Beşiktaş Avrupa Ligi'nde 4. kez gruptan çıkma peşinde

Avrupa Ligi'ndeki daha önce 3 kez üst tura yükselen Beşiktaş, yarın Malmö karşısında alacağı beraberlik ve galibiyetle 4. kez gruptan çıkma başarısı gösterecek.

Beşiktaş Avrupa Ligi'nde 4. kez gruptan çıkma peşinde
TT

Beşiktaş Avrupa Ligi'nde 4. kez gruptan çıkma peşinde

Beşiktaş Avrupa Ligi'nde 4. kez gruptan çıkma peşinde

UEFA Avrupa Ligi I Grubu son hafta karşılaşmasında yarın İsveç'in Malmö ekibini konuk edecek Beşiktaş, Avrupa kupalarında geride kalan 215 maçta 83 galibiyet, 86 mağlubiyet yaşarken, 46 karşılaşmadan beraberlikle ayrıldı.
Avrupa arenasında rakip fileleri 288 kez havalandıran siyah-beyazlılar, kalesinde ise 307 gol gördü.
Güneş, rekorunu geliştirmeyi sürdürecek
Beşiktaş'ın başında en çok Avrupa kupası maçına çıkma unvanını elinde bulunduran Şenol Güneş, bu rekorunu yarınki karşılaşmada geliştirmeyi sürdürecek.
Güneş, siyah-beyazlı takımın teknik direktörlüğünde Avrupa'da 38. kez sahada yer alacak.
Beşiktaş, Güneş yönetiminde oynadığı 37 karşılaşmada 17 galibiyet, 12 beraberlik ve 8 yenilgi yaşadı.
Siyah-beyazlı takım, Güneş yönetimindeki 37 Avrupa mücadelesinde toplam 64 gol atarken, kalesinde 53 gol gördü.
En farklı galibiyeti Güneş yönetiminde aldı
Siyah-beyazlı ekip, Avrupa kupalarındaki en farklı galibiyeti de Şenol Güneş yönetiminde elde etti.
UEFA Avrupa Ligi 2. ön eleme turunda bu sezon Faroe Adaları temsilcisi B36 Torshavn'ı Vodafone Park'ta 6-0 mağlup eden Beşiktaş, Avrupa'daki en farklı skorlu galibiyetine imza atmayı başardı.
Siyah-beyazlılar, bu kulvarda daha önce en farklı skorlu galibiyetini 2002-2003 sezonunda UEFA Kupası 1. tur rövanş maçında Bosna Hersek temsilcisi Saraybosna'yı deplasmanda 5-0 yenerek almıştı.
Evinde 108. maçını oynayacak
Siyah-beyazlılar, Avrupa kupalarında 108. iç saha maçını yarın yapacak.
Avrupa kupalarında rakiplerini 107 kez konuk eden Beşiktaş, bu müsabakalarda 56 galibiyet aldı. İç sahada rakipleriyle 25 kez berabere kalan siyah-beyazlı takım, 26 maçtan da yenik ayrıldı.
Evindeki maçlarda rakiplerine 166 gol atan Beşiktaş, kalesinde ise 108 gol gördü.
İsveç ekiplerine karşı zorlanıyor
Beşiktaş, İsveç ekipleriyle Avrupa kupalarında 10. kez karşı karşıya gelecek.
Siyah-beyazlı ekip, bu ülke temsilcileriyle daha önce oynadığı 9 maçta 3 galibiyet, 1 beraberlik ve 5 yenilgi aldı.
İsveç takımlarına 12 gol atan Beşiktaş, kalesinde ise 14 gol gördü.
Beşiktaş, yarınki rakibi Malmö ile daha önce 5 kez karşılaştı. Siyah-beyazlı ekip, bu maçlarda Malmö'yü bir kez yenme başarısı gösterdi. İki takım arasındaki bir karşılaşma beraberlikle tamamlanırken, Beşiktaş 3 maçta rakibine mağlup olmaktan kurtulamadı.
Beşiktaş, Malmö kalesine 8 gol bırakırken, rakibinden 9 gol yedi.
İki ekip ilk kez 1990-1991 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'nda eşleşti. Deplasmandaki karşılaşmayı 3-2 yitiren Beşiktaş, rövanş mücadelesinde büyük hayal kırıklığı yaşadı. İstanbul'daki mücadelenin ilk yarısını 2-0 önde tamamlayan siyah-beyazlı takım, ikinci yarıda üstünlüğünü koruyamadı ve sahadan 2-2 beraberlikle ayrıldı.
Malmö, 2005-2006 sezonunda Beşiktaş'a UEFA Kupası'nda rakip oldu. İstanbul'da rakibine 1-0 mağlup olan siyah-beyazlı ekip, deplasmandaki mücadeleyi ise 4-1 kazanmasını bildi.
Bu sezon UEFA Avrupa Ligi'nde grupta eşleşen iki takım arasında İsveç'te oynanan karşılaşmayı Malmö, 2-0 kazanmıştı. 
Avrupa Ligi'nde 4. kez gruptan çıkma peşinde 
Siyah-beyazlı ekip, daha önce UEFA Kupası adıyla yapılan ve sonrasında UEFA Avrupa Ligi ismiyle devam eden Avrupa'nın iki numaralı organizasyonunda bu sezon dahil olmak üzere 8 kez grup aşamasında yer aldı. 
Beşiktaş, bu kupada daha önce 5 kez ön elemeleri geçerek, 2 kez de direkt olarak grup aşamasında mücadele etti. 
Avrupa Ligi'nde 2004-2005, 2005-2006 ve 2006-2007 sezonlarında gruplarda mücadele eden Beşiktaş, üst üste 3 sezonda grubu 4. tamamlayarak Avrupa'ya veda etti.
2010-2011 sezonunda bir kez daha bu organizasyonda mücadele eden siyah-beyazlı takım, 2. olarak üst tura yükseldi. Bir sonraki sezon yine bu organizasyonda grup aşamasında yer alan Beşiktaş, lider olarak adını 3. tura yazdırdı. 
Avrupa Ligi'nde 2014-2015'te yeniden gruplarda mücadele eden siyah-beyazlı ekip, lider olarak üst turda mücadele hakkı yakaladı. 
Beşiktaş, 2015-2016 sezonunda ise Şenol Güneş yönetiminde yine grupta mücadele etti ancak 3.'lükte kalarak Avrupa'ya veda etti. 
Siyah-beyazlılar, yarın Malmö karşısında alacakları beraberlik ve galibiyetle 4. kez gruptan çıkma başarısı gösterecek.
Avrupa'da üç kez çeyrek final oynadı
Beşiktaş, Avrupa kupalarında 3 kez çeyrek finale yükseldi. 
Şampiyon Kulüpler Kupası'nda 1986-1987 sezonunda adını çeyrek finale yazdıran siyah-beyazlı ekip, 2002-2003 sezonunda ise bu kez UEFA Kupası'nda aynı başarıyı sergiledi.
Beşiktaş, Avrupa'daki en başarılı dönemlerinden birini de Şenol Güneş yönetiminde yaşadı. Siyah-beyazlılar, Güneş'in teknik direktörlüğünde 2016-2017 sezonunda UEFA Avrupa Ligi'nde çeyrek finalde mücadele etti.
"Kupa 2"de 114. maçına çıkacak
Siyah-beyazlılar, Malmö maçıyla UEFA Avrupa Ligi'nde 114. kez sahada yer alacak.
Adı UEFA Kupası'ndan UEFA Avrupa Ligi'ne çevrilen Avrupa futbolunun 2 numaralı organizasyonunda bugüne kadar 113 maç yapan siyah-beyazlı ekip; 52 galibiyet, 23 beraberlik ve 38 mağlubiyet aldı.
Bu organizasyondaki maçlarında rakip fileleri 182 kez havalandıran siyah-beyazlılar, kalesinde ise 138 gol gördü.



Dünyanın en prestijli bisiklet yarışı Fransa Bisiklet Turu nedir?

En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)
En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)
TT

Dünyanın en prestijli bisiklet yarışı Fransa Bisiklet Turu nedir?

En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)
En iyi genç sürücüye verilen beyaz formayı giyen Alman Florian Lipowitz, Fransa Bisiklet Turu'nun 18. etabında Col de la Loze'yi tırmanıyor (AP)

Adrenalin'den herkese merhaba. Bu hafta şu anda gerçekleştirilen ve dünyanın en prestijli spor organizasyonlarından biri olan Tour de France'i inceleyeceğiz.

