ABD yaptırımlarına karşı çıkış yolu Blockchain mi?

Bitcoin gibi dijital para birimleri, Blockchain teknolojisinin en bilinen uygulamalarından biri olarak kabul ediliyor (Reuters)
Bitcoin gibi dijital para birimleri, Blockchain teknolojisinin en bilinen uygulamalarından biri olarak kabul ediliyor (Reuters)
TT

ABD yaptırımlarına karşı çıkış yolu Blockchain mi?

Bitcoin gibi dijital para birimleri, Blockchain teknolojisinin en bilinen uygulamalarından biri olarak kabul ediliyor (Reuters)
Bitcoin gibi dijital para birimleri, Blockchain teknolojisinin en bilinen uygulamalarından biri olarak kabul ediliyor (Reuters)

ABD’de yayınlanan bir rapor, ABD karşıtı uluslararası cephenin, kısa vadede para çıkarma ve uzun vadede ABD’nin yönettiği ve şimdiye kadar kendisiyle işlem yapılan küresel finans ve bankacılık sistemi dışındaki tüm ekonomik sistemleri yönetmek adına Blockchain (Blok zinciri) teknolojisini kullanma deneyimleri konusunda uyardı.
Washington’da herhangi bir parti bağlantısı olmayarak araştırmalar yürüten Demokrasileri Savunma Vakfı’nın (FDD) hazırladığı rapor, İran, Rusya, Çin ve Venezuela’nın ABD’nin dünya üzerindeki ekonomik etkinliğini nasıl kısıtlamaya çalıştıklarına delillerle açıklık getirdi.
Independent Arabia’dan Tarık Şami’nin haberine göre Rapora göre söz konusu ülkelerin, mevcut finansal sistemi yıkarak yerine getirmek istedikleri yeni sistem, temelde Blok Zinciri teknolojisine odaklanarak uluslararası ekonomik alışverişlerdeki Amerikan doları (USD) hâkimiyetini bitirecek ve bankalar yoluyla ticarî dolaşım ihtiyacını ortadan kaldıracak şifreli dijital para birimleri çıkarmayı hedef ediniyor. Zira böyle bir şey, Amerikan ekonomik yaptırımlarının etkisini azaltacak, belki tamamen ortadan kaldırabilecek.
Blok Zinciri nedir?
Bloklar dizisi veya bağlı zincir anlamına gelen Blok Zinciri, işlemlerin yapılması ve yazıya geçirilmesi için elektronik bir kayıt yapısı olarak faaliyet gösteren bir veri tabanı. Bununla tüm taraflar, üçüncü bir tarafın doğrulamasını gerektirmeyen güvenli bir ağ üzerinden veri takibi yapabilir. Bu sistem, depolanan verileri koruyabilecek ve daha sonra bir değişiklik yapılmasını engelleyecek şekilde tasarlandı. Her bir blok veya bloğun her bir işlemi de bir zaman mührü ve önceki blok ya da işlem hakkında bilgi içeriyor.
Blok Zinciri teknolojisinin önemi, geleneksel ticari sistemlerden farklı oluşundan ileri geliyor. Nitekim bu teknolojide alışveriş hareketini izlemek için, örneğin bankalar gibi güven hizmetleri sunmaları ile bilinen merkezî bir kayıt sistemine ya da bir aracıya ihtiyaç yok. Zira tüm taraflar, birbiri ile doğrudan muhatap oluyor. Bu teknolojinin başka meziyetleri de var.
Biri güvenlik ki aktarılan veriler gönderilmeden önce şifreleniyor; diğeri de zaman alan işlemlerin yürütülmesi üzerinden verilerin işlenmesindeki hız. Ayrıca fon transferinden malların, hisse senetlerinin ve mal varlıklarının aktarılmasına kadar her türlü havale yönetimine de imkân tanıyor.
Üzerinde oynamanın veya sahtesini yapmanın zor olduğu bilinen Bitcoin gibi şifreli dijital para birimleri, Blok Zinciri teknolojisinin en bilinen uygulamalarından biri olarak kabul ediliyor.
Niçin yeni kurallar koymaya çabalıyorlar?
Demokrasileri Savunma Vakfı’na (FDD) bağlı Mali ve Ekonomik Güç Merkezi’nden siber güvenlik uzmanı araştırmacı Yaya J. Fanusie ve siber ekonomi uzmanı Trevor Logan imzalı rapora göre ABD muhaliflerinin ABD’nin etkinliğini baltalayan yeni bir finans sistemi kurma konusundaki aceleci çabalarının birkaç sebebi var. Buna göre 1800 yılında birkaç ekonomist dışında kimse Amerikan dolarının, bir sonraki asrın hâkim para birimi olarak sterlinin yerini alabileceğini hayal edemezdi. Yine kimse ABD bankaları, şirketleri ve Amerika’nın dış politikasının küresel ekonomiyi üçüncü bin yıla nasıl yönlendireceğini de öngöremezdi.
Bununla birlikte USD’nin üstünlüğü ve egemenliği, ABD’deki siyasi karar alıcılarına, ABD’nin ulusal güvenlik çıkarlarını desteklemek için sadece diplomatik çabalara veya askerî güce bağlı kalmaksızın zorlama, mali baskı ve ekonomik yaptırım uygulama araçlarını kullanım gücü sağladı.
ABD’nin rakipleri on yıllardır Washington DC’nin mali ve ekonomik araçlarından kurtulmak ve onun gücünü engellemek için çabaladı ancak ABD’nin yönettiği küresel mali sistemin denetlediği kanallar üzerinden hareket etmedikçe büyük uluslararası ticari eylemleri yönetmenin bir yolu bulunamadı.
İşler değişiyor
Ancak şimdi işler değişiyor. Nitekim Dünya üzerinde, bir şeylerin değerini alışıldık küresel bankacılık sistemi dışında dönüştürmek için mali bir sistem kurmak üzere yeni kanallar ve hatlar oluşturuluyor.
Sözgelimi şifreli Bitcoin para birimi, kullanıcılarına, bir aracıya başvurmaksızın belirli bir parasal değeri veya mal varlığını dijital yolla başkasına gönderme imkânı sağlıyor ki bu geleneksel bankacılık sektörünün rolünü etkisiz hale getiriyor.
Şifreli dijital para birimleri ile işlem yapmaya yönelik ilginin büyüdüğü ABD’de Blok Zincirinin popülerliği artıyor. Bu durum karşısında büyük finans kurumları, ödeme verimliliğini artırmak için geliştirilmiş programlarını denemeye başvurdu ve milyonlarca kullanıcı bu şeffaflıktan istifade etti. Bununla birlikte ABD’nin rakipleri bu gelişmede de, Washington’ın, yaptırımlara ne kadar bağlı kalındığını gözetlemede geleneksel bankalar gibi aracı kurumlara dayanan ekonomik yaptırımlar uygulama gücünü azaltmak için elverişli bir fırsat buldu.
