Taiz halkına, Husiler karşısında orduya destekleme çağrısı

​Yemen ulusal ordusundan bir asker, Taiz’deHusilerle yaşanan çatışmalar sırasında bir tank kullanıyor (AFP)
​Yemen ulusal ordusundan bir asker, Taiz’deHusilerle yaşanan çatışmalar sırasında bir tank kullanıyor (AFP)
TT

Taiz halkına, Husiler karşısında orduya destekleme çağrısı

​Yemen ulusal ordusundan bir asker, Taiz’deHusilerle yaşanan çatışmalar sırasında bir tank kullanıyor (AFP)
​Yemen ulusal ordusundan bir asker, Taiz’deHusilerle yaşanan çatışmalar sırasında bir tank kullanıyor (AFP)

Yemen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Korgeneral Ali Muhsin Salih el-Ahmer, Taiz vilayeti halkına meşruiyetin arkasında durma ve ulusal ordu çabalarına destek verme çağrısı yaptı.
Salih, geçen cuma günü Taiz Valisi NebilŞemsan ve Taiz ekseni komutanı Tuğgeneral Semir el-Sabri ile bölgedeki askeri harekatın seyri ve meşruiyeti destekleme koalisyonunun da desteğiyle ulusal ordunun kazandığı zaferler hakkında telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Yemen’in resmi haber ajansı SABA’ya göre Salih el-Ahmer, savaşçıların İran destekli darbeci milislere karşı kahramanca faaliyetlerine övgüde bulundu. Ahmer ayrıca, Suudi Arabistan önderliğindeki ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) destekli koalisyon ülkelerindeki kardeşlerine de İran’ın Yemen güvenliğini bozmaya yönelik projesini yıkma karşısında Yemen ve halkına desteklerinden dolayı teşekkürlerini iletti.
Aynı zamanda ulusal ordunun, bölgeyi darbeci Husi milislerden kurtarmak ve kuşatmayı sonlandırmak amacıyla başlattığı askeri operasyon devam ediyor. Operasyonlar çerçevesinde ordu güçleri, önemli ilerlemeler kaydederek, Taiz’in kuzey batısındaki ve batısındaki bir dizi stratejik alanın kontrolünü sağladı. Husiler arasında ise can ve mal kayıpları yaşandı.
Ulusal ordu, Taiz şehrinin batısında patlak veren şiddetli çatışmalar sırasında, geçen cuma günüEbu Ekrem lakaplı Ahmed el-Amri’nin de öldüğünü duyurdu.
El-Amri, Saada vilayetinden sonra Husi milislerin ikinci kalesi sayılan Zamar vilayetindeki el-Hada kasabasında darbeci milislerin saflarına unsur toplamaktan sorumluydu.
Diğer taraftan halk direnişindeki bir kaynağa göre, Yemen’in orda kesimlerindeki el-Beyda vilayetinin el-Zahir kasabasında ulusal ordu ve darbeci milisler arasında çatışmalar yeniden alevlendi. Şarku’lAvsat’a konuşan kaynak, “Çatışmalar, Husilerin yinelenen saldırılarının ardından, geçen cuma günü Al Hamikan cephesindeki ulusal ordu ve direniş güçleri ile el-Zahir kasabasının el-Habac bölgesinde bulunan Husi milisler arasında yeniden patlak verdi” açıklamasında bulundu.
Kaynak, “Darbeci milisler, farklı tür silahlarlaAl Hamikan’daki köyleri bombaladı. Ölü ve yaralı sayısına dair bilgi verilmedi” dedi.
Aynı şekilde ülkenin güneyindeki el-Dali’nin kuzeyinde yer alan Katabah kasabasının kuzey ve batısında şiddetli çatışmalar devam ediyor. Bu bağlamda darbeci milisler, batıdaki Hudeyde sahil bölgesinde de askeri tırmanışı sürdürdü.
Husilerin kontrolündeki farklı şehirlerde ihlaller devam ederken, insan hakları kuruluşu Rights Radar, son birkaç aydır Yemen’in kuzey batısındaki Hacur ve Hacca bölgelerinde Husiler tarafından korkunç ihlaller gerçekleştirildiğini duyurdu. Kuruluş, bu ihlallerin bazılarının savaş suçu anlamına geldiğini ifade etti.
Hollanda merkezli kuruluş, “Hacur: İhlallerin Vahşiliği” başlığı altında bugün yayınladığı bir raporda, “Husi milisler, bu yılın ilk çeyreğinde infazlar, soğukkanlı cinayetler, tutuklamalar, işkenceler, bombardımanlar, özel mülklere el koyma ve kuşatmalar da dahil olmak üzere Hacur kabilelerine karşı yüzlerce korkunç ihlal gerçekleştirdi” ifadelerine yer verdi.
Raporda, Hacur kabilesine karşı ölüm,zorla kaçırma ve alıkoyma, evlere yönelik yıkım, bombardıman da dahil 20 bin 560 ihlal gerçekleştirildiği belirtti. 33 sayfalık rapor ayrıca, işkence, cinayetler, zorla göç ettirme ve keyfi tutuklama faaliyetlerinin ayrıntılarına, kadın ve çocuklara yönelik ihlallere, eğitim, sağlık, tarım ve ekonomi konusundaki ihlallere de değindi. Mart 2019’dan bu yana askeri açıdan baskı altında olan Husiler tarafından medya ve insan hakları kuruluşlarının kapalı olduğu da belirtildi.
Kuruluş, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne “Hacur kabilelerine yönelik ihlalleri takip etme ve belgeleme, failleri cezalandırma” çağrısı yaptı.
Rights Radar ayrıca, BM ve Özel Temsilcisine Hacur bölgesi halkına karşı yasal, insani ve ahlaki görevlerini yerine getirme, onları koruma ve Husi milislerin Hacur halkına yönelik ihlalleri dolayısıyla hesap verebilirliğini sağlama çağrısında bulundu.
Kuruluş, Güvenlik Konseyi’nin Cezalar Komitesi’ne bağlı bir uzman ekibi ve İnsan Hakları Konseyi’ne bağlı uzman bir ekibi de “2014 yılı sonundan bu yana yaşanan silahlı çatışmaların tekrarını önlemek için bu ihlalleri göz önünde bulundurmaya” çağırdı.



