BM: Hayvanlar ve bitkileri katledersek insanlar da yok olur

Arılar gibi türlerin nüfusundaki azalma, insanların yaşamları için önemli doğal kaynakları tehlikeye atıyor (The Independent)
Arılar gibi türlerin nüfusundaki azalma, insanların yaşamları için önemli doğal kaynakları tehlikeye atıyor (The Independent)
TT

BM: Hayvanlar ve bitkileri katledersek insanlar da yok olur

Arılar gibi türlerin nüfusundaki azalma, insanların yaşamları için önemli doğal kaynakları tehlikeye atıyor (The Independent)
Arılar gibi türlerin nüfusundaki azalma, insanların yaşamları için önemli doğal kaynakları tehlikeye atıyor (The Independent)

İnsanlığın geleceği, ekosistemi bozarak bitkiler ve hayvanların yaşamında yol açtığı büyük çaplı tahribat nedeniyle tehlikede. 
Uzmanlar, biyoçeşitlilikte yaşanan kaybın insan ırkını en az iklim değişikliğikadar tehdit ettiğini belirtirken, dünyanın 6. büyük kitlesel yok oluşunda 1 milyona yakın türün tükenebileceğini belirtiyor. 
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Birleşmiş Milletler’in (BM) doğadaki yaşama dair hazırladığı ve açıklanması beklenen genel değerlendirme raporunda, acilen harekete geçilmemesi halinde insanların şimdiki ve gelecekteki nesillerinin risk altında olduğu uyarısının yer aldığı belirtiliyor. 
Bin 800 sayfalık raporda, hükümetlerin ve siyasete yön veren diğer mekanizmaların kararlarını temel alan gelecek senaryolarına yer verilirken, konuyla ilgili kurtarma planları da öneriliyor. 
Raporda insanların ormanları, sulak bölgeleri ve diğer vahşi yaşam alanlarını yok ettiği, böylece dünyanın nefes alınabilir havasına, verimli topraklarına ve içilebilir sularına zarar verdiği ifade ediliyor.
Raporda ayrıca, insanlığı tehdit eden doğadaki yıkımın, yine insan kaynaklı iklim değişikliği kadar büyük olacağının altınının çizilmesi bekleniyor.
BBC’nin raporun yazarlarına dayandırdığı bilgiye göre, söz konusu çalışma dünyaya “toplumsal ve ekolojik acil durum” çağrısı yapıyor. 
Daha yayımlanmadan içeriğine dair bilgilerin sızdığı rapor ayrıca, dünyada toprak yüzeyinin 4’te 3’ünün değiştiğini ortaya koyuyor.
Rapordan çıkması beklenen diğer detaylar arasında, okyanus balıklarının varlıklarını sürdürmenin sınırına geldiği, böceklerin, özellikle de arıların polen taşıma faaliyetlerinin bitmesinin besin ürünlerinin tedarikini sarsacağı uyarısı yer alıyor.
Çalışmaları 3 yıl süren ve yüzlerce uzmanın katılımıyla hazırlanan raporun duyurulacağı Paris’teki toplantıda 130 ülkeden diplomatlar bir araya gelecek. 
Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri üzerine Hükümetlerarası Bilim-Siyaset Platformu (IPBES) Başkanı Robert Watson, raporla ilgili değerlendirmesinde “Türlerin, ekosistemin ve genetik çeşitliliğin yok olması, daha şimdiden insanlığın geleceği için küresel ve nesillerarası bir tehdit” dedi.
Gelecek yıllarda insanlığın önündeki en temel zorluğun, doğanın paha biçilemez katkılarını korumak olduğunu vurgulayan Watson, “Her düzeyde hazırlanacak politikalar, çabalar ve adımlar, yalnızca bilgi ve kanıtlara dayalı olmaları halinde başarı getirecektir” ifadelerini kullandı.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) geçen yıl açıkladığı Yaşayan Gezegen adlı raporunda, memeliler, kuşlar, sürüngenler ve amfibilerin nüfusunun 40 yılda yüzde 60 azaldığını ortaya koymuştu. 



