkçe, BBC, Reuters