ABD Kongresi’nden Enver Sedat’a altın madalya

ABD Kongresi, yasayla Enver Sedat’ı onurlandırdı
ABD Kongresi, yasayla Enver Sedat’ı onurlandırdı
TT

ABD Kongresi’nden Enver Sedat’a altın madalya

ABD Kongresi, yasayla Enver Sedat’ı onurlandırdı
ABD Kongresi, yasayla Enver Sedat’ı onurlandırdı

ABD Başkanı Donald Trump, doğumunun 100’üncü yıldönümünde Mısır’ın eski Devlet Başkanı Enver Sedat’ı onurlandıran yasayı imzaladı. Amerikan Kongresi, Sedat’ın Ortadoğu’da barışa yaptığı tarihi katkı dolayısıyla altın madalya verilmesiyle ilgili kanun tasarısını ağustos ayında onaylamıştı.
Kanun tasarısı, Cumhuriyetçi ve Demokrat parti liderleri tarafından hazırlandı. Demokrat kanattan Maryland Senatörü Ben Cardin, Enver Sedat’ın İsrail’le barışı sağlayan ilk Arap lider olduğuna işaret ederek bu adımın Arap liderinin mirasının altın madalya ile ödüllendirilmesi anlamına geldiğin söyledi. Senatör, ABD’nin Mısır ve İsrail arasında barışı destekleme kararlılığını da vurguladı.
Cumhuriyetçi Senatör Orrin Hatch, Kongre’nin tarihe damga vuran bu cesur adımını kutladığını söyledi. Senatör, bu ödüllendirmenin Sedat’ın Kudüs’teki ünlü konuşmasının 40’ıncı yıldönümüne denk gelmesinin de önemine dikkat çekti.
Kanun metninde de yer verilen Sedat’ın yaşam öyküsü 25 Aralık 1918’de Mısırlı fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesiyle başladı. Askeri akademiden mezun olan Sedat, Mısır ordusuna katıldı ve Mısır’da 1952’de yapılan devrime liderlik eden Cemal Abdünnasır ve “Hür Subaylar” ile görüştü. Söz konusu dönemde çeşitli mevkilerde görev aldı. Ardından üçüncü cumhurbaşkanı seçildi. 6 Ekim 1973’te Suriye’yle birlikte İsrail’e karşı savaştı. 25 Ekim 1973’te ateşkes ilan edildi. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger arabuluculuğunda, Mısır ile İsrail arasında Sina’nın Mısır’a geri verilmesini sağlayan bir anlaşma imzalandı. Sedat 5 Kasım 1975’te Kongre’deki konuşmasında barış çağrısı yaptı.
Kanun metninde Enver Sedat’ın İsrail’i ziyaret eden ilk Arap başkan olduğu da belirtildi. Sedat, 17 Eylül 1978 tarihinde İsrail parlamentosunda Arap - İsrail çatışmasında kapsamlı bir barış sağlanması konusunda görüşlerini aktardı. ABD Başkanı Jimmy Carter liderliğinde Cumhurbaşkanı Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin arasında 13 gün süren müzakereler yapıldı. Sedat ve Begin, 26 Mart’ta Beyaz Saray'da Mısır ve İsrail arasında barış anlaşmasını imzaladılar. Bu iki devlet adamı, aynı yıl Nobel Barış Ödülü'nü kazandı. Enver Sedat, 6 Ekim 1981'de İslami Cihad örgütünün üyesi Halid el-İslambuli tarafından öldürdü.
Carter'dan Ronald Reagan'a tüm ABD Başkanları yaptıkları açıklamalarda Sedat'ın cesaretini, bilgeliğini ve Ortadoğu'daki istikrarı güçlendiren barış arzusunu övdü. Barış anlaşmasının 30’uncu yıldönümünde Başkan Obama da Camp David Anlaşması'nın mirasından ve liderlerin cesaretinden övgüyle bahsetmişti. Yasa metni, altın madalyanın Cumhurbaşkanı Enver Sedat'a verilmesiyle Ortadoğu'da barışın sağlanması yolunda çalışmaların sürdüğünü gösterdi. Altın madalyanın Sedat’ın bir yakına ya da Mısır hükümetine verileceği belirtildi.
Söz konusu madalyanın yargının bir sivile verdiği en yüksek ödül sayılıyor. Altın madalya ilk kez 1776'da General George Washington'a, Amerikan Devrimi ve Meksika-ABD Savaşı sırasındaki başarıları nedeniyle verilmişti.
 
 
 
 
 
 



Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
TT

Suriye topraklarında FHKC-GK’ya ne kaldı?

Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki yıkımdan (Şarku’l Avsat)

Suriye makamlarının Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci'yi birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakması, 8 Aralık 2024'te gerçekleşen Suriye devriminin ardından bu ‘cephenin’ (savaşçıları, silahları, mülkleri, ofisleri ve kampları) ve halen Suriye'de bulunan diğer Filistinli grupların akıbetinin ne olacağı sorusunu gündeme getirdi.

Beşşar Esed'in devrik rejimi döneminde Suriye'deki en büyük ve en aktif Filistinli gruplardan biri olan FHKC-GK, Suriye devrimi yıllarında, özellikle Şam'ın güneyindeki Yermuk Filistin Mülteci Kampı’nda, eski rejimin ordusu ve müttefikleriyle birlikte savaşmakla suçlanıyor.

