عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Trump Hükümet krizini sürdürmede ısrarcı

Kısmi kapanma nedeniyle Washington sokaklarında biriken çöpler (AFP)
Kısmi kapanma nedeniyle Washington sokaklarında biriken çöpler (AFP)
TT
TT

Trump Hükümet krizini sürdürmede ısrarcı

Kısmi kapanma nedeniyle Washington sokaklarında biriken çöpler (AFP)
Kısmi kapanma nedeniyle Washington sokaklarında biriken çöpler (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün, federal hükümetin kısmen kapanmasının, ABD ile Meksika arasında bir sınır duvarı inşa edilmesine yönelik fon talebi karşılanıncaya kadar devam edeceğini söyledi.
Trump Pazartesi akşamı, federal hükümetin kısmi olarak kapanması konusunda şu ana kadar hiçbir şeyin değişmediğini vurguladı ve Beyaz Saray’da şunları söyledi: “(Federal hükümetin) kapanması ile ilgili yeni bir şey yok. Sınırlarda daha fazla güvenliğe ihtiyacımız var.” Bundan önce ise Twitter’dan şunları yazmıştı: “Duvarın temellerini inşa ediyoruz ve birkaç kilometresini yeniliyoruz, bazıları bitti. Demokratlar kapanışı sonlandırmalı ve finansmanı tamamlamalı.”
Trump, Noel ve Yeni Yıl tatillerini her zamanki gibi Florida’daki evinde geçirmek yerine, bütçe krizi nedeniyle Washington’da kalmaya karar verdi. Trump kendisinin yalnızlığı hakkında konuşan medyayla Twitter’dan şöyle diyerek dalga geçti: “Beyaz Saray’da yapayalnız olan (zavallı ben), Demokratların geri gelip çok ihtiyacımız olan sınır güvenliği konusunda bir anlaşma yapmalarını bekliyorum.”
Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, cuma günü gece yarısından cumartesiye kadar, hükümetin kısmi olarak  kapanmasına neden olan bütçe taslağının onaylanması konusundaki çıkmazla ilgili karşılıklı suçlamalarda bulundular. İki parti, Meksika sınırında, 2016 yılında yaptığı kampanyada Trump tarafından vaat edilen ve Demokratların şiddetle karşı çıktığı duvarın inşasının finanse edilmesi konusunda aynı fikirde değil.
Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratların lideri Nancy Pelosi ve onun Senato’daki mevkidaşı Chuck Schumer şunları söyledi: “Noel gecesi ve Başkan Trump ülkeyi kaosa sürüklüyor.” Schumer ve Pelosi yaptıkları ortak açıklamada Beyaz Saray’ın bütün Amerikan birliklerinin Suriye’den çekildiğini açıklaması sonrasında istifa eden James Mattis’e işaret ederek şu ifadeleri kullandı: “Başkan Savunma Bakanı’nı görevden aldıktan sonra Federal Rezerv’e karşı kişisel bir savaş yürütürken borsa geriledi.”
Fransız Basın Ajansı’nın (AFP) bildirdiğine göre, dünyanın birinci ekonomisindeki büyüme beklentileri şüphe uyandırırken, New York Borsası (NYSE) Pazartesi günü tekrar geriledi. Trump, ABD ekonomisinin “tek sorunu” olduğunu söyleyerek ABD Federal Rezervi’ne saldırdı.
Demokratlar, 2019 bütçesinin, Meksika sınırındaki engellerin ve diğer kontrol önlemlerinin kurulmasını finanse etmek için 1 milyar doların üzerinde tutulmasını önerdi. Ancak Trump’ın sadece destekçilerini memnun etmek istediği “duvara” 5 milyar dolar verilmesini istemiyorlar.
Bu çıkmazın karşısında senatörler ise Noel tatiline çıktı. Trump, Beyaz Saray’daki ofisinin penceresinden, birçok bakanlığı ve yaklaşık 800 bin çalışanı etkileyen “kapanışın” etkilerini görebilir.
Söz konusu kapanış, sınırı yöneten iç güvenliği, federal polisi, ulaştırmayı, hazineyi ve ulusal rezervleri denetleyen içişlerini kapsıyor. Aynı durum, Washington’un merkezinde yer alan ve son iki gün boyunca çöp yığınlarının istiflendiği “The Mall” adlı yeşil alan için de geçerli.
Beyaz Saray’ın önünde bulunan ve Ulusal Noel ağacının dikildiği site, hafta sonunda, “federal bütçelerin askıya alınması nedeniyle” kapatıldı. Ancak ABD medyası, ağacın özel fonlarla yeniden aydınlatılacağını söyledi.
Beyaz Saray Genel Sekreteri Mick Mulvaney, Demokratik Azınlık Lideri Senatör Schumer’e Trump’ın duvarın inşası için talep ettiği 5 milyar dolar ile Demokratların sınır güvenliği için onayladığı 300 milyon dolar arasında orta bir çözüm olarak hafta sonu bir teklif sunduğunu söyledi. Mulvaney, Trump’ın sunduğu teklifinin ayrıntılarından bahsetmedi. Bununla birlikte isminin açıklanmamasını isteyen Demokrat bir danışman, Beyaz Saray’ın sınır güvenliği için 2,1 milyar dolar ve başkanının diğer göç öncelikleri için 400 milyon dolar da dahil olmak üzere 2,5 milyar dolar teklif ettiğini söyledi. Fox News’in bildirdiğine göre Schumer’in ofisi, iki partinin hala birbirinden çok uzak olduğunu söyledi.
Mulvaney, kapanmanın, Demokratların Temsilciler Meclisi’ni yöneteceği Ocak ayına kadar uzayabileceği konusunda uyardı. Başkan Trump Pazartesi günü federal yetkililere tatil izni vermişti. Noel resmi tatil günü; bu da hükümetin kapanmasının etkisinin aslında bugün başlayacağı anlamına geliyor. Yaklaşık 800 bin federal çalışanın ücretsiz olarak çalışması veya daha sonra ödeme yapılmasını beklemesi gerekecek.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.