Ankara kedisi 'sevgiyle' hayata tutunuyor

Nesli tükenme tehlikesi altında olan, tüylerinin uzunluğu ve parlaklığıyla dikkati çeken Ankara kedisi, "Ankara Kedisini Koruma, Yaşatma ve Tanıtma Merkezi"nde koruma altında tutuluyor ve eşleştirmeler sonrasında sahiplendiriliyor.
Avrupa'da Angora kedisi olarak bilinen, kendine has özellikler barındıran Ankara kedisi, en eski uzun tüylü kedi ırklarından biri olarak tanımlanıyor.
Uzun ve parlak tüyleri, farklı gözleri ile Türkiye'nin önemli ulusal hazinelerinden olan Ankara kedisinin yaşatılması için Pursaklar Belediyesince 2017 yılı ekim ayında açılan Ankara Kedisi Koruma Yaşatma ve Tanıtma Merkezi'nde koruma altında tutulan kediler, eşleştirmeler sonrasında sahiplendiriliyor.
Pursaklar Belediye Başkanı Selçuk Çetin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen sene birçok kediyi sahiplendirdiklerini, gelecek aylarda da sahiplendirmeye devam edeceklerini anlattı.
"Kedinin bakımına dikkat edecek insanları arıyoruz"
Ankara kedisinin kültürel bir değer olduğunu vurgulayan Çetin, Büyükşehir Belediyesinin ambleminde kullandığı ırkın neslini korumak üzere yola çıktıklarını ifade etti.
2012 yılından bu yana "Ankara Kedisi Güzellik Yarışması" düzenlediklerini belirten Çetin, "Ankara kedisi olan hemşehrilerimiz gelsin, bu yarışmaya katılsınlar ki biz de o kedileri tespit edelim istedik. 20-25 kediyle başladık, şimdi kedilerin sayısı 80'e ulaştı. Sahiplendirmeler sonrasında şu an merkezde 40 kedi bulunuyor." açıklamasında bulundu.
Ankara kedisini ilerleyen zamanlarda da sahiplendirmeye devam edeceklerini belirten Çetin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kedinin bakımına dikkat edecek insanları arıyoruz. Buna özellikle dikkat ediyoruz. 'Kediye bakamadım' diyerek geri getiren insanlara vermek istemiyoruz. Hem kedilere iyi bakamıyorlar hem de kedinin farklı bir hastalıkla gelme ihtimali ortaya çıkıyor. Bunun önüne geçmek için titiz davranıyoruz."
"Birçok üniversite, Ankara kedisinin gen haritasını çıkarıyor"
Kedilerin bakımından sorumlu Ayşe Korkmaz da Ankara kedisinin dünyada en çok beğenilen ve sevilen türlerden biri olduğunu dile getirdi. Almanya, Belçika gibi birçok farklı ülkede yapılan yarışmalarda Ankara kedisinin dereceye girdiğini söyleyen Korkmaz şunları kaydetti:
"Ankara kedisi, genleri bozulmamış bir kedi. Yani sonradan üretim değil. Dolayısıyla yurt dışındaki insanlar Ankara kedisi yetiştirmek istiyor. Ancak şu an milli değer kabul edildiği için Ankara kedisinin yurt dışına çıkarılması yasak. Almanya'da birçok Ankara kedisi yetiştiricisi var. Kaliforniya Üniversitesi, Almanya'da bulunan birçok üniversite, Ankara kedisinin gen haritasını çıkarıyor."
Ankara kedisinin uzun tüylü kedilerin atası olduğunu ifade eden Korkmaz, "Norveç orman kedisinde ya da Sibirya kedisinde bizim kedimizin bütün özelliklerini görebilirsiniz. 17. yüzyılda Türkiye'ye düzenlenen gemi seferlerinde kedileri alıp götürmüşler. Bunlar resmi kaynaklarda da olan bilgiler. Kedilerimizi ıslahlaştırıp yeni türler üretmişler." ifadelerini kullandı.
Ankara kedisinin tüy ve kulak yapısının da diğer ırklardan farklı olduğunu belirten Korkmaz, "Ankara kedisinin tüyleri tek kat. Ayrıca kuyruktaki bütün tüyleri de aynı uzunlukta." dedi.
"Anne babası beyaz renkli olan bir kedi, simsiyah da olabiliyor"
Ankara kedilerinin sadece beyaz renkte olmadığını, birçok farklı renkte Ankara kedisi bulunduğunu söyleyen Korkmaz, "Örneğin, beyaz iki kedinin her renkten yavrusu olabilir. Anne babası beyaz renkli olan bir kedi simsiyah da olabiliyor. Zaten bu, sadece bu ırka özel bir şey de değil." diye konuştu.
Uyguladıkları eşleştirme programını da anlatan Korkmaz şunları kaydetti:
"Burada bulunan her kedinin çipi ve kendilerine ait kimlik numaraları var. Normalde erkek ve dişi kedilerimizi özel bir odaya koyuyoruz. Kimlik numaralarını kaydederek eşleşme yapıyoruz ve muhtemel doğum tarihleri kaydediyoruz. Kliniğimizde doğum kabinleri oluşturuyoruz ve doğum vakti gelen kedilerimizi doğum kabinine alıyoruz. Yaklaşık bir ay kadar yavrularının bakımlarını kediler kendileri yapıyor. Yani biz müdahale etmiyoruz. Bir ay sonunda da yavru kedilerimize çip takıyoruz ve onları da ortak kafeslere koyuyoruz. Daha sonra aşı takvimi başlıyor.
Kediler, 3 ay kadar anne sütü alıyor daha sonra sahiplerine teslim ediliyor. Teslim ederken de ailelere Ankara kedisi ve kedi bakımı hakkında bilgiler veriyoruz."

