Almanya ve Fransa işbirliği ve entegrasyon anlaşması imzaladı

Merkel, Macron ve AB Başkanı Donald Tusk, Almanya- Fransa anlaşmanın imzaladı (AP)
Merkel, Macron ve AB Başkanı Donald Tusk, Almanya- Fransa anlaşmanın imzaladı (AP)
TT

Almanya ve Fransa işbirliği ve entegrasyon anlaşması imzaladı

Merkel, Macron ve AB Başkanı Donald Tusk, Almanya- Fransa anlaşmanın imzaladı (AP)
Merkel, Macron ve AB Başkanı Donald Tusk, Almanya- Fransa anlaşmanın imzaladı (AP)

Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron, iki ülke arasında tarihi öneme sahip Elysee Anlaşması'nın 56. yıl dönümünde, yeni bir Alman-Fransız işbirliği anlaşmasını imzaladı. Fransa kamuoyunda Fransız kimliğini olumsuz yönde etkileyeceği yönündeki eleştirilere Fransa Cumhurbaşkanı cevap verdi.
Macron önce iki ülke arasındaki ihtilaflı Alsas-Loren bölgesinin Almanya’ya verileceği ve Almanca’nın zorunlu dil haline getirileceği iddialarına cevap verdi. Yine anlaşmaya göre Fransa’nın BMGK’daki sandalyesini Almanya ile paylaşacağı konusunda da açıklamalarda bulundu. Macron, “yeni anlaşmanın Elysee Anlaşması’nın yerine geçmeyeceğini ancak yirmi birinci yüzyılın zorluklarına uygun olarak bu anlaşmayı tamamlayacağını” söyledi.
7 bölüm ve 28 maddeden oluşan ve Elysee web sitesinde tam metni yayınlanan antlaşmanın ve Cumhurbaşkanlığının açıklamalarına rağmen, siyasi haritanın her iki tarafından gelen aşırı sağ ve sol şüpheci yorumlar durmadı. Macron’un Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki rakibi Marine Le Pen, anlaşmanın Fransız yasalarına uygun olup olmadığının araştırılması için anlaşmayı meclise sunmayı teklif etti.
Alsas-Loren sorunu
1870 Sedan Savaşı'ndan önce Fransa'nın toprağı olan Alsas-Loren bölgesi, Frankfurt Barış Antlaşması'yla Alman İmparatorluğu'nun bir Eyaleti hâline geldi. Ancak Loren'in küçük bir kısmı Fransa'ya bırakıldı.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra kısa bir süreliğine, Alsas-Loren Sovyetleri ismi altında bağımsız olsa da, Versay Antlaşması ile Fransa'ya bağlandı.
Yeni gelen Fransız Yönetimi hızlı bir şekilde bölgeyi Fransızlaştırmaya başladı. Zamanla Fransızlaşan bölgeye, Fransa pek çok tahkimat, kale ve Maginot Hattı'nı konuşlandırdı. II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın yenilmesiyle tekrar Almanya'ya geçen bölge, Almanların teslim olmasıyla yeniden Fransız yönetimine bırakıldı. Günümüzde ise Fransız yönetimi altında.
İkinci dünya savaşının bitiminden 18 yıl sonra Elysee Anlaşması imzalandı. İşgal, yıkım ve katliamlar iki ülkeyi barış yapmaya itti. Böylelikle tarih içinde adı zamanla değişen Avrupa Birliği’nin o gün temelleri de atılmış oldu.
Antlaşmanın ana noktalarını savunma, dış politika, iç ve dış güvenlik, iki ülke arasındaki dayanışma oluşturuyor. İki taraf, ortak çıkarlarını etkileyen tüm önemli kararlar hakkında, mümkün olduğunca birlikte çalışma konusundaki ortak pozisyonları belirlemek için istişarelerde bulunmaya karar verdiler. Bu açıdan bakıldığında, altı ana madde içeren "Barış, Güvenlik ve Kalkınma" başlıklı ikinci bölüm, iki ülke arasındaki gelecekteki işbirliğinin resmini çiziyor.
Savunma işbirliğine ilişkin madde, iki ülkenin "topraklarına saldırılması durumunda silahlı kuvvet dahil olmak üzere sahip oldukları her türlü yolla birbirlerine yardım etmelerini" öngörüyor. Bu aynı zamanda son birkaç yıl içinde tarafların uğradığı terörist operasyonları da içeriyor.
Bu bağlamda anlaşma, Fransız-Alman Savunma ve Güvenlik Konseyi'nin kurulmasını ve güçlerinin sınırlarının ötesinde ortak konuşlandırılmasını mümkün kılıyor. Anlaşma aynı zamanda Avrupa’nın “savunma ve savunma verimliliğini” güçlendirmeyi ve savunmasız alanlardaki boşluğu doldurmayı da amaçlıyor ki bu durumun Avrupa Birliği ve NATO’yu güçlendireceği öngörülüyor. İki ülke aynı zamanda silahlı kuvvetlerinin işbirliğini, ortak savunma programları geliştirmeye, diğer ortakları da dahil ederek işbirliğini genişletmeye, endüstriyel savunma ve teknoloji işbirliğini teşvik etmeye karar almış durumda.
Güvenlik ile ilgili olarak, anlaşma; iç güvenlik, terörle mücadele, organize suç ve istihbarat ve adli işbirliği alanlarında işbirliğinin iyileştirilmesini sağlamaktadır. Diplomatik ve politik alanda, partilerin dışişleri bakanlıkları arasındaki işbirliğini güçlendirmeye ve üst düzey kadroları değiş tokuş etmeye ve Birleşmiş Milletler, Güvenlik Konseyi, NATO ve Avrupa Birliği'nde istişareyi güçlendirmeye karar almış durumdalar.
Almanya Başbakanı yeni anlaşmada öngörüldüğü gibi ortak savunma işbirliğinin arttırılmasının “Avrupa Ordusu”nun kurulmasına zemin hazırlayacağını düşünüyor. Ortak ordu teklifini daha önce Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron da dile getirmiş ve ABD Başkanı Trump tarafından sert şekilde eleştirilmişti. Dün Macron yine aynı çağrıda bulunarak “kendimizi korumak için gerçek bir orduya ihtiyacımız var” dedi.
Ancak Avrupa ordusu pozisyonunda Almanya ile Fransa arasında yakınlaşma olmasına rağmen savunma ve siyasi konularda aynı yakınlaşmayı sağlamak zor. Fransa ile BM daimi üyesi, meşru nükleer güç sahibi ve askeri üssü hala Almanya’da bulunan Amerika arasında yakınlaşma sıkıntılı. Yine Almanya yasaları askeri güçlerinin Almanya dışında konuşlandırılmasını büyük ölçüde sınırlandırıyor ve savunma konularında daha katı standartlara sahip. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Avrupa’nın bu çabalarını memnuniyetle karşıladığını ancak bu ordunun NATO’ya bir alternatif olamayacağını ”söylemişti.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.