Deneysel girişimler
Blok Zinciri platformu, bu zamana kadar deney aşamasında kalıp alışıldık küresel finans sistemi ile kıyaslandığında yaygın da değildi. Ancak hızla gelişen bu teknoloji, ABD’nin rakiplerine, ilk kez ekonomik sistemleri tam anlamıyla işletme ve bunu, ABD’nin liderliğindeki küresel finans sistemi dışında yönetme imkânı tanıyan tek yol olabilir.
Bundan dolayı Amerikan karşıtı rejimler, ABD’nin mali etkinliğine karşı koyma çabalarının temel bileşeni olarak Blok Zinciri teknolojisine öncelikleri arasında yer veriyorlar. Liderlerinin, ABD yaptırımlarına karşı dirençlerini artırmayı hedeflediği İran, Rusya ve Venezuela, Blok Zinciri teknolojisi alanında deneyler başlattı. Aynı şekilde Çin de Amerika’nın mali gücünden ve Çinli yetkililere yönelik yaptırımları kullanarak oluşturduğu tehditten çekiniyor.
FDD raporu, söz konusu dört ülkenin gösterdiği çabaların, başka mali kurumların gizli kimlikleri yoluyla yaptırımlardan kaçmanın da ötesine geçtiğine işaret ediyor. Rapora göre bu dört ülke, uluslararası ticaret için alternatif bir ödeme sistemi geliştirerek tek ya da çok taraflı yaptırımların gücünü azaltmak için çabalıyor.  
Uzun vadeli stratejiler
Rapor, Blok Zinciri teknolojisini kullanarak Amerikan yaptırımlarına direnmenin ABD’nin rakipleri açısından uzun vadeli bir strateji olduğunu düşünüyor. Mevcut Blok Zinciri platformları, alışıldık küresel bankacılık sistemi içindeki mali işlemlerin büyüklüğü ve hızına denk bir durumda değil. Daha da önemlisi hâlihazırdaki Blok Zinciri projeleri, gerçek dünyadaki resmî para birimlerine ve banka hesaplarına dayalı. Bundan dolayı Amerikan yaptırımlarının baskısı, halen Blok Zinciri teknolojisi alanında faaliyet yürüten kurumlara ve şirketlere ulaşabilir.
Bununla beraber ABD’nin etkisi zorunlu olarak devam etmeyecektir. Şöyle ki Blok Zinciri teknolojisi, ABD’nin kontrolü dışında mali havale sistemi için alternatif olası yollar başlattı. Ayrıca işaret edilen dört ülke, bu teknolojinin yardımı ile ABD’nin mali gücünü,  USD’nin Sterlin’i devirdiği şekilde devireceği bir dünya öngörüyor.
İran ve SWIFT sisteminden kaçış
Raporda belirtildiğine göre 40 yıl süren Amerikan yaptırımları karşısında İran, yoğun kaçakçılık ağları geliştirdi. Bununla birlikte Washington, İran’ı küresel mali sistemden uzaklaştırmak suretiyle İran’a karşı ağır maliyetler dayatabildiğini gösterdi. Nitekim SSWIF sistemi, ABD’nin SWIFT’in, İranlı finans kurumlarına yönelik hizmetini sürdürdüğü takdirde bankalar arası mesaj hizmetine ve Brüksel’deki merkezine yaptırım uygulayacağı yönündeki tehdidinin ardından Kasım 2018’de 24’ten fazla İran bankasından ayrıldı.
Yaptırımlar, ham petrol ihracatı alanında da İran’ın gücünü etkiledi. Nitekim Tahran, sürekli büyüyerek Mart 2019’da yüzde 51’e varan enflasyon üzerinden büyük zorluklarla yüzleşiyor ki bu durum, İran riyalinin değerindeki bir gerileme ile birlikte gelen uzun bir durgunluk tehdidinde bulunuyor.
Bu yüzden Blok Zinciri, ABD yaptırımlarına karşı korunaklı ve yeni bir mali altyapı oluşturmak için bir fırsat sunuyor. Ancak bu sistem, yaptırımlardan hızlı bir şekilde kaçmasında Tahran’a halen yardımcı olamıyor.
Bankacılık Araştırmaları Enstitüsü Başkanı olan İran Merkez Bankası Müdürü Ali Divandari’ye göre mali işlemler kavramında bir devrim meydana getirebilecek olan Blok Zinciri teknolojisinin küresel mali sistemden ayrılması, teorik olarak Amerikan yaptırımlarının baskısına karşı bir kalkan oluşturabilir.
Bu açıklamalar yeni bir gösterge değil. Nitekim 2017 yılında, Blok Zinciri teknolojisine başlayan Brave New World Investments adlı İsveçli bir kurum oluşturulduğunda İran yönelimi kendini belli etmeye başladı. Bu kurumun amacı, şifreli Bitcoin kullanımı üzerinden Avrupa’nın İran’daki yatırımlarını kolaylaştırmaktı. Şirket, yatırımcılardan Bitcoin aldı ve hisse senetleri borsasında yerel şirketlerden pay satın almak için bunları İran riyaline dönüştürmeyi planladı. Ancak İsveç bankaları, daha sonra Amerika’nın kendisine yaptırım uygulamasından çekinerek bu şirketin banka hesapları açmasına izin vermedi.
Raporda işaret edildiği üzere İran Merkez Bankası, Blok Zinciri teknolojisinde altyapı kurmak için yatırım yapıyor. Bu doğrultuda Şerif Teknoloji Üniversitesi, 2017 yılında Merkez Bankası’nın desteğiyle Blok Zinciri laboratuvarları kurdu ve birçok Avrupalı uzmanı barındıran ve araştırma, geliştirme ve yatırımları değerlendirme faaliyetleri yürüten bir bilim merkezi haline geldi.
Şifreli İran parası geliştirme
İran Merkez Bankası, uluslararası ticareti kolaylaştırmak amacıyla şifreli para birimleri geliştirmek için 2018 yılında Bilim ve Teknoloji Başkan Yardımcısı Ofisi ve Fara Borsası (Iran Fara Bourse) ile bir anlaşma imzaladı. 
2018 temmuz ayının sonunda Tahran, ABD mali yaptırımlarını etkisiz hale getirmek için ulusal dijital bir para birimi geliştirdiğini duyurdu. Aynı şekilde İran basını da İran’ın yerel bankacılık işlemlerinde kullanılacak dijital para birimi çıkarılması için gerekli temel unsurların kurulumunda sona gelindiğini belirtti. Hâlihazırda İranlı teknoloji şirketleri, bu sistemdeki aksaklıkları gidermek için Merkez Bankası ile birlikte çalışıyor.
