Ahmet Kaya'nın hayatı 'Hep Sonradan' oyunuyla sahneye taşındı

Ahmet Kaya'nın hayatı 'Hep Sonradan' oyunuyla sahneye taşındı
TT

Ahmet Kaya'nın hayatı 'Hep Sonradan' oyunuyla sahneye taşındı

Ahmet Kaya'nın hayatı 'Hep Sonradan' oyunuyla sahneye taşındı

Ahmet Kaya'nın eserlerinin ve yaşamından kesitlerin yer aldığı "Hep Sonradan" müzikli oyun tiyatroseverlerle buluştu.
Yapımcılığını Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu (BGST) ve An Yapım'ın üstlendiği oyunun İstanbul UNIQ Hall'de gerçekleştirilen gösterimi öncesinde AA muhabirine açıklama yapan Cüneyt Yalaz, oyunun hem metin ekibinde yer aldığını hem de oyunculuk yaptığını söyledi.
Yalaz, canlandırdığı Salih karakterinin Ahmet Kaya'nın çocukluk arkadaşı olduğunu belirterek, "Salih Paris'te sürgün hayatı yaşayan biri. Çocukları yıllar sonra onu görmeye geliyorlar. Aynı zamanda bir korsakov hastası, yani hafızayla ilgili problemleri olan bir kişilik." dedi.
Oyunda Salih'in Ahmet Kaya'nın şarkılarıyla geçmişi hatırlama macerasının anlatıldığını dile getiren Yalaz, "Ahmet Kaya aynı zamanda Salih'in çocukluk arkadaşı ve sürgünde de bir dönem beraber olmuşlar. Ahmet Kaya'yı ve şarkılarını hatırladıkça kendi hayatını da hatırlıyor." ifadesini kulandı.
"Ahmet Kaya'nın şarkıları sahneye ilk kez taşınıyor"
Metin, müzik, oyunculuk gibi pek çok konuyla ilgilendikleri prova ve hazırlık sürecinin heyecanlı ve yorucu geçtiğini vurgulayan Yalaz, şunları kaydetti:
"Yorucu oldu ama bir yandan da çok keyifliydi. Önemli bir proje olduğunu düşünüyoruz. Ahmet Kaya ile ilgili ilk kez böyle bir proje yapılıyor. Ahmet Kaya'nın şarkıları sahneye ilk kez taşınıyor. Ahmet Kaya Türkiye'nin vicdanı, oyunun o vicdanı yeniden açığa çıkartmak gibi bir hedefi var."
Şarkılarını çok dinledikleri Ahmet Kaya'nın kendisi için önemli bir figür haline geldiğini, çünkü düşüncelerinden dolayı hayatı değişen ve sürgün hayatına mahkum bir sanatçı olduğunu ifade eden Yalaz, "Hem yaptığı müzikle hem de toplumsal olaylar karşısında gösterdiği tavırla çok önemli bir sanatçı Ahmet Kaya, bir örnek figür aslında, onunla ilgili bir şey yapmak tabi ki çok heyecan verici, çok değerli." ifadesini kullandı.
"Sözü olan bir işte oynuyor olmak çok kıymetli"
Oyuncu Elit Andaç Çam da canlandırdığı Feride karakterinin güçlü fakat içi çok yumuşak bir kadın olduğunu belirterek, "Çok katmanlı bir karakter. Aldığı yaralar dolayısıyla sertleşmek zorunda kalmış ve demir gibi olmuş ama içinde küçücük bir çocuk olan bir kadın." dedi.
Projeyi ilk duyduğunda çok heyecanlandığını ve değerli bir iş olacağını düşündüğünü söyleyen Çam, şöyle devam etti:
"Ahmet Kaya ile ilgili bir şey yapmak çok büyük bir onur ve çok büyük bir sorumluluk. Oyuncu olarak her zaman çok derinlikli işlerde, bir söz söyleme cesareti gösteren işlerde yer alamıyoruz. Çok fazla öyle iş yapılamıyor maalesef. Şunun kıymetini çok iyi biliyorum, bir sözü olan bir işte oynuyor olmak çok kıymetli ve nadir yaşadığımız bir şey."
Herkesin bir Ahmet Kaya'sı olduğunu dile getiren Çam, "Ülkede kötü veya iyi bir olay olduğunda 'Ahmet Kaya olsaydı acaba şu an nerede duruyor, ne diyor olurdu, belki bu konuda bir çözümü olurdu veya ne şarkılar yapardı, bu yaşadıklarımızı o nasıl yorumlardı' diye çok aklıma gelirdi benim." şeklinde konuştu.
"Geçmişi şarkılarla hatırlatıyoruz"
Solist Feryal Öney, Kardeş Türküler olarak film müziği, konser gibi projelerde yer aldıklarını anımsatarak, "26. yılımızda böyle bir müzikli oyunda yer almak kısmetmiş." dedi.
Oyunun içinde hem oyuncu gibi hem de müzisyen olarak yer almanın heyecan verici olduğunu söyleyen Öney, "Salih karakteri, hafızasının zorlandığı yerde Ahmet Kaya şarkılarıyla geçmişi hatırlıyor ve geçmişi hatırlatan biziz. Kardeş Türküler olarak hem geçmişi hem de Türkiye tarihinin önemli noktalarını şarkılarla hatırlıyor ve hatırlatıyoruz." ifadesini kullandı.
Öney, dramatürjik olarak şarkıların önemli bir yerde durduğunu, oyunda Ahmet Kaya'nın hayatının önemli noktalarının şarkılarla anlatıldığını ifade etti.
"Son bir ay gerçekten yoğundu, sabah akşam çalıştık." diyen Öney, uzun süredir devam eden çalışmalara prova aşamasında katıldıklarını ve yoğun bir prova döneminden geçtiklerini sözlerine ekledi.
"Herkesin Bir Ahmet Kaya'sı Var" başlığıyla 2 perde olarak sahnelenen "Hep Sonradan" müzikli tiyatro oyunu yaklaşık 120 dakika sürdü.
Ahmet Kaya'nın hem eserlerinin hem de yaşamından kesitlerin yer aldığı gösterime Ahmet Kaya'nın eşi Gülten Kaya'nın yanı sıra sanat camiasından isimler ve oyuncular katıldı.



