​Kara delik nedir ve niçin tüm dünyanın ilgilisini çekti

Kara deliğin ilk görüntüsü yayımlandı (AFP)
Kara deliğin ilk görüntüsü yayımlandı (AFP)
TT

​Kara delik nedir ve niçin tüm dünyanın ilgilisini çekti

Kara deliğin ilk görüntüsü yayımlandı (AFP)
Kara deliğin ilk görüntüsü yayımlandı (AFP)

Bilim insanları Event Horizon Teleskobu'nu kullanarak, fotoğrafını çektikleri Samanyolu galaksisinin merkezinde bulunan Sagittarius A adlı kara deliğin görüntüsünü dünyanın 6 kentinde eş zamanlı basın toplantılarıyla kamuoyuna duyurdu.
Büyük bir kütleye sahip olan kara delik, dünyadan 55 milyon ışık yılı uzaklıktaki Messier 87 adı verilen galaksinin içinde bulunuyor.
Niçin bütün kuvvet kara deliğin etrafında?
Bir milyon güneşin kütlesinden fazla olan kara delikler, çok yoğun alanlar olarak tanımlanır. Bu deliklerin kütlesi o kadar basınçlıdır ki, ışık da dahil olmak üzere herhangi bir şeyin çekme kuvvetinden kaçması imkansızdır.
Kara delikler ya da gökyüzünün canavarları, görünmez fakat yuttukları maddelerle kendileri gösterir. Dünya'ya en yakın kara delik olan V4641 Sagitarii yeni araştırmalara göre 20 bin ışık yılı uzakta bulunuyor.
Kara deliklerdeki sıcaklık çok yüksektir ve bu da onların belirgin bir şekilde parlamasına neden olur. Deliğin yuttuğu madde ısınır ve aydınlanır. Bu parlaklık araştırmacılar tarafından yayınlanan görüntüde kırmızı renkle gösterilmiştir.
Radyo Astronomi Enstitüsü Müdürü Direktörü  Karl Friedrich Schuster’in açıklamasına göre yayımlanan görüntü, en güçlü kozmik koşullar altında Albert Einstein’in Genel Görellik Kuramı ile bağlantılıdır.
Kara deliğin keşfine katkıda bulunan Hawaii’deki Doğu Asya Gözlemevi Müdür Yardımcısı Jessica Dempsey, Associated Press’e (AP) verdiği demeçte, “Görüntü, bilim insanlarının Albert Einstein’in Genel Görellik Kuramını doğrulamasına yardımcı oluyor” diyerek, Einstein’in bir asır önce bilim insanlarının şimdi bulduğu kara delik simetrisini tahmin ettiğini söyledi.
Ünlü fizikçi Stephen Hawking de bu deliklere büyük önem verdi. Hawking 2015 yılında kara deliklerin bir başka evrene geçiş sağlayabileceğini ve fotoğraflandığı gibi kara olmadıklarını söyledi. Hawking, evrenin işleyiş biçimine göre kara deliklerin her şeyi içine alıp yok etmesinin mümkün olmadığını ifade etti.
Hawking’in teorisine göre bu kara delikler diğer evren ve zamanlara geçiş olması nedeniyle dünyaya geri dönüş mümkün değildi.
Bu teori, bilim insanları ve uzayla ilgilenen herkes için büyük bir önem kazandı.
2 yıl önce bilim insanları  Everest Horizon teleskoplarını, biri Samanyolu Galaksisinde olan 2 kara deliğe çevirdi ve aldıkları verileri analiz etmeye başladı.
Araştırmacılar fotoğrafla ilgili ayrıntıların yayınlandığı The Astrophysical Journal Letters dergisinde kara delikle ilgili birçok temel soruyu yanıtladı. Bu sorulardan biri de teorik algı ile kara delik arasında bir uyum olup olmadığıydı.
Almanya’nın Bonn şehrindeki Max Planck Astronomi Enstitüsü Direktör’ü Anton Zensus, “Açıkçası, kara deliğin öngördüğümüz bilgisayar simülasyonu ile uyumluluğuna şaşırdık” dedi.



