عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Mayıs ayı enflasyon rakamları açıklandı

Mayıs ayı enflasyon rakamları açıklandı
    İstanbul/İHA
TT
TT

Mayıs ayı enflasyon rakamları açıklandı

Mayıs ayı enflasyon rakamları açıklandı

Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,95 arttı. TÜFE’de bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,99, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,91 artış gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılı Mayıs ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) (2003=100) 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 4,99, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19,91 artış gerçekleşti. 
Aylık en yüksek artış yüzde 8,88 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu 
Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda yüzde 4,09, ulaştırmada yüzde 2,18, eğlence ve kültürde yüzde 1,86 ve lokanta ve otellerde yüzde 1,61 artış gerçekleşti. 
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 1,58 ile ev eşyası oldu 
Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise yüzde 1,18 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. 
Yıllık en fazla artış yüzde 28,44 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti 
TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler yüzde 26,75, ev eşyası yüzde 24,54, eğlence ve kültür yüzde 20,06 ve lokanta ve oteller yüzde 19,77 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. 
Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) aylık yüzde 1,57 arttı 
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1,57, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,37, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,90 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18,79 artış gerçekleşti. 
Mayıs 2019'da endekste kapsanan 418 maddeden; 48 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 267 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 103 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. 
Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık yüzde 2,67 arttı 
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 2,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 7,99, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 28,71 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 32,85 artış gösterdi. 
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1,87, imalat sanayi sektöründe yüzde 2,87, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe yüzde 1 artış, su temini sektöründe yüzde 2,51 düşüş olarak gerçekleşti., 
Aylık en fazla artış tütün ürünlerinde gerçekleşti 
Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 10,27 ile tütün ürünleri, yüzde 7,08 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 6,57 ile kok ve rafine petrol ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık mobilya yüzde 3,05, su temini yüzde 2,51, giyim eşyası yüzde 0,48 ile bir önceki aya göre azalan alt sektörler oldu. 
Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış dayanıksız tüketim malında gerçekleşti
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Mayıs ayında aylık en fazla artış dayanıksız tüketim malında ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti.  

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.