Fransa Bisiklet Turu'na geçmeden önce bu etkinliğin bir parçası olduğu yol bisikleti yarışlarına bakalım.

Yol bisikleti yarışı 

Yol bisikleti yarışlarında sporcular genellikle asfalt zeminde uzun mesafeleri yüksek hızlarda kat ediyor. Bu disiplin, bisiklet sporunun en bilinen ve prestijli dalı. En meşhur örneği Tour de France olan bu yarışlarda bireysel performansın yanı sıra takım stratejileri de büyük rol oynuyor. Fiziksel dayanıklılık, taktik ve hız, yol bisikleti yarışlarında kazananı belirleyen unsurlardan bazıları. 
 

cdvfgthyj
Avustralya'lı Ben O'Connor, 18. etabı kazanan bisikletçi oldu (AP) 

Tour de France

Her yıl temmuzda başlayan ve iki gün tatil dahil 23 gün süren Fransa Bisiklet Turu, 21 etaptan oluşuyor. 3 bin 338 kilometre boyunca heyecanın dinmeyeceği organizasyonu bu yıl 23 takımdan 184 bisikletçi katılıyor. 

Bir gazetenin reklam kampanyası olarak başlayan Fransa Bisiklet Turu (Tour de France), artık dünyanın en prestijli bisiklet yarışı. 1903'te L'Auto gazetesinin talebi üzerine genç muhabir Géo Lefèvre, satışları artırmak için 6 aşamalı bir "Fransa Turu" yarışması önerdi.

İlk Tur'a katılan 60 bisikletçi Lyon, Marsilya, Toulouse, Bordeaux ve Nantes şehirlerinden geçip Paris'e geri döndü. Yarış, bitirilebileceğine dair şüphelere rağmen büyük bir sansasyon yarattı. Fakat bu bilinirlik beraberinde tartışmaları da getirdi. 1904'teki turda, 1903 şampiyonu Maurice Garin dahil ilk 4 sırayı alan bisikletçiler hile ve müdahale nedeniyle diskalifiye edildi. Garin bir daha asla kazanamadı ve 1904 şampiyonluğu Henri Cornet'e geçti.

Kaotik başlangıcının ardından Tur, üç haftalık zorlayıcı bir formata kavuştu. Organizatörler Henri Desgrange ve Lefèvre sınırları zorluyordu: İspanya'yla Fransa'yı birbirinden ayıran Pireneler sıradağlarını da yarışa dahil ettiler. Hatta anlatılanlara göre şampiyon Octave Lapize, Tourmalet geçidine tırmanırken organizatörler için "katiller" demiş. Ertesi yıl 2 bin 600 m yüksekliğindeki Galibier dahil Alpleri de eklediler ve mesafeyi 4 bin 800 kilometrenin üzerine çıkardılar. 

1919'da, kaosun ortasında düzeni sağlamak için Desgrange, liderlere ilk maillot jaune (sarı mayo) ödülünü verdi. Bu ödül, L'Auto gazetesinin kağıdının rengiyle uyumlu olduğu için seçildi. O andan itibaren seyirciler sarı mayoyu kimin giydiğine ya da giyebileceğine odaklanıyor ve bu gelenek hâlâ devam ediyor.

Bisikletçilerden saatler önce parkura çıkıp kalabalığı eğlendiren ve yarışın masraflarını karşılayan sponsor araçlarıyla geçit arabalarından oluşan tanıtım konvoyu, Tur'a 1930'da dahil oldu. 

1936 yılındaysa Fransız işçilere ücretli izin zorunlu hale getirildi ve böylece her temmuzda düzenlenen troisième semaine (üçüncü hafta) yarışı yazın bir ritüeli haline geldi.