Bazı balıklar yakalandıktan sonra 20 dakika dayanılmaz bir acı çekiyor

Gökkuşağı alabalığı (AFP)
Gökkuşağı alabalığı (AFP)
TT

Bazı balıklar yakalandıktan sonra 20 dakika dayanılmaz bir acı çekiyor

Gökkuşağı alabalığı (AFP)
Gökkuşağı alabalığı (AFP)

Yeni bir araştırmaya göre gökkuşağı alabalığı gibi balıklar, gıda için avlanıp öldürülürken 2 ila 20 dakika dayanılmaz bir acı çekiyor.

Scientific Reports adlı akademik dergide yayımlanan araştırma, balıkların kesim sırasında yaşadığı gizli acıyı ortaya koyuyor ve onların refahını iyileştirmek için çözümler sunuyor.

Araştırmacılar, bu bulguların her yıl insan tüketimi için öldürülen 2,2 trilyon vahşi ve 171 milyar çiftlik balığının refahını iyileştirmeye yardımcı olacağını umuyor.

Çalışmada bilim insanları, balıkların havayla boğulması diye adlandırılan yaygın bir kesim yöntemine odaklandı. Hayvan refahı grupları, bu süreçte balıkların bilincini kaybetmesi için önemli miktarda zaman geçmesi nedeniyle, balıkları oksijensiz bırakmayı içeren bu yöntemi insanlık dışı diye niteledi.

Araştırmacılar, gökkuşağı alabalığının bu süreçte ortalama 10 dakika boyunca şiddetli acı çektiğini ve balıkların boyutu ve su sıcaklığı gibi faktörlere göre bu sürenin 2 ila 22 dakika olduğunu tespit etti.

"Boğulma sırasında ortaya çıkan stres tepkilerini inceleyen araştırmalar doğrultusunda, her alabalığın 10 dakika orta ila şiddetli acı çektiğini tahmin ediyoruz" diye yazdılar.

Çalışma, balıkların yakalandıktan sonra buzlu suda soğutulmasının daha da büyük bir acı yüküne neden olabileceği uyarısında bulundu. "Metabolik süreçleri yavaşlatarak, düşük sıcaklıklar bilinç kaybına kadar geçen süreyi uzatabilir" diye belirtildi.

Diğer müdahalelere bakıldığında araştırmacılar, doğru uygulandığında elektrikle bayıltmanın, balıkların kesilmesi için harcanan her ABD doları başına balıkların yaşadığı orta ila aşırı ağrıyı 1 ila 20 saat önleyebileceğini buldu.

Araştırmacılar, özel cihazlarla hayvanın kafasına darbeyi içeren vurarak bayıltma adlı başka bir yöntemin balıkları fazla acı çekmeden hızlıca öldürebildiğini ancak "uygulama zorluklarının" bulunduğunu belirtti. Nakliye sırasında balıkların sıkışık tutulması gibi diğer kesim öncesi uygulamaların balıkların daha da fazla acı çekmesine neden olabileceğini eklediler.

Çalışma ayrıca, hayvanların çeşitli acı veya refah durumlarında geçirdiği toplam süreyi tahmin ederek hayvan refahını ölçen yöntem Refah Ayak İzi Çerçevesi'nin kullanımını da vurguladı.

Bu yöntem, farklı hayvan refahı müdahaleleri arasında doğrudan karşılaştırma yapmak için zaman bazlı değerleri öznel deneyimlere uyguluyor.

Çalışmanın yazarlarından Wladimir Alonso, "Refah Ayak İzi Çerçevesi, hayvan refahını değerlendirmek için titiz ve şeffaf, kanıta dayalı bir yaklaşım sunuyor ve en büyük etkiyi elde etmek adına kaynakların nereye tahsis edileceğine dair bilinçli kararlar alınmasını sağlıyor" dedi.

Bu bulgular, maliyet-fayda kararlarına rehberlik etmek ve alabalık kesim düzenlemeleri ve uygulamaları hakkında bilgi vermek için şeffaf, kanıta dayalı ve karşılaştırılabilir ölçütler sağlıyor.

Independent Türkçe