Neçirvan Barzani Bağdat ile yeni bir sayfa açma sözü verdi

Neçirvan Barzani Bağdat ile yeni bir sayfa açma sözü verdi
TT

Neçirvan Barzani Bağdat ile yeni bir sayfa açma sözü verdi

Neçirvan Barzani Bağdat ile yeni bir sayfa açma sözü verdi

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi‘nin (IKBY) yeni Başkanı Neçirvan Barzani, düzenlenen yemin töreniyle görevine başladı. Törene Cumhurbaşkanı seçildiğinden beri ilk kez bölgeyi ziyaret eden Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, Irak Meclis Başkanı Muhammed el- Halbusi, Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin özel temsilcisi ile Arap ve yabancı binden fazla kişi katıldı.
Ayrıca oturuma geçtiğimiz 28 Mayıs'ta yeni başkanın seçildiği meclis oturumunu boykot eden Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) milletvekilleri ile KYB Genel Sekreter Yardımcısı Kosret Resul Ali de katıldı.
Oturum,Mesud Barzani’nin konuşmasıyla başladı. Barzani, IKBY’nin seçilmiş başkanını bütün imkanlarıyla destekleyeceğini, demokrasiyi sağlamlaştırmak, kamu özgürlüklerini genişletmek ve güçlü ve adil bir parlamenter sistem kurmak için onunla işbirliği yapacağını söyledi. DEAŞ terörünün askeri olarak bittiğini ancak düşüncesinin yaygın olduğunu söyleyen Barzani, örgütün ülkedeki herhangi bir siyasi veya güvenlik açığından istifade etmek istediğini belirterek, dayanışma çağrısında bulundu.
Yeminini ettikten sonra IKBY Başkanı kısa bir konuşma yaptı. Konuşmasında, dört yıllık görev süresince bölgenin güvenlik ve istikrarını sağlama sözü verdi. “Hepimiz Irak halkının hayal ettiği anayasa hükümleri ışığında ortak sorunlarımızı çözmek ve Kürdistan halkının ve tüm Iraklıların federal bir sistem çerçevesinde haklarını güvence altına almak için Bağdat hükümetiyle birlikte çalışmalıyız” dedi.
Bu anayasaya, diğerinin karşılıklı anlayışı ve işbirliği içinde kabulüne temel teşkil etmesi için büyük umutlar oluşturduk, ancak ne yazık ki içeriğini uygulamadık. Irak halkının hayal ettiği yeni Irak’a ulaşamadık diyen Barzani, “Bugün Irak'taki anayasaya alternatif yok, özellikle de hepimiz pratik olarak yaşadık. Anayasanın kasıtlı veya kasıtsız olarak görmezden gelindiğinde veya maddelerinden herhangi birinin uygulanmaması nedeniyle Irak halkının bileşenleri arasında yeni sorunların ve gerginliklerin ortaya çıktığını gördük. Anayasa'yı yeniden canlandırabilir, harekete geçirebilir, karşılıklı anlayış ve yapıcı tutumlarla DEAŞ ve diğerleri gibi grupların ortaya çıkmasını engelleyebilir, Sincar ve diğer bölgelerde yaşanan trajedinin tekrarlanmasını engelleyebiliriz” şeklinde konuştu.
Genç Başkan konuşmasında selefini de överek, yarım asırlık ömründe aşağılık diktatörlere karşı mücadelesine değindi ve gerçekleştirilen başarıların bu adamın mücadelesinin meyveleri olduğunu belirtti.
Mesud Barzani ile aylarca süren adaylık konusunda keskin tartışmalar yaşayan Irak Cumhurbaşkanı Berhum Salih yaptığı konuşmada anlaşmazlık sayfasını kapatarak IKYB’nin eski başkanını övdü ve onun yüksek makamının resmi konumundan değil halkın sevgi ve güveninden kaynaklandığını belirtti.
Irak Parlamentosu Başkanı Muhammed el-Halbusi ise yaptığı konuşmada, yeni başkan Necirvan Barzani’nin Erbil ile Bağdat arasındaki sorunları çözebileceğine inandığını söyledi şu ifadeleri kullandı: “Barzani’nin Erbil ile Bağdat arasındaki sorunları sıfırlamasını bekliyoruz.” Halbusi, Barzani’yi çalışmalarında destekleyeceklerini ifade etti.
Hikmet hareketinin lideri Ammar el- Hakim ise oturumda yaptığı konuşmada, geçmiş sayfaları kapatıp yeni bir Kürt rüyası sayfası açarak Erbil ile yaşayan ihtilafların çözülmesi çağrısında bulundu. Bu rüyanın ise bu ülkede güvenle yaşamak ve serveti adil bir biçimde paylaşmak olduğunu söyleyerek konuşmasını şöyle sürdürdü:  “Çocukların hayalleri mutlaka ebeveynlerin hayalleri olmak zorunda değildir, çünkü şartlar değişir ve insanlar evrilir.”
Kürdistan Demokrat Partisi  yöneticilerinden ve eski Irak parlamentosu hukuk komitesi başkanı Muhsin el Sadun, Şarku’lAvsat’a yaptığı açıklamada, Bağdat ile Erbil arasındaki ilişkinin gelecekte önemli gelişmeler göreceğine dair göstergeler olduğunu Bağdat ile başa çıkmada uzun deneyime sahip olan yeni başkanın anayasaya göre önemli sorunlara çözüm bulmaya kararlı göründüğünü belirtti.
Irak Parlamentosunda bir Kürt milletvekili olan Ala Talabani  Şarku’l  Avsat’a yaptığı açıklamada aynı konuya değinerek Neçirvan Barzani’nin Bağdat ile Erbil arasındaki sorunları çözme beklentisi olduğunu vurguladı ve iki taraf arasındaki farklılıkların anlayış çerçevesinde çözülebileceğini belirtti.
Irak Güçleri Koalisyonundan Abdullah el- Harbit ise Şarku’lAvsat’a iki taraf arasında sorunları sıfırlamaktan bahsetmenin zor olduğunu ancak birçok iyimser yaklaşımdan bahsetmenin mümkün olacağını söyledi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.