​Merkel, Macron’un AB'de değişiklik önerilerini memnuniyetle karşıladı

Fotoğraf (İHA)
Fotoğraf (İHA)
TT

​Merkel, Macron’un AB'de değişiklik önerilerini memnuniyetle karşıladı

Fotoğraf (İHA)
Fotoğraf (İHA)

Almanya Federal Hükümeti, İngiltere’nin AB üyeliğinden çıkmayı oylamasına yol açması gibi tartışmalı birçok konu hakkında devam eden tartışmaların ışığında, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un AB ülkelerinde yürürlükte olan anlaşmaların değiştirilmesine yönelik yasaklar olmaksızın, AB’de reformların yapılması gerektiği yönündeki önerilerini memnuniyetle karşıladı. Ayrıca, Macron tarafından önerilen ve Federal Hükümet tarafından desteklenen çok çeşitli noktaların olduğunu vurguladı.
Bu bağlamda Federal Hükümet Sözcüsü, bir Avrupa Güvenlik Konseyi’nin kurulması, Avrupa savunma politikasının desteklenmesi, sığınma ve göç politikası konusunda ortak bir anlayışın benimsenmesi ve refahın sağlanmasının bir şartı olan yeniliğe vurgu yapılması konusundaki fikirlerden bahsetti.
Macron, AB ülkelerinin seçimlerini manipülasyondan korumalarına yardımcı olacak yeni bir organın, ortak bir sınır koruma gücünün ve bir mülteci bürosunun kurulmasını ve sınırları açık olan Schengen Bölgesi’nin yeniden düzenlenmesini de önerdi. “Hiçbir çözümü olmayan milliyetçilerin vatandaşların öfkesinden yararlanmalarına izin veremeyiz” ifadelerini kullandı.
Federal Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, dün Berlin’de, Federal Hükümet’in, Macron’un hali hazırda, “gerekli olduğu durumlarda Avrupa anlaşmalarının değiştirilmesi gerektiği” görüşünü benimsemesinden memnun olduğunu söyledi. Almanya Şansölyesi’nin uzun süredir  “anlaşmaların değiştirilmesine yönelik yasakların olmaması gerektiği” düşüncesinde olduğunu belirtti. Seibert ayrıca, Almanya hükümetinin “Fransa Cumhurbaşkanı’nın fikirlerini tartışmaya açmasını” takdir ettiğine işaret etti.
Pazartesi akşamı Macron, AB Parlamentosu seçimlerinin yapılmasına üç ay kala, AB’de reform yapılması için coşkulu bir çağrıda bulunmuştu. Macron, Avrupa’nın önde gelen birçok gazetesinin yayınladığı bir makalede şu ifadelere yer vermişti: “Hiçbir çözümü olmayan milliyetçilerin vatandaşların öfkesinden yararlanmalarına izin veremeyiz.”
Alman Haber Ajansı’nın (DPA) aktardığına göre, Almanya Hükümeti Sözcüsü, “Şansölye Merkel Macron’un konuşmasından haberdar mıydı?” sorusuna şöyle cevap verdi: “Şansölye, geçen hafta Paris’te Macron ile Avrupa hakkında ayrıntılı olarak konuştu. Bu yüzden Macron’un Mart ayında AB Parlamentosu’nun seçim kampanyasının başlamasıyla birlikte konuşmak istemesi sürpriz değildi.”
Macron, üye devletlerin seçimlerini siber saldırılara ve manipülasyonlara karşı korumak için bir Avrupa Ajansı’nın kurulması, siyasi partilerin yabancı güçler tarafından finanse edilmesinin yasaklanması ve internet üzerinden nefret söyleminin suç haline getirilmesi gibi birçok somut reform önerisi öne sürdü.
Fransa Cumhurbaşkanı, AB’nin rekabet ve ticaret politikasında reform yapılmasını ve bloğun “çevre standartları, verilerin korunması ve vergilerin adil bir şekilde ödenmesi” gibi stratejik çıkarlarını baltalayan şirketlerin cezalandırılmasını veya yasaklanmasını da önerdi. Macaristan ve Polonya Başbakanları da Macron’un AB’de geniş kapsamlı reformların yapılmasına yönelik çağrısını memnuniyetle karşıladılar, ancak bunların bazılarına karşı çıktıklarını da belirttiler. Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, hükümetinin Macron önerilerinin yalnızca ülkenin lehine olan kısımlarını destekleyeceğini söyledi. “Polsat News” televizyon kanalı, bu kısımların dijital vergi sistemini ve vergi cennetleri aleyhindeki adımları içermediğini bildirdi, bununla birlikte daha fazla detay vermedi.
Alman Haber Ajansı’nın (DPA) aktardığına göre, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Sözcüsü Zoltan Kovacs Salı günü Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Girişim, ciddi bir Avrupa tartışmasının başladığının bir işareti olabilir. Avrupa’nın geleceği hakkında ciddiyetle konuşmanın zamanı geldi. Elbette, ayrıntılarda görüş farklılıklarımız var.” Kovacs ayrıntı vermedi, ancak Budapeşte AB sınırlarının korunması için daha güçlü ortak çabalara yönelik fikirlere karşı çıkıyor. Orban, bunun yalnızca hükümetin sorumluluğunda olduğu konusunda ısrar ediyor.



Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.