Ağustos 2018’de Merkez Bankası, şifreli para biriminin iki aşamada çıkarılacağını açıkladı. Bu para birimi ilk aşamada bankalar arası ödemelerde kullanılacakken ikinci aşamada daha geniş bir alanda kullanılabilecek. Bununla birlikte İran hükümetinin şifreli para birimi konusunda yaptığı açıklamalar gösteriyor ki Tahran’ın Blok Zinciri teknolojisinde nihai hedefi, küresel bankacılık sistemi dışında uluslararası ticareti kolaylaştırmaya yardımcı olmak.
Borna girişimi
Raporda yabancı ticarete ve İran bankacılık sektörü için çizilen yeni yollara ilişkin olarak yürütülen birkaç projeden bahsediliyor. Bu girişimlerden biri de ‘Borna’. Bu, İran Merkez Bankası ile bilişim hizmetleri kurumu Informatics arasındaki bir ortaklıktan ibaret. Buna göre banka, Informatics ile ortaklığı üzerinden Blok Zincirini başlatmadan sorumlu Artiach şirketi lehine finansmanla yükümlü. İran basınında çıkan haberler, Artiach kurumundan bir ekibin, Borna projesinin bir parçası olarak kimlik doğrulama sistemi geliştirmek için Informatics ofislerinde çalıştığına işaret ediyor.
Rapor, ödeme altyapısı oluşturma hedefiyle açık kaynaklı Blok Zincirine dayalı olarak tasarlanan Peyman adlı başka bir dijital para birimi geliştirmeye çalışan İranlı Ghoghnoos şirketinin yürüttüğü ayrı bir projeyi de izledi. Peyman’ın başlangıçta üçü Amerikan yaptırımları listesinde yer alan dört İranlı banka arasında kullanılması bekleniyor. İran hükümeti, Peyman parasını henüz resmî olarak desteklememiş olsa da Ghoghnoos, resmî birkaç finans ve teknoloji grubu ile anlaşmalar imzaladı.
Rapor, İran’ın, Blok Zinciri sistemini gerçeklik zemininde nasıl işleteceğini belirlemek için bu deneysel projeleri test ettiğini ve bunun nihayetinde şifreli İran para biriminin tasarlanma ve işletme biçimini ortaya çıkaracağını ifade ediyor.
Geçtiğimiz ocak ayında İran Merkez Bankası, şifreli ulusal para birimi ve gelecekte bölge düzleminde çıkacak olan başka şifreli para birimlerini işletmede tek yetkilinin kendisi olacağını ilan etti. Bu duyuru ile eş zamanlı olarak İran’da Ticari Pazarlama Kuruluşu Başkan Vekili, ülkesinin Amerikan yaptırımlarını atlatma hedefinin bir parçası olarak sekiz ülke ile olan mali işlemlerinde şifreli para kullanımını müzakere ettiğini açıkladı. Söz konusu ülkeler ise Avusturya, Bosna, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Güney Afrika ve İsviçre. Bununla birlikte bu konu hakkındaki görüşmelere dair bir onay veya İran’ın ilgili planının detaylarına dair bir açıklama yapılmadı.
Rusya: İnternet, Amerikalıların; Blok Zinciri de bizim
Rapor, Rusya’nın, uzun vadeli bir ulusal güvenlik ve ekonomi hedefi olarak Blok Zinciri teknolojisini geliştirmeye öncelik verdiğini vurguluyor. Amaç ise yalnızca Amerikan yaptırımlarının etkisini azaltmak değil; aynı zamanda döviz rezervlerini çeşitlendirmek ve ABD’nin yönettiği küresel finans sistemi dışında uluslararası ticareti kolaylaştırmak. Rusya, Blok Zinciri teknolojisi toplumunda güçlü bir etken olarak görülüyor. Rus finans kurumları, Blok Zinciri projelerini, stratejik bir ilerleme gerçekleştirmek için yürütüyor. Bir Rus istihbarat subayı, 2017 yılında düzenlenen bir uluslararası konferansta, “İnternet, ABD’ye ait. Ama Blok Zinciri bizim olacak” ifadelerini kullanmıştı.
Ruslar, şifreli para biriminden, özel sektör işlemleri ile sınırlı olarak 2015 yılında bahsetmeye başladı. Ancak o dönemde Merkez Bankasına sunulan projeler ve öneriler reddedildi. Duma (Rus Parlamentosu) Üyesi Andrei Loginov, şifreli para birimlerinin Rusya’nın Amerika ve Avrupa yaptırımlarından kaçınmasına yardımcı olabileceğini açıkladıktan sonra ise Kremlin yetkilileri, şifreli ulusal bir para birimi oluşturma ya da Blok Zinciri teknolojisine dayalı bir mali sistem kurma düşüncesini desteklemeye başladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu fikre karşı mücadele geliştirse de nihayetinde uluslararası finans ticaretinde bulunan pek çok kayıtlamadan kaçınmak adına bu teknolojiyi anlamak gerektiğini kabul etti. Bazı tahminlere göre finans alanının Blok Zinciri teknolojisine dönüşmesi on yıllar alacak olsa da Rusya, şimdiden başlayarak bunun temellerini atıyor. Bu doğrultuda pek çok pilot proje başlatarak Sberbank için dijital para birimleri şeklinde hisseler çıkardı. Bu noktada belirtmek gerekir ki Rusya’nın en büyük bankası olan Sberbank’ın Amerika ve Avrupa yaptırımları listesinde yer alması, onun uluslararası piyasadan sermaye toplama gücünü azalttı.
Aynı şekilde Rusya’nın en büyük iletişim şirketi MTC de Sberbank ile işbirliği içerisinde Blok Zinciri platformu üzerinden 12 milyon dolar değerinde tahvil çıkardı. Bankanın yönetim kurulunun yaptığı açıklamaya göre ortak Blok Zinciri projesinde bu daha başlangıç olup, beş ila on sene içerisinde Blok Zinciri üretim ve hizmetleri rekor ve yaygın bir seviyeye çıkacak.
Finansal işlemleri gerçekleştirmek için dijital bir platform kurmak üzere Japonyalı, İsviçreli ve Slovakyalı kurumlarla bir şirketler grubu da oluşturan Rusya, Amerikan yaptırımlarının etkisini azaltmak isteyen ülkeler başta olmak üzere Blok Zinciri teknolojisini denemek isteyen ülkelere birtakım kolaylıklar sağlıyor. Söz konusu yaptırımlar, Rusya bankacılık sektörünün yeni borçlarla başa çıkma ve doğrudan yabancı yatırımları çekme gücünü kırdığı için Moskova’nın, Blok Zinciri teknolojisini kullanan ülkelerle sınır ötesi işlem yapmaya ihtiyacı var.