Gazze ateşkesi... Arabulucular, Gazze Şeridi'ni işgal planına karşı ne gibi seçeneklere sahip?

Gazze şehrinin kuzeyindeki Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezine düzenlenen hava saldırısının yol açtığı yıkımın ortasında oturan bir Filistinli (AFP)
Gazze şehrinin kuzeyindeki Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezine düzenlenen hava saldırısının yol açtığı yıkımın ortasında oturan bir Filistinli (AFP)
TT

Gazze ateşkesi... Arabulucular, Gazze Şeridi'ni işgal planına karşı ne gibi seçeneklere sahip?

Gazze şehrinin kuzeyindeki Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezine düzenlenen hava saldırısının yol açtığı yıkımın ortasında oturan bir Filistinli (AFP)
Gazze şehrinin kuzeyindeki Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) merkezine düzenlenen hava saldırısının yol açtığı yıkımın ortasında oturan bir Filistinli (AFP)

Gazze Şeridi'nin kademeli veya tamamen işgali, Gazze ateşkes müzakerelerinin yaklaşık iki hafta önce çıkmaza girmesinin ardından İsrail'in bir seçeneği haline geldi. Bu seçenek, ABD ile İsrail'in istişarelerde bulunmak üzere müzakerelerden çekilmesinin ve ardından Hamas'ın müzakerelerin yeniden başlamasından önce Gazze Şeridi'ndeki insani krizin çözülmesini talep etmesi sonrası geldi.

İsrail'in 1967 ile 2005 yılları arasında 38 yıl boyunca uyguladığı bu olası seçenek, arabulucular tarafından yorumlanmadı. Ancak Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, İsrail'e yönelik sert açıklamalarda bulundu. İkili, İsrail’i Gazze Şeridi'ne karşı ‘sistematik soykırım’ yapmakla suçladı.

Bu gelişmeler ışığında Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, İsrail'in Gazze Şeridi'ni kademeli veya tamamen işgal etme eğiliminin arabulucuların seçeneklerini oldukça sınırlı hale getirdiğini düşünüyor. Uzmanlar, ‘İsrail'in bu senaryonun kendisine getireceği kayıpları hissedip müzakerelere geri dönene kadar müzakerelerin durgunluğunun devam etmesi ya da yeni bir gerilimi önlemek ve yeni bir diyaloga gitmek için yoğun temaslarda bulunulması’ arasında bir seçim yapılacağını tahmin ediyor.

İsrail medyasına göre, güvenlik kabinesi bugün Binyamin Netanyahu başkanlığında toplanarak işgal planını görüşecek. Salı günkü toplantıda, iç anlaşmazlıklar ve Aralık 2023 ve Ocak 2025'te yapılan iki ateşkesin ardından üçüncü bir ateşkes için yürütülen müzakerelerin çıkmaza girmesi nedeniyle bu konu karara bağlanamamıştı.

Haaretz gazetesi, “Netanyahu bu planla bir kumarbaz gibi akıntıya karşı yüzüyor ve Gazze Şeridi'ndeki esirlerin ve askerlerin hayatlarını feda ediyor” diye yazdı. Gazete, bir hükümet yetkilisinin “Birçok kişi, Gazze Şeridi'ni tamamen işgal etme tehdidinin sadece bir taktik ve baskı girişimi olduğunu düşünüyor” dediğini aktardı. Netanyahu'nun Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'i görevden almayacağı ve bugünkü toplantıda kararlılık göstermek için sınırlı bir askeri operasyon üzerinde anlaşabilecekleri tahmin ediliyor.

İsrail ordusu şu anda Gazze Şeridi'nin yüzde 75'ini kontrol ettiğini söylese de, üç İsrailli yetkili dün Reuters'a verdikleri demeçte, Zamir'in Netanyahu'nun geri kalan bölümü işgal etme önerisine karşı çıktığını söyledi. Dördüncü bir yetkili ise Netanyahu'nun ‘Hamas'a baskı yapmak’ amacıyla Gazze Şeridi'ndeki askeri operasyonları genişletmeyi planladığını söyledi.

