Kahve fiyatları 50 yılın zirvesine ulaşsa da üreticiler mutlu değil

“Umudumuzu kaybetmeye başladık”

Kahve fiyatları rekor kırsa da üreticiler geleceğe umutla bakamadığını söylüyor (Unsplash)
Kahve fiyatları rekor kırsa da üreticiler geleceğe umutla bakamadığını söylüyor (Unsplash)
TT

Kahve fiyatları 50 yılın zirvesine ulaşsa da üreticiler mutlu değil

Kahve fiyatları rekor kırsa da üreticiler geleceğe umutla bakamadığını söylüyor (Unsplash)
Kahve fiyatları rekor kırsa da üreticiler geleceğe umutla bakamadığını söylüyor (Unsplash)

ABD'nin tanınmış gazetelerinden New York Times (NYT), Honduras’taki kahve üreticileriyle görüştü. Kahve fiyatları, iklim krizinin de etkisiyle 2024'te son 50 yılın zirvesine ulaşsa da üreticiler mutlu olmadıklarını söylüyor.

Ülkenin güneyindeki dağlarda yer alan Finca El Puente adlı kahve plantasyonunun sahibi Marysabel Caballero ve eşi Moises Herrera, üretim sürecinde birçok masrafın arttığına işaret ediyor. 

Gübre fiyatlarının yükseldiğini ve işçi bulabilmek için ücretleri artırmak zorunda kaldıklarını belirten çift, iklim değişikliğinin de kahve üretimini ciddi şekilde etkilediğini ifade ediyor.

Caballero ve Herrera, aralık ve ocak ayları çok soğuk geçtiği için bitkilerin mahvolduğunu söylüyor. Ayrıca yoğun yağış ve kuraklık arasında gidip gelen uç iklim olaylarının, kahve üretimini çok daha masraflı hale getirdiğine dikkat çekiyorlar.

Herrera, bu mesleği aileden devraldıklarını belirterek şu ifadeleri kullanıyor: 

Bizim hayatımız kahve üretmekle geçti. Fakat birçok üretici umudunu kaybetmeye başladı.

Sürdürülebilir tarımı destekleyen kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan World Coffee Research'e göre, dünyadaki kahvenin yüzde 60'ı, yaklaşık 20 hektarlık çiftliklerde çalışan 12,5 milyon kişi tarafından üretiliyor. Küçük çiftçi sınıfındaki bu kişilerin yüzde 44’ü, Dünya Bankası’nın belirlediği yoksulluk sınırının altında yaşıyor. 

Haberde, çiftçilerin ancak daha fazla kazanıp yeni yatırımlar yaparak artan sıcaklıklar ve değişken yağışlar karşısında dayanıklı kahve çekirdekleri üretebileceğine dikkat çekiliyor. 

Kahve üreticilerini destekleyen kâr amacı gütmeyen Washington merkezli Fairtrade America’nın direktörü Amanda Archila, iklim krizine karşı önlem olarak kahve üretim yöntemlerinin değiştirilmesine yönelik yatırımlara ihtiyaç duyulduğunu söylüyor: 

Eski üretim yöntemleri toprağın sağlığını ve verimliliğini ortadan kaldırdı. Bu yöntemler, iklim değişikliğine karşı dayanıklı değil. Kahve fiyatları daha da yükselmeli. Ancak bu şekilde çiftçilerin, kahvenin geleceğine yatırım yapması sağlanabilir.

Maracala şehrinde kahve üreticiliği yapan Josefina Lopez de iklim değişikliği nedeniyle tarlalarda kahve ağaçlarına zarar veren mantarlar oluştuğunu belirtiyor. 

Geçen yıl bu sebeple zarara uğradığını ifade eden Lopez, böyle devam ederse tüm çiftliği kapatmak zorunda kalacağını anlatıyor. 

Independent Türkçe, New York Times, ABC News



Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
TT

Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ı görevden alacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Trump, dünkü açıklamasında Powell’ı görevden almasının “pek olası” görünmediğini söylemişti. Cumhuriyetçi lider, Powell'ın çok kötü bir iş çıkardığını savunmuş, Fed başkanının görev süresinin dolmak üzere olduğuna da işaret etmişti. 

Reuters’ın analizinde, Trump’ın Powell’ı görevden alma yetkisine sahip olup olmadığının belirsiz kaldığına dikkat çekiliyor. 

1913 tarihli Merkez Bankası Yasası, Fed Yönetim Kurulu üyelerinin yalnızca “geçerli bir gerekçe” gösterilerek görevden alınabileceğini söylüyor. Ancak sözkonusu “geçerli gerekçe” hukuken tanımlanmış değil. 

Genel kabul bunun yolsuzluk veya görevi kötüye kullanma gibi ciddi durumlara işaret ettiği yönünde, dolayısıyla politik görüş ayrılığı bu kapsama girmiyor. Cumhuriyetçi lider uzun süredir faiz indirimi için Powell’a baskı yapıyor.

Diğer yandan Powell’ın hem Fed başkanı hem de Fed Yönetim Kurulu üyesi olması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. Powell’ın Fed başkanlığı görevi, Mayıs 2026’da sona eriyor ancak Yönetim Kurulu üyeliği 2028’e kadar sürecek. Trump, onu bir şekilde Fed başkanlığından alsa bile Merkez Bankası’nın kararları üzerinde hâlâ etkili olabilir. 

Analizde, Trump’ın Powell’ı iki pozisyondan almaya çalışmasının en tartışmalı adım olacağına ve sürecin mahkemeye taşınabileceğine işaret ediliyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde de Trump’ın, faiz indirimi taleplerine yanıt vermeyen Fed’in bağımsızlığını sonlandırmaya çalıştığı yazılıyor. 

Amerikan gazetesinin analizinde, konuyla ilgili Türkiye’de atılan bazı adımlar örnek olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dönemin Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de görevden aldığı hatırlatılıyor. Bundan iki gün önce Merkez Bankası, politika faizini yüzde 17’den 19’a çıkarmıştı.

Analizde, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesinin şirketlerin borçlanma maliyetlerini azaltarak enflasyonu düşüreceğini savunduğuna dikkat çekiliyor. Bu yaklaşımın, düşük faiz oranlarının ekonomik faaliyeti teşvik ederek fiyatları yukarı çektiği yönündeki yaygın kabul gören ekonomik ilkelerle çeliştiği yazılıyor.

2022’de enflasyonun yüzde 72’ye ulaştığı, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 60 değer kaybettiği anımsatılıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal