Moritanya muhalefetinden seçim sonuçlarına itiraz

Moritanya muhalefetinden seçim sonuçlarına itiraz
TT

Moritanya muhalefetinden seçim sonuçlarına itiraz

Moritanya muhalefetinden seçim sonuçlarına itiraz

Moritanya’da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin dört muhalif adayı, geçtiğimiz pazartesi günü Muhammed Vild el-Gazvani’nin kazandığını açıklayan geçici sonuçları kabul etmediklerini açıkladı.
Geçen cumartesi günü yapılan seçimler ile 1978 ve 2008 yılları arasında çok sayıda darbeye tanık olan bu çöl ülkesinde, seçilmiş iki cumhurbaşkanı arasındaki yönetim devretme sürecine ilk kez şahit olundu.
Moritanya seçmenleri, cumartesi günü ülkenin istikrar ve ekonomik kalkınmasının sürdürülmesi ve insan hakları konusunda ilerleme kaydedilmesi gibi birçok zorlukla karşılaşacak yeni cumhurbaşkanını seçmek için oy kullandı. Oy kullananların oranının yüzde 62,66 olduğu belirtildi. Ulusal Bağımsız Seçim Komisyonu, pazar sabahı bir açıklama yaparak kazanan ismi açıkladı. Bu çerçevede Gazvani’nin oyların yüzde 52,1’ini elde ettiği ve ülkenin kuzeyindeki Nouadhibou şehri hariç 15 şehrin 14’ünde çoğunluğu kazandığı belirtildi. Muhammed Vild el-Gazvani’yi ise yüzde 18,58 ile Beyram Vild ed-Dah Abid, 17,87 ile Sidi Muhammed Vild Bubekir, 8,71 ile Hamido Baba ve 2,44 ile Muhammed Vild Mevlud takip etti.
Sonuçlar, henüz nihai olarak kesinleşmedi, ancak dört muhalif aday, seçim sonuçlarına itiraz etmek için her türlü yasal yolu kullanacaklarını açıkladı. Söz konusu muhalif adaylar, sandık merkezlerinin sonuçlarının kendi özel hesapları ile karşılaştırılmasını talep ederken, 6 Temmuz’da ikinci bir turun düzenlenmesi gerektiğini savunuyor.
Göstericiler sokaklara döküldü
Öte yandan birçok seçmen, geçen pazar akşamı başkent Nuakşot sokaklarına dökülürken, gözlemcilere göre İçişleri Bakanı Ahmedo Vild Abdullah, söz konusu dört muhalif adayla bir araya gelerek, yandaşlarını sakinleştirmeleri çağrısında bulundu.
Geçen pazartesi akşamı geç saatlerde düzenlenen ortak basın toplantısında, muhalif adaylar İçişleri Bakanına, Gazvani’nin seçim gecesi oyların yüzde 80’inin sayılmasının ardından zafer kazandığını ilan ederek kaosa neden olduğunu belirtti. Hamido Baba,
Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, “İtfaiyeci rolü oynamamızı isteyen yangın körükleyicilerle karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
Askeri rejimin ve sahtekarlığın devam edeceği uyarısında bulunan muhalefet, Gazvani’nin oylama bitmeden kazandığını ilan etmesinin iki eski darbeci generalin “yeni darbesi” olduğunu vurguladı.
“Protesto gösterisi düzenleyeceğiz”
Muhammed Vild Mevlud ise pazar günü gece geç saatlerde düzenlediği basın toplantısında, “Protesto gösterisi düzenleyeceğiz. Bu bizim anayasal hakkımız” diyerek, gösterilerin barışçıl olacağını vurguladı. Hamido Baba ise gösterilerin, “protestolarını ve sonuçlara itirazlarını resmi olarak bildirmek” için Bağımsız Ulusal Seçim Komisyonu’na gidecek olan dört muhalif adayın yürüyüşüyle başlayacağını vurguladı.
Direniş çağrısı
Beyram Vild ed-Dah Abid de geçen pazar günü ortak basın toplantısında, “halkın iradesine karşı yapılan bu darbeye karşı yasal çerçeveler uyarınca direniş gösterme” çağrısı yaptı. Ancak muhalif dört aday, geçen pazartesi günü Seçim Komisyonu binası önünde yapılmasını kararlaştırdıkları protesto yürüyüşünü iptal etti. Aday Hamido Baba, bu çerçevede AFP’ye yaptığı açıklamada, “Planlı yürüyüşü erteleme kararı aldık. Belki perşembe günü gerçekleşebilir” dedi.
İzinsiz gösteri uyarısı
Muhalefet ayrıca, pazar günü polisle çatışmalar sırasında gözaltına alınan onlarca destekçisinin serbest bırakılması çağrısı yaptı. İçişleri Bakanlığı da kısıtlama çağrısında bulunurken, izinsiz herhangi bir toplantının cezai yaptırımlara yol açabileceği konusunda uyardı.
Eski Cumhurbaşkanı Muhammed Vild Abdul Aziz’in, radikalizm yanlısı grupların saldırılarına tanık olan ülkede istikrar sağlamayı başardığı unutulmamalı. Abdul Aziz, görev süresi boyunca ordunun yeteneklerini güçlendirme, ülke topraklarını kontrol etme ve uzak bölgeleri kalkındırma odaklı bir politika benimsedi. Ancak hükümeti, toplumsal ve etnik farklılıklarla karakterize edilmiş toplumda temel haklar hususunda eleştirilere maruz kaldı.
Moritanya ekonomisi yüzde 3,6 büyüdü
Diğer taraftan özel sektörde daha büyük bir rol oynama çağrısı yapan Dünya Bankası raporuna göre, 2018 yılında yüzde 3,6 oranında büyüme kaydedildi. Fakat bu oran, iyileşme sağlamasına rağmen, demografik büyümeye kıyasla yetersiz kalıyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times