Venezuela: Petro’nun başarısızlığı
ABD’ye karşıt olan ülkelerden biri de Venezuela. Bilindiği üzere Devlet Başkanı Nicolas Maduro, gürültülü bir reklam ile Petro adlı şifreli bir ulusal para birimi kurmaya çalıştı ancak bu, ciddi bir ekonomik ve teknik bir girişimden ziyade daha çok bir reklam olarak kaldı. Bu tecrübe, İran, Çin ve Rusya için ibret alınabilecek dersler içeriyor.
Petro para biriminin akıbeti, Başkan Maduro’nun insani kriz ve uluslararası baskılar karşısında iktidara tutunma çabaları ile bağlantılı iken para birimi çıkışının başarısızlığı, ülkelerin yaşayabilir şifreli ulusal para birimi oluşturmak için neye ihtiyaç duyduklarına dair belirgin bir örnek durum haline geldi. Para biriminin değeri ve teknolojik olarak nasıl çıkarılacağına dair açıklamalardaki gelişigüzellik ve çelişki, bir seneden fazla sürdü. Sonrasında ise Hükümet, yerel finans işlemlerine bu yeni para birimini katamadığı gibi rejim de ticari ortaklarını bu yeni para birimi ile işlem yapmaya ikna etme konusunda başarısız oldu. Nitekim Rusya, Türkiye ve Hindistan çekimser kaldı ve Venezuela, Amerikan yaptırımlarına karşı bir direnç unsuru olan para birimi çıkarma hedefinden faydalanamadı.
Çin oyunun kurallarını değiştirebilir
Raporun da belirttiği gibi ABD’nin rakipleri arasında Blok Zincirine dayalı şifreli dijital paranın altyapısını geliştirmek için en iyi durumda olan Çin gibi duruyor. Zira dolara dayalı küresel mali sistemle rekabet edebilecek güçte olan Çin, ABD’nin diğer rakiplerine kıyasla Blok Zinciri alanında en gelişmiş teknolojiye sahip durumda. Üstelik küresel ticarette en etkin ve en büyük ekonomi de Çin’de.
Çin, uluslararası döviz parası olan doları ortadan kaldırmayı hedefliyor. Ancak temel birimi Yuan olan Çin ulusal parası Renminbi’nin akışı, doların yerini almak için onu çekici olmayan bir hale getiriyor. Bununla beraber Renminbi, dijital bir para birimine dönüştürülürse elde edilmesi ve ülkeler arasında kendisi ile işlem yapılması kolaylaşır. Bu durumda da öngörülen işlem değeri yüz milyar dolarlara ulaşan Tek Kemer Tek Yol girişiminde yer alan Çinli şirketlerle ticareti kolaylaştırmak için faydalı olacaktır.
Amerikan raporu çeşitli kaynaklara dayanarak Pekin’in dijital bir para birimi geliştirdiğini ve Blok Zinciri teknolojisinin alt yapısını, finans ve bankacılık sektörü ile bütünleştirdiğini söylüyor. Pekin’in takvimi uzun görülse de stratejisi sağlam ve ısrarlı. Çin’in 2050 yılına kadar çizdiği siyasi ve ekonomik vizyon ile de tutarlı.
Nakdî olmayan ödemeleri kullanan büyük bir nüfusla birlikte Çin, Çin Komünist Partisi’nin şifreli para birimini daha geniş bir çerçevenin parçası haline getirmeye çalıştığı bir zamanda şifreli para birimlerini geliştirmeyi benimseme konusunda iyi bir durumda. Çin’deki İnterneti Düzenleme Ajansı, Blok Zinciri platformlarının kullanıcıların kişisel kimlikleri bilmeyi gerektireceğini ve tüketici bilgilerini depolayıp içeriklerini denetleyeceğini söyledi.
Merkez Bankası olan Çin Halk Bankası, 2014 yılından bu yana dijital bir para birimi stratejisi geliştiriyor. Çin, Bitcoin’den bağımsız bir model kopyalamak veya çoğaltmak niyetinde değil. Onun amacı, en kapsamlı teknolojiyi benimseyerek hükümet merkezli olarak yönetilebilen bir dijital para çıkarmak. Merkez Bankası ise dijital para biriminin, egemenliğine hizmet edeceğini garantilemeyi hedefliyor. Çin Merkez Bankası, şifreli para birimi araştırmalarına çok sayıda kaynak ve uzman tahsis etti. Çin, Blok Zinciri yoluyla ödeme sistemine katılmanın faydasına ikna olur ve ticareti, geleneksel sistemin dışına çıkarsa bu, oyunun kurallarında bir değişiklik anlamına gelecek.
ABD’ye öğütler ve uyarılar
FDD Raporu, Amerikalı yetkililere, yeni teknolojinin oluşturduğu tehditleri ve ayrıcalıkları özümsemeyi, küresel mali sistemin tarafsızlık ve selametini korumayı ve Blok Zinciri yarışı olarak bilinen şeye liderlik etmek için tecrübelerine yatırım yaparak bunları parlatmayı tavsiye ediyor. Raporda ifade edildiği üzere ABD, rakiplerinin gelecekte yeni bir mali sistem oluşturma girişimlerine öncülük etmeye devam ederse şifreli para birimleri alanında yasaya dayalı yeni bir mali sistemle uzlaşmak için elverişli bir fırsata sahip.
Raporda ayrıca ABD için büyük bir olumsuz etki yaratması muhtemel şu dört senaryodan yana duyulan çekincelere de yer verilmiş:
-Washington’un rakibi olan bir devlet, petrol ticareti gibi hayati bir ihracat malında ticari işlemler için diğer ülkeleri şifreli para birimini kullanmaya ikna edebilir.  
-Birçok ülke, ticari işlemlerinde Bitcoin gibi bağımsız bir dijital parayı benimser ve bu, küresel finans sisteminde kabul görürse o zaman ABD’nin rakipleri, bu paradan büyük oranda döviz toplamaya başlayacak ve dolayısıyla küresel mali sistemde daha büyük bir etkinlik yaratmak için bu para birimi stoklarını kullanacaktır.
-ABD’ye karşı olan ülkelerden biri, hükümetinin çıkardığı dijital para birimleri portföyünde gelişme kaydedebilir ve bu ülke vatandaşları, yabancı şirketlerle ile ilişkilerinde bu para birimini kullanmayı sürdürebilir.
-Washington’a karşıt bir ülke, yerel bankacılık sisteminde Blok Zinciri teknolojisi alanında yeterli bir başarı elde edip daha sonra bu platformu, mali sistemlerine entegre etmeleri için başka ülkelere ihraç edebilir.



