Facebook paylaşımları kişinin sağlık durumu hakkında bilgi veriyor

Facebook yayınları, kişinin yaşam tarzını doğru bir şekilde analiz etmenize yardımcı olabilir (Arşiv - Reuters)
Facebook yayınları, kişinin yaşam tarzını doğru bir şekilde analiz etmenize yardımcı olabilir (Arşiv - Reuters)
TT

Facebook paylaşımları kişinin sağlık durumu hakkında bilgi veriyor

Facebook yayınları, kişinin yaşam tarzını doğru bir şekilde analiz etmenize yardımcı olabilir (Arşiv - Reuters)
Facebook yayınları, kişinin yaşam tarzını doğru bir şekilde analiz etmenize yardımcı olabilir (Arşiv - Reuters)

Facebook paylaşımlarının bazı sağlık durumlarının öngörülmesinde geleneksel demografik verilerden daha iyi olduğunu ortaya koyan yeni bir araştırma yayımlandı.
Daily Mail'de yer alan habere göre, Stony Brook Üniversitesi ve Pensilvanya Health System Üniversitesi’nden araştırmacılar, Facebook kullanıcılarının sitede kullandıkları dilin doktorlara kullanıcıların depresyon veya diyabet gibi hastalıklarının olup olmadığının teşhisinde yardımcı olabileceğini söylüyor.
Araştırma ekibi kullandıkları otomatik veri toplama yöntemiyle, elektronik tıbbi sicilleri sosyal medya hesaplarıyla bağlantılı bin hastanın bütün bir Facebook geçmişini topladı ve inceledi.
Psikoz, kaygı bozukluğu ve alkol bağımlılığı dahil
Gönderilerde kullanılan dilin ve yaş ve cinsiyet gibi demografik özelliklerin incelenmesinin ardından araştırmacılar, kullanıcıların Facebook geçmişinden elde ettikleri verilerle 21 farklı rahatsızlığın tanımlanabileceğini ortaya koydu. Bunların arasında psikoz, kaygı bozukluğu ve alkol bağımlılığı yer alıyor.
Araştırmacılar, 10 rahatsızlığın teşhisinde Facebook verilerinin demografik özelliklerden daha faydalı olduğu sonucuna vardı.
Kullanılan bazı kelimeler ilgili rahatsızlıklarla doğrudan bir bağa sahip. Örneğin, gönderilerinde “içmek” ve “şişe” gibi kelimeler kullananların alkol bağımlısı olma ihtimali daha yüksek.
Daha az kesin olmak kaydıyla, gönderilerinde “Tanrı” ve “dua etmek” gibi kelimeler kullananların, bu kelimeleri daha az kullananlara nazaran diyabet olma ihtimali 15 kat daha fazla.
Penn Medicine Dijital Sağlık Merkezi yöneticisi, başyazar Raina Merchant, “Bu yeni bir çalışma olmasına rağmen, gönderilerden elde edilen verilerin hastaların ve doktorların daha iyi bilgilendirilmesinde kullanılabileceğini umuyoruz. Sosyal medya gönderileri sıklıkla yaşam tarzı ve deneyimlerle alakalı olduğundan ya da kullanıcıların nasıl hissettiğine dair fikir verdiğinden, elde edilen veriler rahatsızlıkların yönetimine ve şiddetlenmesine dair ek bilgiler sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
Stony Brook Üniversitesi’nde bilgisayar bilimi alanında Yardımcı Doçent Andrew Schwartz, “dijital dilin” hayatlarımıza dair farklı noktaları açığa çıkardığını ve bu bilgilerin tıp uzmanlarına teşhis koymada yardımcı olabileceğini söyledi.
Schwartz, “pek çok çalışma, dil kullanımı ve özgün bir rahatsızlık arasında bağ bulunduğunu gösteriyor. Örneğin dil, depresyona ya da kişinin kanser olup olmadığına dair bilgi verir. Ayrıca birçok tıbbi rahatsızlığı inceleyerek, bunların birbiriyle nasıl ilişkilendiğine dair bir fikir edinebiliriz ve bu da tıp alanında yeni yapay zeka uygulamalarına olanak verebilir” diye ekledi.
Bulgular ışığında araştırma ekibi, geliştirilmesi muhtemel sistemlerin hastaların sosyal medya verilerini tıbbi yetkililere vermesine imkan tanıyacağını söyledi. Böylece ek bilgileri inceleme olanağına sahip doktorlar daha etkili tedavi yöntemleri geliştirebilir.
Başyazar Raina Merchant, “Örneğin kilo vermeye çalışan, yemek seçimlerinde ve diyet konusunda yardıma ihtiyaç duyan biri sosyal medya kayıtlarını kullanarak alışıldık yöntemlerden daha iyi bir görüş sağlayabilir” dedi.
Merchant bu yıl içinde teoriyi test etmek için yeni bir çalışma düzenleyecek.



Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios
TT

Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios

1982-1984'te Zaman Lordu'nu canlandıran Doctor Who yıldızı Peter Davison, uzun soluklu dizinin son sezonlarını "hikayedeki devasa boşluklar" nedeniyle eleştirdi.

Tom Baker'ın ardından karakterin 5. enkarnasyonunu canlandıran 74 yaşındaki Davison, BBC'nin 2005'te yeniden başlattığı bilimkurgu dizisinin kalitesini sorguluyor.

The Lewis Nicholls Show'a konuşan aktör, "Nedense bilimkurguda saatte 160 kilometre hızla gitmeleri gerektiğini düşünüyorlar" dedi.

Hikayede doğrudan bir sonraki bölüme geçiliyor ve beynin boşlukları doldurması bekleniyor... Belki genç ve sağlıklı biri bunu yapabilir. Bilemiyorum.

Davison, Doctor Who'nun son bölümlerini "ileride izlenmesi istenen" bir yapımın "fragmanına" benzetti.

Kanal patronlarının "insanların dikkat süreleri"yle ilgili endişelerinin, televizyon programlarının kötüleşmesine katkıda bulunabileceğini söyledi.

Davison "Eğer iki dakikada bir bir şeyler olmazsa insanların televizyonu kapatacağını düşünüyorlar, ki bunun doğru olduğuna inanmıyorum" diye devam etti.

Öte yandan Davison, geri dönen dizi sorumlusu Russell T. Davies'in, eski Doctor Who'nun sık sık eleştirilen bir yönünü, yani ana karakterin yol arkadaşını az kullanma alışkanlığını "düzelttiğine" değindi. Ancak dizinin artık hikayeden çok görsel efektlere öncelik verdiğini belirtti.

Oyuncu "Özel efektler daha da iyileştikçe, dizinin sadece onlardan ibaret hale gelmesi gibi bir tehlike var" dedi.

VDFGTH
Peter Davison 1982-1984 döneminde Doctor Who'da oynadı (BBC)

Doctor Who'nun yıllarca demirbaşı olan Davison, 2022'de Jodie Whittaker'ın son bölümünde kısa bir kameoyla rolünü yeniden canlandırmıştı. Whittaker'ın kendisi de geçen ay Ncuti Gatwa'nın veda bölümünde kısa süreliğine görünmüştü.

Davison ayrıca 2005-2010'da dizinin başrolünü üstlenen bir diğer eski Doctor Who yıldızı David Tennant'la birlikte özel bir sesli program yapmıştı. İki yıldızın dizi dışında da bir bağı var: Davison'ın kızı Georgia, 2011'den beri Tennant'la evli.

Tennant, Georgia'ya BBC'de 2008'de yayımlanan "The Doctor's Daughter" adlı bölümde birlikte rol alırken tanışmış ve 2020'de, bir başka Doctor Who yıldızının çocuğuyla evlenmenin "biraz aptalca geldiğini" itiraf etmişti.

Yayıncı Gaby Roslin'in podcast'ine katılan İskoç aktör, ilişkileri hakkında "Doctor Who hayatımın içine işlediği için sonunda doktorlardan birinin kızıyla evlenmek biraz aptalca geliyor; buna aykırı duran pek çok şey vardı" demişti.

Ancak Georgia ilişkilerinin "itici gücünün" kendisi olduğunu belirterek "Bu kadar çok uğraşmasaydım bu gerçekleşmeyebilirdi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe