Kölelikten samuraylığa uzanan yol... Yasuke'nin şaşırtan hikayesi

Şiddetli çatışmaların yaşandığı 15.yüzyıl Japon İmparatorluğu’nda yaşamını sürdüren Yasuke adlı bir Afrikalının kölelikten ülkenin en önemli samurayı olma hikayesi şaşkınlık yaratacak cinsten

Kölelikten samuraylığa uzanan yol... Yasuke'nin şaşırtan hikayesi
TT

Kölelikten samuraylığa uzanan yol... Yasuke'nin şaşırtan hikayesi

Kölelikten samuraylığa uzanan yol... Yasuke'nin şaşırtan hikayesi

Yıl 1579, Japonya İmparatorluğu General Oda Nobunaga Daimyo yönetiminde şiddetli çatışmalara sahne oluyorken, çevikliğiyle dikkat çeken Afrika kökenli bir köle, dönemin önemli devlet adamlarının merceğine giriyor. Yasuke adlı köle, bu süreçte Japonya tarihinin en önemli samuraylarından biri olarak tarihe geçiyor.
Hikaye, Yasuke adındaki Afrikalı siyahi bir gencin, köle olarak satıldığı bir dönemde Japon samuray lordlarından Oda Nobunaga (1534-1582) tarafından keşfedilerek özel koruması yapılmasını konu alıyor.
Yasuke, 1579 yılında İtalyan misyoner Alessandro Valignano tarafından Japonya’ya getirilir ve burada çevikliği ve güçlülüğüyle Japon soylularından birinin ilgisini çeker.
Oda Nobunaga Daimyo.jpg
Siyahi cildi mürekkep sanılıp yıkanmış
Köle gemisiyle Japonya’ya gelen Yasuke, siyah deri rengi dolayısıyla halk tarafından ilgiyle karşılanır. Bir süre Kyoto’da misyonerlerin inşa ettiği kilisede çalıştıktan sonra, adı General Nobunaga’'a kadar gider ve satın alınması gündeme gelir.
f971eca2-7f2f-41cc-b309-bafc92ceab7a.JPG
10 Japon askerine denk
Japon erkeklerinin ortalama boyu 150 cm iken Yasuke’nin boyunun 180 cm civarı olması bütün gözlerin onun üzerine çekilmesine sebep verir. Durum öyle bir hal alır ki, Japonlar sırf Yasuke’yi görmek için Kyoto’da yapılan kiliseye akın etmeye başlar.
Yasuke’nin ününü duyan General Nobunaga kendisini makamına çağırır. Huzuruna çıktığında general onun gücünden ve heybetinden etkilenir. Yasuke için '10 Japon’a bedel' yorumunu yapar. Tarihçilere göre burada ilginç bir diyalog yaşanır. Nobunaga, Yasuke'nin renginin bir mürekkep olduğunu söyler ve yıkanmasını emreder. Ancak yıkanmasına ve çitelenmesine rağmen rengi aynı kalan Yasuke generali adeta şoka uğratır. Çünkü Japonya'da daha önce siyahi deriye sahip biri görülmemiştir.
Dramatik son
Bu görüşmeden Nobunaga Afrikalı Yasuke’den hoşnut olup himayesine alır. Kısa bir süre Nabunaga Yasuke’yi samuraylarının yanına alarak eğitime sokar. Burada büyük başarılar kaydeden Yasuke’nin generali ile çok yakın olduğu söylenir.
Çok geçmeden heybeti ve gücü sayesinde Nobunaga’nın en önemli askeri olur. Diğer samurayların yanında eğitim alarak daha da güçlenen Afrikalı köle, kısa sürede generel Nobunaga'nın en gözde adamı olur. Ancak Yasuke’nin samuraylık kariyeri, Nobunaga’nın generallerinden Akechi Mitsuhide’nin darbe girişimiyle son bulur. 
Mitsuhide, efendisini devirmek için Kyoto’daki Honno Jiyat Tapınağı’na saldırır ve buradaki birçok samurayı öldürür. Nobunaga, yenilgiyi anlayınca intihar eder. Efendisi ölen Yasuke Azuchi kalesine geri döneren Nobunaga’nın oğlunun himayesine girer ancak o da aynı gün esir düşerek öldürülür.
Bu süreçte Afrikalı samuray, Mitsuhide’nin karşısına çıkarılır. Mitsuhide, siyah adamın bir yaratık olduğunu ve hiçbir şey bilmeyen bir yabancı olduğunu söyleyerek canını bağışlar.
japonya misyonerler 9.jpg
Yasuke oradan çıkarak eski efendisi Alessandro Valignano’nun yanına döner ve yaşamını orada sürdürür. 
Bir yıl içinde kölelikten ülkenin en ünlü samuray savaşçısı olan Yasuke, her ne kadar başarı hikayesiyle tarihte yer alsa da hakkında çok fazla bir şey bilinmemektedir. 
Yasuke’nin hayatının bir kısmı, Thomas Lockey’in Efsanevi Siyahi Samuray adlı kurgu kitabına konu olmuştur.
Tarihçiler, doğum yılı tam olarak belli olmayan Yasuke’nin Mozambik’te doğmuş olabileceğini ve asıl adının 'Makua' olabileceğini belirtiyor.



Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği tespit edildi

Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
TT

Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği tespit edildi

Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)

Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği ortaya çıktı. 

Yaygın bir uyku rahatsızlığı olan obstrüktif uyku apnesi (OUA), hastanın solumunun gece boyunca sık sık durmasına yol açıyor. Yeterli uyku alamamaya veya horlamaya yol açan bu rahatsızlık, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. 

En yaygın tedavi yöntemi hastanın uykusunda, sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) cihazını takmasını içeriyor. Ancak burun ve boğaza basınçlı hava üfleyen bu cihaz, hem rahatsız edici olabiliyor hem de herkesin karşılayabileceği bir maliyete sahip değil.

Hindistan'dan bir araştırma ekibi, buna alternatif olarak deniz kabuğuna üflemenin OUA semptomlarını azaltabileceğini tespit etti. 

Binlerce yıldır Hint kültürünün parçası olan bu ritüel, derin nefes alındıktan sonra spiral biçimli bir deniz kabuğuna üflenerek yapılıyor.

Bulguları hakemli dergi ERJ Open Research'te yayımlanan araştırmada 19 ila 65 yaşındaki 30 OUA hastasının uyku kalitesi bir gece boyunca takip edildi. Hastalara ayrıca gün içinde ne kadar uykulu hissettikleri hakkında sorular soruldu.

Daha sonra katılımcılar rasgele bir şekilde deniz kabuğuna üfleme veya derin nefes alma egzersizi yapma grubuna atandı. Eğitim alan katılımcılar haftada 5 gün, en az 15 dakika boyunca bu tedavi yöntemlerini uyguladı. 6 ayın ardından tekrar değerlendirmeye alındılar.

Deniz kabuğuna üfleyenlerin, diğer gruba kıyasla gündüzleri yüzde 34 daha az uykulu hissettiği saptandı. 

Araştırmacılar ayrıca bu kişilerin saatte ortalama 4-5 daha az apne (uyku sırasında solunumun durması) yaşadığını ortaya koydu. Gece boyunca kandaki oksijen seviyeleri de daha yüksek çıktı. 

Çalışmaya liderlik eden Dr. Krishna K. Sharma, "Deniz kabuğuna üfleme, makinelere veya ilaçlara ihtiyaç duymadan uykuyu iyileştirmeyi ve semptomları azaltmayı sağlayabilecek basit ve düşük maliyetli bir nefes alma tekniği" diyerek ekliyor:

Deniz kabuğuna üfleme şekli epey farklı. Bu eylem güçlü titreşimler ve hava akımı direnci yaratıyor, bu da muhtemelen boğaz ve yumuşak damak da dahil, üst hava yolundaki kasları güçlendiriyor. Bunlar OUA hastalarında uyku sırasında sıklıkla çöken bölgeler.

Yeni araştırma CPAP cihazına alternatif sunması nedeniyle önem taşısa da çalışmanın az katılımcıyla yapılmış olması gibi sınırlılıkları var. Ekip birkaç hastaneyi kapsayan daha büyük bir çalışma yürütmeyi planlıyor.

Bu sayede deniz kabuğuna üflemenin neden uyku apnesine iyi geldiği de daha net bir şekilde anlaşılabilir. 

Astım gibi solunum hastalıkları alanında çalışan, Birleşik Krallık merkezli yardım kuruluşu Asthma + Lung UK'den Dr. Erika Kennington "Deniz kabuğu üfleme yaklaşımının daha büyük ölçekte test edilmesi ve alkolü azaltma, egzersiz yapma ve düzgün uyku alışkanlıklarını sürdürme gibi kanıtlanmış diğer stratejilerle karşılaştırılması iyi olur" diyerek ekliyor:

OUA uzun vadeli bir rahatsızlık ancak doğru tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomlarda gerçek bir fark yaratılabilir.

Independent Türkçe, Guardian, MedicalXpress, ERJ Open Research