Suudiler arasında işsizlik oranı “Vizyon 2030” hedefine yaklaşıyor

Geçen yılın dördüncü çeyreğinde kadın çalışanların sayısında artış görüldü (Şarku'l Avsat)
Geçen yılın dördüncü çeyreğinde kadın çalışanların sayısında artış görüldü (Şarku'l Avsat)
TT

Suudiler arasında işsizlik oranı “Vizyon 2030” hedefine yaklaşıyor

Geçen yılın dördüncü çeyreğinde kadın çalışanların sayısında artış görüldü (Şarku'l Avsat)
Geçen yılın dördüncü çeyreğinde kadın çalışanların sayısında artış görüldü (Şarku'l Avsat)

Geçtiğimiz yılın dördüncü çeyreğinde Suudiler arasındaki işsizlik oranı, kadın işverenlere yönelik iş sayısının artması ve hükümetin daha fazla iş imkânı sağlama çabaları sayesinde yüzde 7,7 ile en düşük seviyesini gördü.  Bu oran, yüzde 7 olan “Vizyon 2030” işsizlik hedefine çok yakın.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu'nun verilerine göre genel işsizlik oranı (Suudiler ve Suudi olmayanlar için) yüzde 4,4'e geriledi; bu oran, yüzde 5,1 olan 2023'ün üçüncü çeyreğine göre 0,7 puanlık bir düşüşü gösteriyor.

Uzmanlar, Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada işsizlik oranındaki düşüşü, işgücü piyasasına yönelik düzeltici stratejilere, kamulaştırma programlarına ve istihdamı desteklemeye yönelik özel programlar yoluyla özel sektör kuruluşlarına verilen desteğe bağladılar.

İnsan Kaynakları ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı’nın işgücü piyasasındaki bazı işlerin millileştirilmesine yönelik son zamanlarda aldığı kararlar bu sonucun elde edilmesinde etkili oldu. Bakanlığın aldığı en son karar, danışmanlık hizmetlerinin yerelleştirilmesi kararının ikinci aşamasının 25 Mart itibarıyla yüzde 40 oranında yürürlüğe gireceğinin duyurulması oldu.

Bakanlık, bazı işlerin kamulaştırılmasına yönelik kararlarla, Krallığın çeşitli bölgelerindeki kadın ve erkek vatandaşlara yeni iş fırsatları sağlamayı amaçlıyor.

Özel sektöre sağlanan devlet teşvikleri sayesinde özel sektörün 2023 yılında yaklaşık bir milyon yeni istihdam yaratması sağlandı. İnsan Kaynaklarını Geliştirme Fonu Ulusal İşgücü Merkezi'nin (Hadaf) istatistiklerine göre 2022'de 9,9 milyon çalışan sayısı, 11 milyonun üzerine çıktı.


Suudi Arabistan’da işsizlik, daha fazla kadının işgücü piyasasına girmesiyle en düşük seviyeye geriledi

Vatandaşlar arasındaki işsizlik oranı geçen yılın son dördüncü çeyreği sonunda yüzde 7,7’ye düştü (Şarku’l Avsat)
Vatandaşlar arasındaki işsizlik oranı geçen yılın son dördüncü çeyreği sonunda yüzde 7,7’ye düştü (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan’da işsizlik, daha fazla kadının işgücü piyasasına girmesiyle en düşük seviyeye geriledi

Vatandaşlar arasındaki işsizlik oranı geçen yılın son dördüncü çeyreği sonunda yüzde 7,7’ye düştü (Şarku’l Avsat)
Vatandaşlar arasındaki işsizlik oranı geçen yılın son dördüncü çeyreği sonunda yüzde 7,7’ye düştü (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan’da işsizlik oranı geçen yılın dördüncü çeyreğinde en düşük seviyeye geriledi.

Ülkede petrol dışı faaliyetlerde kaydedilen büyüme oranları ışığında kadın işçi sayısındaki artış, daha fazla iş fırsatı sağlanmasına katkıda bulundu.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu (GASTAT) verilerine göre vatandaşlar arasındaki işsizlik oranı, geçen yılın son dördüncü çeyreği sonunda yüzde 7,7’ye düştü

Bu oran, aynı yılın üçüncü çeyreği sonunda yüzde 8,6 olarak kaydedilmişti.

Verilere göre Suudi kadın işçilerin nüfusa oranı 0,6 puan artarak, yüzde 30,7’ye ulaşırken, Suudi kadınların işgücüne katılım oranı 0,4 puan azalarak yüzde 35,5’e geriledi.

Suudi kadınların işsizlik oranı ise aynı yılın bir önceki çeyreğine göre 2,6 puan azalarak yüzde 13,7’ye ulaştı.

Suudi erkeklerde istihdamın nüfusa oranı ve işgücüne katılım oranı da 0,2 puan azalarak yüzde 63,52e geriledi.


Reuters: Türkiye, Çin ve BAE bankaları ABD yaptırımları nedeniyle temkinli davranırken, Rusya petrol ödemelerini tahsil etmekte zorlanıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Reuters: Türkiye, Çin ve BAE bankaları ABD yaptırımları nedeniyle temkinli davranırken, Rusya petrol ödemelerini tahsil etmekte zorlanıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Türkiye, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki (BAE) bankalar, ABD'nin ikincil yaptırımları nedeniyle işlemlerde daha temkinli davranmaya başladıkça, Rus petrol şirketlerine yapılan ham petrol ve yakıt ödemelerinde birkaç aya varan gecikmelerle yaşanabiliyor.

Ödemelerdeki gecikmeler Rusya'nın gelirlerini azaltıp düzensiz hâle getirerek ABD'nin yaptırım hedeflerine ulaşmasını sağlıyor. Bu hedeflere göre, ABD Rusya'ya giden para akışını keserek onu Ukrayna'daki savaştan dolayı cezalandırmayı isterken, bir yandan da küresel enerji akışını kesintiye uğratmaktan kaçınıyor.

Sekiz bankacılık ve ticaret kaynağının Reuters’a verdiği bilgiye göre Türkiye, Çin ve BAE'deki bazı bankalar son haftalarda yaptırımlara uyum gerekliliklerini artırarak Moskova'ya yapılan para transferlerinin gecikmesine ve hatta reddedilmesine neden oldu.

ABD'nin ikincil yaptırımlarına karşı temkinli olan bankalar, müşterilerinden ABD'nin SDN (Özel Belirlenmiş Vatandaşlar) listesindeki hiçbir kişi veya kuruluşun işleme alınan anlaşmaya dahil olmadığına veya gerçekleştirilen ödemeden fayda sağlamadığına dair yazılı garanti istemeye başladı.

Kaynaklar, konunun hassasiyeti ve medyaya konuşmalarına izin verilmemesi nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemediler.

İki kaynak, BAE'de First Abu Dhabi Bank (FAB) ve Dubai Islamic Bank'in (DIB) Rus mallarının ticaretiyle bağlantılı bazı hesapları askıya aldığını belirtti.

