Karlov suikasti iddianamesi Gülen Hareketi’ni sorumlu tutuyor

Rusya'nın Ankara Büyükelçisi vurulmadan önce
Rusya'nın Ankara Büyükelçisi vurulmadan önce
TT

Karlov suikasti iddianamesi Gülen Hareketi’ni sorumlu tutuyor

Rusya'nın Ankara Büyükelçisi vurulmadan önce
Rusya'nın Ankara Büyükelçisi vurulmadan önce

Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov'un 2016 yılında suikast sonucu öldürülmesine ilişkin soruşturma tamamlanarak hazırlanan iddianame mahkemeye gönderildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Karlov suikastıyla ilgili yürüttüğü soruşturmayı iki yıllık bir çalışmanın ardından tamamladı.
Ankara Cumhuriyet Savcısı Adem Akıncı tarafından hazırlanan 609 sayfalık iddianame, Ankara Başsavcı Vekili Ramazan Dinç tarafından onaylanarak, Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.
Ankara Cumhuriyet Savcısı tarafından hazırlanan iddianamede, Fethullah Gülen’e bağlı Hizmet Hareketi işlenen suikastin arkasında olmakla suçlandı.
Soruşturmayı yürüten Cumhuriyet Savcısı, Andrey Karlov'un öldürülmesine ilişkin hazırlanan iddianamenin şüphelilerinden Vehbi Kürşad Akalın ve Hüseyin Kötüce'nin ifadelerini aldı.
Alınan ifadelere göre, Vehbi Kürşad Akalın, şüphelilerden Hüseyin Kötüce ile Rusya'nın savaş uçağının düşürülmesinin ardından sıkça görüşmeye başladıklarını, Kötüce'nin sürekli elçiliğin güvenliğinin ne şekilde sağlandığını sorduğunu, kendisinin de ona bazı bilgileri verdiğini belirtti.
Akalın: Karlov ile alakalı bilgiler verdim
Akalın, geçmişte MİT'te Rusya masasında çalıştığını ve Gülen Hareketi ile ilişkisi nedeniyle ihraç edildiğini belirterek, ‘Yusuf’ kod adlı Hüseyin Kötüce'nin örgüt faaliyetleri kapsamında kendisiyle ilgilendiğini, özellikle de 24 Kasım 2015'te Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Kötüce ile görüşmelerinin yoğunlaştığını dile getirdi.
Kötüce’nin görüşmelerde kendisine sürekli Rusya elçiliğinin güvenliğinin nasıl olduğunu ve ne şekilde sağlandığını sorduğunu söyleyen Akalın, “Ben de Büyükelçi Andrey Karlov ile alakalı bilgiler verdim. Verdiğim bilgileri evindeki laptopuna kayıt ediyordu. Ama bu bilgilerin nereye gittiğini bilmiyorum" dedi.
Kötüce'nin kendisine Karlov'un otomobiline koruma aracı eşlik edip etmediğini sorduğunu belirten Akalın, Kötüce'ye bu bilgilerin nerede kullanılacağı hakkında soru yönelttiğini ve Kötüce’nin, Gülen Hareketi liderlerinin bu bilgileri incelediği, sadece kendisinden bilgi almadıklarını, bilgilerin bir araya getirildiğini ve bu bilgiler sayesinde yol haritası hazırlandığını söylediğini ifade etti.
Akalın, bir arkadaşının evinde Karlov suikastı şüphelilerinden Cemal Karaata ile Kötüce aracılığıyla tanıştığını dile getirerek, bu şahsın Gülen Hareketi’nin liderlerinden olduğunu söyledi.
Vehbi Kürşad Akalın,  “Söz konusu şahsı 'Sadık' ismiyle tanıdım. Daha sonra gerçek isminin Cemal olduğunu öğrendim. Kötüce, şahsın ABD'de yaşadığını, Fetullah Gülen'e oldukça yakın bir kişi olduğunu söylemişti" şeklinde ifade verdi.
Kötüce: Karaata benden Rusya Büyükelçiliği ile alakalı bilgiler istemişti
