IKBY Parlamentosu başkanlık seçimi için toplanıyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/1596686/%E2%80%8Bikby-parlamentosu-ba%C5%9Fkanl%C4%B1k-se%C3%A7imi-i%C3%A7in-toplan%C4%B1yor
IKBY Parlamentosu başkanlık seçimi için toplanıyor
IKBY Parlamentosu (Reuters)
Erbil/ İhsan Aziz
TT
TT
IKBY Parlamentosu başkanlık seçimi için toplanıyor
IKBY Parlamentosu (Reuters)
111 üyeli Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Parlamentosu ikinci oturumu bugün gerçekleştirilecek. İlk oturum 30 Eylül’de yapılan genel seçimlerin ardından 6 Kasım’da yapılmıştı. Üç ana partiden oluşan Parlamentoda, Mesut Barzani liderliğinde Kürdistan Demokrat Parti (KDP) 45, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) 21, Goran Hareketi ise 12 koltuğa sahip.
Oturum KYB dışındaki tüm parlamento bloklarının onayı ve katılımı ile gerçekleşecek. Oturumda federal hükümetin yetki ve konumları, Kerkük’te durumun normalleşmesi ve yeni bir vali atanması gibi konular ele alınacak. KYB Milletvekili Cemal Heviz yaptığı açıklamada, partinin oturuma katılıp katılmayacağı konusunda henüz karar vermediği, KDP’den olumlu cevap beklediklerini ve sorunları tek bir dosya halinde ele almak istediklerini söyledi.
Şarku’l Avsat’a açıklama yapan milletvekili, KYB’nin talepleri karşılanmadığı ve KDP’den olumlu yanıt alınmadığı sürece oturuma katılmayacaklarını ifade etti. Milletvekili ayrıca, IKBY hükümetinin kurulmasının KYB olmadan imkânsız olduğuna dikkat çekerek, her iki büyük partinin Erbil ve Süleymaniye’deki etki alanlarını koruduğunun altını çizdi.
Heviz açıklamasında, “Kürdistan halkının çıkarlarını korumak için parlamento toplantısına katılarak, hükümetin kurulmasını gerçekten istiyoruz. Ancak iki tarafın sağlam bir anlaşmaya varması için şart koşmak herkesin haklarını güvence altına alır. KYB’nin katılımı olmadan hükümetin kurulumu başarılı olamaz, çünkü Kürdistan bölgesinin yarısı bu hükümeti tanımamış olacak” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, KDP milletvekili Ümit Hoşnav oturumun bugün yapılacağını ifade ederek, “Ertelemeye gerek yok, Parlamento Başkanlığı seçimi gerçekleştirilecek. Başkanlık görevi KYB’ye, yardımcılıklardan biri KDP’ye diğeri ise Türkmenlere verilecek” dedi.
KYB başkanlık adayını henüz belirlemezken, KYB’nin Parlamento Başkanı adayları arasında partinin Politbüro üyeleri Begerd Talabani ve Rewaz Fayeq’in ismi geçiyor.
İsrail saldırısının ardından Suriye ile Lübnan arasındaki Cussiye Sınır Kapısı’nda büyük bir yıkım meydana geldi ve geçişler engellendi. (AFP)
Konuyu daha sonraki bir aşamaya bırakmayı tercih eden Trump, diğer ayrıntıları açıklamadan, ilgili taraflardan ‘derhal ateşi kesmelerini ve müzakere masasına oturmalarını’ isteyeceğini söyledi. Ayrıca İran'a milislerini finanse etmeyi durdurması için doğrudan uyarılarda bulunacağını bildirdi.
Tüm gözler ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin Ortadoğu'da uygulamak istediği politikalara çevrilmişken ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris'in şansının da yüksek olduğu düşünüldüğünde, Donald Trump'ın zaferinin ardından durum tersine döndü.
Washington Post'ta yer alan bir köşe yazısına göre Biden yönetimi, İran'ın kontrolünden kurtulmak için Suriye'ye yardım sağlamaya çalışıyordu. Yazıda hem İsrail'in hem de ABD'nin, İran'ın İsrail'e karşı savaşta Suriye sınırından Hizbullah'ı beslemeye devam etmesini önlemek için Şam'a yardım etmek istediği belirtiliyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Mayıs 2023'te Cidde'de düzenlenen Arap Birliği Zirvesi'nde (Reuters)
ABD'li ve İsrailli yetkililer, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in bu tür kontrolleri destekleyebileceğini, çünkü İran'ın Şam'daki ağırlığından rahatsız olduğunu düşünüyor. Esed, İran'ın ikmal operasyonlarını sınırlandırmayı başarırsa, Biden yönetimi ‘olumlu adımlara karşılık olumlu adımlar’ temelinde karşılıklı jestlere hazır görünüyor.
Yazar İsrailli bir kaynağın şu sözlerini aktardı: “Esed'in en azından Suriye üzerinden Hizbullah'a silah akışını durdurmasını ve belki de daha fazlasını sağlayabileceğini umuyoruz. ABD, Suriyeliler bu yolu seçerse onlara bazı avantajlar sağlamaya hazır.”