Yüzyılın ortasına gelindiğinde Fransa Bisiklet Turu, artık ülkenin kültürel dokusunun bir parçasıydı: Dağ yollarında tezahürat yapan kalabalıklar, deniz kenarına yapılan geziler kadar Fransız yazının tipik bir özelliği haline gelmişti. 

fgthyju
Fransız Bernard Hinault ve ABD'li Greg Lemond, 1986'daki Tour de France'ta 18. etabın bitiş çizgisini birlikte geçiyor (Reuters) 

Tour de France, dünya savaşları sırasında düzenlenmedi ancak 1947'den sonra savaş sonrası bir rönesans yaşadı. Fransız bisikletçiler 1940'ların sonu ve 1950'lerde hakimiyet kurarken Louison Bobet, üç kez üst üste kazandı (1953–55). Jacques Anquetil 1960'ların başında 5 şampiyonluk elde etti. Anquetil ve Raymond Poulidor arasındaki rekabet efsanevi hale geldi.

Tur'un en büyük şampiyonları 1970'lerde çıktı. Acımasız yarışları nedeniyle "Yamyam" lakaplı Belçikalı Eddy Merckx, Fransa Bisiklet Turu'nu 5 kez kazandı (1969-72, 1974) ve 34 etap zaferiyle rekor kırdı.

Hakimiyeti çıtayı belirleyen Merckx, genel olarak gelmiş geçmiş en dominant bisikletçi kabul ediliyor. Onun ardından, Tour de France'ı 5 kazanan Fransız Bernard Hinault (1978–85) ve 5 kez üst üste kazanan İspanyol Miguel Indurain (1991–95) geldi. Anquetil, 1960'larda 5 zafer kazanan ilk bisikletçi olmuştu ve bu zaferleri 1957 ile 1964 yılları arasında elde etmişti.

1980'lerde ve 1990'larda Tur daha küresel hale geldikçe, dünyanın dört bir yanından şampiyonlar ortaya çıktı. Amerikalı Greg LeMond üç kez kazandı (1986, 1989, 1990) ve Avrupalı dışından gelen ilk şampiyon olarak yarışın uluslararası statüsünü pekiştirdi.

LeMond'un gelişi ve İspanya, Britanya, Kolombiya, Avustralya ve diğer ülkelerden çıkan şampiyonların sayısının artması, Tur'u kazanmanın artık sadece Fransızlar veya Belçikalıların tekelinde olmadığını açıkça gösterdi. 1990'da LeMond'un üçüncü zaferi, Tur'un gerçek bir "dünya" etkinliği haline geldiğinin kanıtı olarak geniş çapta kutlandı.

Ancak Tour de France'in muhteşem tarihinde skandallar da var. Özellikle doping, bu yarışa defalarca gölge düşüren en büyük unsur. 1998 Festina Olayı, bir dönüm noktasydı. Festina takımının arabasını durduran polis, büyük miktarda yasaklı madde buldu. Birkaç gün içinde Festina takımının tamamı yarıştan ihraç edildi. Bu olay, bisiklet sporunun en iyi takımlarından birinde yürütülen "planlı bir doping programı"nı ortaya çıkardı ve Dünya Dopingle Mücadele Ajansı'nın (WADA) kurulmasını hızlandırdı.

Daha sıkı testler yapılmaya başlansa da bisiklet sporunun güvenilirliği sarsıldı: Özellikle Fransız taraftarlar, 1998'deki kavgaları ve suçlamaları hiç unutmadıkları için yarışlara yeniden güven duymuyor. 

Doping nedeniyle mirası altüst olan en ünlü şampiyonsa Lance Armstrong. Teksaslı sporcu, kanseri yenerek 7 kez üst üste Tour de France'ı kazandı (1999-2005) ve uluslararası bir ikon haline geldi.

Ancak onlarca yıldır süren şüpheler, ABD Dopingle Mücadele Ajansı (USADA) tarafından kapsamlı bir soruşturma açılmasına neden oldu. 2012'de sporun yönetim organı Uluslararası Bisiklet Birliği (UCI), USADA'nın "spor tarihinin en sofistike, profesyonel ve başarılı doping programı"nın Armstrong'un zaferlerini mümkün kıldığı yönündeki bulgularını resmen kabul etti. Armstrong'un 7 şampiyonluğu da elinden alındı.

fghyjukı
Lance Armstrong, "Beni 1995'e, herkesin doping yaptığı günlere geri gönderseniz muhtemelen yine yapardım" diyor (Reuters)

Dönemin UCI Başkanı Pat McQuaid, kararın ardından "Lance Armstrong'un bisiklet sporunda yeri yok" açıklamasını yapmıştı.

