Harthi: Booker Uluslararası Ödülü’nü kazanan ilk Arap kadın yazar

Ummanlı yazar Jokha el-Harthi (Arşiv)
Ummanlı yazar Jokha el-Harthi (Arşiv)
TT

Harthi: Booker Uluslararası Ödülü’nü kazanan ilk Arap kadın yazar

Ummanlı yazar Jokha el-Harthi (Arşiv)
Ummanlı yazar Jokha el-Harthi (Arşiv)

Ummanlı edebiyatçı Jokha el-Harthi, ‘Celestial Bodies’ adlı romanıyla 2019 Man Booker Uluslararası Ödülü’ne layık görüldü. Harthi, uluslararası ödülü kazanan ilk Arap kadın oldu.
Ödül komitesi 2 ay önce eserleri 5 dile çevrilen 6 adayı açıklamıştı. Eserler Arapça, Fransızca, Almanca, Lehçe ve İspanyolca'ya tercüme edildi.
3 roman 2 öykü ve 2 çocuk kitabı yazan el-Harthi, Narinjah kitabı ile 2016 yılında Sultan Kabus Kültür, Sanat ve Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştı. Aday gösterilen yazarlar arasında eserleri İngilizce ve İrlandacaya tercüme edilen Filistinli yazar Mazen Maarouf da bulunuyor. İngiliz yazar Bettany Hughes’ın başkanlık ettiği jüri, 5 kişiden oluşuyordu. Ödülün kazananı 21 Mayıs'ta İngiltere’nin başkenti Londra’da ilan edildi.
50 bin sterlinlik ödül, yazar ve mütercimler arasında paylaşılacak.
2005’ten 2015 yılına kadar İngilizce yayınlanma ya da İngilizce’ye tercüme edilmiş olması şartıyla ödüller yazarlara veriliyordu. Fakat 2016 yılından bu yana ödüller mütercim ve yazar arasında bölünüyor.



Münih Katliamı sonrası Mossad'a suikast verisi sağlayan gizli ağ deşifre edildi

Filistinli militanların baskını ve sonrasındaki suikastlar, Steven Spielberg'ün 2005 yapımı Münih filmine de konu olmuştu (AP)
Filistinli militanların baskını ve sonrasındaki suikastlar, Steven Spielberg'ün 2005 yapımı Münih filmine de konu olmuştu (AP)
TT

Münih Katliamı sonrası Mossad'a suikast verisi sağlayan gizli ağ deşifre edildi

Filistinli militanların baskını ve sonrasındaki suikastlar, Steven Spielberg'ün 2005 yapımı Münih filmine de konu olmuştu (AP)
Filistinli militanların baskını ve sonrasındaki suikastlar, Steven Spielberg'ün 2005 yapımı Münih filmine de konu olmuştu (AP)

1972'deki Münih Katliamı'nda, Batılı ülkelerin gizli bir istihbarat ağı kurarak İsrail'le bilgi paylaştığı ortaya çıktı.

Galler'deki Aberystwyth Üniversitesi'nden tarihçi Aviva Guttmann'ın keşfettiği şifreli telgraf mesajlaşmaları, Münih Katliamı diye de bilinen olayla ilgili yeni bilgileri gün yüzüne çıkardı.

5 Eylül 1972'de Filistinli Kara Eylül örgütü, Münih Yaz Olimpiyatları'na katılan İsrailli sporcu ve antrenörleri 16 saat boyunca rehin almıştı. Militanlar milli takım kafilesinden 11 kişiyi, bir de Alman polisi öldürmüştü.

Mossad, eylemi düzenlediğini savunduğu Filistinli militanları öldürmek için yıllarca gizli operasyonlar düzenlemişti. İsrail'in olayla ilişkili olduğunu öne sürdüğü en az 4 Filistinli, Paris, Roma, Atina ve Lefkoşa'da öldürülmüştü. 10 yıl içinde 6 Filistinli daha başka yerlerde suikasta uğradı. 

Guardian'ın aktardığına göre 1971'de Birleşik Krallık, ABD, Fransa, İsviçre, İtalya ve Batı Almanya'nın da aralarında bulunduğu 18 ülkenin istihbarat servisi, Mossad'la bilgi paylaşmak için Kilowatt kod adlı bir sistem kurdu. 

Münih'te yaşanan olayların ardından Batılı istihbarat servislerinin, Kilowatt üzerinden İsrailli ajanlarla birçok bilgi paylaştığı belirtiliyor. Bunlar arasında şüpheli kişilerin kullandığı rotalar, kaldığı yerler, kullandığı araçlar ve militanların taktiklerine dair bilgiler yer alıyor. Haberde, Avrupa başkentlerinde düzenlenen Mossad operasyonlarının bu istihbarat ağı sayesinde gerçekleştirildiğine dikkat çekiliyor. 

Ayrıca bilgilerin çoğunun parlamentonun ya da siyasetçilerin haberi olmadan paylaşıldığına işaret ediliyor. 

İsviçre'deki arşivlerde şifreli yazışmaları bulan akademisyen Guttmann, şunları söylüyor: 

İsrail'in suikast operasyonlarının, Avrupalı istihbarat servislerinden gönderilen taktiksel bilgiler olmadan hayata geçirilebileceğini sanmıyorum. Bunun kritik bir rolü var. Mossad için de bu zımni desteğe sahip olduklarını bilmek çok önemliydi.

Akademisyen, Batılı ülkelerle İsrail arasındaki istihbarat paylaşımının, Gazze savaşıyla ilgili önemli soruları gündeme getirdiğini de söylüyor:

Çeşitli devletlere ait servisler arasında istihbarat paylaşımı sözkonusu olduğunda denetim çok zordur. Bugün bile hakkında hiçbir şey bilmediğimiz pek çok bilgi paylaşılıyor.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel