عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

Ruhani: Irak, bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip

Ruhani: Irak, bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip
TT
TT

Ruhani: Irak, bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip

Ruhani: Irak, bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Bağdat ziyaretinde, Irak’ın bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip olduğunu söyledi.
Ruhani, Pazartesi Bağdat Havalimanı’na indikten sonra resmi protokol ve karşılama törenine geçmeden Irak’ın Kazımiye şehrindeki İmam Kazım türbesini ziyaret etti.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani daha sonra Iraklı mevkidaşı Berhem Salih tarafından Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda resmi törenle karşılandı.
Irak Cumhurbaşkanı Salih, ikili görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında, Irak’ın bölgede ve uluslararası alanda yaşanan çatışmalarda tarafsız bir konumda olduğunu vurguladı. Salih ayrıca DEAŞ'la mücadelede Irak'a desteğinden dolayı İran'a teşekkür etti.
“Irak bölge ülkeleriyle işbirliği yapmakta kararlı”
Salih, “DEAŞ'a karşı kazanılan zafer henüz tamamlanmadı. Bunun gerçekleşmesinde bölge ülkelerinin iş birliği gerekli” diyerek, Irak’ın bölge ülkeleriyle daha fazla iş birliği yapmakta kararlı olduğunu ifade etti.
Bağdat’ın bölge ülkeleri için buluşma noktasını temsil ettiğini belirten Salih, “Irak'ın bölgesel ve uluslararası hesaplaşma alanı olmasını istemiyoruz. Bölge ülkeleri Irak'ın istikrarının önemi ve bunun desteklenmesinin gerekliliğini idrak ediyor. Bundan dolayı da ümitvarım. İran ile iki halkın yararına olacak önemli anlaşmalar yapmayı temenni ediyoruz” diye konuştu.
Irak Cumhurbaşkanlığı Ofisinden yapılan yazılı açıklamada, Ruhani ve Salih arasında gerçekleşen ikili görüşmede, bölgede ve uluslararası alanda yaşanan son gelişmelerin ve DEAŞ terör çetelerine karşı mücadelenin ele alındığı bildirildi.
Ruhani de basın toplantısında yaptığı açıklamada, Irak’ın bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip olduğunu söyledi.
Irak Cumhurbaşkanı Salih ile verimli bir görüşme gerçekleştirdiğini belirten Ruhani, “Irak ile olan ilişkilerimizden vazgeçmeyeceğiz ve bu ilişkileri daha fazla geliştirmek istiyoruz. İki ülke arasındaki ortak işbirliği geniş bir yelpazeyi kapsamakta” dedi.
İran’ın DEAŞ’la mücadelesinde Irak’a verdiği desteğe değinen Ruhani, ülkesinin terörle mücadelede Irak ordusu ve halkının yanında durmaktan memnuniyet duyduğunu kaydetti.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani, “Irak, bölgede önemli bir ülke. Irak'ın güvenliği bölgenin güvenliği ve istikrarı demek. Irak'ın yanında durmamız başka ülkeleri karşımıza aldığımız anlamına gelmiyor. Irak'ın güvenliği, istikrarı ve demokrasisi bizim için önemlidir. Irak, bölge ülkelerinin yakınlaşması rolünü üstlenecek potansiyele sahip” açıklamasında bulundu.
Ruhani, Iraklı mevkidaşı Salih ile yaptığı görüşme sonrasında gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ticaret ve yatırım dahil tüm alanlarda işbirliği için elverişli koşullara sahibiz” dedi.
İran ekonomik yaptırımları Irak üzerinden aşmaya çalışacak
Reuters’in haberine göre, Ruhani’ye eşlik eden heyetteki İranlı bir yetkili, ABD’nin İran’a yönelik ekonomik yaptırımları delmek için Irak’ın bir başka kanal olduğunu ve söz konusu ziyaretin İran ekonomisine fırsatlar sağlayacağını söyledi.
Öte yandan İranlı yetkililerin, Ruhani’nin Bağdat temasları kapsamında Iraklı Şiilerin en büyük dini otoritesi kabul edilen Ayetullah Ali es-Sistani ile görüşeceği yönündeki açıklamasına, Sistani’nin ofisi tarafından resmi olarak henüz doğrulanmış değil.
Ruhani, Cumhurbaşkanı olarak 2013’ten bu yana Irak'a ilk ziyaretini gerçekleştiriyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi diplomatik görevine resmen başladı

İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati (IRNA)
İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati (IRNA)
TT
TT

İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi diplomatik görevine resmen başladı

İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati (IRNA)
İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati (IRNA)

İran’ın yeni Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati, Şarku’l Avsat’a yaptığı özel açıklamada, yedi yıl aradan sonra yeniden açılan diplomatik misyonu yönetmek üzere Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bulunan İran Büyükelçiliği’ne gittiğini bildirdi.

Görsel kaldırıldı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve İran’ın Riyad Büyükelçisi Ali Rıza Enayati Cumartesi akşamı yaptıkları görüşmede

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, iki ülkenin diplomatik misyonlarının çalışmalara yeniden başlaması ve iki büyükelçinin göreve başlamasının ilişkilerin geliştirilmesinde bir başka adım olduğunu vurguladı.

Prens Faysal, Riyad’ın Tahran ile özellikle güvenlik ve ekonomik konularla ilgili önceki anlaşmaları etkinleştirmenin yollarını tartışma konusunda istekli olduğunu da ekledi.

Enayati, Mart ayında Pekin’de imzalanan, iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden başlatılmasına ilişkin anlaşmanın uygulanması kapsamında Riyad’daki diplomatik görevine bugün resmen başladı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kanaani dün düzenlediği basın toplantısında, Büyükelçi Enayati’nin ikili ilişki ve iş birliğini takip edeceğini ve iki ülke arasındaki ortak çıkarları gözeteceğini söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Ağustos ayında Suudi Arabistan’a resmi bir ziyarette bulundu ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile görüştü.

Ayrıca Suudi mevkidaşı Prens Faysal bin Ferhan ile bir görüşme de gerçekleştirdi.

Görüşmeler sırasında bakanlar, ortak çıkarlara, karşılıklı saygıya ve bölgesel güvenliğe hizmet edecek şekilde iki ülke arasında işbirliğinin güçlendirilmesiyle yeni bir aşamanın başlatılması konusunda mutabakata vardı.

Prens Faysal söz konusu açıklamasında, Kral Selman bin Abdulaziz’in İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi ülkeye davet ettiğini duyurdu.

Bunun üzerine Abdullahiyan, Kral Selman’ın resmi daveti üzerine uygun bir zamanda Riyad’ı ziyaret edeceğini açıkladı.