Adının açıklanmasını istemeyen Filistinli bir kaynak, yeni Suriye yönetiminin ülkede iktidarı ele geçirdikten sonra Ebu Abdurrahman eş-Şami adlı bir kişiyi FHKC-GK da dahil olmak üzere Filistinli grupların dosyalarını yönetmekle görevlendirdiğini açıkladı.

op
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi- Genel Komutanlık (FHKC-GK) Genel Sekreteri Talal Naci, 2008 (Arşiv – AP)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynak, eş-Şami'nin halen Suriye'de bulunan grupların liderleriyle birçok toplantı yaptığını ve FHKC-GK temsilcilerinin de bu toplantılara katıldığını, toplantılarda grupların durumu, faaliyetleri, silahları, mülkleri ve Suriye topraklarındaki kamplarının ele alındığını söyledi.

Şarku’l Avsat'ın edindiği bilgilere göre Naci ve FHKC-GK'nin ikinci ve üçüncü kademe liderlerinin çoğu Esed rejiminin devrilmesinden sonra Suriye'de kalırken, Filistinli kaynaklar Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi liderinin rejimin devrilmesinden hemen sonra Suriye topraklarını terk ettiğini doğruladı.

dvfgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile birlikte 18 Nisan'da Şam'da bir araya geldi. (AP)

Kaynak, Filistinli grupların temsilcileriyle yapılan toplantılarda eş-Şami'nin Suriyelilere karşı işlenen cinayetlere karışanlardan hesap sorulması, Filistinli grupların silahlarını ve askeri teçhizatlarını yeni Suriye yönetimine teslim etmeleri ve faaliyetlerini ‘insani yardım çalışmaları’ ile sınırlandırmaları gerektiğine odaklandığını belirtti.

Filistinli kaynaklar Şarku’l Avsat'a, eski FHKC Genel Sekreteri Ahmed Cibril'in (ölümü 2021) oğlu Ebu el-Omrin'in savaş yıllarında FHKC savaşçılarını denetlemek üzere birden fazla kez Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki cephede görüldüğünü doğruladı.

Filistinli kaynaklar ayrıca, eski rejimin yanında savaşırken Suriyelilere karşı suç işleyenlerin yargılanması kapsamında bir dizi FHKC-GK savaşçısının gözaltına alındığını ve yeni Suriye hükümetinin Genel Güvenlik Dairesi’ne teslim edilerek sorumlu tutulduklarını bildirdi.

dfgthy
Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid (Arşiv)

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynağa göre Suriyeli yetkililer, Fetih el-İntifada ve Özgür Filistin Hareketi'nin ofislerinin yanı sıra, henüz Suriye topraklarını terk etmeyen Muhammed Kays liderliğindeki es-Saika Güçleri'nin Şam'ın merkezindeki askeri komutanlığının karargâhı da dahil olmak üzere, Esed rejiminin yanında savaşan Filistinli grupların bir dizi karargâh ve ofisine el koydu.

Kaynak, ‘Filistinli grupların kamu ve özel Suriye bankalarına yatırdıkları paraların da dondurulduğunu’ belirtirken, bu kararın FHKC-GK’yi etkileyip etkilemediğinin bilinmediğini kaydetti.

Filistinli kaynaklar FHKC-GK’nin Suriye topraklarında kurduğu ve başta Şam kırsalı, Dera, Halep ve Suveyda olmak üzere birçok vilayete yayılan eğitim kamplarını yeni Suriyeli yetkililere devrettiğini öne sürdü. Bir kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Durum çok hassas ve herkes endişeli. Muhtemelen onları teslim ettiler.”

Şarku’l Avsat'a göre, eski rejimin yanında savaşan ve rejimin devrilmesinden sonra Suriye'yi terk eden Filistinli grupların liderleri arasında şunlar yer alıyor: Filistin Halk Mücadelesi Cephesi Genel Sekreteri Halid Abdulmecid, Fetih el-İntifada Genel Sekreteri Ziyad es-Sağir, Kudüs Tugayı lideri Muhammed es-Said ve Özgür Filistin Hareketi lideri Said Abdulal. Basında yer alan haberlere göre bu kişiler Lübnan da dahil olmak üzere farklı ülkelere kaçtı.

xsfgthy
Suriye’nin başkenti Şam'da bulunan Yermuk Filistin Mülteci Kampı’ndaki mezarlıkta yakınlarının mezarlarını ziyaret eden insanlar (Arşiv- AFP)

Suriye'de yaklaşık beş ay önce yeni yönetimin işbaşına gelmesinin ardından, Suriye'de bulunan Filistinli gruplar akıbetleri konusunda son derece endişeli ve temkinli. Suriyeli yetkililer cumartesi günü FHKC-GK Genel Sekreteri’ni birkaç saat gözaltında tuttuktan sonra serbest bırakırken, hem FHKC-GK hem de Şam gözaltının nedenleri konusunda bir açıklama yapmadı.

Talal Naci'nin gözaltına alınması, Filistin İslami Cihad Hareketi’nin Suriye Temsilcisi Halid Halid ve Suriye Organizasyon Komitesi Başkanı Ebu Ali Yaser'in Suriye makamları tarafından geçen ayın ortasından beri nedenleri açıklanmadan gözaltında tutulmaya devam edildiği bir dönemde oldu.

Bu grupların liderleri ve yetkililerinin Suriye'de faaliyet gösteren Arap ve yabancı medya kuruluşlarının muhabirlerine yaptıkları açıklamalarda isimlerinin zikredilmemesini istemeleri dikkat çekici.

Mart 2011'de Suriye devriminin patlak vermesinden önceki yıllarda, Suriye'de 13'ten fazla Filistinli grup vardı. Savaş yılları boyunca, Esed rejiminin yönlendirmesiyle onun saflarında savaşmak üzere çoğunluğu Filistinli mültecilerden oluşan yeni gruplar kuruldu.