عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Norveç’te yosunlar aniden artınca 8 milyon somon balığı öldü

The Independent
The Independent
    Londra/Şarku’l Avsat
TT
TT

Norveç’te yosunlar aniden artınca 8 milyon somon balığı öldü

The Independent
The Independent

Sayıları hızla artan su yosunları (algler), Norveç balık çiftliklerinde yalnızca bir hafta içinde en az 8 milyon somonun ölümüne neden oldu.
Son zamanlarda ısınan havanın etkisiyle devasa boyutlara ulaşan ve kısa sürede Norveç’in kuzey sahillerini saran yosunlar, solungaçlarına yapıştıkları balıkların boğulmasına yol açıyor.
Independent Türkçe'nin haberine göre, doğal deniz ortamındaki balıklar, suda yaşayan organizmaların öldürücü etkilerinden yüzerek kaçabilirken, çiftlik balıklarıysa tutuldukları yerlerde sıkışıp kalıyor.
Bölgede yosun artışının sürdüğünü belirten Norveç Balıkçılık İdaresi, 620 milyon Norveç Kronu (yaklaşık 435 milyon TL) değerinde, 10 bin ton çiftlik somonunun öldüğünü bildirdi.
Kaybın çok daha büyük olabileceğini kaydeden Norveç Deniz Ürünleri Konseyi’nden Paul Aandahl ise “Üreticiler için kaybın ne kadar büyük olduğunu söylemek için çok erken. Ancak ön çalışmalar, toplam ağırlıkları 40 bin tonu bulan 8 milyon balığın öldüğünü gösteriyor” dedi.
Deniz endüstrisinde faaliyet gösteren yatırım bankası Fearnleys’ten analist Lars Konrad Johnsen de Reuters’a yaptığı açıklamada, milyonlarca balığın ölmesinin, yıl sonu için öngörülen somon miktarındaki artışı yarıya indirebileceğini ifade etti.
Dünyanın en büyük somon balığı üreticisi Norveç, bir yıl öncesine kıyasla yüzde 2,5 artışla 2018’de 1,24 milyon ton balık ihraç etmişti. Fearnleys, bu yıl için yüzde 4’lük bir büyüme oranı tahmini yapmıştı.
Geçen haftalarda İskoçya’nın batı sahillerinde de benzer bir durum yaşanmış; The Independent’a konuşan uzmanlar, yosunların Loch Fyne’de binlerce balığın ölümüne neden olduğunu söylemişti. BBC’ye göre bu olayda denizden yüzlerce tonluk ölü balık çıkarılmıştı.
İskoçya Balıkçılar Federasyonu Ulusal Koordinatörü Alastair Sinclair, The Independent’a yaptığı değerlendirmede, somon üreticiliğinin yapıldığı batı sahillerinde birçok toplumun gelecek endişesi yaşadığını belirtirken, “Hepimiz son derece kaygılıyız” demişti.
Öte yandan İskoçya’da dünyanın en büyük somon çiftliğini işleten Norveçli Movi firması, bu ülkedeki üretim alanında hastalıkla mücadele için kullanılan kimyasal ilaç miktarını hatalı rapor ettiği gerekçesiyle soruşturmadan geçiriliyor. 

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu ilk ötegezegenini buldu

TWA 7'nin çevresindeki mavi enkaz diskinin etrafındaki ötegezegen (turuncu) görülüyor. Ötegezegenin Satürn'e yakın bir kütlesi var (NASA, ESA, CSA, Anne-Marie Lagrange (CNRS, UGA), Mahdi Zamani (ESA/Webb))
TWA 7'nin çevresindeki mavi enkaz diskinin etrafındaki ötegezegen (turuncu) görülüyor. Ötegezegenin Satürn'e yakın bir kütlesi var (NASA, ESA, CSA, Anne-Marie Lagrange (CNRS, UGA), Mahdi Zamani (ESA/Webb))
TT
TT

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu ilk ötegezegenini buldu

TWA 7'nin çevresindeki mavi enkaz diskinin etrafındaki ötegezegen (turuncu) görülüyor. Ötegezegenin Satürn'e yakın bir kütlesi var (NASA, ESA, CSA, Anne-Marie Lagrange (CNRS, UGA), Mahdi Zamani (ESA/Webb))
TWA 7'nin çevresindeki mavi enkaz diskinin etrafındaki ötegezegen (turuncu) görülüyor. Ötegezegenin Satürn'e yakın bir kütlesi var (NASA, ESA, CSA, Anne-Marie Lagrange (CNRS, UGA), Mahdi Zamani (ESA/Webb))

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, Temmuz 2022'de bilimsel operasyonlara başlamasından bu yana ilk kez bir ötegezegenin görüntüsünü yakaladı.

Daha önce bilinmeyen gökcismine "TWA 7 b" adı verildi. Dünya'dan yaklaşık 110 ışık yılı uzakta, Antlia takımyıldızı civarında yer alan gezegen, yakındaki genç yıldız TWA 7'nin yörüngesinde dönüyor.

Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden (CNRS) yapılan açıklamada, "Bilim insanları potansiyel bir gözlem yanlılığı ihtimalini ortadan kaldırdıktan sonra bunun büyük olasılıkla bir ötegezegen olduğu sonucuna vardı" ifadelerine yer veriliyor.

Görüntü, teleskobun "MIRI" diye de bilinen Orta Kızılötesi Aracı (Mid-Infrared Instrument) üzerindeki koronagrafla çekildi. Koronagraflar, yakındaki daha sönük nesneleri gözlemlemek amacıyla Güneş gibi yıldızların ışığını engellemek için kullanılıyor.

Merkezdeki bir araştırmacının öncülük ettiği bulgular çarşamba günü hakemli dergi Nature'da yayımlandı. Merkez, koronagrafı Fransız Alternatif Enerjiler ve Atom Enerjisi Komisyonu'yla birlikte geliştirdi.

thyy
Araştırmacılar NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nun ilk kez bir ötegezegenin resmini çektiğini söylüyor. Cisim, genç bir yıldız olan TWA 7'nin enkaz diskinde bulundu (A.M. Lagrange ve ekip arkadaşları/Evidence for a sub-Jovian planet in the young TWA 7 disk [Genç TWA 7 diskinde Jüpiter altı bir gezegen kanıtı]

Yıldızın etrafındaki kayalık enkaz ve toz diskine bakan bilim insanları daha önce içlerinde eşmerkezli halka benzeri yapılar tespit etmişti. Gökbilimciler bugüne kadar bu yapıların, gezegenlerin yaptaşlarıyla tanımlanamayan gezegenler arasındaki kütleçekimsel etkileşimden kaynaklandığından şüpheleniyordu. İnceledikleri iki sistemden biri olan TWA 7'nin üç halkası var.

Merkez şu ifadeleri kullanıyor:

İki sistemden biri olan TWA 7, üç belirgin halkaya sahip. Bunlardan biri özellikle dar ve neredeyse hiç madde içermeyen iki boş alanla çevrili.

Webb'in çektiği görüntü potansiyel kaynağı ortaya çıkardı.

Merkez "Detaylı simülasyonlar gerçekten de tam gezegenin konumunda ince bir halkanın ve bir 'deliğin' oluşumunu doğruladı. Bunlar JWST'yle yapılan gözlemlerle mükemmel bir uyum içerisinde" diye belirtiyor. 

Satürn'e yakın bir kütleye sahip TWA 7 b'nin orta kızılötesi ısı aralığında tespit edilmesi daha kolay çünkü daha önce görüntülere yansıyanlardan yaklaşık 10 kat daha hafif. Bu sistemlerde yeni oluşan gezegenler de hâlâ sıcak ve bu da onları eski muadillerinden daha parlak yapıyor.

Halihazırda Güneş Sistemi'nin dışında var olduğu teyit edilen en az 5 bin 900 ötegezegen var. Bunların çoğu başka yıldızların yörüngesinde dönüyor ve keşfedilenlerin çoğu Samanyolu Galaksisi'nde yer alıyor. Ancak NASA milyarlarca ötegezegenin var olduğunu düşünüyor.

Ötegezegenler, bizimki de dahil gezegen sistemlerinin nasıl oluştuğunu daha iyi anlamamıza katkı sağlıyor. Ancak genellikle yıldız ışığı tarafından gölgede bırakılıyorlar. Bilim insanları Webb'i kullanarak gelecekte daha az kütleye sahip gezegenlerin görüntülerini yakalamayı umuyor.

Merkez şöyle yazıyor:

Bu sonuç, giderek daha da küçük olan ve Güneş Sistemi'nin gaz devlerinden çok Dünya'ya benzeyen ötegezegenlerin araştırılması ve doğrudan görüntülenmesinde yeni bir adıma işaret ediyor.

Independent Türkçe