WFP: Husiler dağıtılan yardımları kötüye kullanıyor

Geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Sana’daki bir pazarda bulunan bir Yemenli (EPA)
Geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Sana’daki bir pazarda bulunan bir Yemenli (EPA)
TT

WFP: Husiler dağıtılan yardımları kötüye kullanıyor

Geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Sana’daki bir pazarda bulunan bir Yemenli (EPA)
Geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Sana’daki bir pazarda bulunan bir Yemenli (EPA)

Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü David Beasley, geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada Husi milislerin yürüttüğü yolsuzluk faaliyetlerine ve yardımlara yönelik ihlallere değindi.
WFP İcra Direktörü David Beasley, Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) yaptığı açıklamada, istenen güvencelerin sağlanmaması halinde, bu hafta sonundan itibaren bölgedeki gıda yardımlarını aşamalı olarak askıya almaya başlayacakları uyarısında bulundu.
Beasley, “Sana’daki bazı faydalanıcılar, herhangi bir gıda yardımı almadıklarını söylüyor. Ancak dağıtım listelerinde parmak izleri bulunuyor. Sana’da 7 merkezle görüşmede bulunduk ve yüzde 60’ı herhangi bir yardım almadıklarını belirtti. Son 60 günde, sadece Sana’da Husi milislerin kontrol ettiği alanlarda 30’dan fazla manipülasyon ve dolandırıcılık vakası tespit ettik” dedi.
BM yetkilisi ayrıca, Husi milislerin kontrolü altındaki alanlarda çalışan personellerin güvenliğine dair endişelerini de dile getirdi. BM’den bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Beasley’in ifadeleri sonrasında WFP personellerinin güvenliği hakkında büyük endişe duymaya başladık. Onlara bazı talimatlar verdik, ancak yine de onlar hakkında endişeleniyoruz.”
Yemenliler de dahil WFP kapsamındaki 640’tan fazla personel, meşru hükümetin ve Husilerin kontrolü altındaki alanlarda faaliyet gösteriyor.
10 milyon insanın gıda yardımlarından mahrum kalabilir
WFP’nin tehdidini yerine getirmesi ve Husilerin sarf ettikleri yolsuzluklar dolayısıyla kontrolleri altındaki alanlarda faaliyetlerini askıya alması halinde, bu bölgelerdeki yaklaşık 10 milyon insanın gıda yardımlarından mahrum kalması bekleniyor.
WFP İcra Direktörü Beasley de BMGK’da yaptığı açıklamada, kuruluşun şu an aylık olarak 10 milyondan fazla kişiye hizmet verdiğini belirtti. Beasley, “Ancak WFP İcra Direktörü olarak, tüm yardımların en fazla ihtiyaç sahibi olana verildiğini garanti edemem” demişti.
WFP, Yemen’de ihtiyaç sahibi yaklaşık 12 milyon kişiye yardım sağlarken, uluslararası toplum tarafından karşılanacak aylık 175 milyon dolarlık tahmini bir maliyetle 2019 yılı sonunda ülke nüfusunun yarısını kapsamayı hedefliyor.
WFP’nin bu uyarısı, Husilere yönelik ilk uyarı değildi. 2019 yılının Mayıs ayında da bazı milis liderler tarafından ortaya koyulan engeller dolayısıyla Yemen’de Husilerin kontrolündeki alanlarda yardımları askıya alacakları uyarısında bulunmuştu.
Aynı şekilde Beasley, geçen pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Yemen’deki insani durum üzücü bir boyutta. 20 milyon kişinin maruz kaldığı acıya rağmen, işimizi kararlı şekilde yapmaya çalışıyoruz. İnsanların hayatta kalmasına yardım etmeye çalışıyoruz. BM Dünya Gıda Programı’nın, Yemen’deki insanlara ulaştırmaya çalıştığı gıda yardımları engellerle karşılaşıyor” ifadelerini kullandı.
BM yetkilisi, Aralık 2017’de Husilerle başlayan müzakere maratonuna da değindi. Kontrol altındaki alanlarda en fazla yardıma muhtaç vatandaşları tespit etmeye çalıştıklarını söyleyen Beasley, “Görüşmeler, aylarca sonuçsuz kaldı. 2018 yılı sonunda bu görüşmelerin ortasındayken, bazı gıdaların yanlış kişilere dağıtıldığına dair ciddi kanıtlar bulduk. Husilerle uzun diyaloglar yürüttüm. Onlara, sadece konuşmakla kalmayıp eyleme dökmelerini ve sadece imzalanan anlaşmalara saygı göstermelerini yazdım” dedi.
Yetkili, WFP’nin bağımsız çalışmalara ve yardımların, başka amaçlar için dağıtılmasına izin vermediğine de dikkati çekti.
Aynı şekilde David Beasley, Husilerin üçüncü tarafların takip ziyaretlerinin yüzde 79’unu ve Saada’daki WFP personellerinin ziyaretlerinin de yüzde 66’sını engellediğini vurguladı.
Öte yandan Yemen hükümeti sözcüsü Raci Badi ise dünyanın her geçen gün İran destekli Husi milislerin çirkinliklerini daha iyi şekilde fark ettiklerini belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan Badi, “Beşeri ve siyasi hiçbir sözlük, milyonlarca Yemenlinin maruz kaldığı insani koşullar çerçevesinde bu milislerin yaptıklarını tarif edemez” şeklinde konuştu.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”