Nesli tükenmekte olan siyah gergedan İngiltere’den Afrika’ya götürülürken uçakta öldü

Siyah gergedanların boynuzu Çin ve Vietnam'da geleneksel ilaçlar için kullanılıyor. Fotoğraf: The Independent
Siyah gergedanların boynuzu Çin ve Vietnam'da geleneksel ilaçlar için kullanılıyor. Fotoğraf: The Independent
TT

Nesli tükenmekte olan siyah gergedan İngiltere’den Afrika’ya götürülürken uçakta öldü

Siyah gergedanların boynuzu Çin ve Vietnam'da geleneksel ilaçlar için kullanılıyor. Fotoğraf: The Independent
Siyah gergedanların boynuzu Çin ve Vietnam'da geleneksel ilaçlar için kullanılıyor. Fotoğraf: The Independent

Nadir görülen bir siyah gergedan İngiltere’nin Kent şehrinden Afrika’ya yapılan 8 bin km’lik uçuşta öldü. Gergedan Afrika’ya vardığında vahşi doğaya salınacaktı.
17 yaşındaki erkek gergedan Zambezi, Aspinall Vakfı’nın kontrolündeki hayvan barınağında doğup büyüdü. Öldüğünde tehlike altındaki nüfusu artırmak için süregelen koruma çabalarının bir parçası olarak Tanzanya'ya götürülüyordu.
Independent Türkçe'nin haberine göre Zambezi’ye ayrıca serbest bırakılacağı bölgeyle ilgilenen Grumeti Vakfı’ndan deneyimli veterinerlerin bulunduğu bir ekip de eşlik ediyordu.
Aspinall Vakfı’nın yöneticisi Damian Aspinall, “Ölüm sebebini henüz bilmiyoruz. Kaybıyla şoka uğradık ve harap olduk” dedi.
Aspinall, Zambezi’nin ölümünü “alınacak dersler olup olmadığını görmek için” soruşturduğunu belirtti.
Gergedanın taşınması kararını savunan vakfa göre esaret altında doğan siyah gergedanların Afrika'ya gönderilme uygulaması güvenli ve giderek de yaygınlaşıyor.
“Aspinall Vakfı daha önce başarılı bir şekilde 8 siyah gergedanı ana vatanlarına teslim etti” diyen Aspinall, sözlerini şöyle sürdürdü:
Dünya çapındaki diğer organizasyonlar da 19 siyah gergedanı başarıyla nakletti.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) siyah gergedanları “yüksek tehlike altında” diye nitelendiriyor.
Türün nüfusu 20. yüzyılda Avrupalı ​​avcıların ve yerleşimcilerin etkisiyle ciddi biçimde azaldı.
WWF'ye göre 1960-1995 yıllarında sayıları yüzde 98 oranında azalan siyah gergedanlar böylece yok olmaya yaklaştı.
Çeşitli çabalar sonucunda türün sayısı 5 bin ila 5 bin 500’e ulaşsa da habitat kaybı ve kaçak avlanma tehdidi hala sürüyor. Siyah gergedanın boynuzu geleneksel ilaçlar için kullanıldığı Çin ve Vietnam'da ucuz fiyatlarla satılıyor.
Beyaz gergedanlardan daha küçük olan tür dudaklarının kare değil, sivri uçlu olmasıyla ayırt ediliyor.
Aspinall Vakfı Zambezi'yi Afrika’ya götürme kararını 26 Haziran'da Facebook hesabında duyurmuştu.
Vakfın kurucusu Aspinall de hayvanın ölümünden sonra nesli tükenmekte olan türleri doğal yaşam alanlarındaki korunaklı bölgelere götürmeye devam edeceğini açıkladı.
“Genel olarak, epey başarılıydık” diyen Aspinall sözlerini şöyle noktaladı:
Bu hayvanların esaret altında kalmaması gerektiğine inanıyorum. Uzun vadeli hedefimiz tüm hayvanat bahçelerini kapatmak. Kapatamazsak da bu kurumların hayvanları korumaya çalıştığını görmek istiyoruz.



Zayıflama ilaçlarını bırakanlar birkaç hafta sonra tekrar kilo alıyor

Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
TT

Zayıflama ilaçlarını bırakanlar birkaç hafta sonra tekrar kilo alıyor

Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)
Priştine'deki bir eczane sahibi müşterisiyle konuşuyor (Temsili/AFP)

Yeni bir araştırmada Ozempic ve Wegovy gibi zayıflama ilaçları kullanan hastaların, ilacı bıraktıktan birkaç hafta sonra tekrar kilo almaya başlayabileceği saptandı. 

Hakemli dergi BMC Medicine'da salı günü yayımlanan araştırma incelemesi, daha önce yapılan ve yaklaşık 2 bin 500 kişi içeren 11 klinik denemenin verilerini inceleyerek hastaların ilaç tedavisi bittikten sonra verdikleri kiloları geri alma eğilimi gösterdiğini ortaya koydu.

Halihazırda yetişkinlerde obezite tedavisi için onaylanmış en az 6 ilaç var: orlistat, naltrekson-bupropion, semaglutid, liraglutid, tirzepatid ve fentermin-topiramat.

İncelemede yer alan 11 klinik çalışmanın 6'sı, Ozempic ve Wegovy'nin aktif maddesi semaglutide odaklanmıştı.

Bu obezite karşıtı ilaçların uzun süreli kullanımının yetişkinlerde kayda değer derecede zayıflama sağlayabileceğini gösteren araştırmaların sayısı artarken, ön çalışmalar ilacın bırakılmasından sonra kilo alınabileceğine işaret ediyor.

Yeni incelemede obezite karşıtı ilaçlara (anti-obesity medication/AOM) atfen "AOM'lerin bırakılmasından sonra uzun vadedeki kilo değişimi hâlâ sistematik bir değerlendirmeye tabi tutulmadı" ifadeleri yer alıyor.

Başlangıçta obezite ve tip 2 diyabet hastalarına verilen semaglutid, artık zayıflamaya hızlı bir çözüm yöntemi olarak, onaylanan kullanımının dışında satılıyor.

Çin'deki Peking Üniversitesi Halk Hastanesi'nden isimlerin de aralarında bulunduğu araştırmacılar, semaglutid ve benzeri ilaçların kullanım sırasında önemli ölçüde kilo kaybı sağlayabildiğini ancak bıraktıktan sadece 8 hafta sonra yeniden kilo alımının başlayabildiğini saptadı.

Araştırmacılar incelemede, 11 klinik çalışmada tedavi gruplarındaki 1574 ve kontrol gruplarındaki 893 katılımcıdan elde edilen verileri analiz etti. Bu çalışmalarda katılımcıların ilacı bıraktıktan sonraki vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi değeri takip edilerek kilo değişimi ölçüldü.

Araştırmacılar ilaç türü, diyabet ve diyet ya da egzersiz gibi yaşam tarzında değişiklikler olup olmaması gibi katkıda bulunan faktörleri hesaba kattı. Analizde tekrar kilo almanın, ilacın kesilmesinden sonra ortalama 20 hafta boyunca devam ettiği ve ardından durakladığı tespit edildi.

İncelemede şöyle yazıyorlar:

AOM'leri bıraktıktan 8 hafta sonra kayda değer derecede kilo geri alımı meydana geldi ve 20 hafta boyunca devam etti. 

Çalışmada, katılımcıların ilaçları bıraktıktan sonraki 8, 12 ve 20. haftalarda önemli derece kilo aldığı dönemler yaşadığı tespit edildi.

Kiloların geri alınmasının, kullanılan ilacın türü ve yaşam tarzı değişikliğinin tutarlılığı gibi faktörlere bağlı olduğu anlaşılıyor.

Örneğin zayıflama ilacı tirzepatidin 36 haftalık tedavisini tamamlayan hastalar, plaseboya geçtikten sonra daha önce verdikleri kilonun neredeyse yarısını geri aldı.

İnceleme, bu tür ilaçlarda tedavinin kesilmesinden sonraki kilo değişimiyle bağlantılı potansiyel faktörleri daha ayrıntılı değerlendirmek için daha uzun takip sürelerine sahip çalışmalar yapılması çağrısında bulunuyor.

Independent Türkçe