20 maddede sıcakta nasıl uyunur?

The Independent
The Independent
TT

20 maddede sıcakta nasıl uyunur?

The Independent
The Independent

İngiltere meteoroloji kurumu Met Office, beklenmeyen bir sıcak hava dalgasının Avrupa’yı vuracağı ve gelecek haftanın sonlarına doğru bazı bölgelerin 35 dereceye ulaşabileceği konusunda uyarılarda bulundu. 
Yayımlanan uyarı sonrası çoğumuz aynı soruyla boğuşuyoruz: Bu sıcaklarda nasıl uyunur?
Silentnight firmasında çalışan uyku uzmanı Dr. Nerina Ramlakhan’a göre, yatak odasındaki ideal uyuma sıcaklığı 16 ila 21 derece arasında olmalı. Ayrıca beyninizin vücudunuzun diğer bölgelerine kıyasla daha serin olması gerekiyor.
The Independent’a konuşan Ramlakhan “İyi bir gece uykusu; bilgiyi daha iyi işleyebilmek, vücudu fiziksel ve zihinsel olarak onarabilmek ve dengede tutabilmek için hayli önemli” dedi. 
Peki bu durumda vücudumuzu soğutmak ve o değerli uykuyu almak için neler yapabiliriz?
İşte aşırı sıcaklarda uyumaya yardımcı olacak 20 tüyo:
1.Örtünüzü  soğutun
Yatak örtünüzü (tabi önce plastik bir torbaya koyarak) birkaç dakikalığına dondurucuya koyun. Eğer buzdolabınızda ya da dondurucunuzda fazla yer yoksa sadece yastık kılıfınızı ve pijamalarınızı koymak bile işe yaracaktır. 
2. Buz torbası kullanın
Bir sıcak su torbasının içini buzlu suyla doldurun ve bunu dizler, ayak bilekleri, bilekler, boyun, kasık ve dirsekler gibi vücudunuzun “soğuma noktalarına” yerleştirin. Aynı şekilde bir sıcak su torbasını soğuk suyla doldurup buzluğa atıp dondurabilir ve yatarken onu yanınıza alabilirsiniz.
3. Cildinizi nemlendirin
Yatmadan önce mümkünse buzdolabında sakladığınız bir aloevera bazlı kremle vücudunuzu nemlendirin.
4. Kendinize su püskürtün
Boş bir parfüm şişesini soğutulmuş suyla doldurun ve yatağınızın yanında tutun. Serinlemek için yüzünüze, boynunuza ve dizlerinize püskürtün.
5. Pamuklu giyin
Pamuklu pijamalar ve ince, saf pamuklu çarşaflar kullanın. Yüksek kaliteli pamuklu ürünler, nefes alabilme özelliği sayesinde sizi serin tutar ve uyumak için ideal yatak malzemesidir.
6. Proteini azaltın
Çok fazla proteinli gıda tüketmediğinizden emin olun. Uyku uzmanı Dave Gibson’a göre, protein metabolizma hızınızı artırarak vücudunuzu çok ısıtabilir.
7. Baharatları doğru kullanın
Baharatlı yiyecekleri yiyin, ancak yatmadan en az üç saat önce. Bu vücudunuzu soğutacak bir terlemeye yardımcı olur. 
8. Egzersiz yapmayı unutmayın
Vücudunuzun çok ısınmasını önlemek için akşam yerine sabah egzersiz yapın.
9. Soğuk değil ılık duş alın
Vücut sıcaklığınızı düşürmek için akşam duşunuzu ılık tutun. Dondurucu soğuklukta bir suyla duş almayın, çünkü vücudunuz sıcaklıktaki ani değişime ısı muhafaza ederek tepki verir.
10. Pencereleri açmayın
Yaygın düşüncenin aksine Gibson, evi daha serin tutmak için gün boyunca pencereleri kapalı tutmamız gerektiğini söylüyor. Perdeleri de kapalı tutun.
11. Elektrikten kaçının
Yatak odasında bulunan tüm elektrikli cihazları kapatın, çünkü ısı yayarlar. Soketleri de kapatın.
12. Ayaklarınızı örtmeyin
Ayaklarınızı ya örtünün dışına çıkararak ya da bir buz torbası içinde dinlendirerek soğuk tutun.
13. Buzlu pervane icat edin
Pervanenin önüne gece havayı serinletmesi için bir kova dolusu buz bırakın.
14. Suyu doğru şekilde tüketin
Gün boyu düzenli olarak su için ama gece çok içmeyin. Yatmadan önce içeceğiniz bir bardak su size gece boyu yetecektir ve tuvalete gitmek için yataktan çıkmanıza da sebep olmayacaktır.
15. Tek yatın
Eşinizden ayrı uyuyun. İki vücut, iki katı vücut ısısı demektir!
16. Üst katta uyumaktan kaçının
Sıcaklık artarsa alt katlarda uyumaya çalışın.
17. Nemli kıyafetler tercih edin
Serin, nemli çoraplarla ve hatta nemli bir tişörtle uyuyun.
18. Eller ve ayaklar soğumalı
Yatmadan önce el bileklerinizi ve ayaklarınızı soğuk suyla yıkayın.
19. Mentol kullanın
Dr. Ramlakhan gece uyanırsanız alnınızı bir mentol çubuğu ile ovalamanızı tavsiye ediyor. 
20. Ateşiniz çıkmış gibi davranın
Yatmadan bir saat kadar önce buzdolabına ıslak bir pazen kumaş koyun ve uykuya dalarken bunu alnınıza yerleştirin.



Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Çin'de Alzheimer hastalığıyla diğer demans türlerinin orantısız bir sağlık yükü oluşturduğu ve vaka oranlarının küresel ortalamadan daha hızlı arttığı uyarısını yaptı.

Çarşamba günü PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni araştırma, ülkede demansı mümkün olduğunca erken önlemek için acil ve etkili müdahalelerin uygulanması çağrısında bulunuyor.

Alzheimer ve diğer demans türleri, (ADD; Alzheimer Dissease and Demantia / Alzheimer Hastalığı ve Demans), dünya çapında artan oranlarla giderek daha ciddi bir nörolojik sağlık sorunu haline geliyor.

Ancak bilim insanları, özellikle Çin'deki bunamaların gerçek hastalık yükü ve risk faktörlerinin yeterince anlaşılmadığını söylüyor.

Mevcut çalışmada araştırmacılar, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü gibi kurumlar tarafından başlatılan halka açık veri tabanı Küresel Hastalık Yükü'nden (GBD) alınan, 30 yıldan uzun süreye yayılan küresel sağlık verilerini analiz etti.

Veri tabanı, 204 ülke ve bölgede 370’in üzerinde hastalık ve sağlık sorunuyla bunlara karşılık gelen 88 risk faktörü hakkında veri içeriyor.

1990'la 2021 arasındaki son analizlere dayanarak bilim insanları, Çin'de demans vakalarının üç katına, küresel vakalarınsa iki katına çıktığını tespit etti.

"ADD, küresel hastalık yükü en ağır hastalıklardan biri. Çin'de ve küresel olarak ADD'nin hastalık yükü 1990'dan 2021'e kadar yıldan yıla arttı" diye yazdılar.

Çalışmada, "2021'e gelindiğinde, Çin'in hastalık yükü üç kat artarken, küresel hastalık yükü iki katına çıktı" dendi.

y6u78ı9
ADD'nin 1990-2021 küresel hastalık yükü haritası. İki cinsiyet ve tüm yaşlar için 100 bin kişi başına düşen ölümlerdeki yıllık değişim (Liu, Geng., 2025, PLOS One)

Kısmen daha uzun yaşam süreleri nedeniyle kadınların erkeklere kıyasla demansın genel yükünü daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Ancak araştırmacılar, erkeklerin bu hastalıktan ölüm oranlarının biraz daha yüksek olduğunu söylüyor.

Gelecek 15 yıl için eğilimleri tahmin eden bilim insanları, daha etkili müdahaleler yapılmadığı takdirde demans oranlarının özellikle Çin'de artmaya devam edeceği uyarısını yapıyor.

Araştırmacılar, diyabet gibi hastalıklardan kaynaklanan yüksek kan şekerinin Çin de dahil dünya genelinde demans için önde gelen risk faktörü olduğunu, bunu sigara ve yüksek vücut ağırlığının izlediğini söylüyor.

"Sigara, yüksek açlık kan şekeri düzeyleri ve yüksek vücut kitle indeksi, aralarında yüksek açlık plazma glukozunun baskın konuma sahip olduğu üç ana risk faktörü" diye yazdılar.

Bilim insanları Çin'de demans vakalarındaki artışın büyük ölçüde nüfus artışı ve değişen yaş demografisine bağlı olabileceğinden şüpheleniyor.

"Gelişen bir ülke olarak Çin, ekonomik dönüşüm ve yaşam tarzındaki büyük değişiklikler nedeniyle diyabet hastalarının sayısında önemli bir artış yaşadı" diye yazdılar.

Araştırmacılar, demans vakalarındaki artışı yavaşlatmak adına özellikle yaşlı yetişkinler arasında yüksek kan şekeri ve sigara kullanımının azaltılması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Erken müdahalenin klinik hedeflerine ulaşmak için cinsiyete özgü risk faktörlerini hedef alan müdahalelere ihtiyaç duyulacağını belirtiyorlar.

Independent Türkçe