Dopingden yakalanan başka şampiyonlar da var. Örneğin 2010 şampiyonu Alberto Contador, clenbuterol kullanımı nedeniyle bir unvanından mahrum bırakıldı ve çeşitli dönemlerden birçok bisikletçi doping testlerinde başarısız oldu. Doping, Tur'un her dönemini lekeleme tehdidi oluşturan hassas bir konu olmaya devam ediyor.

Güvenlik sorunları da tartışmalara yol açıyor. Dağ inişleri ve dar yollar, kazaların ciddi sonuçlara yol açabileceği anlamına geliyor. 1995'te İtalyan Fabio Casartelli, yüksek hızda bir iniş kazasında trajik bir şekilde hayatını kaybetti ve bu olay, daha sonra kaskların zorunlu hale getirilmesine neden oldu. 

Son yıllarda seyircilerin müdahaleleri de kazalara neden oluyor. Örneğin, 2023 Turu'nda, yola eğilen bir taraftar 15. etapta büyük bir zincirleme kazaya neden oldu: Sarı mayonun favorisi Jonas Vingegaard da dahil Jumbo-Visma takımının bisikletçileri sert bir şekilde düştü ve takım daha sonra yasal işlem başlatmayı bile düşündü.

Polis, coşkulu kalabalık ve bisikletçilerin güvenliğini arasında denge kurmak zorunda: Organizatörler, hayranların parkura geçmemelerini ve tehlikeli duman bombaları kullanmamalarını istese de uzun dağ etaplarını denetlemek, yarış yetkilileri için "sağlık ve güvenlik kabusu" olmaya devam ediyor.

Tur, aynı zamanda siyasi veya sosyal protestolar için beklenmedik bir sahne haline geldi. Dikkat çeken olaylar arasında iklim aktivistlerinin eylemleri de yer aldı. 2022'deki 10. etapta, Dernière Rénovation grubundan birkaç protestocu kendilerini yola yapıştırarak yarışan grubu engelledi ve iklim değişikliği konusunda acil önlem alınmasını talep etti. Yarış, protestocular kaldırılana kadar durduruldu. Bu eylemler dünya çapında manşetlere taşındı ve diğerlerini gelecekteki yarışlarda benzer aksaklıklar yaratmaya teşvik etti. 

Uluslararası politika da yarışta yer buldu: Bu yıl 17. etap boyunca düzinelerce seyirci, bisikletçiler geçerken Filistin bayrakları sallayıp "Özgür Filistin" yazılı pankartlar açtı, sloganlar attı ve İsrail destekli Israel–Premier Tech takımının ihraç edilmesini istedi. Bu takımdaki bir İsrailli bisikletçi kendini güvende hissetmediğinden şikayet etti.

dfghyju
Dieulefit adlı yaklaşık 3 bin nüfuslu bir kasabada mağaza işleten Vanessa Huguenin, Tur'un görünürlüğünden yararlanmak için bu etkinliğin yaklaşık iki aydır planlandığını söyledi (Reuters)

Tour de France gelişmeye devam ediyor. Modern takımlar son derece taktiksel ve genellikle veriye dayalı stratejilerle yönetiliyor. Güç ölçerlerin, aerodinamik analizlerin ve gerçek zamanlı radyo iletişiminin kullanımı, yarışları çok kontrollü hale getirdi. Hatta geleneksellikten yana bazıları bunun yarışın spontanlığını yok ettiği eleştirisinde bulunuyor.

2025'te Groupama-FDJ patronu Marc Madiot, sürekli iletişimin bisikletçileri “uzaktan kontrol ettiğini” ve kaza riskini artırdığını savunarak, yarış radyolarının ve güç ölçerlerin yasaklanmasını önererek tartışmayı yeniden alevlendirdi. Onun yorumları daha geniş bir tartışmayı yansıtıyor: Radyolar olmadan bisikletçiler daha içgüdüsel kararlar almak zorunda kalabilirler ancak takımlar radyoların kazaları veya mekanik arızaları hemen bildirerek güvenliği de artırdığını savunuyorlar.

Yararlanılan kaynaklar: The Guardian, Rouleur, AP, Aspetar, Reuters