Meksika'dan İspanya'ya yerli katliamları için özür dile çağrısı

Meksika Devlet Başkanı Manuel Lopez Obrador, İspanya’ya 16. yüzyıl başında Amerika kıtasında yürüttüğü işgal ve yerli halka 17. yüzyıla kadar uyguladığı baskı nedeniyle özür dilenmesi çağrısında bulundu.
Obrador, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla İspanya ve Vatikan'a yerel halka karşı işlenen insanlık suçları için resmi özür dilenmesini talep eden bir mektup gönderdiğini açıkladı.
Tarihsel barış zamanının geldiğini ifade eden Obrador, "Fakat önce gelin özür dileyin. Ben de özür dileyeceğim çünkü yerli halklar sömürge döneminin sona ermesinden sonra da baskı görmeye devam etti” ifadelerini kullandı.
Özür tarihsel barış ve uzlaşı fırsatı
Obrador, 1521'de Meksika topraklarını işgal eden İspanyol Hernan Cortes komutasındaki ordunun bugünkü Meksika sınırlarındaki Tenochtitlan'ı işgalinin 2021 yılında 500. yılı olacağını işaret ederek, bunun tarihsel uzlaşma ve barışma fırsatı olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
İspanya'dan "diplomatik ret"
Meksika'nın mektup içeriğini kamuoyu ile paylaşmasının ardından Madrid'den mektuba "diplomatik ret" cevabı geldi. İspanya yönetimi yaptığı cevabi açıklamada "iki ülke arasındaki işbirliği ve dostluk ilişkilerini güçlendirmek" istediklerini bu sebeple "İspanya'nın gelecekteki zorluklarını ortak bir vizyonla aşabilmek adına uygun çerçeveyi oluşturmak için Meksika ile çalışmaya devam edeceği" ifade edildi.
İspanya hükümetinin tepkisi üzerine Meksika Devlet başkanı, “Uzlaşıdan başka kutlama yok. Özür olmadan uzlaşı yok” ifadelerini kullandı. Bir Meksika hükümeti kaynağı, mesajın İspanya'ya yönelik herhangi bir nefreti yansıtmadığını ancak iki ülke arasındaki nihai uzlaşmayı hedeflediğini söyleyerek, “Meksika olanlar için İspanya’dan tazminat talep etmedi ve etmeyecek” ifadelerini kullandı. Kaynak, İspanya’nın daha önce, Endülüs'ün yıkılmasından sonra Sefarad Yahudilerinden, Engizisyon mahkemeleri ve İspanyol siyasi otoritesinin neden olduğu şeylerden dolayı özür dilediğini ifade ederek, tarihsel hafıza programı aracılığıyla iç savaşta karşıya olan iki ordu arasında nihai uzlaşı istediğini söyledi.
Bu diplomatik kriz, Katalan ayrılıkçı krizi yaşayan ve Katalan Bağımsızlık Hareketi liderlerinin yargılandığı siyasi sahneye tanıklık eden İspanya için siyasi bir kabus haline dönüşebilir.
Katalan Bağımsızlık Hareketi, önümüzdeki 28 Nisan’da yapılması planlanan genel seçimlerin hazırlık sürecinde seçim kampanyasına hız verdi. Sosyalist Parti sükûnet çağrısı yaparken, sağcı partiler Meksika Devlet Başkanı'na yönelik eleştirilerini artırdı ve İspanya’nın Amerika kıtasını fethinin yıldönümünde kutlama düzenlenmesi çağrısında bulundu.
Perulu yazar Mario Vargas Llosa İspanya ve Meksika arasındaki ikili ilişkilere zarar veren ve gerilimi yükselten bu tartışmalar hakkında “Meksika Devlet Başkanı, mektubun gönderildiği adres konusunda hata yaptı. Mektubu kendisine göndermesi gerekiyordu. Niçin bize söyledi. Hem de Meksika’nın Batı dünyasına katılmasından 500 ve bağımsızlığını ilan etmesinden 200 yıl sonra bunu yaptı. Yerel halk hala ötekileştirme, yoksulluk, sömürü ve cehalet sorunuyla karşı karşıya” ifadelerini kullandı.
Arjantin'in Córdoba şehrinde düzenlenen İspanyol Dili Konferansının kapanış oturumunda konuşan Llosa, “Bu sorunun Latin Amerika’daki tüm Devlet Başkanlarına da sorulması gerekiyor. Özellikle ülkelerinde Guatemala, Bolivya ve Peru gibi büyük yerli grupları yaşayan ülkelere sormak gerekiyor. Bu, vicdanımızı rahatsız eden bir sorun, çünkü şu ana kadar başa çıkamadık” dedi.
Nobel edebiyatı ödüllü Llosa, Meksika Devlet Başkanı’na hitaben, “İspanyolca, Amerika kıtasını yalnızca iletişim aracı getirmedi aynı zamanda Yunan felsefesi, insan hakları, rönesans, eleştiri hakkı ve ahlak etiklerini de beraberinde getirdi” diye konuştu. Obrador daha sonra yaptığı açıklamada, “Yerli halkın yaşadığı büyük katliamlar, İspanyol sömürgeleştirmesi sırasında gerçekleşmedi. Daha sonra özellikle Arjantin, Şili ve Amazon'da kauçuk ve diğer maden kaynaklarının çıkarılması sırasında gerçekleşti” ifadelerini kullandı.
Brezilyalı yazar Nélida Benion da Obrador'un mesajı hakkında “Bu talep vaktinde gelmedi. Geçmişin geri gelmesi mümkün değil. Aksi halde, Romalılara ve onlardan önceki dönemlere de geri dönmek zorunda kalacağız. Özellikle de yerli halkın, Latin Amerika ülkesinde beyazların ayrımcılığına uğradığı dönemlere” diye konuştu.

