BM: Hudeyde’den geri çekilme, devam ediyor

Hudeyde limanı önündeki Husi milisler (Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) Hudeyde Anlaşması'nı Destekleme Misyonu (UNMHA), Husilerin plan uyarınca üç limandan (Hudeyde, el-Salif ve Ras İsa) geri çekilme sürecine başladığını açıkladı.
Limanlardan geri çekilme süreci BM ekipleri tarafından aynı anda takip edildi. İlerleyen günlerde de askeri tezahürlerin ve mayınların ortadan kaldırılması bekleniyor. BM, yarın, söz konusu üç limanda konuşlanmanın ilk adımını resmen onaylayacak.
Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi (RRC) Başkanı Michael Lollesgaard, Husilerin üç limandan çekilmelerini ateşkes uygulamasının ilk adımı olarak değerlendirdiklerini açıkladı. Lollesgaard, Yemen hükümetinin BM’nin talebi üzerine ilk aşamanın uygulanmasına dair taahhüdünü açıkladığını ve bir sonraki adımlara ilişkin taraflarla istişarelerin sürdüğünü belirtti.
Geri çekilme, el-Salif Limanı’ndan başladı
Öte yandan Hudeyde’deki hükümet güçleri sözcüsü Tuğgeneral Vaddah el-Debiş, BM gözlem ekibinin hükümet ekibi içerisindeki gözlemcilere Husi milislerin geri çekilme ve hükümet güçlerinin dahil olma mekanizmaları hakkında bilgi verdiğini ifade etti. Debiş, geri çekilmenin, el-Salif Limanı’ndan başladığını belirtti.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ise tek taraflı başlayan geri çekilme, artık tek taraflı devam etmiyor. Ancak Hudeyde’de daha geniş kapsamlı bir konuşlanma sürecinin ilk aşaması olarak gerçekleşiyor.
Tuğgeneral Vaddah el-Debiş, yaptığı açıklamada, “RRC Başkanı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tavsiyeleri ile birçok soru açığa kavuşturuldu. Geçtiğimiz Cumartesi günü, RRC Başkanı Michael Lollesgaard ve hükümet ekibi arasında ikili bir toplantı düzenlendi. Toplantı, belirli bir zaman çizelgesi çerçevesinde geri çekilmeye ilişkin çeşitli hususlara ve BM’nin liderlik rolünün canlandırılmasına değindi” dedi.
Debiş, hükümet ekibinin General Lollesgaard’a bir zaman çizelgesi belirlenmesini şart koştuğunu belirtti. Aktarılana göre BM ile hükümet ekibi gözlemcileri tarafından liman ithalatının denetimi amacıyla özel bir mekanizmanın yanı sıra soruşturma ve denetleme mekanizmalarının etkinleşmesi, mayın ve silah tezahürlerinin temizlenmesi, ilk aşamanın tamamlanması için belirli bir zaman çerçevesi üzerinde anlaşmaya varıldı.
Yemen’deki mevcut çatışmalar ve insani kriz kapsamında ise BM Kadınlar Kalkınma Fonu (UNIFEM), Yemen limanlarına (Hudeyde ve el-Salif) giden ticari gemilerin 2018 yılından itibaren boşaltımı taleplerinin incelenmesine ek olarak soruşturma ve denetleme yoluyla ticari malzemelerin serbest ve engelsiz akışını kolaylaştırmakla yükümlü.
Limanlara yönelik talepler Ulaştırma Bakanlığı tarafından yönetiliyor
Debiş ise Yemen hükümetinin, Haziran 2017’de bir sonraki işarete kadar Ras İsa Limanı’na yönelik izinleri askıya aldığını söyledi. Meşru Yemen hükümetinin kontrolü altındaki diğer Yemen limanlarına (Aden, el-Mukelle, vb) yönelik tüm talepler, doğrudan Ulaştırma Bakanlığı tarafından yönetilmekte.
Debiş, ayrıca bir geminin bu limanların dış sınırına ulaşmasından 5 gün önce tam izin taleplerinin sunulması gerektiğini söylerken, bu süreden sonra gelen tüm izin taleplerinin boşaltım sürecinde gecikmeye yol açacağını ifade etti.
Öte yandan BM Kalkınma Programı (UNDP), 12 Mayıs’ta kuvvetlerin tam konuşlandırılmasının ardından, Yemen’in batısındaki Hudeyde limanlarının geliştirilmesi için çalışılacağını açıkladı.
Alman Haber Ajansı’nın (DPA) aktardığına göre UNDP, yayınladığı bir bildiride, “Hudeyde, Ras İsa ve el-Salif limanlarına askeri ve güvenlik kuvvetlerinin konuşlanmasıyla, liman verimliliğinin ve üretkenliğinin artmasına yardımcı olmaya hazırız” ifadelerine yer verdi.
Yeniden konuşlanma süreci tamamlandıktan sonra UNDP gözlem kuleleri, kaldırımlar ve navigasyon kanalları da dahil olmak üzere liman tesislerinin geliştirilmesine katkı sağlanacağı belirtildi. UNDP’nin Yemen temsilcisi de “Bu durum, bu limanlardaki normal faaliyetlerin canlanması için sarf ettiğimiz çabaların ilk aşamasıdır” dedi.
Temsilci ayrıca, “Liman fonksiyonlarının mümkün olan en kısa sürede yeniden faaliyete geçebilmesi için ulusal ve uluslararası uzmanlığın yanı sıra geniş deneyimlerimizden faydalanıyoruz” açıklamasında bulundu.