Dev cinsel organlarıyla şaşırtan 4 yeni tarantula türü keşfedildi

Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
TT

Dev cinsel organlarıyla şaşırtan 4 yeni tarantula türü keşfedildi

Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)
Umman'da yaşayan Satyrex ferox, ismini saldırgan davranışlarından alıyor (Bobby Bok)

Bilim insanları cinsel organları şaşırtıcı derecede büyük 4 yeni tarantula türü keşfetti. Hayatta kalma stratejisi olduğu düşünülen bu özellikleri nedeniyle canlılar yeni bir cins altında sınıflandırıldı. 

Bazı türlerde dişi örümceklerin, erkeklerden daha büyük olması sonucu çiftleşmenin ardından erkekler, partnerlerine yem olabiliyor. 

Yeni bir çalışmaya göre Arap Yarımadası ve Afrika Boynuzu'nda yaşayan bazı tarantula türlerinin erkekleri buna karşı özel bir strateji geliştirmiş gibi görünüyor.

Finlandiya'daki Turku Üniversitesi'nden Dr. Alireza Zamani ve ekip arkadaşları bu bölgelerde, beklenmedik derecede uzun cinsel organa sahip 4 yeni tür buldu.

Araştırmacılar bu özellikleri nedeniyle hayvanlar için yeni bir sınıf tanımladı. Dr. Zamani, "Hem morfolojik hem de moleküler verilere göre en yakın akrabalarından o kadar farklılar ki, onları sınıflandırmak için tamamen yeni bir cins oluşturmak zorunda kaldık ve adını Satyrex koyduk" diyor.

Cinsin adı, Yunan mitolojisinde son derece büyük bir penise sahip bir yarı insan, yarı hayvan olan Satir ve Latince "kral" anlamına gelen rex kelimelerinin birleşiminden oluşuyor.

Bulguları hakemli dergi ZooKeys'te yayımlanan çalışmaya göre bu örümcekler, bilinen tüm tarantulalar arasında en uzun dokungaçlara sahip. Dokungaçlar, erkek örümceklerin çiftleşme sırasında sperm aktarmak için kullandığı özel uzantıları ifade ediyor. 

14 santimetrelik bacak aralığıyla yeni cinsin en büyük türü olan Satyrex ferox erkeklerinin dokungaç boyu 5 santimetreye ulaşıyor. Bu, vücudun ön kısmından neredeyse 4 kat daha uzun.

Tür ismini Latincede "vahşi, hiddetli" anlamına gelen "ferox" sözcüğünden alıyor. Dr. Zamani "Bu son derece savunmacı bir tür. En ufak bir rahatsızlıkta ön bacaklarını tehditkar bir şekilde kaldırıp bazal segmentlerindeki kılları birbirine sürterek yüksek bir tıslama sesi çıkarıyor" diye açıklıyor.

Gruptaki diğer türler olan S. arabicus ve S. somalicus, yaşadıkları bölgelerin isimlerini aldı. Son türe de parlak görünümünden dolayı Latincede "güzel" anlamına gelen S. speciosus adı verildi.

Bilim insanları ayrıca 1903'te Yemen'de tanımlanan bir türün de Satyrex cinsine yerleştirilmesine karar vererek ona S. longimanus adını uygun gördü. 

Araştırmacılar bu 5 tarantula türünün uzun cinsel organlarının, dişilerin yemeği olmaktan kaçmalarına imkan tanıdığını düşünüyor. 

Dr. Zamani bulguları şöyle açıklıyor:

Kesin olmamakla birlikte uzun dokungaçların, erkeğin çiftleşme sırasında daha güvenli bir mesafede durmasını ve son derece saldırgan dişi tarafından saldırıya uğrayıp mideye indirilmekten kaçınmasını sağlayabileceğini öne sürüyoruz.

Independent Türkçe, Popular Science, EurekAlert, ZooKeys