Hamas'tan ‘Yaşamak İstiyoruz’ hareketine müdahale

İşsizlik ve artan fiyatları protesto etmek için Gazze Şeridi’ndeki Cibaliya Mülteci Kampı’nda Hamas’a karşı dün düzenlenen gösteriler
İşsizlik ve artan fiyatları protesto etmek için Gazze Şeridi’ndeki Cibaliya Mülteci Kampı’nda Hamas’a karşı dün düzenlenen gösteriler
TT

Hamas'tan ‘Yaşamak İstiyoruz’ hareketine müdahale

İşsizlik ve artan fiyatları protesto etmek için Gazze Şeridi’ndeki Cibaliya Mülteci Kampı’nda Hamas’a karşı dün düzenlenen gösteriler
İşsizlik ve artan fiyatları protesto etmek için Gazze Şeridi’ndeki Cibaliya Mülteci Kampı’nda Hamas’a karşı dün düzenlenen gösteriler

Hamas güvenlik güçleri, Hamas hükümeti tarafından Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere uygulanan vergileri protesto etmek için düzenlenen “Açların Devrimi” adlı bir gösteriyi zor kullanarak dağıttı.
Hamas, göstericileri dağıtmak ve kovuşturmak için aşırı güç kullandığını ve ayrıca Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliya’daki gösterinin başlamasından önce bazı aktivistleri tutukladığını doğruladı. Görgü tanıkları, Hamas kuvvetlerinin gösteriye saldırdığını, güç kullandığını, uyarı ateşi açtığını ve olay yerinden fotoğrafların aktarılmasını önlemek için gazetecileri kovalayarak ekipmanlarına el koyduğunu söylediler. “Yaşamak İstiyoruz” hareketi, Gazze’deki hükümete, tüm mal ve hizmetlerden alınan ve Gazze Şeridi’ndeki Filistinli vatandaşları tüketen ve günlük yaşamlarını zorlaştıran vergileri durdurma çağrısında bulundu.
Söz konusu hareket tarafından yapılan açıklamada,  işçiler ve mezunlar için kalıcı iş fırsatları sağlamaya yönelik çalışmaların yapılması ve maaşların mevcut enflasyonla orantılı olması gerektiği belirtildi. “Gazze Şeridi’ndeki işçilerin haklarını işverenlerin sömürüsünden ve asgari ücret uygulamasından koruyan bir işçi ofisinin kurulması için çalışılmalıdır” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, fiyatların kontrolüne ve malların güçlüler tarafından tekelleştirilmesine son verilmesi ve vatandaşın çıkarı için piyasa ve özel sektöre özgürlük verilmesi çağrısında da bulunuldu. Gösterilerin başlaması maaş eksikliği, kalkınmanın yokluğu, iş fırsatlarının azlığı ve işsizliğin artmasına karşılık geçim maliyetinin yüksek olmasından kaynaklanan baskılara bağlandı.
Açıklamada, “Hareketin fikri, Gazze Şeridi’ndeki vatandaşların yaşadığı zor koşullar, özellikle de yüksek fiyatlar nedeniyle ortaya atıldı. Bu durumdan kurtulmak için her vatandaşın sesini duyurması ve bu zor duruma karşı protestosunu ilan etmesi için gerekir” ifadelerine de yer verildi.
İnsan hakları merkezleri, Hamas’ın söz konusu harekete karşı davranışını eleştirdi. Filistin İnsan Hakları Merkezi (PCHR), Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cibaliya’da barışçıl bir gösteri yapılması çağrısını takiben Gazze Şeridi’ndeki güvenlik hizmetlerinin çok sayıda vatandaşı tutuklamasını endişeyle takip ettiğini söyledi. Güvenlik hizmetlerini, siyasi üyelik veya ifade özgürlüğü nedeniyle yapılan tutuklamaları durdurmaya çağırdı.
PCHR tarafından yapılan araştırmalara göre, güvenlik güçleri, Gazze Şeridi’nin kuzeyinde “Açların Devrimi” ve “Pahalılık Düşüyor” başlıkları altındaki halk hareketini örgütlemeleri ve çağrısını yapmaları nedeniyle 12 vatandaşı tutukladı.
Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu “Divan-ı Mezalim”, Gazze’deki sosyal paylaşım sitelerinde kampanya başlatarak 3 Mart 2019’da Gazze Şeridi’ndeki yaşam koşullarının iyileştirilmesini talep etmek için Cibaliya Mülteci Kampı’nda barışçıl bir gösteri çağrısında bulunmaları nedeniyle 13 vatandaşın güvenlik güçleri tarafından tutuklandığını doğruladı.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.