Kötüce ise, Savcılık ifadesinde şunları söyledi; “Cemal Karaata benden Rusya Büyükelçiliği ile alakalı bilgiler istemişti. Bunun üzerine ben de Vehbi Kürşad Akalın'dan buna ilişkin bilgiler almıştım. Karaata’nın istediği bilgiler arasında büyükelçinin kimler tarafından korunduğu, koruma kullanıp kullanmadığı gibi bilgilerle, genellikle büyükelçi ile alakalı bilgiler vardı. Rusya Büyükelçiliği içerisinde çalışan ajanların etnik kökenlerini ve bildiği dilleri de sormuştu.”
Cemal Karaata'ya bu bilgilerin nerede kullanılacağını birkaç kez sorduğunu söyleyen Kötüce, "Hocam, işin olmayan konulara karışma" şeklinde cevap aldığını belirtti.
Kötüce, Karaata’nın ABD'ye gittiğini, Fetullah Gülen'e bazı konular arz ettiğini hatırladığını söyleyerek, “Bu sebeple ben toplanan bilgilerin doğrudan doğruya oraya aktarıldığını düşünüyorum” ifadesini kullandı.
Gülen'e bilgiler gitmeden hareket içinde herhangi bir karar verilebileceğini düşünmediğini kaydeden Kötüce, “Hareket içerisinde Gülen'in bilgisi ve izni dışında karar alınması durumu söz konusu değildir” dedi.
Altıntaş suikastten 10 gün önce Söğüt ile görüştü
İddianame’ye göre, suikasti gerçekleştiren Mevlüt Mert Altıntaş’ın eski Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) çalışanı Şahin Söğüt ile suikastten 10 gün önce görüşüp saldırı ile ilgili yerine getirmesi gereken talimatları aldığı ve Altıntaş'ın, 15 Kasım 2016'dan sonra hatsız telefon kullandığı, bu şekilde wifi bağlantıları ile sosyal medya ve mail hesabı üzerinden şüpheli Şahin Söğüt ile irtibata geçtiği tespit edildi.
Geçtiğimiz Nisan ayında, Söğüt hakkında tutuklama kararı verilmişti. İddianamede, Altıntaş'a suikast talimatını ileten, eylem ve eylemin arka planıyla ilgili önemli bilgilere sahip olduğu değerlendirilen Söğüt'ün soruşturma aşamasında susma hakkını kullandığı bilgisi de yer aldı.
Söğüt'ün 9 Aralık 2016'da Altıntaş'ın evine 256 metre mesafede telefonunun sinyal verdiği aktarılan iddianamede, Söğüt'ün Altıntaş'ın ikametinin yakınına giderek saldırıyla ilgili yerine getirmesi gereken talimatları verdiği de aktarıldı.
İddianamede ayrıca, Söğüt'ün cep telefonunda, Gülen'e ait videoların yanı sıra  Mevlüt Mert Altıntaş, Büyükelçi Andrey Karlov ve Gülen'e ait fotoğrafların tespit edildiği de belirtilirken, Söğüt'ün iddianamede adı geçen şüphelilerden Hüseyin Kötüce ile 2016 ve 2017'de irtibat kurduğu kaydedildi ve bu görüşmelerden sonra Söğüt'ün Altıntaş ile irtibata geçtiği bilgisi verildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan 609 sayfalık iddianamede, suikastin amacının Türk-Rus ilişkilerine bozmak olduğu gerekçesiyle, aralarında Fethullah Gülen’in de olduğu 28 şüpheli hakkında ‘anayasal düzeni ihlal’, ‘silahlı terör örgütüne üye olma’, ‘terör amaçlı tasarlayarak öldürme’,  ‘terör amaçlı kasten öldürmeye teşebbüs’ ve ‘terör amaçlı korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda silahla ateş etme’ suçlarından ağırlaştırılmış müebbet ve çeşitli hapis cezaları istendi.
Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov'a,19 Aralık 2016 yılında, Ankara'da bulunan Rusya Büyükelçiliği ile Çankaya Belediyesi’nin ortaklaşa düzenlediği fotoğraf sergisinde yaptığı konuşma sırasında, 22 yaşındaki polis memuru Mevlüt Mert Altıntaş’ın silahlı saldırısına uğramıştı.



İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
TT

İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)

Yusuf Azizi

İsrail Hava Kuvvetleri, 13 Haziran'da İran’a geniş çaplı bir saldırı düzenledi ve Tahran buna füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık verdi. Çatışmalar, 23 Haziran'a kadar devam etti ve ABD, 21 Haziran cumartesi günü B-2 bombardıman uçaklarıyla İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerini bombaladıktan sonra arabuluculuk yapmaya başladı.

Bu makalede İran ve İsrail'deki başlıca aktörlere odaklanarak bölgeyi sarsan bu savaşta şimdiye kadar kaybedenleri ve kazananları tespit etmeye çalıştım. Bu aktörlere, savaşın sonucunda ya da daha sonraki bir aşamada İsrail'in desteğiyle mevcut rejimin devrilmesi durumunda onun yerine geçebilecek İranlı muhalefet güçleri de dahil.

Zafer mi, yenilgi mi?

Tahran'dan başlayalım. İran rejimi özellikle 7 Ekim 2023'te Hamas ve müttefiklerinin İsrail'e düzenlediği saldırının ardından Lübnan, Suriye ve Irak'taki müttefiklerinin aldığı darbelerden sonra böyle bir çatışmaya hazırdı. İran ve İsrail, her biri kendi perspektifinden zaferin onda olduğunu iddia etti. İsrail, 1948'deki kuruluşundan bu yana eşi ve benzeri görülmemiş füzeli saldırılara uğrarken söz konusu saldırılarda, konutlar, hükümet binaları ve hassas araştırma ve güvenlik merkezleri vuruldu. Saldırının yol açtığı hasarın ayrıntıları halen gizli tutuluyor. Ayrıca Ben Gurion Havaalanı tamamen felç oldu. İsrail ağır ekonomik kayıplar yaşadı. Onlarca asker ve sivil öldürüldü.

Ancak İsrail’in ağır yaptırımların uygulandığı İran'ın aksine, başta ABD olmak üzere Batılı müttefiklerinden doğrudan destek görecek ve bu da hızlı bir şekilde toparlanmasını sağlayacağına şüphe yok. İran ise çok ağır darbeler aldı. İran çok sayıda askeri komutanının ve güvenlik yetkilisini kaybetti, önde gelen nükleer bilim adamları suikasta kurban gitti, askeri üsler, nükleer tesisler ve ekonomik merkezler yakın vadede telafi edilemeyecek şekilde zarar gördü. Bu durum, İsrail istihbaratının İran’daki kurumlara derinlemesine sızması ve ülkenin hava sahasına daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir şekilde girmesinin bir sonucuydu.

Buna rağmen İsrail, İran rejimini devirmeyi veya liderlerini tamamen ortadan kaldırmayı başaramadı. İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney saldırının ilk günlerinde ortadan kayboldu. Bu yüzden İran'ın zafer iddiası sadece propagandadan ibaret gibi görünüyor. Çünkü durum, İsrail'in saldırıları sonrasında Lübnan'daki Hizbullah'ın başına gelenlere benziyor. Bu saldırılar, İsrail'in istediği zaman bombardıman yapabildiğini, İran'ın da füze saldırılarıyla karşılık vereceğini hesaba kattığını gösterdi. Bu yüzden orta ve uzun vadede İran rejimi bu savaşın başlıca kaybedeni olarak nitelendirilebilir.

Kaçırılan fırsatlar

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’a karşı başlayan saldırının ilk saatlerinde İran halkını rejime karşı ayaklanmaya çağırdı. Eski İran Şahı’nın oğlu Rıza Pehlevi de bu çağrıları tekrarladı. Ancak bu çağrılar ne başkent Tahran'da ne de diğer şehirlerde kayda değer bir yanıt buldu, aksine başkentin nüfusunun yaklaşık yarısı hava saldırılarından kaçmak için ülkenin kuzeyine kaçtı. Analistlere göre İran halkı gösterilere katılmaktan, saldırgan bir yabancı güçle iş birliği yapmayı reddetmeleri ve Afganistan, Irak ve Libya'daki trajik senaryoların tekrarlanmasından korkmaları nedeniyle kaçındı.