Arkeologlar 800 yıllık bir And mumyasının yanaklarında ve kollarında daha önce hiç görülmemiş dövmeler bularak Güney Amerika'daki eski kültürel uygulamalara daha fazla ışık tuttu.

Tarih boyunca insanlar hakim güzellik standartlarına uymak, sosyal statü, grup aidiyeti ve hatta ritüel gibi nedenlerle vücutlarında değişiklikler yaptıkları yöntemleri benimsedi. Bu tür vücut modifikasyonları arasında dövme, hâlâ geniş çapta uygulanan bir kültürel pratik olarak varlığını sürdürüyor.

Ancak derinin yumuşak yapısı nedeniyle arkeolojik kayıtlarda günümüze ulaşan çok az dövmeli cilt örneği var.

Dövme izleri olan korunmuş ciltleri içeren mevcut kayıtların analizi, dünyadaki korunmuş dövmeli insan kalıntılarının en çok Güney Amerika'nın kıyı çöllerinde yer aldığını gösteriyor.

Bilim insanları bu nedenle Torino Üniversitesi Antropoloji ve Etnografya Müzesi'nde bulunan ve And Dağları'ndaki bir kazı alanında keşfedilen iyi korunmuş bir kadın mumyasını yakından inceledi.

Radyokarbon analizi, mumyanın 800 yıldan daha eski olduğunu ortaya çıkardı. Kadın MS 1215'le 1382 arasında bir dönemde yaşamış.

Araştırmacılar çıplak gözle görülemeyen dövmeleri tespit etmek için kızılötesi analiz yapan iki yeni teknik kullandı. Kulaktan ağza uzanan üç düz çizgi de dahil, mumyanın yüzünün her iki yanağında dövmeler bulunca şoke oldular.

Ayrıca el bileğinde S şeklinde bir dövme de saptadılar.

Mumyanın sağ yanağı ve büyütülmüş hali (Journal of Cultural Heritage 2025)

X ışını floresansı ve Raman spektroskopisi gibi kimyasal analiz tekniklerini kullanarak dövmelerin demir minerali manyetit ve piroksen adlı başka bir mineralden geliştirilen pigmentlerle yapıldığını belirlediler. Analizler, literatürde en yaygın kullanılan dövme malzemesi olan odun kömürünün şaşırtıcı bir şekilde bulunmadığını ortaya koydu.

Araştırmacılar çalışmada şöyle yazıyor:

Sonuçlar hem nadir şekiller ve anatomik konumlar (yanaklardaki çizgiler ve bilekteki S benzeri işaret) hem de alışılmadık mürekkep bileşimini gösteriyor.

Öte yandan bu basit dövmeleri yorumlayıp belirli bir kültürle özdeşleştirmek zordu.

Güney Amerika dövmeleri genellikle eller, el bilekleri, ön kollar ve ayaklar üzerine yapılan daha karmaşık çizimler içeriyor. Yanak dövmelerine daha nadir rastlanıyor. Hatta bölgede bugüne kadar bulunan başka hiçbir antik dövme, mumyanın kolundaki "S" motifine benzemiyor.

Araştırmacılar dövmelerin genellikle giysilerle örtülmeyen vücut bölgelerinde yer aldığı düşünüldüğünde, bunların "dekoratif veya iletişim amacıyla" yapıldığından şüpheleniyor.

Ancak "şu anda, bunların tıbbi veya terapötik bir amacı ya da kültürel kökeni olduğunu söylemek mümkün değil" diye ekliyorlar.

Araştırmacılar şu ifadeleri kullanıyor:

Sonuç olarak bu araştırma, özellikle Güney Amerika'da yaklaşık 800 yıl önceki antik dövme uygulamalarının incelenmesine aktif bir katkı sunuyor ve eski kültürlerin analizinde müze koleksiyonlarının rolünü vurguluyor.

Independent Türkçe

Ankara kedisi 'sevgiyle' hayata tutunuyor