DÜNYA

İran, 500 günden fazla süredir Avrupalı diplomatı serbest bırakmıyor

İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
TT
TT

İran, 500 günden fazla süredir Avrupalı diplomatı serbest bırakmıyor

İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)

İsveç ve Avrupa Komisyonu dün, bir İsveç vatandaşının İran'da tutulduğunu duyurdu. Bu, New York Times'ın 500 günden fazla gözaltında tutulan kişinin Avrupa Birliği'nin diplomatik çalışma grubu için çalışan İsveçli bir yetkili olduğunu bildirmesinin ardından geldi. İran’da yabancı bir vatandaşın tutuklanmasına ilişkin bahsi geçen bu son dava, Batı ile yaşanan siyasi gerilimin ortasında Tahran'ın elinde önemli bir müzakere kartı haline getiriyor.

İsveç Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

Otuzlu yaşlarında bir İsveç vatandaşı, Nisan 2022'de İran'da gözaltına alındı. Dışişleri Bakanlığı ve İsveç'in Tahran Büyükelçiliği konu üzerinde yoğun bir şekilde çalışıyor ve Avrupa Birliği ile yakın temas halinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Avrupa Komisyonu Sözcüsü de İran’da bir İsveç vatandaşının tutulduğunu doğruladı ancak ayrıntı vermedi.

New York Times dün günün erken saatlerinde, İsveç ve Avrupa Birliği (AB) otoriteleri tarafından bir yıldan fazla süredir gizli tutulan bu Avrupalı ​​yetkilinin tutuklanmasının, İran'ın 'rehine diplomasisi' olarak bilinen şeyin giderek büyüyen bir modelinin parçası olduğunu bildirdi.

İran Devrim Muhafızları son yıllarda çoğu casusluk suçlamasıyla karşı karşıya kalan onlarca çifte vatandaş ve yabancıyı gözaltına alırken, insan hakları aktivistleri İran'ı diğer ülkelere baskı yapmak amacıyla çifte vatandaş ve yabancıları tutuklamakla suçluyor.

Tahran ve Washington geçtiğimiz ay, İran'da tutulan beş ABD vatandaşının serbest bırakılmasını ve Güney Kore'de dondurulmuş olan altı milyar dolarlık İran varlığının serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya vardı. Tahran, 10 Ağustos'ta dört ABD vatandaşını Evin Hapishanesi'nden ev hapsi kapsamında bir otele nakletti ve halihazırda ev hapsinde olan diğer ABD vatandaşıyla birlikte  bu beş kişinin  İran'dan ayrılmasına izin verecek bir anlaşmanın ilk adımını attı.

İran, Washington'ın ABD hapishanelerindeki bazı İranlıları da serbest bırakacağını duyurdu.

Geçtiğimiz mayıs ayında İran, casusluk suçlamasıyla İran'da 15 ay hapis cezasına çarptırılan Belçikalı yardım görevlisi Olivier Vandecastel'i serbest bıraktı. Bunun karşılığında ise terör suçundan 21 yıl hapse mahkum edilen İranlı diplomat Esadullah Esedi'nin serbest bırakılması sağlandı.

Son aylarda İran altı Avrupalıyı serbest bıraktı. Ancak ayrıntıları daha önce açıklanmayan bu ikinci dava, tutuklunun Avrupalı ​​bir yetkili olarak mesleki geçmişi dikkate alındığında özel bir yere sahip.

İran’da gözaltına alınan ve İsveç vatandaşı olan yetkilinin adı Johan Flodderus (33) olarak bildirildi. Flodderus, AB  kurumlarında çeşitli görevlerde bulunmuş ve hatta İsveçli gençleri AB’de çalışmaya teşvik etmek için bir reklam kampanyasına katıldı.

New York Times’a göre, Flodderus, yakın arkadaşların özel bir turistik gezi olarak tanımladığı gezinin bir parçası olarak geçtiğimiz yılın bahar mevsiminde İran'ı ziyaret etti. Nisan 2022'de Tahran'dan dönüş uçağına binmeye hazırlandı sırada ise Flodderus, havalimanında gözaltına alındı.

Geçtiğimiz yılın temmuz ayında İran hükümeti bir İsveç vatandaşını casusluk suçlamasıyla tutukladığını ve bu kişinin şu anda başkent Tahran'daki Evin Hapishanesi’nde tutulduğunu duyuran bir açıklama yaptı.

New York Times, davayla ilgili doğrudan bilgisi olan altı kişiyle görüştü. Bu kişilerin hepsi, konuyu ele aldıklarında olumsuz tepkilerden korktukları için isimlerinin açıklanmamasını istemedi. Açıklama yapan herkes Flodderus’un casusluk suçlamasını reddetti.

İsveç ve AB bahsi geçen kişinin ismini açıklamadı. Reuters haber ajansına göre İsveç Dışişleri Bakanlığı, “Bizim tahminimize göre, bakanlığın hamlelerini kamuoyuna açıklaması, konunun ele alınmasını zorlaştıracaktır. Bunun ışığında herhangi bir ismi doğrulamak için bir neden göremiyoruz” açıklaması yaptı.

New York Times, Flodderus'un 2019 yılından itibaren Avrupa Göç Komiseri Yalva Johansson'un asistanı olarak çalıştığını ve 2021'de AB’nin diplomatik kolu olan Avrupa Dışişleri Bakanlığı'na katıldığını bildirdi.

Profesyonel geçmişini bilen kaynaklara göre Flodderus daha önce Avrupa Birliği'ndeki bir çalışma misyonu sırasında İran'ı ziyaret etmiş ve burada AB'nin kalkınma programı için çalışmıştı.

Flodderus Afganistan'la ilgilenen Avrupa diplomatik delegasyonunun bir üyesiydi ancak Taliban'ın Ağustos 2021'de ülkeyi ele geçirmesi nedeniyle Kabil'i hiç ziyaret etmedi. Flodderus çalışmalarını birkaç yıl yaşadığı Brüksel'deki AB genel merkezinde yürütüyor.

Diğer yandan Avrupa Dışişleri Bakanlığı, "İran'da gözaltına alınan bir İsveç vatandaşının vakasını çok yakından takip ettiğini" duyurdu. Ancak ilgili kişinin bu iş için çalıştığını ya da Flodderus’un daha önce İran'ı bir ziyaretin parçası olarak ziyaret ettiğini kabul etmedi.

Avrupa Komisyonu Sözcüsü Nabila Massrali de şu açıklamada bulundu:

“Bu dava aynı zamanda AB vatandaşlarının artan keyfi gözaltı vakaları bağlamında da görülmeli.  İran'da keyfi olarak gözaltına alınan tüm AB vatandaşlarının serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla konuyu İran yetkililerine iletmek için her fırsatı değerlendirdik ve kullanmaya devam edeceğiz.”

DÜNYA

İran’da başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle büyük bir su parkı kapatıldı

Meşhed’de, başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle kapatılan su parkının önünde güvenlik güçleri konuşlandırıldı. (Asriran)
Meşhed’de, başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle kapatılan su parkının önünde güvenlik güçleri konuşlandırıldı. (Asriran)
TT
TT

İran’da başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle büyük bir su parkı kapatıldı

Meşhed’de, başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle kapatılan su parkının önünde güvenlik güçleri konuşlandırıldı. (Asriran)
Meşhed’de, başörtüsü kurallarına uyulmadığı gerekçesiyle kapatılan su parkının önünde güvenlik güçleri konuşlandırıldı. (Asriran)

İranlı yetkililer, ülkenin kuzeydoğusundaki Meşhed kentinde başörtüsüz kadınların girmesine izin verdikleri için büyük bir eğlence parkını kapattı.

Devrim Muhafızları’na bağlı Fars haber ajansı polisin geçtiğimiz pazar akşamı, İran’ın en büyük ikinci kentindeki Mojhaye Khorushan Su Sporları Kompleksi’nin kapılarını kapattığını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Fars haber ajansına konuşan işletmenin müdürü Muhammed Babai, “Ziyaretçileri başörtüsü kurallarına uymaları için uyarmamıza rağmen kompleksimiz kapatıldı” dedi.

Park, 60 bin metrekarelik alanıyla dünyanın en büyük kapalı su parklarından biri olarak biliniyor.

Babai sahadaki bin çalışanın, eğitim öğretim yılının başlamasından önce sezon tüm hızıyla devam ederken işlerini kaybetmekten korktuğunu vurguladı.

İran makamları, hükümet karşıtı protestoların birinci yıldönümünde, 17 Eylül’de gösterilerin yeniden başlayacağı beklentisiyle sıkı güvenlik önlemleri almaya başladı.

1979 Devrimi’nden dört yıl sonra İranlı yetkililer, dinleri ne olursa olsun İranlı ve yabancı kadınları halka açık yerlerde başörtüsü ve bol giysiler giymeye zorlayan bir yasa çıkardı.

Özellikle Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de başörtüsü kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklanmasının ardından ölümünü izleyen protesto hareketinden sonra, büyük şehirlerde başörtüsüz dışarı çıkan kadınların sayısı giderek artıyor.

Son aylarda başörtüsü takma yasağına uyulmadığı gerekçesiyle birçok mağaza, kafe ve restoran kapatıldı.

İranlı bir gazete geçtiğimiz pazar günü, protestolardan bu yana İran’da yayılan halka açık yerlerde başörtüsünü kaldırma olgusunun yayılmasının arka planına karşı yetkililerin ülke genelinde 77 otel ve turizm merkezini kapattığını bildirdi.

İran Turizm Örgütü’ndeki bir yetkiliden alıntı yapan reformist Etemad gazetesi İsfahan’daki turistik yerlerin yüzde 27 ile geçen yıl turizm merkezlerinin en büyük kapanış oranının kaydettiğini bildirdi.

Yetkililer tarafından protestoları bastırmak için yürütülen operasyon ile 500’den fazla gösterici öldürüldü. Gösteriler sırasında onlarca Besic üyesi ve polis gücü de yaşamını yitirdi.

İran güvenlik hizmetleri 20 binden fazla göstericiyi tutukladı. Tutuklananlara İsrail ve Batı tarafından planlanan ayaklanmalara katılma suçlaması yöneltildi.

DÜNYA

İran: Rejim medyası protestoların yıldönümünde siber saldırılara karşı uyardı

Geçen ekim ayının başında Tahran’da Mahsa Amini’nin ölümü üzerine yapılan protestolardaki İranlı bir kadın (AP)
Geçen ekim ayının başında Tahran’da Mahsa Amini’nin ölümü üzerine yapılan protestolardaki İranlı bir kadın (AP)
TT
TT

İran: Rejim medyası protestoların yıldönümünde siber saldırılara karşı uyardı

Geçen ekim ayının başında Tahran’da Mahsa Amini’nin ölümü üzerine yapılan protestolardaki İranlı bir kadın (AP)
Geçen ekim ayının başında Tahran’da Mahsa Amini’nin ölümü üzerine yapılan protestolardaki İranlı bir kadın (AP)

İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı Tesnim haber ajansı, başörtüsünü düzgün takmadığı gerekçesiyle Ahlak Polisi tarafından gözaltına alındığı sırada hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ölümünün ateşlediği kitlesel protestoların birinci yıldönümünde yabancı istihbarat servislerini siber saldırı düzenlemekle suçladı.

İran’ın yolcu taşımacılığı hizmetleri alanında faaliyet gösteren Tebsi Şirketi, kimliği bilinmeyen bilgisayar korsanları tarafından siber saldırıya uğradı. Bu, tüm sürücü ve yolcuların verilerinin sızdırılmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat’ın DMO’ya bağlı Tesnim Haber Ajansından aktardığı habere göre ajans “Ayaklanmaların yıl dönümünde art arda gerçekleşen saldırılar ve gizemli sızmalar, yabancı istihbarat teşkilatlarının rolünün ciddiye alınmasını gerektiriyor” ifadelerini kullandı. Ajans bu girişimlerin “kamuoyunu hedef alan aldatmaca ve psikolojik savaş taktiklerinden biri” olduğunu vurgulayarak “kanıtlar karmaşık ve çok yönlü süreçleri takip ettiklerini gösteriyor” diye ekledi.

Ajans, İstihbarat Bakanlığı ve DMO İstihbarat Birimi’nin yanı sıra İran Yargı Erki’ne ve Siber Suçlarla Mücadele Polisi’ne “yeni siber dalgalarını engellemek için duruma derhal müdahale etmeleri” çağrısında bulundu.

Rejim karşıtı protestoların birinci yıldönümünü sebebiyle 17 Eylül’de protestoların yeniden başlaması bekleniyor. İranlı yetkililer buna hazırlık olarak sıkı güvenlik önlemleri aldı.

Bir İran gazetesi, protestoların başlangıcından beri İran’da kamuya açık alanlarda başörtü takmayan kadınların sayısının artmasıyla bağlantılı olarak yetkililerin ülke genelinde 77 otel ve turizm merkezini kapattıklarını bildirdi.

Reformist çizgideki İtimad gazetesinin İran Turizm Kurumu’nun bir yetkilisinden aktardığına göre İsfahan eyaleti, yüzde 27’lik bir oranla başörtüsü sebebiyle turistik yerlerin en fazla kapatıldığı yer oldu.

Yetkililerin protestoları dindirmek için başlattığı baskı kampanyası sonucunda 500’den fazla protestocu hayatını kaybederken, bu gösteriler sırasında onlarca Besic unsuru ve polis memuru da hayatını kaybetmişti.

İran güvenlik servisleri, İran’ın bölgedeki ezeli düşmanı İsrail ve Batılı ülkeler tarafından planlanan ‘isyanlara’ katılmakla suçladığı 20 binden fazla göstericiyi gözaltına almıştı.

Fransız haber ajansı AFP’nin yerel basından aktardığına göre Tahran’daki bir mahkeme, ‘komplo kurmak’ ve ‘suça iş birliği’ yapma suçlamalarıyla yargılanan iki kadın gazeteciyi üç yıl tecil edilmiş hapis cezasına çarptırdı.

Avukatları Emir Raisiyan reformist çizgideki Ham Mihan gazetesine yaptığı açıklamada, Ham Mihan gazetesinden Elnaz Muhammedi ve Haft Subh gazetesinden Nekin Bakıri’nin bir aydan az hapis cezasına çarptırıldıklarını söyledi.

