İsrail İşçi Partisi lideri: Arap Birliği’yle bir araya gelmek istiyorum

İsrail İşçi Partisi lideri: Arap Birliği’yle bir araya gelmek istiyorum
TT

İsrail İşçi Partisi lideri: Arap Birliği’yle bir araya gelmek istiyorum

İsrail İşçi Partisi lideri: Arap Birliği’yle bir araya gelmek istiyorum

İsrail'de muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Avi Gabbay, gelecek seçimlerde başbakan seçilmesi halinde atacağı ilk adımlardan birinin, Kahire’de Arap Birliği’yle bir araya gelerek, Filistinliler ve Arap ülkeleriyle kapsamlı müzakerelerin önünü açmak olduğunu söyledi.
Önceki akşam seçim kampanyasını yürüten ekiple bir araya geldiği toplantıda konuşan Gabbay, “Başbakan seçildikten sonraki ilk günlerde, İbranice, Arapça ve İngilizce olarak Filistinliler ve ılımlı Arap ülkeleriyle geniş ve kapsamlı görüşmelerin önünü açan bir İsrail siyasi girişimi duyurusu yapmak istiyorum. Bu hedefimi gerçekleştirmek için elimden geleni yapacağım. Bu nedenle Arap Birliği’yle görüşmeyi düşünüyorum. Oradan da barışçıl ilişkileri olan yeni bölgesel düzenlemelere yönelmeleri için Arap dünyası ve liderlerine net bir davet göndereceğim” ifadelerini kullandı.
Gabbay’ın partisinin seçim kampanyasında eski Adalet Bakanı Tzipi Livni’nin lideri olduğu Hatnuah Partisi ile birlikte çalıştığı biliniyor. İki parti, Likud Partisi’nin 30 sandalye kazandığı 2015 seçimlerinde, “Siyonist Kamp” adlı ittifakla mecliste 24 sandalye kazanmıştı. Siyasi arenadan uzak, başarılı bir iş adamı olan Gabbay, 2015 seçimleriyle siyasete girdi.
Lieberman'ı protesto edip istifa kararı aldı
Maliye Bakanı Moşe Kahlon liderliğindeki koalisyon ortağı Kulanu (Hepimiz) Partisi tarafından Çevre Bakanı olarak atanan Gabbay, 1 buçuk yıl kadar hükümette görev yaptı. Ancak 2016 yılında Yisrael Beiteinu (İsrail Evimiz) Partisi lideri, eski Savunma Bakanı Avigdor Lieberman'ı protesto etmek için hükümetten istifa etti. Gabbay, Lieberman'ın hükümete girişini, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun barış sürecini tamamen gizleyip, uzlaşı politikası yerine çatışma politikasını tercih ettiğinin bir göstergesi olarak değerlendirdi.
Netanyahu ise o dönem İshak Herzog liderliğindeki İşçi Partisi’ni hükümete katılmaya ikna etmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Gabbay,  istifa ettikten sonra, partisini de bırakarak İşçi Partisi'ne katıldı. İşçi Partisi başkanlığı için yarışa giren Gabbay bu yarışı kazandı ve partinin liderlik koltuğuna oturdu. Ancak siyasi liderlik konusunda deneyimsiz olan Gabbay, birçok çelişkili açıklamalarda bulunarak kendisini zor durumda bıraktı.
Filistin konusundaki kafa karıştıran tavrı
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Ürdün Kralı 2’inci Abdullah ile muhalefet lideri olarak görüşmeler gerçekleştiren Gabbay, bu müzakerelerin temel amacının Arap Barış Girişi’ne destek vermek olduğunu açıkladı. Ancak bununla birlikte herhangi bir yerleşim bölgesinin tahliye edilmesine karşı çıkan açıklamalarda da bulunan Gabbay’ın, “İsrail Yahudi Ulus Devlet Yasası” ile ilgili son açıklamaları, partideki Arap asıllı milletvekili Zuheyr Behlül’ün istifasına ve Tzipi Livni'nin Siyonist Kamp’tan ayrılmasına neden oldu. Anketler Gabbay’ın, popülaritesinde 24 sandalyenin yalnızca 8’ini koruyabileceği bir düşüş yaşadığına işaret etti.
Seçim arifesinde hakkındaki yoğun eleştirilerle düşen popülaritesini yeniden artırmak ve oy oranlarını yükseltmek için yeni bir kampanya başlatan Gabbay, partinin oylarını geri kazanmasının en iyi yolunun, Netanyahu'nun tamamen karşısında olan bir tutum sergilemek olduğunu söyledi. Gabbay yaklaşan seçim yarışında İsrailli partilerin önünde iki yol olduğunu düşünüyor. Ya barış tarafında yer alarak, İsrail'i Filistin topraklarından ayrı demokratik bir Yahudi devleti yapıp, Filistinliler ve Araplarla barış yollarını arayacaklar. Ya da sağcı kesimde yer alıp, Yahudi devletinin temellerini sarsarak, Filistin’in çoğunluğuna sahip olduğu ve savaşın sürdüğü bir devlet haline getirecekler.



Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
TT

Kaynaklar: Trump, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etmek istiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 15 Eylül 2020'de Washington'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte (Reuters)

Reuters’a konuşan bilgi sahibi beş kaynak, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, Azerbaycan ve Orta Asya'daki bazı müttefiklerini İbrahim Anlaşmaları’na dahil etme olasılığını aktif olarak müzakere ettiğini ve bununla mevcut İsrail ile ilişkileri güçlendirmeyi umduğunu bildirdi.

Trump'ın ilk başkanlık döneminde, 2020 ve 2021 yıllarında imzalanan İbrahim Anlaşmaları uyarınca, Müslüman çoğunluğa sahip dört ülke, ABD'nin arabuluculuğuyla İsrail ile diplomatik ilişkilerini normalleştirmeyi kabul etti.

Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen kaynaklar, Azerbaycan ve bazı Orta Asya ülkelerinin İsrail ile zaten uzun süredir ilişki içinde olduğunu belirtti. Bu da, anlaşmaların bu ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmesinin büyük ölçüde sembolik bir adım olacağı, ticaret ve askeri iş birliği gibi alanlarda ilişkilerin güçlendirilmesine odaklanılacağı anlamına geliyor.

Gazze Şeridi'nde artan vefat sayısı, bölgeye yardım girişinin engellenmesi ve İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle bölgede yaşanan kıtlık, Arap öfkesini daha da artırdı. Bu durum, İbrahim Anlaşmaları’na daha fazla Müslüman çoğunluklu ülke ekleme çabalarının aksamasını beraberinde getirdi.

Gazze Şeridi’ndeki sağlık yetkilileri, Gazze savaşının on binlerce kadın ve çocuk dahil olmak üzere 60 binden fazla kişinin hayatına mal olduğunu ve bunun dünya çapında öfkeye yol açtığını belirtti. Kanada, Fransa ve Birleşik Krallık son zamanlarda bağımsız bir Filistin devletini tanıma niyetlerini açıkladı.

Üç kaynak, diğer bir ana anlaşmazlık noktasının Azerbaycan'ın komşusu Ermenistan ile olan çatışması olduğunu söyledi. Trump yönetimi, Kafkasya bölgesinde bulunan iki ülke arasındaki barış anlaşmasını İbrahim Anlaşmaları’na katılmak için ön koşul olarak görüyor.

Trump yönetimi yetkilileri, anlaşmaya katılabilecek birkaç ülkenin adını kamuoyuna açıklarken, kaynaklar Azerbaycan'a odaklanan görüşmelerin en organize ve ciddi olanlar arasında olduğunu belirtti. İki kaynak, birkaç ay hatta birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, mart ayında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye giderek Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Üç kaynak, Witkoff'un en önemli yardımcılarından biri olan Aryeh Lightstone'un bahar aylarında Aliyev ile bir araya gelerek İbrahim Anlaşmaları’nı görüştüğünü belirtti.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre aynı kaynaklar, bu görüşmeler kapsamında Azerbaycanlı yetkililerin komşu Kazakistan da dahil olmak üzere Orta Asya ülkelerindeki muhataplarıyla temasa geçerek, İbrahim Anlaşmaları'nın kapsamının genişletilmesine ne kadar ilgi duyduklarını ölçtüler.

Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan'ı içeren Orta Asya'da diğer hangi ülkelerle iletişime geçildiği henüz belli değil.

ABD Dışişleri Bakanlığı, yorum istendiğinde belirli ülkelere değinmedi, ancak anlaşmaların kapsamının genişletilmesinin Trump'ın ana hedeflerinden biri olduğunu bildirdi. Bir ABD'li yetkili, “Daha fazla ülkeyi dahil etmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

Azerbaycan hükümeti ise yorum yapmaktan kaçındı. Beyaz Saray, İsrail Dışişleri Bakanlığı ve Kazakistan'ın Washington Büyükelçiliği de yorum taleplerine yanıt vermedi.