Savaşan tarafların rekor tutuklu takasının ikinci aşamasını gerçekleştireceği günde bu sabah Kiev'de Rus insansız hava araçları (HA) ve füzeleriyle gerçekleştirilen yoğun saldırıda, en az sekiz kişi yaralandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko, patlama seslerinin duyulması ve Rus saldırısının ardından Kiev'in alarma geçirildiğini söyledi.

Klitschko Telegram'da yaptığı paylaşımda: "Başkentte patlamalar. Hava savunma sistemleri aktive edildi. Şehir ve bölge düşman tarafından karmaşık bir saldırı altında.”

Klitschko, "büyük" saldırıda en az sekiz kişinin yaralandığını, yaralılardan ikisinin hastaneye kaldırıldığını, diğerlerinin ise olay yerinde tedavi altına alındığını belirtti.

Ukrayna Hava Kuvvetleri, başkente doğru gelen balistik füzeler konusunda uyarıda bulundu.

Başkentin Sivil ve Askeri İdare Başkanı Timur Tkaçenko, Svyatochinsky bölgesinde iki yangın, Obolonsky bölgesinde füze enkazı ve Solomyansky bölgesinde bir konut binasına İHA enkazının düştüğünü bildirdi.

Bu saldırılar, Rusya ile Ukrayna'nın üç gün içinde her iki taraftan "1.000'er esir" alınması beklenen rekor düzeydeki esir değişimine girişmesinin ardından gerçekleşti. Bu görüşme, Ruslar ile Ukraynalılar arasında mayıs ortasında İstanbul'da yapılan görüşmelerin, elle tutulur tek sonucu oldu.

Cuma günü gerçekleşen ilk aşama esir değişiminde her iki taraftan 270 askeri personel ve 120 sivil yer aldı. Sonraki iki etabın bugün ve yarın yapılması bekleniyor.

Ruslar tarafından serbest bırakılan Ukraynalıların götürüldüğü Çernigiv bölgesinde, çoğunluğu kadın yüzlerce kişinin pankart ve resimlerle onları beklediğini AFP muhabiri bildirdi. Bazıları bağırıyor ve ağlıyordu. Zayıf görünümlü adamlarla dolu otobüsler geldiğinde sevinç çığlıkları attılar.

Ukraynalı yetkililer dün yaptıkları açıklamada, Rus füzelerinin kıyı kenti Odessa'da iki kişiyi öldürdüğünü ve çok sayıda kişiyi yaraladığını söyledi.

Rusya Silahlı Kuvvetleri ise Ukrayna'nın salı gününden beri 788 İHA ve füzeyle kendilerini hedef aldığını, bunlardan 776'sını düşürdüğünü bildirdi.

Saldırılar, Ukrayna ile Rusya'nın dün başlattığı ve eğer tamamlanırsa Moskova'nın üç yıl önce komşusunu işgal etmesinden bu yana en büyüğü olacak tutuklu takasının ardından gerçekleşti.

Taraflar dün "ilk aşamada", her iki taraftan 390 kişinin değiştirileceğini duyurarak, sürecin bugün ve yarın devam etmesini öngördü.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ülkesinin Ukrayna'ya 2022'de başlattığı saldırının sona erdirilmesi için şartlarını içeren bir belge sunacağını duyurdu.

Meksika'dan İspanya'ya yerli katliamları için özür dile çağrısı