Esed, Rusya destekli yeni bir güvenlik birimi kurdu

Esed, Rusya destekli yeni bir güvenlik birimi kurdu
TT

Esed, Rusya destekli yeni bir güvenlik birimi kurdu

Esed, Rusya destekli yeni bir güvenlik birimi kurdu

Suriye muhalefetine yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, Rusya’nın Şam’a sunduğu öneri üzerine ‘kamu kuruluşlarının korunması’ adına Suriye İstihbarat Genel Müdürlüğüne bağlı yeni bir güvenlik birimi oluşturuldu. Beşşar Esed rejiminin güvenlik sisteminde uyguladığı bir dizi değişikliğin parçası olarak gelen söz konusu gelişmenin, Suriye’deki İran nüfuzu karşısında Rusya’nın konumunu güçlendirdiği dile getirildi.
Kaynaklar, Rusya’nın öncülüğünde, Suriye Genel İstihbarat Daire Başkanlığının vermiş olduğu güvenlik önerisi ve Esed’ın de kararıyla oluşturulan yeni birimin isminin ‘’birim 801’’ olduğunu belirtti. Birimin misyonunun devlet kurumlarını, elçilikleri, radyo ve televizyon kurumunu, diplomatik heyetleri ve bankaları her türlü saldırıdan korumak olduğu belirtildi.
Ayrıca yeni güvenlik biriminin oluşturulmasıyla, önemli ve hassas nitelikteki kuruluşların çevresindeki farklı güvenlik güçlerine bağlı birlik ve unsurların rastgele yayılımını kontrol etmek, bu kuruluşları denetleyen güvenlik birimlerini tek bir çatı altında toplamak ve devlet kurumlarının denetlenmesi ve korunması için yeni adımlar atmak amaçlanıyor.
Yeni birimin görevine başlamasının hemen ardından önem sırasına göre seçilen ve sınıflandırılan kuruluşlardan geri kalan güvenlik birimlerine bağlı birlik ve devriyelerin çekildiğini ifade eden muhalefet kaynakları, bahsi geçen yerlerin güvenlik, koruma ve denetim sorumluluğunun artık yalnızca İstihbarat Genel Müdürlüğüne ait olduğunu kaydetti.
Sözü geçen kaynaklar Moskova ve Tahran arasındaki, Suriye’de güvenlikten sorumlu yetkili mercileri kontrol altına alma ve bağlılık kazanma yarışının aynı noktada güvenlik açığına yol açtığını da ifade etti.  Ayrıca bu yeni kararın, İran’ın, Suriye’deki nüfuzunu artırma ve devlet kuruluşlarını, önemli konumları, radyo ve televizyon kurumunu ve bankaları kontrolü altına alma çabalarına engel olmayı hedeflediğine işaret edildi.
Bunların yanı sıra Rusya’nın İran’la yarışında Tahran’a uygulanan uluslararası baskılardan faydalanarak Suriye rejimini bir dereceye kadar kontrol altına almayı başardığına da dikkat çekildi. Bu kapsamda Moskova’nın bazı devlet tesislerini, güvenlik birimlerini ve askeri birlikleri elinde tuttuğu bilgisi verildi.
Suriye rejimi, ülkedeki 4 güvenlik biriminin yöneticilerinde önemli değişikliklere gitti. Genel İstihbarat Müdürü Muhammed Dib Zeytun’un yerine Tuğgeneral Husam Loka atanırken, Siyasi Güvenlik Şubesi’nde Loka’dan boşalan koltuğa Tuğgeneral Nasır Ali getirildi. Suç Güvenliği Şubesi Müdürü Tuğgeneral Savfan İsa'nın yerine Nasır Dib, Hava İstihbarat Birimi Müdürü Cemil Hasan yerine ise Tuğgeneral Gassan Cevdet İsmail getirildi. Esed bir ay önce, Askeri İstihbarat Başkanlığına General Muhammed Mahalle’yi görevden alarak yerine Tuğgeneral Kifah Mulhim’i atamıştı.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.