Afganistan’da bomba yüklü bir araç yakalandıktan sonra infilak etti

Afgan vatandaşlar, 22 Mayıs 2019 tarihinde Gazne’de bir intihar saldırısının ardından bir hastanede tedavi görüyor (AFP)
Afgan vatandaşlar, 22 Mayıs 2019 tarihinde Gazne’de bir intihar saldırısının ardından bir hastanede tedavi görüyor (AFP)
TT

Afganistan’da bomba yüklü bir araç yakalandıktan sonra infilak etti

Afgan vatandaşlar, 22 Mayıs 2019 tarihinde Gazne’de bir intihar saldırısının ardından bir hastanede tedavi görüyor (AFP)
Afgan vatandaşlar, 22 Mayıs 2019 tarihinde Gazne’de bir intihar saldırısının ardından bir hastanede tedavi görüyor (AFP)

Afganistanlı yetkililer, geçtiğimiz çarşamba günü ülkenin doğusundaki Gazne’de güvenlik güçlerinin, Taliban unsurlarına ait patlayıcı madde yüklü bir araca roket güdümlü el bombası atmasının ardından 4 kişinin öldüğünü ve 15 kişinin de yaralandığını açıkladı. Fransız Haber Ajansı’na (AFP) göre İçişleri Bakanlığı sözcüsü Nusret Rahimi, aracın Taliban unsurlarının çaldığı ABD yapımı Humvee tipi askeri bir araç olduğunu belirtti. Sözcü; “Güvenlik güçlerinin bulunduğu kontrol noktasında durmadı. Güvenlik güçleri, başlangıçta lastiklerine ateş açtı, ardından bir el bombasıyla araç infilak etti. Patlayıcı madde taşıyordu” dedi.
Gazne valisinin sözcüsü Arif Nuri de aracın şehre girmek istediğini ve bu gerçekleşmeden patlatıldığını söyledi. Gazne Hastanesi’nde Doktor Baz Muhammed Hama ise AFP’ye yaptığı açıklamada, ikisi polis memuru 4 kişinin cansız bedenlerinin hastaneye getirildiğini, 2’si ağır 15 kişinin de yaralandığını ifade etti. Gazne’deki polis şefi yardımcısı Ramazan Ali, yaralılar arasında beş sivilin olduğunu açıkladı.
Öte yandan Taliban’ın sözcüsü Zebihullah Mücahid, sosyal paylaşım organları aracılığıyla yaptığı açıklamada, harekete mensup savaşçıların askeri bir üs yakınlarında üzerlerindeki bombayı patlattıklarını açıkladı. Yerel yetkililer, arabanın içerisinde 4 kişinin olduğunu ifade etti.
Katar görüşmeleri sonuçsuz kaldı
Diğer taraftan ABD ve Taliban temsilcileri arasında Katar’da yapılan son müzakere turu, yaklaşık 2 hafta önce sona ermişti. Müzakere, barış anlaşması yolunda herhangi bir ilerleme kaydetmedi.
Aynı şekilde Nusret Rahimi, geçen çarşamba günü yaptığı yazılı açıklamada, DEAŞ’a mensup 7 unsurun, ülkenin doğusundaki Kunar vilayetinde Afgan özel güçleri tarafından öldürüldüğünü açıkladı.
İngiltere’de yayın yapan The Guardian gazetesi de 23 Mayıs’ta üst düzey bir Afgan yetkilinin Taliban tarafından kaçırılıp işkence gördükten sonra serbest bırakılan yetkiliye İngiltere tarafından sığınma hakkı verildiğini duyurdu.
Afganistan’daki üst düzey bir sağlık yetkilisi olan ve ülkede önemli projelerin geliştirilmesine katkısı dolayısıyla uluslararası açıdan da tanınan 42 yaşındaki Dr. Muhammed Hakmal, Taliban tarafından kaçırıldıktan sonra ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Afganistan parlamentosu, geçen pazartesi günü 2019 Ulusal Halk Sağlığı Ödülü’nü ikinci defa Hakmal’a verme kararı aldı. Muhammed Hakmal, yaptığı açıklamada “Kabil güvenli değil. İngiltere’den geri dönen siyasi sığınmacılar da dahil, Taliban’ın hedef aldığı binlerce insan var. Hükümetim beni koruyamadı” ifadelerini kullandı. Dr. Hakmal, halk sağlığı yönetimi konusunda 15 yıllık deneyime sahip. Bu süre zarfında da biri Londra Üniversitesi’nden olmak üzere üç yüksek lisans gerçekleştirdi. Ayrıca Dünya Sağlık Ekonomisi Birliği ve Amerikan Halk Sağlığı Birliği de dahil olmak üzere prestijli uluslararası tıp enstitülerinde araştırma yaptı.Afganistan’da, uzak bölgelerde evrensel tıbbi bakım sağlamayı amaçlayan “Bir Dolar Projesi”ni başlattı. Dünyanın en yoksul sağlık merkezlerine sahip iki bölgede 18 ay boyunca 2 bin 500 annenin hayatını kurtardı.



İsrail'in Filistin'e yönelik planlarına ciddi şekilde karşı çıkmak

Filistin davasını tamamen ortadan kaldırmak, İsrail'in ateşkesin ikinci aşamasını uygulamaktan vazgeçmesinin ardındaki gerçek ve temel amaçtır (AFP)
Filistin davasını tamamen ortadan kaldırmak, İsrail'in ateşkesin ikinci aşamasını uygulamaktan vazgeçmesinin ardındaki gerçek ve temel amaçtır (AFP)
TT

İsrail'in Filistin'e yönelik planlarına ciddi şekilde karşı çıkmak

Filistin davasını tamamen ortadan kaldırmak, İsrail'in ateşkesin ikinci aşamasını uygulamaktan vazgeçmesinin ardındaki gerçek ve temel amaçtır (AFP)
Filistin davasını tamamen ortadan kaldırmak, İsrail'in ateşkesin ikinci aşamasını uygulamaktan vazgeçmesinin ardındaki gerçek ve temel amaçtır (AFP)

Nebil Fehmi

Geçtiğimiz günlerde büyük bir uluslararası toplantıya ilk gününde düzenlenen önemli bir genel oturumun ana konuşmacısı olarak katıldım. Diğer konuşmacı Irak ve Afganistan'da önemli bir rol oynamış, tanınmış ve önemli eski bir Amerikan askeri figürdü. Kendisi İsrail'in Hamas'ı ortadan kaldırma hedefine ulaşmak için sağlam askeri planlar benimsememesi karşısında duyduğu şaşkınlığı ve eleştirisini dile getirdi. Açıkça Philadelphia Koridoru dahil olmak üzere İsrail'in daha fazla bölgeyi kontrol etmesi çağrısında bulundu.

Konuşmacıyla meselenin askeri yönlerini tartışmadım, bunun yerine askeri operasyonun siyasi bir hedefe ulaşmak için bir araç olduğunu, tam tersi yani siyasi hedefin askeri operasyonun bir aracı olmadığını kendisine ilettim. Ayrıca ABD'nin Irak ve Afganistan'daki deneyiminin umulduğu gibi başarılı olmadığını da belirttim. Filistinliler arasındaki büyük can kayıplarını, İsrail hükümetinin aşırılıkçı pozisyonlarını, açıklamalarını ve askeri planlarını göz ardı ederek, Hamas'ın ortadan kaldırılmasına odaklanmasına şaşırdığımı ifade ettim. Zira bu planlar İsrail’in gerçek amacının Filistin davasını tamamen ortadan kaldırmak, Filistinlilere baskı yapmak için onları Gazze Şeridi'nin belirli bölgelerinde toplamak, hem orada hem de Batı Şeria'da yerleşim birimlerini genişletmek dahil olmak üzere çeşitli yollarla zorla göç ettirmek olduğunu yansıtıyor.

Nitekim İsrail Dışişleri Bakanı yakın zamanda ülkesinin bir Filistin devleti kurulması fikrini prensip olarak tamamen reddettiğini açıkça beyan etmekten çekinmedi. İsrailli Bakan Ben-Gvir, Gazze'deki durumun çözümünün müzakereler değil kan dökmek olduğunu deklare ederek, ABD Özel Temsilcisi Witkoff'un çabalarını eleştirdi. Fransa Cumhurbaşkanı’na Fransa Filistin devletini tanımak istiyorsa, kendi topraklarında ona bir yer ayırsın dediğinde de ne yazık ki, ABD'nin İsrail büyükelçisi onu desteklemişti.

Filistin davasının tamamen ortadan kaldırılması, aylar önce Mısır, Katar ve Amerikan çabalarıyla ulaşılan ateşkesin ikinci aşamasını uygulamaktan İsrail'in geri çekilmesinin ardındaki gerçek ve temel hedeftir. Savaşın bu hedef yönünde devam etmesi, Başbakan Netanyahu için hükümet koalisyonu içindeki aşırı sağcı eğilimin devamını da sağlayacak güvenli limandır.

Uluslararası kamuoyunun İsrail'e karşı derin bir öfke duyduğu ve insanlık dışı politikalarını ve uygulamalarını reddettiği bir sır değil. Filistinlileri yerinden etmeye yönelik Amerikan önerisi ve İsrail'in çabaları geniş çaplı bir küresel öfke uyandırdı. Batı Şeria’da işgal altındaki Filistin topraklarında 750 bin İsrailli olduğu için iki devletli çözüm çağrısının pratiğe geçirilmesinin zor olduğuna işaret edildiği bir zamanda, iki milyon Filistinliyi topraklarından zorla göç ettirmenin mantığı, uygunluğu ve gerçekçiliği yaygın bir şekilde kınanıyor.

Tüm bunların ortasında, Filistinliler arasında açlığın yayıldığını ve derinleştiğini, Filistinli kurbanların sayısının arttığını ve çoğaldığını, İsrail'in ise buna tamamen kayıtsız kaldığını görüyoruz. Acil soru şu; uluslararası toplumun güvenlik ve emniyet için çabalayan, hakka bağlı kalan, haksızlığı reddeden devletler olarak hepimizin insanlığımızı ve güvenilirliğimizi kaybetmemize neden olan bu acı gerçekle başa çıkıp değiştirmesi için ne gerekiyor? Bu soru ısrarla soruluyor ve tekrarlanıyor, işleri ilerletecek, acıları hafifletecek, tüm halklar, bölge ve dünya için güvenlik ve istikrar sağlayacak şekilde çatışmayı çözüm ve uzlaşı yoluna sokacak önlemlere ulaşılmaya çalışılıyor. Savaşı ve dökülen kanı durduracak belirli ve somut önlemlere ulaşılmak isteniyor, zira koşullar artık sadece kınama ve suçlama ile yetinmeye olanak tanımıyor.

İki paralel süreçte net ve belirli önlemler almazsak durumun değişmeyeceğini, aksine daha da kötüleşeceğini söylemek abartı olmaz. Birincisi, Filistin halkının hayallerinin anlaşıldığını ve desteklendiğini hissetmesi için 1967 sınırlarına dayanan, işgal altındaki topraklarda bir Filistin devletinin daha geniş bir şekilde tanınması. Böylelikle İsrail arenası kibirle diretmesinin ve şiddete başvurmasının ters bir etki ve iki devletli çözüm için daha geniş bir siyasi destek yarattığını hissedebilir.

