ABD, İsrail ve İngiltere’nin ortak tatbikatı sona erdihttps://turkish.aawsat.com/home/article/1787281/abd-israil-ve-ingiltere%E2%80%99nin-ortak-tatbikat%C4%B1-sona-erdi
ABD, İsrail ve İngiltere’nin ortak tatbikatı sona erdi
Geçtiğimiz hafta Umman Körfezi’ndeki USS Abraham Lincoln uçak gemisinden havalanmaya hazırlanan bir F-18 savaş uçağı (EPA)
Tel Aviv/Şarku’l Avsat
TT
TT
ABD, İsrail ve İngiltere’nin ortak tatbikatı sona erdi
Geçtiğimiz hafta Umman Körfezi’ndeki USS Abraham Lincoln uçak gemisinden havalanmaya hazırlanan bir F-18 savaş uçağı (EPA)
İsrail tarafından dün yapılan açıklamada, Akdeniz hava sahasında ABD Hava Kuvvetleri öncülüğünde İngiltere ve İsrail Hava Kuvvetleri’nin de katılım sağladığı Tri-Lightning isimli ortak tatbikatın sona erdiği belirtildi.
F-35 savaş uçakları odaklı ortak askeri tatbikat hakkında açıklama yapan İsrailli bir kaynak, F-35’lerin yanı sıra gelişmiş savaş uçaklarının çeşitli zorluklar ile başa çıkma senaryolarının takip edildiğini belirterek, tatbikatın beşinci nesil savaş uçaklarının eğitimi için fırsat teşkil ettiğini söyledi.
Kaynak ayrıca, tatbikatın amacının farklı ülkelerden gelen hava kuvvetleri arasında işbirliğini güçlendirmek olduğunu dile getirdi. İsrail ordusundan Tuğgeneral Ammon Ein Dar konu ile ilgili yaptığı açıklamada, ilk kez dün gerçekleştirilen uluslararası F-35 savaş uçakları katılımlı ortak tatbikatın, farklı ülkelerden gelen kuvvetler arasındaki yakın işbirliğini inceleme imkanı sağladığını belirtirken, tatbikatın Ortadoğu’daki ortak çıkar ve özel yetenekleri güçlendirdiğini ifade etti.
Blair'in önümüzdeki beş yıl boyunca Gazze Şeridi'ni yönetme planının ayrıntıları neler?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5194969-blairin-%C3%B6n%C3%BCm%C3%BCzdeki-be%C5%9F-y%C4%B1l-boyunca-gazze-%C5%9Feridini-y%C3%B6netme-plan%C4%B1n%C4%B1n-ayr%C4%B1nt%C4%B1lar%C4%B1
Blair'in önümüzdeki beş yıl boyunca Gazze Şeridi'ni yönetme planının ayrıntıları neler?
İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırının ardından yükselen dumanlar, 7 Ekim 2025 (AP)
Mısır'ın Şarm eş-Şeyh kentinde pazartesi günü Gazze'nin geleceği için genel bir çerçeve oluşturan ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 maddelik planının ilk aşamasının uygulanmasına ilişkin müzakereler başlarken, görüşmeler ‘ertesi gün’ olarak adlandırılan döneme, yani Hamas'ın kaderi, silahsızlanma, yönetim, yeniden yapılanma ve Gazze ile Batı Şeria ve Gazze ile Filistin Yönetimi arasındaki ilişkiler de dahil olmak üzere Gazze Şeridi'nin tüm yönleriyle geleceğine odaklanmaya başladı.
Bu bağlamda, Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair'in oynadığı rol ön plana çıktı. Çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler, Trump planının geçtiğimiz ağustos ayı sonunda Beyaz Saray'da yapılan görüşmeler sırasında şekillendiğini gösteriyor. Bu görüşmelere ABD Başkanı, damadı Jared Kushner -ki kendisi Trump’ın ilk dönemindeki gibi yine resmi bir unvan taşımadan diplomatik sahneye geri döndü- ve Tony Blair katıldı.
Diğer bilgiler, eski başbakanın birkaç yıl önce kurduğu bir araştırma enstitüsü olan Tony Blair Küresel Değişim Enstitüsü'nün, Trump'ın önerilerinin temelini oluşturan planın taslağını hazırladığını gösteriyor. 18 Eylül'den bu yana, planın ayrıntıları sızmaya başladı.
İsrail ve İngiliz medya kuruluşları planın bazı hükümlerine değindikten sonra, Fransız gazetesi Le Figaro pazartesi günü planı ayrıntılı olarak sundu.
Trump'ın planının Gazze Şeridi'nin yönetimi ile ilgili dokuzuncu maddesinde, Trump'ın başkanlık yapması beklenen ‘barış komitesinin’ denetimi altında faaliyet gösterecek bir ‘geçiş otoritesinin’ kurulmasından bahsediliyor. Bu maddede adı geçen tek isim Blair, bu da ABD'nin onu bu otoritenin başına geçirmek için hazırladığını gösteriyor.
Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair, 13 Temmuz 2025 tarihinde Ürdün'ün başkenti Amman'da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi. (AFP)
Şarku’l Avsat’ın Le Figaro gazetesinden aktardığına göre 21 sayfalık plan, bölgenin yönetimini ‘Gazze için uluslararası geçiş otoritesine’ emanet ediyor. Gazete, planın ‘Tony Blair'in ofisi ve Trump yönetimine yakın ABD-İsrail çevreleriyle bağlantılı bir ekip tarafından’ hazırlandığını ve üç ila beş yıl süreceğini belirtiyor.
Diğer kaynaklar ise planın, Birleşmiş Milletler'in (BM) Batı Yeni Gine, Kamboçya, Kosova ve Doğu Timor'da kurduğu geçiş yönetimleri modellerinden bir dereceye kadar esinlendiğini belirtiyor.
Gazze Uluslararası Geçiş Otoritesi
Yayınlanan belgeye göre, Gazze Uluslararası Geçiş Otoritesi (GITA), Gazze Şeridi'nin yönetiminin ve geleceğinin temel taşını temsil ediyor ve kapsamlı olması amaçlanıyor.
GITA'nın ‘tüm yürütme, yasama ve yargı yetkilerini kullanacağı’ belirtilen belgede şöyle deniliyor: “GITA, yargıçları, bakanları ve güvenlik kurumlarının başkanlarını atar ve uluslararası otorite adına kararlar alır. Hiçbir Filistinli kuruluş onun kararlarını bozamaz.”
Belgede, söz konusu ‘otoriteyi’ kimin oluşturacağına dair herhangi bir bilgi bulunmaması dikkat çekiyor. Zira ne BM Güvenlik Konseyi ne de başka herhangi bir resmi uluslararası kuruluş belgede yer almıyor. Belge, üç ila beş yıl arasında bir süreden bahsetmekte olup, bu sürenin uzatılıp uzatılmayacağı bilinmiyor.
Gerçek şu ki, Gazze Şeridi'nde güvenliği ve silahlı grupların silahsızlandırılması gibi diğer görevleri üstlenecek ‘uluslararası gücün’ bir parçası olması planlanan ülkeler, yetki alanlarının BM Güvenlik Konseyi'nin kararıyla belirlenmesini ısrarla talep ediyorlar, ancak belgede BM Güvenlik Konseyi'nden hiç bahsedilmiyor.
Planın ‘birinci kademesi’, Blair'in genel koordinatör veya icra kurulu başkanı olarak denetlediği, iş adamları, diplomatlar ve ekonomi uzmanları arasından seçilen 7 ila 10 üyeden oluşan bir ‘uluslararası yönetim kurulundan’ oluşuyor.
Bu kurul, ‘siyaset, güvenlik ve ekonomi alanlarında temel kararları almakla’ sorumlu olduğu için geniş yetkilere sahip. Kurulun merkezinin Gazze dışında, Katar'ın başkenti Doha'da veya Mısır'ın el-Ariş kentinde kalması öneriliyor.
Tony Blair, 4 Mayıs 1998 tarihinde Londra'daki Başbakanlık Konutu’nda merhum Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat ile tokalaşırken (AFP)
Önerilen isimler arasında, geçiş dönemi otoritesinin başkanı olarak Blair'in yanı sıra, insani yardım işlerinden sorumlu başkan yardımcısı olarak Hollandalı Sigrid Kaag, yeniden inşa fonunun başkanı olarak Amerikalı Mark Rowan, bölgesel yatırımların başkanı olarak Mısırlı Necib Saviris ve İbrahim Anlaşmaları'nın temsilcisi olarak İsrail asıllı Amerikalı Aryeh Lightstone yer alıyor. Son olarak, belgede yetki sahibi olmayan, kimliği belirsiz bir Filistinli ‘temsilciden’ bahsediliyor.
Plan, ‘tarafsız, partizan olmayan profesyoneller’ arasından seçilen Filistinlilerden oluşan bir ‘ikinci kademe’ öneriyor. Bu kişilerin görevi, GITA'nın doğrudan denetimi altında kamu sektörlerini yönetmek olacak. Daha fazla güvence sağlamak için plan, bu kişilerin ‘uluslararası bir komite tarafından periyodik olarak denetleneceklerini’ belirtiyor.
‘Üçüncü kademe’, Gazze Şeridi ve Batı Şeria'dan Filistinli şahsiyetlerden oluşan ve tamamen danışma rolünde olan, herhangi bir yürütme yetkisi bulunmayan bir ‘yerel danışma konseyinden’ oluşuyor.
Ekonomik bileşen
Gazze Şeridi’nde eşi görülmemiş bir yıkım yaşandığı göz önüne alındığında, misyonu Gazze Şeridi’ni rehabilite ederek daha iyi bir yaşam alanı haline getirmeye odaklanacağı için ekonomik boyut büyük önem taşıyor.
Bu nedenle, yukarıda bahsedilen kişiler tarafından yönetilecek olan ‘Gazze İyileştirme ve Yatırım Fonu’ adlı uluslararası bir fonun kurulması büyük önem taşıyor. Le Figaro'ya göre, bu fonun finansmanı Batı yatırımları ve uluslararası garantili kredilerin yanı sıra yabancı bağışlarla sağlanacak.
Burada iki önemli gözlem yapılabilir. Birincisi, İsrail'in Gazze Şeridi'nin yıkımındaki sorumluluğundan ve uçakları, tankları ve buldozerleriyle yıkılanların yeniden inşasına katkısından hiç bahsedilmemesi. İkincisi ise, yeniden inşa projelerinin, şirketlerin yatırım yapıp kârı paylaşması ilkesine dayanan ticari bir kâr modeline göre yürütülecek olması.
Güvenlik ve siyasi yönler
Plan, BM veya ABD liderliğindeki koalisyonun denetimi altında çok uluslu bir güvenlik gücü kurulmasını öneriyor ve ‘geçiş döneminde Gazze Şeridi'ndeki tüm silahlı Filistin gruplarının tamamen yasaklanmasını’ kesin bir dille vurguluyor. Bu gücün görevleri arasında ‘uluslararası denetim altında Filistin güvenlik hizmetlerinin yeniden yapılandırılması’ da yer alıyor.
Gazze şehrine yönelik bombardıman, pazartesi gününden bu yana Mısır'ın Şarm eş-Şeyh kentinde devam eden müzakerelere rağmen dün de sürdü. (EPA)
Geçiş dönemi otoritesinin çalışmaları ve hedefleri ile ilgili olarak, ilk üç aylık bir kuruluş aşaması öngörülmekte olup, bu aşamada otorite faaliyete geçecek ve Gazze Şeridi dışında kalacak üyeleri seçilecek. ‘İlk konuşlandırma’ olarak adlandırılan ikinci aşama, yeni yönetimin tam anlamıyla göreve başlaması ve güvenlik durumunun sağlanması için altı ay sürecek. Bundan sonra, altyapı projelerine odaklanan ve iki ila üç yıl sürecek yeniden inşa aşaması başlayacak.
Son olarak planda, Trump planında ifade edildiği gibi, sorumlulukların ‘reform edilmiş Filistin Yönetimi’ne kademeli olarak devredilmesinin’ başlamasına atıfta bulunuluyor.
Planda dikkat çeken noktalardan biri, bölge halkının adeta yok sayılması. Yeniden imar meselesine değinilmesine rağmen, evleri yıkılan ve yerinden edilmiş Filistinliler bu planda görünmüyor. Plan, Filistin kurumlarını dışlayan bir nitelik taşırken, güvenlik sorumluluğunu da yıllar boyunca tamamen Filistin dışı güçlere devrediyor. Ayrıca, yeniden imarın büyük ölçüde kâr amacı güden şirketlerin faaliyetine bağlanması öngörülüyor. Başka bir deyişle, planın yayımlanan haliyle hayata geçirilmesi durumunda, önümüzdeki beş yıl boyunca Gazze Şeridi’nin kaderi dış aktörlerin elinde olacak.
Soru şu: Ortadoğu Dörtlüsü'nün temsilcisi olarak geçirdiği yıllarda hiçbir ilerleme veya başarı kaydetmemiş olmasına rağmen, Blair'in Amerikan iradesiyle Ortadoğu sahnesine geri getirilen planı uygulanacak mı?
Papa, Vatikan üst düzey yetkilisinin Gazze'deki "katliam" hakkında yaptığı açıklamaları destekledihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5194957-papa-vatikan-%C3%BCst-d%C3%BCzey-yetkilisinin-gazzedeki-katliam-hakk%C4%B1nda-yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1-a%C3%A7%C4%B1klamalar%C4%B1
Papa, Vatikan üst düzey yetkilisinin Gazze'deki "katliam" hakkında yaptığı açıklamaları destekledi
Papa XIV. Leo (AFP)
Papa XIV. Leo, dün yaptığı açıklamada, baş yardımcısı Kardinal Pietro Parolin'in pazartesi günü yaptığı ve Gazze'deki "katliamı" kınayan açıklamalarına destek verdi. Parolin, bu açıklamanın İsrail büyükelçiliğinden öfkeli bir tepkiye yol açmasına neden oldu.
Vatikan Devlet Sekreteri Kardinal Parolin, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırıyı “insanlık dışı ve savunulamaz” olarak nitelendirdi ve esir olarak tutulan rehineler için dua ettiğini belirtti.
Vatikan medyasına verdiği röportajda kardinal, Hamas ile İsrail arasındaki savaşın “felaket ve insanlık dışı sonuçlar doğurduğunu” belirterek, “tek suçları orada doğmuş olmak gibi görünen bu kadar çok çocuğun” her gün hayatını kaybetmesinden duyduğu şoku dile getirdi.
“Bu katliama alışmaya başladığımızdan korkuyoruz. İnsanları sadece ‘yan hasar’ olarak görmek kabul edilemez ve haksızlıktır” ifadelerini kullandı.
Roma yakınlarındaki Castel Gandolfo'daki yazlık konutundan ayrılırken gazetecilere konuşan Papa, “kardinalin Kutsal Makam'ın görüşünü çok iyi ifade ettiğini” söyledi.
Bu yorumları, İsrail büyükelçiliğinin röportajı eleştirmesine ilişkin bir soruya yanıt olarak geldi.
Büyükelçilik, X platformunda yaptığı bir paylaşımda, röportajın “Hamas'ın rehineleri serbest bırakmayı veya şiddeti sona erdirmeyi sürekli reddetmesini görmezden gelerek, İsrail'i eleştirmeye odaklandığını” belirtti.
Büyükelçilik, “katliam” kelimesinin hem 7 Ekim'deki Hamas saldırısı hem de İsrail'in kendini savunma hakkına atfedilmesini kınadı. Büyükelçilik, “Vatandaşlarını koruyan demokratik bir devlet ile onları öldürmeye çalışan terör örgütü arasında ahlaki bir eşdeğerlik yoktur. Gelecekteki açıklamaların bu önemli ayrımı yansıtmasını umuyoruz” ifadesini kullandı.
Papa XIV. Leo ayrıca, İsrail tarafında “bin 200'den fazla kişinin hayatını kaybettiği bu terör saldırısıyla geçen iki çok acı dolu yıl”dan bahsetti.
Devamında şunları söyledi: “Sonra, iki yıl boyunca (...) 67 bin Filistinlinin öldürüldüğünü konuşuyoruz, bu da bize insanların işleyebileceği şiddet ve kötülüğün boyutunu düşündürüyor.” Şuöyle devam etti: “Nefreti azaltmalı, diyaloğa dönmeli ve barışçıl çözümler aramalıyız.”
Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre İsrail'in resmi rakamlarına dayanan hesaplamasına göre, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın saldırısında çoğu sivil olmak üzere bin 219 kişi öldü.
Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre saldırıya yanıt olarak İsrail'in Gazze'de düzenlediği askeri harekat en az 67 bin 160 Filistinlinin ölümüne yol açtı.
Bıçaklı saldırıya uğrayan Alman belediye başkanı kritik durumdahttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5194952-b%C4%B1%C3%A7akl%C4%B1-sald%C4%B1r%C4%B1ya-u%C4%9Frayan-alman-belediye-ba%C5%9Fkan%C4%B1-kritik-durumda
Bıçaklı saldırıya uğrayan Alman belediye başkanı kritik durumda
Herdecke'nin yeni seçilen belediye başkanı Iris Stalzer (Dolaşımda)
Alman yetkililer, dün çok sayıda bıçak yarasıyla bulunan Herdecke'nin yeni seçilen belediye başkanı Iris Stalzer'in durumunun kritik olduğunu bildirdi.
Radio WDR, 57 yaşındaki Stalzer'in öğle saatlerinde bıçaklandıktan sonra sürünerek eve döndüğünü bildirdi. Bild gazetesi ise Stalzer'in boynundan ve karnından bıçaklandığını belirtti.
Savcılar ve polisin yaptığı ortak açıklamada, soruşturmaların tüm olasılıkları incelediği ifade edildi. Reuters'a göre, "Şu anda ailenin olaya yakın müdahalesi göz ardı edilemez" dediler.
Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre yetkililer, genç oğlu ve kızını sorgulamak üzere gözaltına aldı. Yetkililerin açıklamasında, Stalzer'in helikopterle hastaneye kaldırıldığı ve yoğun bakımda olduğu belirtildi.
Saldırı, Almanya'nın en büyük eyaleti olan Kuzey Ren-Vestfalya'daki politikacıların, Stalzer'in söylemini kışkırtıcı ve sert olarak nitelendirdiği bölgesel seçim kampanyasının ardından geldi.
Sosyal Demokrat Parti üyesi Stalzer, Ruhr bölgesindeki Herdecke belediye başkanı seçildikten sonra bu ay göreve başlayacak.
Polis, delil arayışında, 20 bin nüfuslu tarihi bir kasaba olan Herdecke'de yerel siyaset sahnesinde uzun süredir önemli bir isim olan işçi avukatı Stalzer'in evinin etrafındaki yolu kapattı. Stalzer, Yeşil Parti tarafından desteklenen muhafazakar bir belediye başkanını görevden düşürmüştü.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, hızlı bir soruşturma çağrısında bulundu.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