Dört kaynağın verdiği bilgiye göre, Türkiye'den Ziraat Bankası ve Vakıfbank VAKBN, BAE'nin Mashreq bankası ve Çin bankaları ICBC ve Bank of China ödemeleri hâlâ işleme koyuyor fakat bu işlemlerin tamamlanması haftalar ya da aylar sürüyor.

Mashreq bankası soruları yanıt vermeyeceğini ifade ederken, Ziraat Bankası, Vakıfbank, BAE'nin FAB ve DIB bankaları ve Çin'in ICBC ve Bank of China bankaları sorulara henüz yanıt vermedi.

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise Çin'deki bankaların ödemeleri yavaşlattığına dair haberler sorulduğunda ödeme sorunlarının var olduğunu belirtti.

Peskov, "Elbette ABD ve Avrupa Birliği'nin Çin üzerindeki benzersiz baskısı devam ediyor" dedi ve ekledi:

"Bu durum, elbette bazı sorunlar yaratıyor fakat (Çin ile) ticari ve ekonomik ilişkilerimizin daha da gelişmesinin önünde bir engel olamaz" dedi.

ABD'nin yaptırım kararnamesi

Batılı devletler, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Rusya'ya çok sayıda yaptırım uyguladı.

Bununla beraber Rus petrolünün ticareti, Batı'nın dayattığı varil başına 60 dolarlık fiyat tavanının altında satıldığı sürece yasa dışı değil.

Rus petrol ihracatı ve ödemeleri savaşın ilk aylarında sekteye uğramış fakat daha sonra Rusya'nın petrol ticaretini Avrupa'dan Asya ve Afrika'ya yönlendirmesiyle normalleşmişti.

Bir ticaret kaynağı, "Bankalar ve şirketler ABD'nin ikincil yaptırım tehdidinin gerçek olduğunu anladıktan sonra sorunlar aralık ayından itibaren tekrar başladı" dedi.

ABD Hazinesi, 22 Aralık 2023'te yayımladığı bir kararnameyle fiyat tavanı yaptırımını ihlal eden yabancı bankalara yaptırım uygulayabileceği uyarısında bulunmuştu.

 

Independent Türkçe, Reuters


Fosil Yakıtların Ötesi yeni analizini yayımladı

AA
AA
TT

Fosil Yakıtların Ötesi yeni analizini yayımladı

AA
AA

Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşu Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels), yeni analizini yayımladı. Buna göre, 12 Avrupa ülkesinin 2035'e kadar Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu şekilde elektrik sistemlerinden fosil yakıtları çıkarma taahhütleri, gaz endüstrisinin genişleme planlarıyla tamamen zıtlık oluşturuyor.

Kıtanın mevcut doğal gaz santrali kapasitesinin yüzde 98'i için emeklilik planı bulunmazken, 72 gigavatlık yeni santral kurulumu planıyla Avrupa'nın gelecek 10 yıl içinde gaz santrali kapasitesinin yüzde 27 artacağı hesaplanıyor.

Avrupa'da en yüksek mevcut ve planlanan gaz santral kapasitesi açısından İtalya, Birleşik Krallık ve Almanya ön plana çıkarken, bu ülkeler aynı zamanda geçen yıl enerji sektörlerini "2035'e kadar tamamen veya ağırlıklı olarak karbonsuzlaştırmayı" kabul eden G7 bildirisini imzalayan ülkeler arasında yer alıyor.

Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, 2035, Avrupa ülkelerinin elektrik sistemlerini karbonsuzlaştırmaları ve Paris Anlaşması'nın hedeflerini yerine getirmeleri için mümkün olan en geç tarih ve bunu başarmak için kıta ülkelerinin 2030'a kadar kömürden çıkışı tamamlamaları gerekiyor. Aynı zamanda, söz konusu ülkelerin 10 yıllık bir sürede tamamen yenilenebilir enerjiye dayalı ve fosil yakıtlardan arınmış bir elektrik sistemi kurmak için doğal gazdan elektrik üretimini sonlandırmalarına ihtiyaç duyuluyor.

Fosil Yakıtların Ötesi Kampanyacısı Alexandru Mustata, analize ilişkin değerlendirmesinde, Avrupa ülkelerinin 2035'e kadar fosil gazı, enerji sistemlerinden çıkarmaları gerektiği konusunda bir fikir birliği olduğunu belirtti.

Ancak gaz endüstrisinin genişlemeci gündemine bakarak bunu anlamanın mümkün olmadığını vurgulayan Mustata, "Sektörün planlarının iklim değişikliğiyle mücadeleyle paralel gitmemesi, yenilenebilir enerjiye geçişi gereksiz yere maliyetli ve kaotik hale getirecek." ifadesini kullandı.

Mustata, Avrupa gaz endüstrisinin genişleme planlarının iklim krizini hızlandırmanın yanı sıra enerji güvenliğini zayıflattığının ve kıtayı değişken elektrik fiyatlarına maruz bıraktığının altını çizerek, "Hükümetlerin görevi, gaz endüstrisine günlerinin sayılı olduğuna ilişkin net bir mesaj göndermek ve 2035'a kadar tamamen yenilenebilir enerjiye dayalı bir elektrik sistemine sorunsuz bir geçiş sağlamak için kararlı adımlar atılmasını zorunlu kılmak." değerlendirmesinde bulundu.


S&P, gelişmekte olan ülkelerin bu yılki büyüme tahminini yükseltti

AA
AA
TT

S&P, gelişmekte olan ülkelerin bu yılki büyüme tahminini yükseltti

AA
AA

S&P Global, ABD ile gelişmekte olan piyasalar için ikinci çeyrek ekonomik görünüm raporlarını yayımladı.

ABD ekonomisine dair raporda, iş gücü piyasasının sağlam kalması nedeniyle ABD'de ekonomik büyümenin 2024'te yüzde 2,5 olmasının beklendiği aktarıldı.

Raporda, gelecek birkaç yılda ekonominin potansiyelin biraz altında büyümeye geçmesinin beklenmeye devam edildiği kaydedildi.

ABD'de enflasyonun yıl boyunca ABD Merkez Bankasının (Fed) yüzde 2'lik hedefine yaklaşmasının ancak hedefin üzerinde kalmasının muhtemel olduğu ifade edilen raporda, bunun da mal fiyatları ılımlı bir şekilde düşmesine rağmen sürekli yüksek olan hizmet fiyatı enflasyonunun yansıması olduğu belirtildi.

Raporda, hedefin üzerindeki enflasyonun bu yıl faiz indirimi yapma kabiliyetini sınırlayacağına işaret edilerek, muhtemelen ilk indirimin yaz aylarında geleceği ve 2024'te toplam 75 baz puanlık faiz indirimi öngörüldüğü bildirildi.

Gelecek yıl faiz oranlarında 125 baz puanlık keskin bir düşüş beklendiği anlatılan raporda, ancak gevşeme hızının 2024 ve 2025'te daha yavaş olabileceğine dair riskler görüldüğü vurgulandı.

Raporda, ABD için büyüme beklentisi şubat raporuna göre bu yıl için yüzde 2,4'ten yüzde 2,5'e yükseltilirken, gelecek yıl için yüzde 1,5'te sabit bırakıldı.

Türkiye'nin 2024 büyüme tahmini 60 baz puan yükseltildi

Gelişmekte olan ülkelere dair raporda ise başta ABD olmak üzere dirençli küresel büyümenin ve gevşeyen finansal koşulların, 2023'ün sonundan bu yana gelişmekte olan piyasalar için makroekonomik koşulları marjinal olarak iyileştirdiği ifade edildi.

Raporda, ancak gelişmekte olan ülkelerin hala yüksek faiz oranlarının gecikmeli etkileriyle ve yılın ikinci yarısında beklenen, ABD'nin trendin altında büyümeye geçmesinin sonuçlarıyla mücadele etmek zorunda olduğuna işaret edildi.

Gelişmekte olan ülkelerdeki büyümenin 2024'te önemli ölçüde farklılaşacağına dikkatin çekildiği raporda, 2023'te daha iyi performans gösteren birçok ülke için ılımlı, düşük performans gösteren bazı ülkeler için ise biraz artan büyüme öngörüldüğü kaydedildi.

Raporda, gelişmekte olan ülkelerin toplam ekonomik büyüme tahmininin 2024 için yüzde 4,1'den yüzde 4,2'ye, 2025 için yüzde 4,5'ten yüzde 4,6'ya çıkarıldığı bildirildi.

Bu yıla dair büyüme tahminlerinde kasım raporuna kıyasla en büyük yukarı yönlü revizyonların 70 baz puanla Meksika, 60 baz puanla Türkiye, 50 baz puanla Peru ve 40 baz puanla Hindistan için yapıldığı bilgisi verilen raporda, tahminlerin en çok 200 baz puanla Arjantin, 50 baz puanla Suudi Arabistan, 40 baz puanla Macaristan ve 30'ar baz puanla Polonya ile Tayland için düşürüldüğü aktarıldı.

Raporda, Çin'e dair bu yılki büyüme tahmini yüzde 4,6'da sabit tutuldu, Hindistan için ise yüzde 6,4'ten yüzde 6,8'e yükseltildi.

Türkiye'ye ilişkin büyüme tahmini 2024 için yüzde 2,4'ten yüzde 3'e ve 2025 için yüzde 2,7'den yüzde 3'e çıkarıldı.

Öte yandan, Türkiye ekonomisine dair büyüme beklentisi 2026 için yüzde 3'ten yüzde 2,8'e çekildi.


Fed'in faaliyet zararı geçen yıl 114,3 milyar doları buldu

AA
AA
TT

Fed'in faaliyet zararı geçen yıl 114,3 milyar doları buldu

AA
AA

Fed, geçen yıla ait yıllık denetlenmiş bilançosunu yayımladı.

Bankadan yapılan açıklamaya göre, Fed'in 2023'teki toplam giderleri, kazançlarını 114,3 milyar dolar aştı.

Böylece banka, bu zamana kadarki en büyük faaliyet zararını kaydetti.

Mevduat kurumlarının rezerv bakiyelerine yönelik faiz gideri geçen yıl 176,8 milyar dolara çıkarken, repo operasyonlarına ilişkin faiz gideri 104,3 milyar dolar oldu.

Bankanın varlık portföyünden elde ettiği faiz geliri ise 2023'te, bir önceki yıla kıyasla 6,2 milyar dolar azalışla 163,8 milyar dolara geriledi.


ASELSAN'ın geçen yıl net karı 7,4 milyar lira oldu

AA
AA
TT

ASELSAN'ın geçen yıl net karı 7,4 milyar lira oldu

AA
AA

ASELSAN'dan yapılan açıklamada, şirketin enflasyon muhasebesi uygulanmış 2023 yılı finansal sonuçları paylaşıldı.

Buna göre, şirketin yıllık cirosu geçen yıl 2022'ye kıyasla yüzde 10 büyüyerek 73,6 milyar liraya ulaştı. ASELSAN'ın brüt karı, aynı dönemde yüzde 13 artarken Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Karı (FAVÖK) yüzde 14 artış göstererek 16 milyar liraya yükseldi.

FAVÖK marjı yüzde 22 olarak gerçekleşen ASELSAN’ın geçen yıl net karı 7,4 milyar lira oldu.

Şirketin öz kaynaklarının aktife oranı da yüzde 59 olarak açıklandı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol, Türkiye Yüzyılı'nın simgesi olan 2023’e damga vurduklarını belirtti.

Akyol, şunları kaydetti:

"ASELSAN olarak, 2023 yılını en başarılı şekilde tamamlayan kurumlardan biri olduk. Türkiye'ye ve ordumuza birçok yeni ve kritik teknolojiyi kazandırdık. CENK, AKREP ve ALPER radarları, YENER Mayın Tespit Sistemi, ASELFLIR-400 Kamerası, Gözde Güdüm Kiti, Gökdeniz Hava Savunma Sistemi, ODAKAN kamera ailesi 2023’te ilk defa envantere giren ürünlerimizin sadece bir kısmıdır. Oyun değiştirici bir rol oynayacağını düşündüğümüz birçok üründe de son aşamaya geldik. Dünyanın en iyi kamerası ASELFLIR-500, ülkemizin ilk uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER, ilk ufuk ötesi sonarımız DÜFAS, ilk AESA uçak burun radarımız, güdümlü mühimmatımız TOLUN, otonom sualtı aracımız DERİNGÖZ gibi ürünlerimizde de 2023, çok önemli mesafeler katettiğimiz, başarılar elde ettiğimiz bir yıl oldu.

Bu ürünlerin birçoğunda test aşamalarını başarıyla tamamladık, bazılarında seri üretim aşamasına geçtik. ASELSAN olarak ülkemiz için var gücümüzle çalışmaya, teknoloji üretmeye ve hep daha ileriye gitmek için gayret göstermeye devam ediyoruz. 2023 yılında aldığımız 5 milyar dolarlık sipariş ile şirketimizin 2023 sonunda bakiye siparişleri, tarihi rekor seviye olan 11 milyar dolara ulaştı. 4 ülkeye ilk defa ihracat yaptık. 20’den fazla ürünü ilk defa ihraç ettik. Özellikle dünyanın diğer ucunda, Şili’de kazandığımız tank modernizasyon ihalesi ile ASELSAN’ın bu alandaki yetkinliğini kanıtlamış olduk."

"2023 yılında, 601 milyon dolarlık yeni ihracat sözleşmesi imzaladık"

Geçen yıl, 601 milyon dolarlık yeni ihracat sözleşmesi imzalayarak tarihi bir başarıya ulaştıklarını aktaran Akyol, Türkiye’nin gurur kaynağı olan ve yurt dışına da ihraç edilen birçok platformu ASELSAN teknolojileriyle donattıklarını ifade etti.

Akyol, "Bu teknolojilerle, ATAK, HÜRKUŞ, Bayraktar TB2, Anka, MİLGEM, Ejder Yalçın, Kirpi gibi marka platformlarımızın gücüne güç katıyoruz. 2023 yılında, dünyanın en büyük savunma sanayi şirketleri arasında 47. sıraya yükseldik." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin en çok AR-GE harcaması yapan şirketleri arasında başı çektiklerini dile getiren Akyol, 2023 yılında çalışan sayısının, büyük çoğunluğu mühendis olmak üzere, 10 bin 500’ü geçmesinin de ASELSAN’ın geldiği seviyeyi gösteren bir başka gelişme olduğunu kaydetti.

ASELSAN'ın, yüksek teknolojiyi geliştirmek ve üretmek için yatırımlarını da sürekli artırdığını belirten Akyol, sözlerini şöyle tamamladı:

"Geçtiğimiz yıl, İleri Malzeme Tesisi, Güdüm Kiti Entegrasyon ve Üretim Tesisi ile Elektronik Harp Üretim ve Entegrasyon Tesisi faaliyete geçti.

FLIR kamera sistemleri, hava savunma sistemleri, mikroelektronik ve AESA radar alanları için de 4 önemli ve büyük yatırımı daha başlatmış durumdayız. Başarılarımız, bizi Türkiye Yüzyılı'nda daha fazlasını yapma yönünde motive ediyor. Güven veren teknolojilerle yaklaşık yarım asırdır ülkemize hizmet etmeyi başardık. Geliştireceğimiz teknolojilerle, Türkiye Yüzyılı'nın en önemli aktörlerinden, Milli Teknoloji Hamlemizin de en değerli paydaşlarından biri olmayı sürdüreceğiz. 2024 yılında da alanında en iyi ürünleri yapacak, dünyaya ilkleri sunacak ve ihracat odaklı büyüme stratejisini sürdüreceğiz."


Fitch, Türkiye Varlık Fonu'nun kredi notunu yükseltti

Fitch, Türkiye Varlık Fonu'nun kredi notunu yükseltti
TT

Fitch, Türkiye Varlık Fonu'nun kredi notunu yükseltti

Fitch, Türkiye Varlık Fonu'nun kredi notunu yükseltti

Fitch Ratings, Türkiye Varlık Fonu’na ilişkin değerlendirmesini açıkladı.

Kredi derecelendirme kuruluşundan yapılan açıklamada, Türkiye Varlık Fonu’nun uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunun "B"den 'B+'ya yükseltildiği, not görünümünün "pozitif" olarak belirlendiği aktarıldı.

Açıklamada, artırımın 8 Mart’ta Türkiye'nin kredi notunun yükseltilmesinin devamı niteliğinde olduğu belirtildi.


Gazprom’un net karı 2023’te yüzde 6,9 azaldı

AA
AA
TT

Gazprom’un net karı 2023’te yüzde 6,9 azaldı

AA
AA

Gazprom'dan yayımlanan rapora göre, şirketin gelirleri 2022'ye kıyasla yüzde 29,6 azalarak 5,6 trilyon rubleye düştü.

Şirketin net karı da 2023'te önceki yıla göre yüzde 6,9 azalarak 696 milyar rubleye geriledi.

Avrupa'da çok sayıda ülke, Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rus gazı ithalatını durdurma veya azaltma kararı almıştı.

Rus şirketi, söz konusu pazar kaybını azaltmak için Asya pazarlarına yönelik sevkiyatını artırıyor.


Suudi Arabistan Ekonomi ve Kalkınma İşleri Konseyi yerel ve uluslararası gelişmeleri değerlendirdi

Ekonomik çeşitlendirme politikalarındaki olumlu ilerleme 2030 Vizyonu hedeflerinin uygulanmasını başarıyı gösteriyor (SPA)
Ekonomik çeşitlendirme politikalarındaki olumlu ilerleme 2030 Vizyonu hedeflerinin uygulanmasını başarıyı gösteriyor (SPA)
TT

Suudi Arabistan Ekonomi ve Kalkınma İşleri Konseyi yerel ve uluslararası gelişmeleri değerlendirdi

Ekonomik çeşitlendirme politikalarındaki olumlu ilerleme 2030 Vizyonu hedeflerinin uygulanmasını başarıyı gösteriyor (SPA)
Ekonomik çeşitlendirme politikalarındaki olumlu ilerleme 2030 Vizyonu hedeflerinin uygulanmasını başarıyı gösteriyor (SPA)

Suudi Arabistan Ekonomi ve Kalkınma İşleri Konseyi dün yapılan toplantıda, göstergelerdeki son gelişmelerin ayrıntılı bir analizini ve küresel ekonominin karşı karşıya olduğu en belirgin zorluklar ve beklentilerin bir değerlendirmesini içeren, yerel ve uluslararası ekonomik gelişmelere ilişkin bir sunumu inceledi.

Konseyin toplantı sırasında video konferans yoluyla değerlendirdiği sunumda, ülke ekonomisinin performansına yönelik detaylı bir bakış sunuldu.

Ekonomik çeşitlendirme politikalarında görülen, tüm sektörlerde zorluklarla yüzleşmeye ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaya katkıda bulunan büyük yatırımlardaki dikkate değer olumlu ilerleme vurgulandı.

Bu ilerlemede, büyüme motorlarını çeşitlendirerek, müreffeh bir ekonomiye ulaşmada 2030 Vizyonu program ve hedeflerinin uygulanmasındaki başarının etkisine dikkat çekildi.

Konsey, kamu kurumlarının 2023 yılının dördüncü çeyreğine ilişkin hedeflerine ulaşma performansına ilişkin, 150 çalıştay aracılığıyla 27’den fazla devlet kurumunun desteklenmesi, 300 belgenin incelenmesi ve 81 performans raporunun yayınlanmasıyla sonuçlanan, ölçüm ve yetkilendirme alanlarında yürütülen performans ve çalışmalara kapsamlı bir genel bakış sunan bir sunumu tartıştı.

Sunum, ulusal stratejilerin performansının bir analizini, bunların ölçülmesi ve izlenmesine yönelik bir planı da içeriyordu.

Konsey ayrıca çalışmalarında yer alan birçok konuyu da inceleyerek, bunlarla ilgili gerekli karar ve tavsiyeleri aldı.