Toplantının sonuçlarına ilişkin tartışma, ABD Başkanı Donald Trump'ın gazetecilere, İsrail'in planlarından haberi olmadığını, ancak Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmeye ilişkin herhangi bir kararın ‘İsrail'e ait’ olduğunu söylemesinin ardından geldi. Yedioth Ahronoth gazetesi, ABD'nin Gazze Şeridi'nin işgaline yeşil ışık yaktığını bildirdi.

Siyasi intihar

Mısır Dışişleri Konseyi Başkanı ve eski Dışişleri Bakanı Muhammed el-Arabi, ‘Netanyahu'nun bu planı onaylamasının, kuvvetlerinde ve esirlerde yaşayacağı kayıpların yanı sıra siyasi intihar olacağını ve bunun da iç baskıları artıracağını’ düşünüyor. El-Arabi, “Bu tür bir karar, İsrail Başbakanı’nın daha önce aldığı Refah'ı işgal etme kararı gibi, hiçbir mantıklı gerekçeye dayanmayan ve sadece siyasi ve kişisel hesaplarla bağlantılı bir karardır” dedi.

El-Arabi, arabulucuların seçeneklerinin ‘bu plana karşı sınırlı olduğunu ve Netanyahu'nun uğradığı kayıpların boyutunu hissedip müzakerelere geri dönene kadar harekete geçmekte tereddüt edeceklerini’ düşünüyor.

edrff
Bir Filistinli kadının, Zikim Sınır Kapısı’nda yardım bekleyen akrabalarından birinin öldürülmesine verdiği tepki (AFP)

Filistin'in eski Mısır Büyükelçisi Berekat el-Ferra, “Gazze Şeridi'ni işgal etme planı, Hamas üzerinde yeni baskılar oluşturma girişimlerinden ibaret. Gerçekte İsrail, bölgenin çoğunu kontrolü altında tutuyor. Bu nedenle İsrail'in söylediklerinin gerçek bir etkisi yok” ifadelerini kullandı.

El-Ferra, ‘arabulucuların çabalarının durmayacağını ve değiştirilmiş öneriler olabileceğini’ düşünüyor. El-Ferra, “Mısır bu yıkıcı savaşı durdurmaya çalışıyor, ancak Netanyahu açık bir şekilde ABD'nin desteğiyle bunu reddediyor. Eğer geri adım atarsa, o zaman bir ateşkes anlaşması yapılabileceğini söyleyebiliriz” dedi.

Arabulucular, tartışmaya ve uygulamaya sunulan bu İsrail planına ilişkin açık bir tutum sergilemediler. Ancak Mısır iki gün boyunca İsrail'e karşı sert bir üslup kullandı ve Gazze Şeridi'nde yaptıklarını ‘sistematik soykırım ve aç bırakma’ olarak nitelendirerek, uluslararası toplumu savaşı ve bölgedeki açlığı durdurmak için acil müdahaleye çağırdı.

Sisi salı günü yaptığı açıklamada, “Bölgede sistematik bir soykırım var” diyerek, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşının “Filistinlileri aç bırakmak ve Filistin meselesini ortadan kaldırmak” amacıyla yapıldığını vurguladı. Dün yaptığı açıklamada da bunu yineleyerek, ‘Gazze Şeridi'ndeki mevcut yıkımın eşi benzeri görülmemiş olduğunu’ belirtti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Mısır devleti, Mısır'ın merkezi rolünü hedef alan karalama ve yanıltma kampanyalarına rağmen, savaşı durdurmak, insani yardım ulaştırmak ve esirlerin serbest bırakılması için iş birliği yapmak üzere çalışmaya devam ediyor” denildi.

Abdulati de dün Atina'da düzenlediği basın toplantısında, uluslararası toplumun Gazze Şeridi'ndeki açlık ve sistematik imha politikalarını durdurmak için acil müdahale etmesinin önemini vurguladı.

Bu gelişmeler ışığında el-Arabi, Mısır'ın İsrail'e yönelik resmi siyasi üslubundaki değişikliği, ‘Mısır'ın Gazze Şeridi'ndeki krizin uzamasına ve açlığın devam etmesine duyduğu öfkenin bir ifadesi’ olarak görüyor ve ‘özellikle Netanyahu'nun kimseyi dinlememesi ve her türlü çözüm fırsatını engellemesi nedeniyle daha net ve sert bir tutum sergilendiğini’ vurguluyor. El-Arabi, ‘Mısır'ın şu anda siyasi üslubu ne kadar sert olursa olsun, Gazze Şeridi'nde gelecekteki herhangi bir çözümde önemli ve vazgeçilmez bir rolü olduğunu’ vurguladı.

El-Ferra, “Mısır, başta İsrail olmak üzere herkese, barış sürecini geciktirmekten vazgeçmeleri için açık mesajlar gönderiyor… Washington, müttefiki İsrail'e gerçek tavizler vermesi ve savaşı sona erdirmesi için baskı yaparsa, müzakereler yeniden rayına oturacak” dedi.