Pompeo: İran ile ilişkilerde eski ABD yönetiminin siyasetini tekrar etmeyeceğiz

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ülkesinin Washington ile şartlı müzakerelere girme konusundaki teklifini reddetti.

Pompeo’nun bu tutumuna rağmen siyasi yorumcular, Ruhani’nin sözlerinden müzakerelerin olduğunu ve bu müzakerelere Atlantik’in her iki tarafından da birkaç tarafın katıldığını söylüyor.

Pompeo önceki gün İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin önerisini reddetti. Ruhani, ülkesinin şimdi herhangi bir zaman ve mekanda müzakerelere katılmaya hazır olduğunu ancak bunun için 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma şartlarına dönülmesi ve İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasını şart koştu. Pompeo gazetecilere yaptığı basın açıklamasında Ruhani’nin eski Dışişleri Bakanı John Kerry ve ABD eski başkanı Barak Obama’ya sunduğu teklifleri tekrarladığını öne sürdü.

Ruhani sunduğu teklifte müzakerelere oturmadan önce, ABD’nin 2018’de nükleer anlaşmadan çekilmeden önce sattığı ham petrolü ihraç etmesine izin verilmesini talep etti.

Pompeo bu teklifi reddederek şunları söyledi: “Bu konuda son kararı verecek olan Başkan Trump’tır. Ancak önceki yönetimin uyguladığı siyaset nükleer anlaşmayı bu noktaya getirdi ki ben ve Trump bunu afet olarak görüyoruz.”

Trump, nükleer ve güvenlik konularında daha geniş bir anlaşmaya varmak için İran ile müzakere yapmaya hazır olduğunu zaten duyurdu. Ancak İran liderleriyle müzakere çağrısına rağmen Trump, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD’nin İran’a yaptırımlarının “yakında önemli ölçüde artacağını” söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Zarif'e seyahat kısıtlaması

Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Pazar akşamı yaptığı açıklamada, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'e bu hafta New York'taki BM merkezindeki bir toplantıya katılmak için vize verdiğini söyledi. Pompeo, New York'ta Zarif'in hareketlerine kısıtlamalar getirildiğini ve yalnızca BM  merkezi ile merkeze 6 bina uzakta bulunan İran büyükelçisinin ikametgahı arasında gidip gelmesine izin verileceğini açıkladı. Pompeo, "Amerikalı diplomatlar Tahran çevresinde dolaşamıyor, bu nedenle İranlı diplomatların New York'ta özgürce dolaşabilmeleri için bir neden görmüyoruz. Zarif ve heyetine BM ile yapılan anlaşma uyarınca elde ettikleri hakları sağlayacağız ancak bundan daha fazlasını sunmayacağız” dedi.

Pompeo kendisinin ya da başka bir ABD’li yetkilinin Zarif ile görüşüp görüşmeyeceği sorusuna cevap vermekten kaçındı.

İran BM diplomatik misyon temsilcisi Zarif’in BM toplantısına katılmak üzere New York’a ulaştığını açıkladı. Toplantıda 2030 yılına kadar çatışma, açlık, cinsiyet eşitliği ve iklim değişikliği gibi konularda sürdürülebilir kalkınma konuları görüşülecek.

İsviçre'nin Bern kentindeki ABD Büyükelçiliği, ABD'ye gelmeden bir gün önce Zarif'e vize verdi. ABD yabancı uyruklu diplomatların BM toplantılarına katılmaları için vize vermesini gerektiren bir anlaşmaya imza atmıştı.

Zarif'in New York'ta gazetecilerle buluşması bekleniyor. Pompeo, "Zarif, bu fırsatı, kötü niyetli propagandasını ve yalanlarını yaymak için ABD’nin verdiği özgürlüğü kullanacak. Bu yetkili siyasi muhalifleri cezalandıran ve kadınlara korkunç davranan bir sistemin destekçisi. İfade özgürlüğünü baskı altına alan bir kişi” şeklinde konuştu.

ABD Dışişleri Bakanı İran televizyonuna çıkmak için teklif alırsa çıkacağını ve İran halkına “ABD’nin kendilerini önemsediğini ve onları en güçlü şekilde destekleyeceğini” söyleyeceğini ifade etti.

Zarif’in sık sık ABD medyasında kendi ideolojisinin propagandasını yapmak için çıkması eleştiriliyor. Zira İran’da herhangi bir televizyonun ABD’li yetkililerinden birini programa çıkarmasına izin verilmiyor.

ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, 24 Haziran’da Zarif’e ABD yaptırımlarının uygulanacağını söylemişti buna karşılılık olarak Zarif, ABD’de varlık ve mülkünün olmadığını söyledi.

Zarif'e yaptırım uygulama kararının Washington’un Tahran’la olan anlaşmazlıklara çözüm için gerekli diplomatik çabaları engelleyebileceği belirtiliyor. Her ne kadar Hazine tarafından resmi bir başvuruda bulunulmamış olsa da, Zarif'e yaptırım uygulamasındaki gecikme, müzakerelere kapıyı açık tutma amaçlı görünüyor. Reuters’in haberine göre Pompeo bu tür yaptırımlara karşı, en azından şimdilik itiraz ediyor.