​Sudan devriminden doğan şarkılar

Sudan devriminin sesi Nancy Acac (Sosyal Medya)
Sudan devriminin sesi Nancy Acac (Sosyal Medya)
TT

​Sudan devriminden doğan şarkılar

Sudan devriminin sesi Nancy Acac (Sosyal Medya)
Sudan devriminin sesi Nancy Acac (Sosyal Medya)

“Beşir’in gücü, yozlaşmış güç!
Haydi yozlaşmaya karşı harekete geç harekete!
Baskılar kızları cezalandırdı!
Baskılar kızları delirtti!

Sudan devrimi sırasında çocukların sesleriyle, dengeli bir besteyle ve tutarlı danslarla ünlü olan şarkının sözleri.
Bu sanatsal çalışma, daha iyi bir gelecek isteyen çocuklardan eski hükümete bir mesaj niteliğinde.
Daha öncekiler ve oturma eylemleri sırasında yazılanlar da dahil olmak üzere Sudan’daki son olaylar sırasında birçok devrim şarkısı ortaya çıktı. Sosyal medyada çok geniş kitlelere yayılarak, insanları devrim ya da sivil ayaklanmaya katılmaya teşvik ettiler. Ünlü şairler, uzun bir süre boyunca Sudan’ın müzikal sahnesini, üzerlerinden onlarca yıl geçmesine rağmen hala önemli etkiler barındıran kelimelerle zenginleştirmeye katkı sağladı. Bu durum, sanatın bir fark yaratabildiğinin ve hatırayı ölümsüzleştirebildiğinin bir kanıtı.
Sürekli Devrim
Sudan arenasının çeşitli devrim şarkılarıyla dolu olmasının nedeni, mücadele ve direniş hareketliliğinin devam etmesi oldu. Aynı şekilde birçok askeri rejimin devrilmesi, şairlere marş yazarken ilham verdi. Şair Mahmud el-Cili, Huda Arabi de dahil tanınmış sanatçılar, Sudan devrimine sözler yazdı.
Cili, Independent Arabia’dan İsra eş-Şahir’e yaptığı açıklamada, “Şarkılar, devrim sürecinde önemlidir. Her zaman devrim ruhunu yansıtır ve bunu, gelecek nesiller için belgeler. Kadınlara özel şarkılara gelince, devrim kadındır. Kadınların, bunun üzerinde net bir baskısı var. Hiç kimse bunu inkar edemez” ifadelerini kullandı.
Nancy Acac
Geçen Aralık ayında başlayan devrimden bu yana Sudanlı ses sanatçısı Nancy Acac, motive edici ifadelerle devrime hizmet etti. İnsanların ruhlarını alevlendiren birçok şarkıyla oturma eylemlerine katıldı. Söylediği ünlü bir şarkının sözleri ise şöyle;
“Eğer korkumuz yok olduysa,
Yolumuz istikrarla döşendiyse,
Özgürlük için yürürüz.
Kesinlik kaçınılmaz.
Gecenin ne kadar sürdüğü önemli değil, şafak geliyor!”

Nancy’nin üretkenliği, onu ilk devrim sanatçısı yaptı. Oturma eylemlerinde ve mücadele meydanlarında varlık gösterdi ve diğer sanatçılar da devrimi büyüttü.
Şadan Hüseyin
Ünlü sanatçı Şadan Hüseyin, saha çalışmalarını tercih etti ve eylemciler de basit ahenklerle sanatçılara eşlik etti. Hüseyin, eylemcilerin katılımının daha derin bir iz bırakarak devrimi ilerlettiğini söylüyor.
“Meryem ve Kandeka”, Şadan’ın oturma eylemlerinde söylediği şarkılardan biri. Kadınların ayaklanmadaki etkisinden bahsediyor. Aynı zamanda ses sanatçısı Muhammed Mao da devrimi destekleyen Rap şarkılarıyla meydanlarda geniş bir katılım sergiledi. Sudan Genelkurmay Başkanlığında milyonlarca kişinin katılımıyla bir gösteri düzenledi.
Devrim şarkıları, tanınmış sanatçılarla sınırlı değil. Aynı zamanda yeni nesil içerisinde de buna destek veren çok sayıda isim oldu. Öyle ki genç sanatçı Muhammed Brown, direnişe dair ihtiyacı yansıtan ve siyasi durgunluktan sonraki döneme hizmet edecek yeni şarkılar besteledi.



Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
TT

Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal (GI) kanserlerde çarpıcı bir artış yaşanıyor.

Araştırmacılar perşembe günü The Journal of the American Medical Association'da (JAMA) yayımlanan incelemede, kalınbağırsak veya pankreas kanseri gibi gastrointestinal kanserlerin "ABD'de erken yaşta ortaya çıkan kanserler arasında en hızlı artış gösterenler" olduğunu belirtiyor.

Erken yaşta ortaya çıkan gastrointestinal kanserler arasında ABD birinciliğini, kolon veya rektumda gelişen kalınbağırsak kanseri 2022'de aldı ve 20 bin 800'ü aşkın kişiye teşhis kondu.

Mide zarında gelişen mide kanseri o yıl 2 bin 689 kişide teşhis edilirken, onu 2 bin 657'yle pankreas kanseri ve 875'le yemek borusu kanseri izledi.

Erken yaşta görülen gastrointestinal kanserlerin çoğu obezite, kötü beslenme ve orta derecede hareketsiz bir yaşam tarzı gibi, değiştirilebilecek risk faktörleriyle bağlantılı. Sigara ve içki içmek de diğer risk faktörleri arasında.

Dana-Farber Kanser Enstitüsü Genç Yaşta Ortaya Çıkan Kalınbağırsak Kanseri Merkezi Direktörü Dr. Kimmie Ng, ortak yazarlarından olduğu inceleme hakkında NBC News'a yaptığı açıklamada, "İnsanların bebekken, çocukken ve ergenlik çağındayken yaptıkları ya da maruz kaldıkları şeyler, muhtemelen genç yetişkinlikte kansere yakalanma risklerine katkı sağlıyor" diyor.

Aile geçmişi ve kalıtsal sendromlar gibi, hastaların üzerinde kontrol sahibi olmadığı risk faktörleri de var. Erken yaşta görülen kalınbağırsak kanserinden muzdarip kişilerde bağırsak iltihabı olabilir.

Araştırmacılar incelemede şöyle yazıyor:

Erken yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarının durumu, daha geç yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarına benzer veya daha kötü seyrediyor. Bu da gelişmiş önleme ve erken teşhis yöntemlerine duyulan ihtiyacı vurguluyor.

Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society/ACS), kalınbağısak kanseri riski ortalama düzeyde olan kişilerin 45 yaşında düzenli taramaya başlamasını öneriyor. ACS, 2018'den önce taramaların 50 yaşında başlamasını tavsiye ediyordu.

Kâr amacı gütmeyen Kalınbağırsak Kanseri Birliği'nin baş tıbbi danışmanı Dr. John Marshall, yer almadığı inceleme hakkında NBC News'a "Eskiden bu yaş grubunda hiç görülmezdi ama şimdi 20, 30 ve 40'lı yaşlarında kolon kanserine yakalananların sayısında kayda değer bir artış var" diyor.

Gastrointestinal kanseri olan genç hastaların hayatta kalma oranlarının, neden yaşlılardan daha kötü olduğu belirsizliğini koruyor.

New Jersey'deki Rutgers Kanser Enstitüsü ve RWJBarnabas Health'ten gastrointestinal onkoloji direktörü Dr. Howard Hochster, NBC News'a, dahil olmadığı inceleme hakkında şu ifadeleri kullanıyor: 

Bana göre bu, hastalığı daha ileri bir aşamada saptamamızdan kaynaklanıyor çünkü spesifik olmayan bu şikayetlerde bulunan genç bir kişiyi görünce, gerçekten kolon veya diğer GI kanserler akla gelmiyor.

Ancak Ng, kanserin evresi hesaba katıldığında bile genç hastaların hayatta kalma oranlarının daha kötü göründüğünü söyleyerek bunun biyolojik bir nedeni olup olmadığını sorguluyor.

Independent Türkçe