“Cezanın geri kalanının beş yıl süreyle erteleneceğini” ifade eden avukat, bu süre zarfında hükümlülerin ‘meslek etiği’ dersleri alacaklarını ve seyahat etmekten mahrum bırakılacaklarını kaydetti.

Muhammedi şubat ayında henüz bilinmeyen bir nedenle bir haftalığına gözaltına alınmıştı.

Muhammedi’nin kız kardeşi Elahe Muhammedi de aynı gazete için çalışırken Mahsa Amini’nin defnedilme anını haber yaptığı için 2022 Eylül ayından beri tutuklu bulunuyor.

Geçtiğimiz ay Tahran Gazeteciler Sendikası Yönetim Kurulu Başkanı Ekber Muntecebi, “gazeteciliğin kara çağı” olarak tanımladığı bu son yılda 100’den fazla gazetecinin tutuklandığını söyledi.

İlgili bir bağlamda İtimad gazetesinin bir avukattan aktardığına göre İran Yargı Erki, İran’ın orta kesimindeki Arak kentindeki protestolarda ölenlerden biri olan genç şef Mehrshad Shahidi’nin cenaze törenine katıldıkları için dokuz kişiyi kırbaçlama ve hapis cezasına çarptırdı.

Avukat Muhammed Rıza Kerker Bişe Mukaddem, Aşura günü arifesinde Arak kentindeki mezarlıkta bulunmaları nedeniyle dokuz kişinin ‘kutsal yerlere hakaret’ ve ‘kamu düzenini bozma’ suçlarından hüküm giydiğini söyledi. Avukata göre sanıklar, izleyicilere oğlu hakkında konuşan Shahidi’nin babasıyla dayanışma içinde olduklarını ifade ederek alkış tuttular.

Yetkililer, son günlerde protestoların tekrarlanmasını önlemek amacıyla aldıkları önlemler kapsamında mağdurların ailelerinden bazılarını gözaltına aldı. Yetkililer, mağdur ailelerin çocukları için birinci yıl dönümü törenleri düzenlemesini engellemeye çalışıyor.

Öte yandan 300’den fazla sivil ve siyasi aktivist cumartesi günü ortak bir bildiri yayınlayarak iktidar yapısında radikal değişiklikler için halk referandumu yapılması gerektiğini vurguladı.

Bildiriye imza atanlar “İran’ın son yıllardaki kötü yönetimden kaynaklanan toplumsal, siyasi ve ekonomik krizlerin birikmesi sebebiyle acı olaylarla karşı karşıya olduğunu” ifade ettiler. Son protestolardan kaynaklanan ve “derin bölünmelere”, “iktidar için ağır maliyetlere” ve “ciddi iç çöküşlere” neden olan “çatlaklara” dikkat çektiler.

BBC Farsça servisine göre Birleşmiş Milletler (BM) İran Özel Raportörü Javaid Rehman, Oslo’dan yaptığı açıklamada, “Mahsa Amini’nin Ahlak Polisi’nin gözaltındayken hayatını kaybetmesi, İran’da kadınların ve genç kızların durumunu yansıtıyor ve ülkedeki baskının boyutunu gözler önüne seriyor” ifadelerini kullandı.

Javaid Rehman İran İnsan Hakları Örgütü tarafından düzenlenen ‘Geçiş Döneminde Adalet: Zorluklar ve Çözümler’ başlıklı bir konferansa katıldı. Uluslararası hukuk uzmanları, Batılı diplomatlar ve siyasiler ile yurtdışında ikamet eden İranlıların da yer aldığı bu konferansta İran’da demokrasiye doğru barışçıl bir geçişin yolları tartışıldı.

DÜNYA

İran, Rusya'dan iki savaş uçağı teslim aldı

Rus Yak-130 muharebe eğitim uçağının İran ordusu tarafından yayılan bir fotoğrafı (AP)
Rus Yak-130 muharebe eğitim uçağının İran ordusu tarafından yayılan bir fotoğrafı (AP)
TT
TT

İran, Rusya'dan iki savaş uçağı teslim aldı

Rus Yak-130 muharebe eğitim uçağının İran ordusu tarafından yayılan bir fotoğrafı (AP)
Rus Yak-130 muharebe eğitim uçağının İran ordusu tarafından yayılan bir fotoğrafı (AP)

İran Hava Kuvvetleri, Tahran'ın gelişmiş Su-35 savaş uçaklarını edinme çabaları kapsamında "pilotlarının eğitim ihtiyaçlarını karşılamak" ve savaş eğitimi için Rus yapımı iki savaş uçağı aldı. Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığı habere göre, Rus muharebe eğitim uçağı YAK-130 teslim edilerek, ülkenin merkezinde yer alan İsfahan’daki hava üssüne katıldı. Haberde, İran ordusu halkla ilişkiler departmanının, Rusya’nın Yakovlev şirketi tarafından tasarlanan iki  adet Yak-130 savaş uçağının İran’a teslim edilmesinin, Rusya Federasyonu ile imzalanan silah sözleşmeleri çerçevesinde gerçekleştiği aktarıldı.

ABD merkezli Forbes dergisi, bu eğitim uçaklarının Rus Su-35 kadar yetenekli olmayan hafif savaş uçağı olarak da kullanılabileceğini, bunların Tahran'a teslim edilmesinin Moskova'nın daha sonra savaş uçağını da teslim edeceğinin göstergesi olabileceğini bildirdi. Forbes son haftalarda Moskova'nın Tahran'a üstün manevra kabiliyetine sahip 24-50 çok görevli Su savaş uçağı satma konusunda daha önceki bir anlaşmadan caydığına dair artan göstergelere ve raporlara dikkat çekti. İranlı yetkililer Rusya'nın Su-35'i bu yıl Mart ayında teslim edeceğine dair iyimserliğini dile getirdi ancak bir raporda Rusya'nın Tahran'a 50 adet Su-35 uçağı tedarik etme anlaşmasındaki yükümlülüklerini yerine getirmediğinin belirtilmesiyle bu iyimserlik duygusu o zamandan bu yana azaldı. Tahran ödemeyi 2021'de yaptı. Teslimin ise bu yıl tamamlanması bekleniyordu. Hem Rusya hem de İran, ticari faaliyetlerini kısıtlayan uluslararası yaptırımlara maruz kalıyor ancak geçtiğimiz yıl iki ülke, askeri iş birliği de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerdeki ilişkilerini güçlendirdi.

Forbes'a göre Yak-130'un teslimi, Tahran'ın son 18 ayda Moskova'ya sağladığı tüm tedariklerden sonra Rusya'nın en azından İran'a bir şeyler teslim ettiğini doğruluyor. Rusya'nın İran'a en son askeri uçak transferi 21. yüzyılın ilk on yılında gerçekleşti. Pentagon Savunma İstihbarat Teşkilatı, 2019 yılında İran'ın Rusya'dan S-400 hava savunma füzeleri, Bastion kıyı savunma sistemleri, T-90 tipi tankların yanı Su-30 uçaklarını da alacağını öngörmüştü. Çünkü Birleşmiş Milletler'in 2019'da uyguladığı silah ambargosunun süresi Ekim 2020’de doldu. Ancak Tahran o dönem Su-30 yerine daha gelişmiş Su-35’i tercih etti. Ukrayna ve birçok Batılı müttefiki, Tahran'ı Moskova'ya Kiev'e karşı savaşta kullanması için silah sağlamakla suçladı. Tahran bu suçlamaları sıklıkla reddediyor. Geçtiğimiz Mayıs ayında Washington, Tahran ve Moskova'nın "benzeri görülmemiş askeri işbirliğini genişlettiklerini iddia etti. O dönem Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, Tahran'ın Ağustos 2022'den bu yana özellikle Şahid modelinde 400'den fazla insansız hava aracını Rusya'ya teslim ettiğini söyledi. Kirby, Tahran'ın ayrıca "saldırı helikopterleri, radar ekipmanı ve Yak-130 savaş eğitim uçağı dahil diğer askeri teçhizatı da satın almaya" çalıştığını aktardı. İran'ın, Rus MiG-29, SU-25 ve Çin F-7'si de dahil olmak üzere çeşitli modellerden oluşan yaklaşık 300 uçaktan oluşan savaş filosu var. Bu listede, 1979 öncesi Şah döneminde satın alınan Fransız "Mirage" uçaklarının yanı sıra, ABD yapımı F-4 ve F-1 uçakları da yer alıyor.

2006 yılında İran, ABD yapımı 80 F-14 Tomcat savaş uçağının tamamını resmen hizmetten çekti. Ancak hala kullanıyor çünkü ABD'nin uyguladığı yaptırımlar Tahran'ın Batı'dan uçak almasını engelliyor. Devrim Muhafızları'nın İran ordusunun hava birliğine paralel bir hava birimi var. 29 0cak 1991'de eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, Kuveyt'i kurtarmak için yapılan savaş sırasında bombalanma korkusuyla, 34'ü Su-22 savaşçısı da dahil olmak üzere 143 Irak savaş uçağını İran'a teslim etti. İran askeri havacılığına ilişkin özel internet sitelerinin yayınladığı bilgilere göre, 14 Su-22 savaş uçağı halen İran'da sorti ve hava görevleri yürütüyor. Temmuz 2018'de Devrim Muhafızları'nın internet siteleri, hava biriminin 10 Su-22 savaşçısını onardığını bildirdi. İran, Irak'ın silahlı isyancı gruplarla mücadelesine yardımcı olmak için 2014 yazında bir dizi Rus Su- 25 savaşçısını iade etmişti. Ancak Tahran, son yıllarda Iraklı yetkililerle İranlı mevkidaşlarıyla istişarede bulunma girişimlerine rağmen tüm Iraklı savaşçıları geri göndermeyi reddediyor.

DÜNYA

İran Dışişleri Bakanı Lübnan’ın içişlerine karışılmasına karşı çıkarken Filistin direniş eksenini kucaklıyor

Nebih Berri, İran Dışişleri Bakanı’nı kabul ediyor (EPA)
Nebih Berri, İran Dışişleri Bakanı’nı kabul ediyor (EPA)
TT
TT

İran Dışişleri Bakanı Lübnan’ın içişlerine karışılmasına karşı çıkarken Filistin direniş eksenini kucaklıyor

Nebih Berri, İran Dışişleri Bakanı’nı kabul ediyor (EPA)
Nebih Berri, İran Dışişleri Bakanı’nı kabul ediyor (EPA)

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın Beyrut’a yaptığı ziyarette yeni olan şey, Suriye’deki protesto düzeyinin artması olabilir. Suriye’nin güneyinde, özellikle de Suveyda ilinde ekonomik ve yaşamsal krize karşı halk protestoları düzenleniyor. Buna eş zamanlı olarak da Suriye’nin kuzey ve doğu bölgelerinde kontrol edilemeyen çatışmalar patlak veriyor. Bu da Arap ve Batılı diplomatik kaynakların Şarku’l Avsat’a söylediği gibi İran’ı endişelendirmeye başladı. Bu, Hizbullah’ın halihazırda müttefiki ve Lübnan Parlamento Başkanı Nebih Berri ile cumhurbaşkanı seçimi meselesine odaklandığı bir zamanda, İran’ı Lübnan’da daha katı bir tutum benimseye ve Hizbullah liderliğindeki direniş ekseninin sahip olduğu aşırı güç kartını korumaya itiyor.

Kaynaklar, Abdullahiyan’ın Beyrut ziyaretinin sürpriz olmadığını ve siyasi liderleri ziyaret etme konusunda kendisinden önce davranan ABD Başkanı Joe Biden'ın Enerji ve Altyapıdan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Amos Hochstein ile bir yarışa girme niyetinde olmadığını söyledi. Her iki ismin de tesadüf eseri denk geldiklerini ve her birinin kendi gündemi olduğunu vurguladılar.

Kaynaklara göre Abdullahiyan, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ve direniş eksenindeki Filistinli liderlerle görüşmesine siyasi kılıf sağlamak amacıyla bir dizi temas ve istişarelerde bulundu. Görüşmelerin konusu, Suriye’de rejimin kontrolünde olmayıp birçok bölgesel ve uluslararası bağlantının etkisi altındaki bölgelerde yaşanan protestolar ışığındaki son gelişmelerdi.

Kaynaklara göre Abdullahiyan’ın Nasrallah’la görüşme masasında, Suriye’deki rejime verdikleri destek ve Abdullahiyan’ın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’le görüşmesinde hakim olan atmosfer sebebiyle, Suriye’deki durum özel olarak yer alıyordu.

Kaynaklara göre Tahran’ın, cumhurbaşkanı seçimine bölgede yaşananlara karşı kendisini güçlendirecek bir olay olarak bakan Hizbullah ile tutumları örtüşüyor. Tahran, müttefikinin Berri ile iş birliği yaparak cumhurbaşkanlığı meselesinde vereceği her türlü kararın arkasında olduğunu gösteriyor. Bu yüzden seçimi kolaylaştırmak için katı bir tutum benimsemekten ve taviz vermemekten başka seçeneği yok. Bununla birlikte, zaman zaman Lübnan’ın iç işlerine karışmadığı mesajını vererek işleri Hizbullah’a ve Şii ikilisindeki ortağına bırakmış gibi görünüyor. Ancak Hizbullah, İran’a danışmadan kılını bile kıpırdatmaz.

Diplomatik kaynaklar, Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönüşünü iyi kullanamadığınıi Suriye rejiminin Arap Bakanlar Komitesi ile iş birliği yapmama nedenini anlayamadıklarını ifade ediyor. Aynı kaynaklar, savaşı sona erdirecek siyasi çözüme ulaşmanın ön koşulu olarak geçiş sürecine girmek için gerekenin yapılmadığına dikkat çekti. Ayrıca Suriye’den komşu Arap ülkelere ‘captagon’ ve her türlü yasak madde kaçakçılığını durdurmak için çabaları birleştirmeye yönelik komşularının talebine yanıt verme konusunda işleri ağırdan aldırmasının ne faydası olacağı sorgulandı.

Kaynaklar, rejimin Arap ülkeleri ile ilişkilerini güçlendirmesi gerektiğini ve topun artık kendi sahasında olduğunu dile getirdi. Zira Arap Bakanlar Komitesi’nin Suriye’nin Arap kucağına dönüşünün her zamankinden daha avantajlı bir atmosfer oluşturduğu iddiasının boşa çıkıp, rejim tarafından bir çıkmazla karşılaşmasının ardından Şam ile bağlantısını kestiğini vurguluyorlar.

Kaynaklar şöyle soruyor:

Abdullahiyan direniş eksenindeki Filistinli grupların liderleri ve yetkilileriyle görüşmek zorunda mı kaldı? Dayanma gücünü aşan bu kadar krizin altında ezilen Lübnan’dan başlayarak Arap sahalarını birleştirmenin ne faydası olacak? Abdullahiyan, ziyaretinin resmi niteliğinin dışına çıkarak Lübnan devletini köşeye sıkıştırmak zorunda mı kaldı? Abdullahiyan, Lübnan’ın iç işlerine karışmaması, Filistinli reddiyeci güçlerle buluşmak için Beyrut’tan destek alması ve karşılık görmesi arasında nasıl bir bağ kuruyor? Yoksa Lübnan sınırlarının dışına Tahran’ın Filistin kartını elinde tuttuğu mesajını mı vermek istiyor?

Bu yüzden Abdullahiyan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un İran’ın Lübnan’ın içişlerine karıştığı ve cumhurbaşkanı seçimini geciktirdiği yönündeki imalarına yanıt vermek için mi Lübnan platformunu seçti. Bu bağlamda ülkesinin, öyle ya da böyle siyasi merciler tarafından alınan siyasi kararları etkileyip işleri daha da karmaşıklaştıracağı için Lübnan da dahil olmak üzere hiçbir ülkenin işlerine karışmadığını öne sürdü.

DÜNYA

ABD'nin İran'a teslim edeceği mahkumlar kimler?

VOA, şu an ABD yetkilileri tarafından gözaltına alınan veya federal suçlamalarla karşı karşıya olan 11 İranlının tespit edildiğini belirtti / Fotoğraf: AFP
VOA, şu an ABD yetkilileri tarafından gözaltına alınan veya federal suçlamalarla karşı karşıya olan 11 İranlının tespit edildiğini belirtti / Fotoğraf: AFP
TT
TT

ABD'nin İran'a teslim edeceği mahkumlar kimler?

VOA, şu an ABD yetkilileri tarafından gözaltına alınan veya federal suçlamalarla karşı karşıya olan 11 İranlının tespit edildiğini belirtti / Fotoğraf: AFP
VOA, şu an ABD yetkilileri tarafından gözaltına alınan veya federal suçlamalarla karşı karşıya olan 11 İranlının tespit edildiğini belirtti / Fotoğraf: AFP

Amerika'nın Sesi (VOA) tarafından yayımlanan habere göre, şu an ABD'de gözaltında tutulan veya federal suçlamalarla yargılanan 11 İranlı, İran'ın mahkum değişimi için istek listesinde yer alabilir. 

İran ve ABD, mahkum takası anlaşmasını sonuçlandırmaya çalışsa da bu anlaşmanın bir unsuru her zaman olduğu gibi hala net değil.

ABD'de gözaltına alınan veya yargılanan ve serbest bırakılması planlanan İranlıların kimlikleri açıklanmadı.

Biden yönetimi ve İran, Mayıs 2021'den bu yana bu konuda görüşmeler yürütürken Tahran, ABD'de haksız yere gözaltına alındığını iddia ettiği İranlıların isimlerini vermeyi reddetti.

10 Ağustos'ta İran, Washington'un Tahran'ı haksız yere hapsetmekle suçladığı 5 Amerikalıyı ev hapsine göndererek serbest bırakma yönünde bir adım attığını bildirdiğinde de durum aynıydı.

İran devlet medyası, ABD'nin şu iki farklı taviz vereceği bir anlaşmanın ardından Amerikalıların İran'dan ayrılmasına izin verileceğini söyledi:

ABD yaptırımlarını delmek gibi 'yanlış' olduğu söylenen suçlamalarla hapse atıldığı öne sürülen beş İranlının serbest bırakılması ve bu yaptırımlar kapsamında Güney Kore bankalarında dondurulan İran varlıklarındaki 6 milyar dolarlık blokajın kaldırılması. 

Bu mahkumlar kim?

Biden yönetimi, anlaşmanın İran'ın yalnızca ABD gözetiminde gıda ve ilaç gibi insani yardım malzemeleri satın almak için 6 milyar dolara yeniden erişmesine olanak tanıyacağını bildiriyor.

ABD federal suçlarıyla suçlanan İran vatandaşlarına yönelik davaların serbest bırakılması veya düşürülmesi konusunda hiçbir şey belirtilmiş değil.

VOA, öz konusu 11 kişinin kimliğini ABD Adalet Bakanlığı ve federal yargı kayıtlarından ve ABD yetkilileriyle temaslarından elde etti. 

VOA, İran'ın ABD'den bu kişilerden herhangi birini esir takasına dahil etmesini isteyip istemediğinin teyit edilmesi amacıyla bu kişilerin isimlerini ABD Dışişleri Bakanlığına gönderdi.

Bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsü ise "Bu devam eden, hassas bir süreç, dolayısıyla şu an daha fazla ayrıntıyı tartışacak durumda değiliz" ifadelerini kullandı. 

Tanımlanan kişilerden altısı Mansur Arbabsiar, Nilüfer Bahadorifar, Kambiz Attar Kaşani, Behruz Muhtari, Reza Olangian ve Erfan Salmanzade'nin İran kökenli Amerikalı çifte vatandaş olduğu biliniyor.

Kevah Lütfullah Afrasiabi ve Emin Hasanzade'nin ABD'de daimi ikamet sahibi İranlılar olduğu, üçü Mehrdad Ensari, Reza Sarhangpour Kafrani ve Malek Muhammed Belluşzahi'nin ABD'de hiçbir yasal statüye sahip olmayan İranlılar olduğu biliniyor.  

Afrasiabi, Hasanzade ve Kafrani, denetimli ön duruşmada serbest bırakılmışken Ensari, Arbabsiar, Kaşani ve Olangian ise hapishanede bulunuyor.

Muhtari ve Salmanzade cezanın ardından tutuklu olarak federal hapishanelere nakledilmeyi bekliyor.

Bahadorifar Ekim ayında cezaevine teslim edilene kadar planlanan tıbbi tedaviler nedeniyle cezanın ardından denetimli serbestlikle serbest iken Belluşzahi ise Ekim ayında cezasını çekmek üzere federal düzeyde gözaltında tutuluyor. 

Temmuz ayında üç yıl hapis cezasına çarptırılan Muhtari, yetkililer onu 17 Ağustos'ta yeniden tutukladığında hapishaneye teslim edilinceye kadar kuzey Virginia'daki evinde denetimli serbest bırakılmıştı.

VOA tarafından incelenen mahkeme kayıtlarına göre, o gün Muhtari'nin evinde arama yapan FBI ajanları, onun bu ayın başlarında yeni bir İran pasaportu için başvurduğunu ancak Washington'daki İran Çıkarları Birimi'nden henüz pasaportu almadığını gösteren belgeler buldu.

Muhtari, ajanlara yakın gelecekte İran'a gitmeyi planladığını, bunun da kefalet ve salıverilme koşullarının ihlali anlamına geleceğini bildirdi. 

9 İranlı, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarını veya uluslararası yaptırımları ihlal etmek veya Tahran'a başka şekillerde yasa dışı yardım sağlamakla ilgili federal suçlamalarla tutuklandı.

Tutuklanmayan iki kişiden Belluşzahi, uluslararası uyuşturucu kaçakçılığından, Salmanzade ise Teksas'taki evinde kitle imha silahı bulundurmaktan suçlu bulundu. 

Anlaşma listesi

Geçen çarşamba günü VOA'ya konuşan İran'da eski mahkum Nizar Zakka, İran'ın yalnızca milyarlarca dolarlık fon sağlamakla kalmayıp, vatandaşlarına önem verdiğini göstermek için ABD'deki beş İranlının serbest bırakılması çağrısında bulunduğunu söyledi.

Ancak Tahran'ın bu kişilerin isimlerini vermediğini çünkü aralarında ABD vatandaşlığı veya ikametgahı olan ve federal gözaltı veya gözetimden serbest bırakılırsa ABD'de kalma ihtimali olan İranlıların yer aldığını belirtti.

Serbest kalmaları halinde ABD'de kalmalarının muhtemel olduğuna değinerek "Tahran'ın bu kişileri isimlendirmesi ve bu kişilerin İran'a dönmek istememesi kötü olurdu" ifadelerine başvuruyor.  

Lübnan asıllı Amerikan vatandaşı olan Zakka, 2015-2019 tarihlerinde mesnetsiz ve asılsız suçlamalarla İran'da hapsedildi.

Serbest bırakıldıktan sonra 2020 yılında dünya çapında haksız yere tutuklanan tutukluları savunan, kâr amacı gütmeyen bir organizasyon kurdu. 

ABD'de daha ciddi suçlarla suçlanan herhangi bir İranlının mahkum takasına dahil edileceğinden şüphe duyduğunu söyleyen Zakka, örnek olarak, 2011 yılında Suudi ABD Büyükelçisi'ni öldürmeye yönelik bir komploya katıldığı için 2013 yılında 25 yıl hapis cezasına çarptırılan Arbabsiar'ı gösterdi.

Aynı zamanda, "İranlıların serbest bırakılmasını en çok önemsedikleri kişilere gelince, herhangi bir ABD yönetiminin onları serbest bırakmasının söz konusu olamayacağını biliyorlar" vurgusunda bulundu. 

Washington merkezli Demokrasileri Savunma Vakfı'ndan ABD'li araştırmacı Andrea Stricker ise VOA'nın Flashpoint İran podcastinin bu haftaki sayısında, Tahran'ın ABD'de daha az ciddi suçlarla suçlanan İranlıların bile serbest bırakılmasını önemsediğini söyledi.

Aynı zamanda, "İranlılar küçük balık gibi görünebilir ancak rejim onların büyük balık olduğunu düşünüyor. Onlar İran silah sisteminin temel unsurlarını temsil ediyor, dolayısıyla rejim onları korumaya çalışıyor" ifadelerine başvurdu.

Biden yönetiminin, cezaları aralık ve şubat aylarında sona eren Ensari ve Kaşani gibi cezalarını tamamlamak üzere olan İranlılara erken tahliye verilmesinin daha makul olabileceğini söyledi.

Ancak ABD'nin bunu yaparak olumsuz bir mesaj göndermiş olacağını da ekledi. 

Aynı zamanda, "Eşitlik ve adalet diye bir şey yok. Zira yasadışı lojistik ajanı olarak çalışan, terörist operasyonlara katılan İranlılar insan hakları süreci ve Amerikan yasal prosedürleri çerçevesinde yargılanıyor. Diğer yanda ise ailelerini ziyaret ettikleri veya akademik çalışmalarını sürdürmek için İran'a gittikleri için kaçırılan masum ABD'liler var" vurgusunda bulundu.

Independent Farsça, Independent Türkçe

DÜNYA

İdamla yargılanan İranlı protestocu cezaevinde yaşamını yitirdi

Hapishanede yaşamını yitiren Cevad Ruhi. (Sosyal medya)
Hapishanede yaşamını yitiren Cevad Ruhi. (Sosyal medya)
TT
TT

İdamla yargılanan İranlı protestocu cezaevinde yaşamını yitirdi

Hapishanede yaşamını yitiren Cevad Ruhi. (Sosyal medya)
Hapishanede yaşamını yitiren Cevad Ruhi. (Sosyal medya)

İran yargısı dün yaptığı açıklamada, Mahsa Amini’nin ölümüyle ilgili geçen yıl patlak veren protestolarla ilgili dava kapsamında yargılanarak idam cezasına çarptırılan bir mahkumun cezaevinde yaşamını yitirdiğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Cevad Ruhi’nin ölümü, tutuklanmasından 334 gün sonra, 16 Eylül 2022’de Amini’nin ölümünün birinci yıl dönümü yaklaşırken meydana geldi.

İran resmi haber ajansı IRNA ve İran Yargı Erki’ne bağlı Mizan Haber Ajansı, otuzlu yaşlarında olan Ruhi’nin erken saatlerde epileptik nöbet geçirdikten sonra kaldırıldığı Novşehr’deki bir hastanede öldüğünü bildirdi. Gece 03:45’te hastaneye kaldırılan Ruhi, doktorların tüm müdahalesine rağmen hayata tutunamadı. Ruhi’nin cesedinin, ölüm nedeninin belirlenmesi amacıyla toksikolojik incelemeler ve otopsi için adli tıp kurumuna transfer edildiği belirtildi.

Cevad Ruhi’nin avukatı Mecid Kaveh, Ruhi’nin ailesinin ölümüyle ilgili resmi bir bildirim aldığını söyledi. Yargı Ruhi hakkında, başsavcının huzurunda adli soruşturma açılması, mahkumlara sorular sorulması, güvenlik kameralarının incelenmesi, kişisel araçlarının ve aldığı ilaçların belgelemesi için talimat verdi.

Ruhi, ülkede yolsuzluk, irtidat, Kur’an-ı Kerim’e hakaret ve kamu mallarını yağmalama ile suçlandıktan sonra ocak ayında yargı tarafından idama mahkum edildi. Protestolar sırasında Ruhi’nin göstericiler arasında dans ettiğini gösteren videolar yayınlandı. Mizan Haber Ajansı, Ruhi’nin protesto liderleriyle görüşerek vatandaşları ayaklanmaya teşvik ettiğini savundu. Ancak yargıtay Ruhi hakkındaki kararı geçtiğimiz mayıs ayında bozdu ve yeniden yargılamasına hükmetti.

Uluslararası Af Örgütü daha önce Ruhi’nin cezaevinde tutulduğu sırada işkenceye maruz kaldığını bildirmişti.

Hükümet karşıtı sloganların atıldığı protestolar sırasında onlarca güvenlik gücü de dahil yüzlerce kişi yaşamını yitirdi. İranlı yetkililer tarafından İran İslam Cumhuriyeti’nin düşmanları olarak nitelenen binlerce protestocu tutuklandı. Söz konusu dönemden bu yana yoğunluğu yıl sonundan önce nispeten azalan, çeşitli bölgelerde büyük çaplı protestolar patlak verdi. Yetkililer, protestolarla ilgili davalarda yedi hükümlü hakkında idam cezası kararı aldı.

DÜNYA

Paris İran Maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığına çağırdı

Geçen ocak ayında Tahran’daki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan bir grup Besic üyesi (Fars Haber Ajansı)
Geçen ocak ayında Tahran’daki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan bir grup Besic üyesi (Fars Haber Ajansı)
TT
TT

Paris İran Maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığına çağırdı

Geçen ocak ayında Tahran’daki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan bir grup Besic üyesi (Fars Haber Ajansı)
Geçen ocak ayında Tahran’daki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan bir grup Besic üyesi (Fars Haber Ajansı)

Fransa Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Tahran’daki Fransız İran Araştırma Enstitüsü’nün (IFRI) kapılarına mühür vurulduktan sonra İran Büyükelçiliği maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığına çağırdığını duyurdu.

Fransız Haber Ajansı’na (AFP) göre Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında “Fransa’nın IFRI’nın kapısına mühür vurulmasını kınadığı” belirtilerek,“İran’ın Ocak 2023’te IFRI’yı kapatma yönündeki tek taraflı kararına tamamen uyuyorduk” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamanın devamı şöyleydi:

“Kapıların mühürlenmesi, Fransa’nın, nesiller boyu Fransız ve İranlı araştırmacılar tarafından bir asırdan fazla süredir toplanan son derece değerli eserler koleksiyonuna erişimden mahrum kalması anlamına geliyor. Bu eserlerin yaşı ve değeri göz önüne alındığında, bu eylem bilimsel araştırmalarda geri dönüşü olmayan hasar ve kayıplara yol açabilir.”

Tahran, geçtiğimiz ocak ayında Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun, Dini Lider Ali Hamaney’e hakaret ettiği düşünülen karikatürleri yayınlamasının ardından IFRI’yı kapatmıştı.

Mühürler ise ağustos ayının ortasında vurulmuştu.

Paris, ocak ayında Fransa’daki basın özgürlüğünü hatırlatarak, enstitünün kapatılmasını kınamıştı.

Bakanlık IFRI’yı “İran’daki Fransız Arkeoloji Misyonu (kuruluşu 1897) ile (Fransız filozof ve oryantalist) Henry Corbin’in 1947’de kurduğu Tahran’daki Fransız Arkeoloji Enstitüsü’nün 1983’te birleşmesinden doğan bir kültür ve paylaşım merkezi” olarak tanımladı.

Bakanlık dün Tahran’ı “bu karardan geri dönmeye” çağırırken, “Fransa ile İran arasındaki bilimsel ve entelektüel iş birliğinin en eski sembollerinden birine zarar vermenin, İranlı yetkililerin gerilimi tırmandırma arzusunu kanıtladığını” vurguladı.

DÜNYA

İsrail Ulusal Güvenliği’nden kaçırma girişimlerine karşı uyarı

Tahran’ın merkezindeki bir caddeye asılan ‘İsrail’e 400 saniye’ sloganının yer aldığı ‘hipersonik’ füze propaganda afişi. (EPA)
Tahran’ın merkezindeki bir caddeye asılan ‘İsrail’e 400 saniye’ sloganının yer aldığı ‘hipersonik’ füze propaganda afişi. (EPA)
TT
TT

İsrail Ulusal Güvenliği’nden kaçırma girişimlerine karşı uyarı

Tahran’ın merkezindeki bir caddeye asılan ‘İsrail’e 400 saniye’ sloganının yer aldığı ‘hipersonik’ füze propaganda afişi. (EPA)
Tahran’ın merkezindeki bir caddeye asılan ‘İsrail’e 400 saniye’ sloganının yer aldığı ‘hipersonik’ füze propaganda afişi. (EPA)

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi dün, eylül ayındaki Yahudi bayramları için yapılan seyahat uyarılarında güncelleme yayınladı. Söz konusu güncelleme ile mahkumlar ve kayıp kişiler meselesiyle ilgili müzakerelerin çıkmaza girdiği, Hamas ve İslami Cihad’ın İsraillileri veya Yahudileri ülke sınırları dışındayken kaçırabileceği konusunda uyarıda bulunuldu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre konsey ayrıca Gürcistan, Türkiye, Azerbaycan, Akdeniz havzası ülkeleri, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinde İran’ın harekete geçme ihtimalinin daha yüksek olduğunu vurguladı.

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“İran unsurları, İsrail vatandaşlarına zarar vermek amacıyla satıcı kılığında veya başka bir kimlikle İsrail’deki ve yurt dışındaki İsrail vatandaşlarıyla temas kurma girişimlerini sürdürüyor.”

xasdfe
Irak’ta kaçırılan İsrailli araştırmacı. (Hükümet Basın Bürosu)

Konsey, İran’ın İsrail ve Yahudi hedeflerine yönelik saldırı niyetlerinin geçtiğimiz yıl açığa çıkarıldığını ve engellendiğini bildirdiği açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Çeşitli küresel cihat ve radikal İslam örgütleri, dünyanın çeşitli yerlerinde faaliyet göstermeye, operasyon ve saldırılar gerçekleştirmeye devam ediyor. Asıl tehdit, bu örgütlerin ilhamıyla faaliyet gösteren bireysel teröristlerden geliyor.”

Konsey ayrıca İsveç, Danimarka ve Sina’da Kur’an-ı Kerim’in yakılması olaylarından dolayı, bu ülkelerdeki potansiyel terör tehdidinde artış olduğuna karşı uyarıda bulundu.

Güvenlik Kurulu Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü bu açıklamayı, dünyanın farklı yerlerinde İsrail kamuoyunun karşı karşıya kaldığı tehditler konusunda farkındalığını artırmak ve buna göre önlem alınmasını sağlamak amacıyla yayınladığını duyurdu.

Açıklamada, İsrail yasalarınca İsraillilerin (başka bir ülkenin pasaportuna sahip olanlar da dahil) Lübnan, Suriye, Irak, Yemen ve İran’a seyahatlerinin, bu ülkelerin ‘düşman ülkeler’ olması nedeniyle yasaklandığı vurgulandı.