AB ülkeleri, yaz saati uygulamasından vazgeçiyor

Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu yanındaki bir saat (EPA)
Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu yanındaki bir saat (EPA)
TT

AB ülkeleri, yaz saati uygulamasından vazgeçiyor

Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu yanındaki bir saat (EPA)
Strazburg'daki Avrupa Parlamentosu yanındaki bir saat (EPA)

Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin yaz uygulamasının kaldırılması için gerçekleştirdiği oylamada öneri 410’a karşı 192 oyla kabul edildi. 
Avrupa Parlamentosu milletvekilleri yaz saati uygulamasını sona erdirmek için oy kullandı. Uygulamasının kaldırılması önerisi 410’a karşı 192 oyla kabul edildi. Ülkeler 2021 Mart ayının son Pazar günü itibariyle kalıcı olarak kış veya yaz saatlerinde kalacak. Ülkelerden seçimlerini 2020 Nisan ayına kadar AB Komisyonuna bildirmeleri istendi. 
Avrupa Birliği (AB), birliğe üye ülkelerde yaşayan halkın düzenleme hakkında ne düşündüğünü anlamak için geçen yılın Eylül ayında bir anket başlatmıştı. Ankete katılan 4,6 milyon insanın yüzde 84’ü yıl boyunca aynı zaman dilimi içinde kalmayı tercih ettiğini söyledi. Anketi eleştirenler ise katılımcıların yüzde 70’ini Almanların oluşturduğunu iddia etti. 
Aynı zaman dilimi içinde kalmak istemenin ana nedeni, saatlerin değiştirilmesinin ciddi sağlık sorunlarına neden olması ve vücudumuzun bioritmini bozması. 
AB Komisyonu geçen Ağustos ayında uygulamaya son verilmesini önermişti. Her ne kadar düzenleme başlangıçta enerji maliyetlerini düşürmek için kabul edilmiş olsa da, komisyon buradaki faydaların yetersiz olduğunu açıkladı. Ayrıca, saatlerin yılda iki kez değiştirilmesinin trafik kazalarını azalttığına dair çok az kanıt olduğu belirlendi. Aslında, AB ülkelerinde yapılan bir çalışmada otomobil kazalarının saatler değiştikten sonra arttığı görüldü. 



Gökbilimcilerden zorlu keşif: Betelgeuse'un yoldaşı bulundu

Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
TT

Gökbilimcilerden zorlu keşif: Betelgeuse'un yoldaşı bulundu

Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)
Betelgeuse (turuncu) ve yoldaş yıldızı (mavi) arasındaki mesafenin, Jüpiter'le Güneş arasındaki mesafenin 5'te 4'ü kadar olduğu tahmin ediliyor (Uluslararası Gemini Gözlemevi/NOIRLab)

Gökyüzünün en parlak yıldızlarından Betelgeuse'un yoldaş bir yıldızı olduğu keşfedildi. Yeni gözlemler, insanlık tarihi boyunca izlenen bu yıldıza dair yıllardır merak edilen bir gizeme ışık tutuyor.

Orion Takımyıldızı'nda yer alan Betelgeuse, Dünya'ya en yakın kırmızı üstdev. Bu devasa yıldızların kütlesi boyutlarına oranla daha küçük oluyor. 

Henüz 10 milyon yaşındaki Betelgeuse da Güneş'in 15 katı kütleye ve 700 katı hacme sahip. Kıyaslamak gerekirse Güneş yaklaşık 4,5 milyar yaşında. 

Bu devasa yıldız son tahminlere göre yaklaşık 100 bin yıl içinde süpernova patlaması geçirecek olmasıyla da gökbilimcilerin ilgisini çekiyor. 

2019-2020 döneminde parlaklığında ciddi bir düşüş yaşandığında süpernova yaşayacağı düşünülmüştü. Ancak yıldızın büyük bir gaz bulutu çıkardığı ve bunun ışığını engellediği ortaya çıkmıştı.

Betelgeuse'un ayrıca parlaklığının artıp azaldığı 5-6 yıllık bir döngüsü de var. Yıllardır anlaşılmaya çalışılan bu döngüye getirilen açıklamalardan biri de Betelgeuse'un bir yoldaşı olduğuydu. 

Ancak Hubble gibi teleskoplarla yapılan gözlemler bir türlü sonuç vermiyordu.

NASA Ames Araştırma Merkezi'nden Dr. Steve Howell liderliğindeki bir ekip, Gemini Kuzey Teleskobu'nu kullanarak Dünya'nın atmosferinden kaynaklanan bozulmaları en aza indirmeyi ve yoldaş yıldızı saptamayı başardı. 

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 24 Temmuz'da yayımlanacak çalışmada bu yıldızın, Betelgeuse'un zayıf dış atmosferinin içine girecek kadar yakın bir yörüngede döndüğü saptandı. 

Araştırmacılar gözlemin, bu yıldızın varlığını kesin bir şekilde doğrulamadığını ancak sonuçların, bugüne kadarki tahminlerle uyum içinde olduğunu belirtiyor.

Bilim insanları Betelgeuse ömrünün sonuna yaklaşırken, yoldaşının henüz çekirdeğinde hidrojen yakmaya başlamadığını yani yaşamının anakol diye bilinen bölümüne henüz girmediğini söylüyor.

Paris Gözlemevi'nden Miguel Montargès, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle açıklıyor:

Ölmek üzere olan bir yıldız var ve henüz tam olarak doğmamış bir yıldız, onun yörüngesinde dönüyor. 

Çalışmada bu mavi-beyaz yıldızın, Betelgeuse'un yoldaşından ziyade kurbanı olacağı da tespit edildi. 

Kırmızı üstdevin süpernova yaşaması durumunda, kendisine çok yakın bu cismin de yok olması bekleniyor. Dr. Howell, süpernova yaşanmadan bile yoldaş yıldızın aslında Betelgeuse'a doğru spiraller çizerek yaklaşık 10 bin yıl içinde yutulacağını söylüyor. 

Dr. Howell, "Tam teşekküllü bir yıldız olmaya aday ama ne yazık ki bunu asla başaramayacak" ifadelerini kullanıyor. 

İki yıldız halihazırda birbirine çok yakın olduğu için ayırt edilemiyor. Çiftin Kasım 2027'de birbirlerinden en uzak hallerine geldiğinde Gemini Teleskobu tarafından tekrar gözlemlenmesi planlanıyor.  

Independent Türkçe, IFLScience, New York Times, NOIRLab