Muhalefet temasları
Washington'da Suriye krizi dosyasında aktif olan Suriyelilere göre bu eğilim yeni değil ve geçen yıl başladı. Kendileriyle temas kuranlar arasında sadece Biden yönetiminin temsilcileri değil, aynı zamanda Suriye krizi dosyasında sahada bir fark yaratmaya yönelik devam eden çabalar ışığında eski Başkan Trump da vardı.
Muhalif bir siyasi aktivist olan Eymen Abdunnur, Cumhuriyetçi Senatör Ben Cardin'in yardımcılarının yaklaşık bir yıl önce Esed rejimiyle normalleşmenin durdurulmasını öngören yasanın dondurulacağı ve bunun da Suriye rejimiyle yeniden bağlantı kurulmasına olanak sağlayacağı konusunda kendilerini bilgilendirdiğini söyledi.
Şarku’l Avsat'a konuşan Abdunnur, Demokratların da, özellikle Cumhuriyetçiler bu konuda kendileriyle hemfikir olduğu için, bu dondurma işlemini bozmaya yönelik her türlü girişimin reddedileceği tehdidinde bulunduğunu belirtti.
Suriye'nin batısındaki Lazkiye'de meydana gelen depremin ardından yıkılan bir binanın enkazında çalışan arama kurtarma görevlileri (Reuters)
Abdunnur, aynı durumun Şubat 2023'te Suriye'yi vuran depremin ardından bazı maddeleri dondurulan ve Suriye toprakları üzerinden Lübnan'a doğalgaz boru hattı ve Suriye'ye petrol boru hattı anlaşmasının geçirilmesi de dahil olmak üzere birçok konunun geçirilmesi için sürdürülen bir ‘geleneğe’ dönüşen Sezar Yasası için de geçerli olacağını belirtti. Bu durum, Sezar Yasası ile çelişmesine rağmen Birleşmiş Milletler'in (BM) Suriye'de bir dizi projeyi hayata geçirmesine ve bütçesini arttırmasına olanak sağlayarak genişletildi.
İki taraf arasındaki farklı pozisyonlar
Ancak Abdunnur, Biden yönetimi ve aday Kamala Harris ile temasların Donald Trump ile yapılan görüşmelerle aynı düzeyde olmadığını ifade etti. Harris ile Engagement Foundation tarafından düzenlenen bir Zoom toplantısına karşılık, Trump Suriyeliler ve Lübnanlılarla dört doğrudan kişisel görüşme gerçekleştirmiş, ayrıca danışmanları, aile üyeleri ve Lübnanlı kayınpederi ile bölgedeki savaşların nasıl durdurulacağına ilişkin görüşlerini sundukları 15 toplantı yapmış.
Suriye'deki İranlı milisler (Arşiv - SOHR)
Suriyeli muhalif Abdunnur, Trump'ın diğer ayrıntıları açıklamadan, konuyu daha sonraki bir aşamaya bırakmayı tercih ederek, ilgili taraflardan ‘derhal ateşi kesmelerini ve müzakere masasına oturmalarını’ isteyeceğini açıkça söylediğini belirtti. Abdunnur’un ifade ettiğine göre Trump ayrıca, İran'a milislerini finanse etmeyi durdurması için doğrudan uyarıda bulunacağını ve bunu başarmak için Tahran'ın mali kaynaklarına kısıtlamalar getireceğini doğruladı.
Suriyeli Kürtler
Buna karşılık Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) siyasi kanadı Suriye Demokratik Konseyi'nin Washington'daki temsilcisi Bessam İshak, Demokratlardan ve Cumhuriyetçilerden duyduklarının şu ana kadar ‘sözlü vaatlerden’ öteye geçmediğini söyledi. İshak Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, özellikle de Trump kazandıktan sonra, ihtiyatlı olmanın çok önemli olduğunu vurguladı.
İshak, kuzeydoğu Suriye'ye yönelik projelerini ve bu bölgedeki yaklaşık 900 kişilik ABD kuvvetlerinin geleceğini bilmek istediklerini, zira Trump'ın 2019'da bu kuvvetleri geri çekme emri verdiğini, ancak danışmanlarının ve ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) baskısı üzerine bu kararından vazgeçtiğini belirtti.
İshak, Trump'ın Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilişkilerinin nasıl olacağını henüz bilmediklerini ve Ankara ile yapılacak herhangi bir anlaşmanın kendi zararlarına olmasından korktuklarını ifade etti.
Bu yazının sonunda birçok kişi Suriye krizinde ‘durgun suları’ hareketlendirmek için geri sayımın başlayıp başlamadığını ve Trump'ın seçim vaatlerini bölgedeki birçok dosya ve savaşın çözümüne yol açacak şekilde hayata geçirip geçirmeyeceğini merak edebilir. Bunlar, Trump 20 Ocak'ta Beyaz Saray'a resmen dönene kadar cevaplanması için biraz beklemesi gereken sorular.