 Eşit derecede önemli, hatta daha önemli olan diğer süreç, hem kişisel hem de kurumsal olarak genel uluslararası ve insani hukuku ihlal edenlerden hesap sormak için bir dizi önlem üzerinde anlaşmaktır. Yani insanlığa karşı suçlar için cezalandırıcı önlemler uygulanmalı, lider ve kurumlar bu önlemleri almanın sorumluluğunu yüklenmeli. Buna, ateşkesi reddetmeye ve zorla göç ettirmede diretmeye, soykırım uygulamaya devam ettiği sürece İsrail’e silah ihracatını ve onunla iş birliği anlaşmalarını durdurmak da dahil. Bunun için uygun mekanizmalar sunan birçok ulusal ve uluslararası yasa bulunuyor. Buradaki amaç, İsrail toplumunun bir bütün olarak uluslararası toplum tarafından kabul edilemez ve yasak olan politikalara ve uygulamalara devam etmenin sonuçları olduğunu hissetmesini sağlamaktır. Aynı durum, Batı Şeria veya Golan Tepeleri'ni ilhak etme gibi İsrail ihlalleri için de geçerli olmalıdır.

İçinde bulunduğumuz Haziran ayı içinde New York'ta iki devletli çözüm hedefini uygulama yolları ile ilgili Suudi Arabistan ve Fransa tarafından koordine edilen bir konferans düzenlenecek. Konferans için kapsamlı hazırlıklar devam ediyor ve çeşitli alanlarda uzman komiteler, hazırlıkları tamamlamak, prosedürler ve düzenlemeler üzerinde anlaşmak için toplanıyor. Bu, kendi başına, Gazze'deki suçlara ve iki devletli çözüme yönelik çabalara daha fazla siyasi ivme kazandırma fırsatı sunan iyi bir adım.

Konferansın öncesinde ve sonrasında Filistin devletinin daha fazla tanınmasına yönelik bir dizi adım atılması gerektiğine inanıyorum, çünkü çatışmanın barışçıl çözümüne destek, yalnızca ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde meşru Filistin haklarına yönelik açık bir desteğin toplanmasıyla elde edilebilir.

Konferans ayrıca, İsraillileri ihlallerinden sorumlu tutmak için bir dizi önlem ve tavsiye yayınlamalı ki eylemlerinin hesapsız kalmayacağı, uluslararası toplumun uluslararası normlara aykırı ihlaller karşısında eli kolu bağlı kalmayacağı yönünde net ve kararlı bir mesaj verilsin.

Ülkeler uygun pozisyonlar alır ve konferansta destekleyici kararlar, hesap sormaya dönük icraatlar açıklanırsa, İsrail'in Filistin davasını ortadan kaldırmaya yönelik mevcut politikalarının başarısızlıkla sonuçlanacağının, insanlık dışı güvenlik uygulamalarının kendisi için sonuçlarının kötü olacağının farkına varacağına inanıyorum. Bu görüş kanıtlanırsa, üç yıl içinde uygulanacak Mısır-Arap önerisine uygun olarak Gazze'deki durumu içeren kapsamlı bir plan önerilebilir. Buna ek olarak, beş ila sekiz yıl içinde 1967 sınırlarına dayalı bir Filistin devleti kurulması için bir yol haritası belirlenebilir. O zaman ve işgalin sona ermesi, başkalarının topraklarını işgal etmeyen devletler arasında bölgesel bir güvenlik kurumu ve sistemi kurulmasıyla İsrail ile Arap devletleri arasında normal ilişkiler kurulabileceği vurgulanabilir. Bu, anlaşmanın bölgesel ve BM Güvenlik Konseyi de dahil olmak üzere uluslararası olarak onaylanması, böylece hedefler konusunda önceden ve kapsamlı bir taahhütte bulunulması, ayrıntıların ve prosedürlerin müzakereye bırakılmaması anlamına geliyor

Mazlum halka destek olmadan, uluslararası ve insani hukukun bütün kurallarını ihlal eden  insanlık dışı işgalci devletten hesap sormadan, siyaset arenasını etkileme ve değiştirme fırsatı olmadığını bir kez daha vurguluyorum.

Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.