Uzmanlar uyardı: Yaşlanmaya ilgili yaygın bir varsayım yanlış olabilir

Yeni bir çalışma yaşlanmanın, iltihaplanmanın nedeni olmayabileceğini öne sürdü (Unsplash)
Yeni bir çalışma yaşlanmanın, iltihaplanmanın nedeni olmayabileceğini öne sürdü (Unsplash)
TT

Uzmanlar uyardı: Yaşlanmaya ilgili yaygın bir varsayım yanlış olabilir

Yeni bir çalışma yaşlanmanın, iltihaplanmanın nedeni olmayabileceğini öne sürdü (Unsplash)
Yeni bir çalışma yaşlanmanın, iltihaplanmanın nedeni olmayabileceğini öne sürdü (Unsplash)

Yeni bir çalışma, vücudun yaşlanmaya verdiği doğal tepkiye dair uzun süredir kabul gören bir inanışın yanlış olabileceğini öne sürüyor.

Yaşa bağlı iltihaplanma (inflammaging), ilerleyen yaşla birlikte gelişen kronik, düşük dereceli bir iltihaplanma şeklidir. İltihaplanma vücudu yaralanma veya enfeksiyona karşı korur.

Kronik iltihaplanmanın yaşlanma sürecini hızlandırdığı ve Alzheimer hastalığı, artrit, kanser, kalp hastalığı ve Tip 2 diyabet gibi çeşitli sağlık sorunlarına katkıda bulunduğu düşünülüyor.

Araştırmacılar çoğu yaşlı kişinin yaşlandıkça iltihaplanmadan muzdarip olacağına uzun zamandır inanıyor.

Ancak bu hafta Nature Aging'de yayımlanan çalışma, sanayileşmemiş bölgelerdeki insanların kentsel bölgelerdekilerden farklı şekilde iltihaplanma deneyimlediğini ve bunun arkasında başka bir neden olabileceğini tespit etti.

Araştırmacılar, Bolivya Amazonları'ndan Tsimane ve Malezya Yarımadası'ndan Orang Asli olmak üzere sanayileşmemiş iki yerli nüfusun yaşantısını İtalya ve Singapur'dan iki grupla karşılaştırdı. 4 gruptan 18 ila 95 yaşındaki yaklaşık 2 bin 800 yetişkinden alınan kan örneklerini karşılaştırdılar.

Kronik enflamasyonun net bir şekilde yaşlanmayla bağlantılı olmayabileceğini, bunun yerine beslenme biçimi, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerin önceden  sanılandan daha büyük rol oynadığını buldular.

Çalışma ayrıca sanayileşmemiş gruplardaki iltihaplanmanın, katılımcılar yaşlandıkça artmadığını da gösterdi.

Columbia Üniversitesi'nde çevre sağlığı bilimleri doçenti ve çalışmanın ortak yazarı Alan Cohen bulguların, iltihaplanmanın "şu anda anladığımızdan daha karmaşık" olduğuna işaret ettiğini söylüyor.

The Independent'a konuşan Cohen, "Tsimane ve Orang Asli tüm bu yönlerden bizden farklı" diyor. 

Çalışmamızın anlamı, daha aktif olmamız gerektiğini söylemekten ziyade biyolojiyi iyi anladığımız ve onu hher yönüyle kontrol edebileceğimiz düşüncesine meydan okumak. Yani bu bir uyarıdır: Özellikle iltihaplanmayı azaltmak için belirli gıdaları tüketmekten ve haftalık popüler sağlık trendlerini takip etmekten kaçının.

Öte yandan diğer uzmanlar bu çalışmadan yola çıkarak kesin yargılara varmadan önce bir uyarıda bulunuyor.

Yale Yaşlanma Araştırmaları Merkezi Direktörü Vishwa Deep Dixit, New York Times'a yaptığı açıklamada kirliliğe daha az maruz kalan kişilerde kronik hastalık oranlarının daha düşük çıkmasının şaşırtıcı olmadığını belirtiyor. Virginia Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden farmakoloji alanında öğretim üyesi olan Bimal Desai ise bulguların değerli tartışmalara yol açması gerektiğini ancak "yaşa bağlı iltihaplanma anlatısını baştan yazmadan önce" daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu ekliyor.

Independent Türkçe