Küresel ticaret savaşının kazananı Brezilya mı olacak?

Brezilya'daki Paranagua Limanı, ülkenin tarım ürünleri ihracatını gerçekleştirdiği en önemli noktalardan (Reuters)
Brezilya'daki Paranagua Limanı, ülkenin tarım ürünleri ihracatını gerçekleştirdiği en önemli noktalardan (Reuters)
TT
20

Küresel ticaret savaşının kazananı Brezilya mı olacak?

Brezilya'daki Paranagua Limanı, ülkenin tarım ürünleri ihracatını gerçekleştirdiği en önemli noktalardan (Reuters)
Brezilya'daki Paranagua Limanı, ülkenin tarım ürünleri ihracatını gerçekleştirdiği en önemli noktalardan (Reuters)

Brezilya, ABD Başkanı Donald Trump’ın getirdiği gümrük vergileriyle başlayan ticaret savaşından kazançlı çıkabilir. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Trump’ın vergi kararından etkilenmek istemeyen Çinli alıcıların, Brezilya üretimi malları stoklamaya başladığı belirtiliyor. 

Çinli alıcıların, pamuktan tavuğa ve soya fasulyesine kadar birçok ürüne büyük ilgi gösterdiği ifade ediliyor. Bunun, Brezilya ve Çin arasında son yıllarda önemli ölçüde artan ticari ilişkileri yansıttığı belirtiliyor. 

Sığır eti, demir ve petrol bakımından zengin Brezilya, Çin'in geniş nüfusunun ihtiyaç duyduğu hammaddelere sahip. Çin ise Latin Amerika'nın en büyük ekonomisinin başlatmak istediği altyapı çalışmaları için gerekli sermayeyi elinde bulunduruyor. 

Bunlara ek olarak Brezilya yönetimi hem ABD’ye hem de Trump’ın gümrük vergilerinden etkilenen diğer ülkelere ihracatı artırmayı hedefliyor. Latin Amerika ülkesi, Asya dışındaki en büyük ayakkabı üreticisi konumunda. Çin malı ayakkabılar yerine ABD’ye kendi ürünlerini göndermek istiyor. 

Trump’ın bugün yeni gümrük vergileri getirmesi bekleniyor. Bu listede büyük ihtimalle Brezilya da yer alacak ancak Çin’in daha yüksek gümrük vergileriyle karşılaşması nedeniyle Latin Amerika ülkesi yine de avantajlı konumda kalıyor. 

Sao Paulo merkezli APCE danışmanlık şirketinin baş ekonomisti André Perfeito, Brezilya realinin son dönemde güçlenmesini küresel ticarete ilişkin iyimserliğe bağlıyor: 

Trump ticareti yeniden şekillendiriyor ve bu da fırsatların önünü açıyor.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, geçen hafta Japonya’ya yaptığı ziyarette Başbakan İşiba Şigeru’yla sığır eti ticaretinin önünü açacak bir anlaşma imzalamıştı. Japonya halihazırda sığır etinin yaklaşık yüzde 40’ını, 2019’da imzalanan anlaşma çerçevesinde ABD’den ithal ediyor. Ancak Trump’ın otomobil ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulama kararının bu anlaşmayı zora sokabileceğine dikkat çekiliyor. 

Brezilya lideri, gümrük vergileri nedeniyle ABD Başkanı’nı eleştirerek şunları söylemişti: 

Trump, dünyanın şerifi değil sadece ABD Başkanı. Himayeci ekonomi politikalarını aşıp serbest ticaretin gelişmesini sağlamalıyız.

Brezilya, ABD’ye önemli miktarda çelik de ihraç ediyor, Trump’ın yabancı ülkelerden çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği gümrük vergilerinden de olumsuz etkilendi. Lula da Silva yönetimi, vergilerin çelik üreticileri üzerindeki etkisini azaltmak için Trump yönetimiyle müzakerelere odaklanmış durumda. 

Diğer yandan Brezilya, bir süredir Çin’le ilişkilerini de geliştiriyor. Lula da Silva, kasımda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’i ağırlamış, 2023’te de Pekin’i ziyaret etmişti. 

Brezilya Ulaştırma Bakanı Renan Filho, ikili ilişkilerin öneminde dikkat çekerek şunları söylüyor: 

Çin hem uluslararası uzmanlığa hem de yatırım yapma kapasitesine sahip.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Japan Times



Çin, ABD mallarına yönelik gümrük vergilerini yüzde 84'e yükseltti

Çin'in Şanghay kentinde borsadaki hareketliliği gösteren bir ekran (AFP)
Çin'in Şanghay kentinde borsadaki hareketliliği gösteren bir ekran (AFP)
TT
20

Çin, ABD mallarına yönelik gümrük vergilerini yüzde 84'e yükseltti

Çin'in Şanghay kentinde borsadaki hareketliliği gösteren bir ekran (AFP)
Çin'in Şanghay kentinde borsadaki hareketliliği gösteren bir ekran (AFP)

Çin Maliye Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Çin'in yarından itibaren ABD mallarına yönelik gümrük vergilerini daha önce açıklanan yüzde 34 yerine yüzde 84'e çıkaracağını duyurdu.

Pekin ayrıca 12 ABD kuruluşunu ihracat kontrol listesine ve altı ABD kuruluşunu da ‘güvenilmez kuruluşlar’ listesine ekledi.

Çin bugün Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) ABD'nin Pekin'e karşılıklı gümrük vergisi uygulama kararının küresel ticareti daha da istikrarsızlaştırma tehdidi oluşturduğunu söyledi.

Çin'in DTÖ’deki misyonundan yapılan açıklamada, “Durum ciddi şekilde kötüleşti... Etkilenen üyelerden biri olarak Çin, bu pervasız hamleye karşı derin endişesini ve güçlü muhalefetini ifade ediyor” denildi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Çin Ticaret Bakanlığı tarafından bugün yapılan resmî açıklamada, “Ticaret savaşlarının kazananı yoktur. Çin bunu istemiyor, ancak hükümet, Çin halkının meşru hak ve çıkarlarının zarar görmesine veya elinden alınmasına asla izin vermeyecektir” denildi.

Açıklama, Çin Devlet Konseyi Bilgi Ofisi tarafından ABD-Çin ticari ilişkileri üzerine bir ‘beyaz kitap’ yayınlandığı sırada geldi. Kitap, Çin'in şantaj olarak nitelendirdiği ve karşı koyma sözü verdiği, Çin mallarına yönelik yüzde 104'e varan ağır gümrük vergilerinin yürürlüğe girmesinin ardından yayınlandı.

Kitap, Çin'in dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki farklılıkları ve sürtüşmeleri, ekonomik ve ticari iş birliğinde normal olarak gördüğünü ve Pekin'in bu sorunları çözmek için Washington ile iletişim kurmaya istekli olduğunu açıkça ortaya koydu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, “ABD gümrük tarifelerini bencil kazançlar için maksimum baskı aracı olarak kullanıyor ki bu tek taraflı bir davranış, ekonomik korumacılık ve zorbalıktır. ABD sorunu gerçekten diyalog ve müzakere yoluyla çözmek istiyorsa, eşitlik, saygı ve karşılıklı fayda tutumlarını benimsemelidir” ifadelerini kullandı.

Eurasia Group'un Çin ekibinde direktör olarak görev yapan Dan Wang'a göre Trump'ın yeni gümrük vergileri, ABD'nin ithalat vergileri yüzde 35'i aştığında Çinli ihracatçıların kârlarını etkili bir şekilde yok edecek. Wang, bu noktadan sonra Çinli ihracatçıların artık ABD'ye mal satmayacağını açıkladı.

Bir başka beyaz kitapta ise Çin hükümeti gümrük vergilerinin arttırılmasının ABD'nin ticaret fazlasını çözmeye yardımcı olmayacağını, aksine finansal piyasalarda yüksek dalgalanmaya yol açacağını, enflasyonist baskıları arttıracağını ve ABD endüstrilerini zayıflatacağını ileri sürdü. Bununla birlikte Pekin, ABD'nin Çin ile orta yolu bulup tek taraflı ticaret engellerini derhal kaldıracağı umudunu dile getirdi ve iki ülke arasında diyaloğu teşvik etme, farklılıkları yönetme ve iş birliğini geliştirme isteğini yineledi.

Trump'ın başkanlığı döneminde varılan Birinci Aşama Ticaret Anlaşması’yla ilgili olarak Çin, ABD'yi anlaşmanın şartlarını yerine getirmemekle suçlarken, yalnızca bazı hükümlerin yerine getirildiğini ileri sürdü.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ‘farklılıkları uygun şekilde yöneterek’ ve tedarik zincirlerindeki bağlantıları derinleştirerek komşu ülkelerle stratejik bağları güçlendirme sözü verdi.

Bugün sona eren iki günlük Komşu Ülkeler Merkezi Çalışma Konferansı'nda konuşan Şi, Pekin ve Washington arasındaki ticaret savaşının tırmanmasından bu yana ilk kez kamuoyu önünde bir konuşma yaptı.

Şi, ‘ortak geleceğe sahip bir toplum inşa etmenin’ Çin'in komşularıyla olan diplomasisinde bir öncelik olacağını söyledi. Şarku’l Avsat’ın Çin resmi haber ajansı Xinhua’ndan aktardığına göre Şi, “Çin'in komşularıyla ilişkileri yakın tarihin en iyi seviyesinde. Aynı zamanda, bölgesel dinamiklerdeki değişimler ve küresel gelişmelerle derinden iç içe geçen kritik bir aşamaya giriyoruz” ifadelerini kullandı.

Döviz piyasasında yuan, seansın başlarında Eylül 2023'ten bu yana en düşük seviye olan 7,3505'i gördükten sonra akşam işlemlerinde yüzde 0,2 düşüşle dolar başına 7,3498'e gerileyerek 19 ayın en düşük seviyesine indi. Offshore yuan gecelik işlemlerde sert bir düşüşle 7,4288 ile rekor düşük seviyeye geriledi, ancak Asya işlemlerinde kısmen toparlanarak yüzde 0,62 artışla 7,3812'ye yükseldi.

Düşüş, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret anlaşmazlığı artarken ve Çin'in ticaret savaşının ihracatı üzerindeki etkisini hafifletmek amacıyla para birimi üzerindeki kontrolünü biraz gevşetmesinin ardından geldi. Bu arada, Çin Halk Bankası (PBoC) para biriminin düşüş hızını yavaşlatmak için yerel yuan piyasasında dolar satmaya başladı ve Çinli yetkililerin para biriminde keskin bir bozulma istemediğinin sinyalini verdi.

Bu arada PBoC, ara faiz oranını dolar başına 7,2066 ile 11 Eylül 2023'ten bu yana en düşük seviyede belirleyerek yuanın bir önceki düşük seviyesine yakın olan 7,3507'ye kadar düşmesine izin verdi.