Entelektüeller, yazarlar ve sanatçılar bu reddi dile getirdiler. İran'da, özellikle Tahran ve Fars bölgelerinde rejimin popülaritesinin keskin bir şekilde düşmesine rağmen, milliyetçi, ulusalcı ve mezhepçi duygular, 2022 yılında Mehsa Amini’nin kıyafet uygulamasına riayet etmediği için polis tarafından gözaltına alındığı sırada hayatını kaybetmesinin ardından başlayan protesto gösterilerinde olduğu gibi ayaklanmaların çıkmasını engelledi. Azerbaycan ve Ahvaz (Huzistan) eyaletlerinde de Rıza Pehlevi'nin iktidara geri dönme endişelerinin arttığı bir ortamda, İsrail saldırısını desteklemek kabul edilebilir bir seçenek değildi.

Sınırlı bir kazanım ve beklenen bir yenilgi

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre İran ve İsrail rejimlerinin açıkça ifade ettikleri coşkuya rağmen, Tahran için durum geçici bir zaferden öteye geçmiyor. Vatandaşların evlerine dönmeleri, otoritenin zayıflığı, yaşam krizinin derinleşmesi ve enflasyonun yükselmesi nedeniyle hissettikleri güvensizliği ortadan kaldırmadı. Bu durum, özellikle Fars olmayan etnik grupların yaşadığı bölgelerde yeni ayaklanmaların patlak vermesine ve hatta Devrim Muhafızları tarafından bir iç darbeye yol açma tehlikesi yaratıyor.

Bir uydu kanalı, Netanyahu’nun saldırıdan üç gün önce Rıza Pehlevi ile görüştüğünü ve İran halkını harekete geçirme konusunda anlaştıklarını bildirdi. Ancak halkı harekete geçiremediler. Çünkü iki tarafın ilişkileri, merhum İran Şahı ve Tel Aviv arasında tarihi bir yakınlığa dayanıyor. Pehlevi, 2023 nisanında İsrail'i ziyaret etmiş ve bu ziyaret İran’da yaygın tartışmalara yol açmıştı.

Gerçek kaybedenler ve kazananlar

İlk kaybedenler, açıkça İsrail'in tarafını tutarak İran halkının güvenini kaybeden Rıza Pehlevi'dir. Pehlevi, daha önceki tutumlarıyla diğer milletlerin haklarını inkar ettiği için onların desteğini de kazanamamıştı. İkinci kaybedenler ise İran'daki, özellikle de Ahvaz’daki ekonomik merkezlerin bombalanmasından memnun olanlar oldu. Bu tesisler Ahvazlılara aittir. Bu kişiler, saldırının rejimi yıkacağını sansalar da halk bu çağrılara yanıt vermedi.

Ayrıca, İran rejiminin ve monarşi akımının ezeli düşmanı olan Halkın Mücahitleri Örgütü’nün (HMÖ) tutumu da dikkat çekiciydi. Örgüt, daha önce Amerikan sağıyla ilişkileri olmasına rağmen İsrail saldırısını desteklemekten kaçınıp‘ne uzlaşı ne savaş’ sloganını benimsedi. Üçüncü çözümün halkın elinde demokratik değişim ve organize direniş olduğunu söyledi. Böylece, Irak-İran Savaşı sırasında Saddam Hüseyin ile ittifak kurarak güvenilirliğini büyük ölçüde yitirdiği tarihi hatasını tekrarlamaktan kaçınmaya çalıştı.

Görünüşe göre İran rejimi, güvenlik durumunu yeni bir baskı kampanyası başlatmak için kullanacak ve bu kampanya, Mossad ile iş birliği yaptığı gerekçesiyle idamların uygulanmasını da içerebilir. Ancak gerçek casusluk ağları, derin bir yolsuzluk sistemiyle yönetilen devletin iç yapısında halen korunaklı halde olabilir. Öte yandan bu çatışmanın en büyük kazananı ABD Başkanı Donald Trump olabilir. Washington, askeri operasyona katıldı ve savaşı sona erdiren arabuluculuk sürecini yönetti, bu da onu en etkili aktör ve siyasi açıdan en büyük kazanan yaptı.